Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μεταμορφώσει την Ε.Ε., αν τον αφήσει η Ευρώπη...

Παραθέτω την ελληνική μετάφραση άρθρου μου στην Guardian. Την μετάφραση έκανε το ThePressProject, το οποίο και ευχαριστώ. Ο τίτλος που χρησιμοποίησε το ThePressProject ήταν «Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να κερδίσει» που δεν απέχει από την κεντρική ιδέα του άρθρου μου. Αρκεί βέβαια να έχει κανείς πλήρη επίγνωση του τι μέλλεται να αντιμετωπίσει μια κυβέρνηση που θα επιχειρήσει να υλοποιήσει το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ.

Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ είναι αποτέλεσμα του προγράμματος προσαρμογής που επιβλήθηκε στην Ελλάδα το 2010 από την Τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), η οποία διέθεσε τεράστια δάνεια στο πλαίσιο του προγράμματος, ζητώντας όμως άνευ προηγουμένου περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, αυξήσεις φόρων και κατάρρευση μισθών. Ήταν ένα κλασικό, αν και ακραίο, πακέτο λιτότητας με μια διαφορά ζωτικής σημασίας: Αυτή τη φορά δεν ήταν δυνατό να περιοριστούