Του Θέμη Τζήμα
Με αφορμή την παρουσίαση του νέου βιβλίου της Νάντιας Βαλαβάνη «Η ανατροπή μιας ανατροπής» από τις εκδόσεις Λιβάνη (μια ανασκόπηση και κριτική στις πολιτικές εξελίξεις της διετίας 2015-2016) έγινε μια σημαντική εκδήλωση του χώρου της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στις 13/12 στην «Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία». Μίλησαν άνθρωποι με μεγάλη πορεία στην αριστερά, πολλοί από τους οποίους έπαιξαν καίριο ρόλο κατά την πρώτη περίοδο ΣΥΡΙΖΑ –Αλέκος Αλαβάνος, Μανώλης Γλέζος, Ζωή Κωνσταντoπούλου, Κώστας Λαπαβίτσας, Παναγιώτης Λαφαζάνης και Ελένη Πορτάλιου.
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκαν τα λάθη των προηγούμενων ετών, η αποτυχημένη πολιτική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ, και η θέση των στελεχών της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. H διάσωση της τιμής της Αριστεράς ήταν ένας κομβικός άξονας των ομιλιών. Πάνω από όλα όμως τέθηκε η αναγκαιότητα για ένα νέο πολιτικό μέτωπο που τόσο έντονα ζητά αυτή τη στιγμή η κοινωνία. Η δημιουργία ενός νέου μεγάλου συνασπισμού δυνάμεων που θα δεχτεί ανοιχτά συσπειρώσει όλους όσοι είναι έτοιμοι να πάρουν θέση απέναντι στις σκληρές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις που συμβαίνουν τόσο στη χώρα μας αλλά και παγκοσμίως.
Η νέα φάση των εξελίξεων που θα ανοίξει με το περιβόητο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης θα είναι αυτή της ολοκλήρωσης της αποικιακής εξάρτησης στο θεσμικό επίπεδο, της σύνθλιψης των μικρών και μεσαίων στρωμάτων αυτοαπασχόλησης και του εγκλωβισμού των εργαζομένων στη φτώχεια και στην επισφάλεια. Είναι οι αναγκαίες προϋποθέσεις του είδους μεγέθυνσης που επιδιώκει η κυβέρνηση και οι θεσμοί, όπως και οι υπόλοιπες μνημονιακές δυνάμεις.
Όλα αυτά θα λαμβάνουν χώρα εδώ στο όνομα της παραμονής στην Ευρωζώνη, ενώ η τελευταία θα βιώνει τη σοβαρότερη αμφισβήτησή της και ίσως διάλυσή της. Πρόκειται για ποιοτικά διαφορετικές και για απόλυτα αυτοκαταστροφικές και μάταιες για το λαό θυσίες και όχι για «μία από τα ίδια» έστω στο μνημονιακό πλαίσιο που έχουμε γνωρίσει.
Ενώπιον αυτών των εξελίξεων τίθεται και δοκιμάζεται η όποια πολιτική προσπάθεια. Γι' αυτό και οφείλουμε να αποδειχτούμε σοφότεροι από το παρελθόν. Χρειαζόμαστε ενότητα των κοινωνικών δυνάμεων στη βάση και στους μαζικούς χώρους, που θα υπερβαίνουν τις γραφειοκρατίες της αριστεράς. Εκεί πρέπει να θεμελιώνεται το όποιο εγχείρημα και άρα να έχει ενιαία, κινηματικά χαρακτηριστικά. Αλλιώς μένουμε στα στενά όρια του στελεχιακού προσωπικού. Στρατηγική για τον κοινωνικό μετασχηματισμό που να μιλά με σαφήνεια για το πώς θέλουμε τη χώρα και τον κόσμο γύρω μας. Αλλιώς κινούμαστε χωρίς πυξίδα. Τέλος, βραχύ- μεσοπρόθεσμο μεταβατικό πρόγραμμα που να δίνει περιεχόμενο και στο ζήτημα της εξόδου από την ευρωζώνη και στη σχέση με την ΕΕ και στην παραγωγική ανασυγκρότηση και μετασχηματισμό, που πρέπει να προχωρούν διαλεκτικά.
Πρέπει ακόμη να θέσουμε καθαρές επιλογές μέσα στις συγκεκριμένες εξελίξεις. Μια αριστερά που κυνηγά απλά το όριο εισόδου στη Βουλή -όσο αναγκαίο και αν είναι το τελευταίο- είναι μίζερη και μικρή. Απέναντι σε εκλογές αλλαγής μνημονιακής φρουράς να θέσουμε και να παλέψουμε για το πραγματικό διακύβευμα στο επίπεδο της λαϊκής ετυμηγορίας. Να ζητήσουμε ακόμη και δημοψήφισμα για το ζήτημα της εξόδου της χώρας στην Ευρωζώνη. Δεν μπορεί ο λαός που δοκιμάζεται πλέον σκληρά σε αυτό το πλαίσιο να μην τοποθετηθεί ακολούθως ενός οργανωμένου διαλόγου πάνω στο ζήτημα.
Ακολουθεί ένα απόσπασμα της ομιλίας του Κώστα Λαπαβίτσα σε αυτή τη συγκέντρωση που είχε ξεκάθαρα πολιτικό χαρακτήρα:
Με αφορμή την παρουσίαση του νέου βιβλίου της Νάντιας Βαλαβάνη «Η ανατροπή μιας ανατροπής» από τις εκδόσεις Λιβάνη (μια ανασκόπηση και κριτική στις πολιτικές εξελίξεις της διετίας 2015-2016) έγινε μια σημαντική εκδήλωση του χώρου της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στις 13/12 στην «Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία». Μίλησαν άνθρωποι με μεγάλη πορεία στην αριστερά, πολλοί από τους οποίους έπαιξαν καίριο ρόλο κατά την πρώτη περίοδο ΣΥΡΙΖΑ –Αλέκος Αλαβάνος, Μανώλης Γλέζος, Ζωή Κωνσταντoπούλου, Κώστας Λαπαβίτσας, Παναγιώτης Λαφαζάνης και Ελένη Πορτάλιου.
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκαν τα λάθη των προηγούμενων ετών, η αποτυχημένη πολιτική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ, και η θέση των στελεχών της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. H διάσωση της τιμής της Αριστεράς ήταν ένας κομβικός άξονας των ομιλιών. Πάνω από όλα όμως τέθηκε η αναγκαιότητα για ένα νέο πολιτικό μέτωπο που τόσο έντονα ζητά αυτή τη στιγμή η κοινωνία. Η δημιουργία ενός νέου μεγάλου συνασπισμού δυνάμεων που θα δεχτεί ανοιχτά συσπειρώσει όλους όσοι είναι έτοιμοι να πάρουν θέση απέναντι στις σκληρές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις που συμβαίνουν τόσο στη χώρα μας αλλά και παγκοσμίως.
Η νέα φάση των εξελίξεων που θα ανοίξει με το περιβόητο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης θα είναι αυτή της ολοκλήρωσης της αποικιακής εξάρτησης στο θεσμικό επίπεδο, της σύνθλιψης των μικρών και μεσαίων στρωμάτων αυτοαπασχόλησης και του εγκλωβισμού των εργαζομένων στη φτώχεια και στην επισφάλεια. Είναι οι αναγκαίες προϋποθέσεις του είδους μεγέθυνσης που επιδιώκει η κυβέρνηση και οι θεσμοί, όπως και οι υπόλοιπες μνημονιακές δυνάμεις.
Όλα αυτά θα λαμβάνουν χώρα εδώ στο όνομα της παραμονής στην Ευρωζώνη, ενώ η τελευταία θα βιώνει τη σοβαρότερη αμφισβήτησή της και ίσως διάλυσή της. Πρόκειται για ποιοτικά διαφορετικές και για απόλυτα αυτοκαταστροφικές και μάταιες για το λαό θυσίες και όχι για «μία από τα ίδια» έστω στο μνημονιακό πλαίσιο που έχουμε γνωρίσει.
Ενώπιον αυτών των εξελίξεων τίθεται και δοκιμάζεται η όποια πολιτική προσπάθεια. Γι' αυτό και οφείλουμε να αποδειχτούμε σοφότεροι από το παρελθόν. Χρειαζόμαστε ενότητα των κοινωνικών δυνάμεων στη βάση και στους μαζικούς χώρους, που θα υπερβαίνουν τις γραφειοκρατίες της αριστεράς. Εκεί πρέπει να θεμελιώνεται το όποιο εγχείρημα και άρα να έχει ενιαία, κινηματικά χαρακτηριστικά. Αλλιώς μένουμε στα στενά όρια του στελεχιακού προσωπικού. Στρατηγική για τον κοινωνικό μετασχηματισμό που να μιλά με σαφήνεια για το πώς θέλουμε τη χώρα και τον κόσμο γύρω μας. Αλλιώς κινούμαστε χωρίς πυξίδα. Τέλος, βραχύ- μεσοπρόθεσμο μεταβατικό πρόγραμμα που να δίνει περιεχόμενο και στο ζήτημα της εξόδου από την ευρωζώνη και στη σχέση με την ΕΕ και στην παραγωγική ανασυγκρότηση και μετασχηματισμό, που πρέπει να προχωρούν διαλεκτικά.
Πρέπει ακόμη να θέσουμε καθαρές επιλογές μέσα στις συγκεκριμένες εξελίξεις. Μια αριστερά που κυνηγά απλά το όριο εισόδου στη Βουλή -όσο αναγκαίο και αν είναι το τελευταίο- είναι μίζερη και μικρή. Απέναντι σε εκλογές αλλαγής μνημονιακής φρουράς να θέσουμε και να παλέψουμε για το πραγματικό διακύβευμα στο επίπεδο της λαϊκής ετυμηγορίας. Να ζητήσουμε ακόμη και δημοψήφισμα για το ζήτημα της εξόδου της χώρας στην Ευρωζώνη. Δεν μπορεί ο λαός που δοκιμάζεται πλέον σκληρά σε αυτό το πλαίσιο να μην τοποθετηθεί ακολούθως ενός οργανωμένου διαλόγου πάνω στο ζήτημα.
Ακολουθεί ένα απόσπασμα της ομιλίας του Κώστα Λαπαβίτσα σε αυτή τη συγκέντρωση που είχε ξεκάθαρα πολιτικό χαρακτήρα:
«Το βιβλίο της Νάντιας Βαλαβάνη εκδίδεται σε μια κρίσιμη στιγμή για τη χώρα αλλά και για τη διεθνή κοινότητα. Είναι ένα βιβλίο της εποχής του. Κι εδώ βρίσκεται η σημασία της σημερινής συγκέντρωσης.
Τρία γεγονότα σφραγίζουν σήμερα την πορεία της Ευρώπης: το πρώτο είναι η παντελής αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Ο λόγος που απέτυχε είναι ότι είχε την λάθος πολιτική στρατηγική τα χρόνια που οδήγησαν στην ανάληψη της εξουσίας. Το μάθημα της αποτυχίαςτου είναι ότι ριζοσπαστική αλλαγή μέσα στην ΟΝΕ δεν γίνεται.
Το δεύτερο είναι το Brexit. Γιατί νίκησε το όχι; Το όχι ήταν μια πληβειακή ψήφος που δήλωνε απόρριψη στο βρετανικό κατεστημένο- δηλαδή τους υπερασπιστές του «Ναι». Δυστυχώς αυτή η απόρριψη ενάντια στο κατεστημένο συνέβη από τα δεξιά.
Το τρίτο είναι το ιταλικό δημοψήφισμα. H ιταλική ψήφος μας έδειξε ότι η εσωτερική διάβρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι βαθύτατη.
Τέλος, είχαμε και τη νίκη του Τραμπ που πάλι συντελέστηκε σε μεγάλο βαθμό χάρηστην ψήφο των λαϊκών στρωμάτων που ήθελαν να ψηφίσουν κατά του νεοφιλελευθερισμού και της χρηματιστικοποίησης της κοινωνίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ με τον τρόπο του μας δείχνει τα αίτια της στροφής προς τα δεξιά. Μας δείχνει ότι η Ευρωπαϊκή Αριστερά δεν έχει πια τον ριζοσπαστισμό που θα έπρεπε. Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες δεν προτείνει την ανατροπή κι επίσης δεν προτείνει κάτι συγκεκριμένο. Δεν μιλάει πια την γλώσσα των λαϊκών στρωμάτων. Κι ενώ υπάρχει ο θυμός του κόσμου υπάρχει και δυσπιστία.
Απαιτούνται άλλα πράγματα πια από εμάς για να αλλάξουμε την δυσπιστία. H αριστερά οφείλει να απαντήσει με εφικτό τρόπο. Και χρειάζεται ένα νέο αφήγημα -για να μιλήσει και στους νέους. O χρόνος πιέζει.
Αυτό που προτείνουμε εμείς με το νέο δίκτυο που δημιουργήσαμε, το ΕΔΕΚΟΠ, είναι ένα εναλλακτικό πρόγραμμα, ένα πρόγραμμα εφικτό, που βασίζεται σε τεχνική γνώση και κάνει συγκεκριμένες δηλαδή προτάσεις. Τα πρώτα κομμάτια του προγράμματος θα τα παρουσιάσουμε σύντομα. Δείχνουν ότι αυτή τη στιγμή η ελληνική κοινωνία χρειάζεται δύο πράγματα: τόνωση της ζήτησης και σχέδιο βιομηχανικής κι αγροτικής ανάπτυξης. Η ΟΝΕ όμως αυτό δεν το επιτρέπει. H έξοδος λοιπόν είναι απαραίτητη, αλλά δεν είναι αυτοσκοπός. Όσο παραμένουμε μέσα στο στενό πλαίσιο που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είμαστε δεμένοι χειροπόδαρα.
Το εφικτό πρόγραμμα είναι επίσης απαραίτητο για να ανακτήσουμε την κυριαρχία μας. Χωρίς ανάκτηση της νομισματικής κυριαρχίας δεν μπορούμε φυσικά να έχουμε εθνική κυριαρχία. Χωρίς κυριαρχία δεν υπάρχει πραγματική δημοκρατία. Αυτή είναι η κατεύθυνση στην οποία πρέπει να βαδίσουμε, η οποία είναι και ο πυρήνας του διεθνισμού. Όλος αυτός ο ψεύτικος διεθνισμός της παγκοσμιοποίησης των τελευταίων ετών πάει να πεθάνει. Το διεθνιστικό πρέπει να πατάει πάνω στο εθνικό.»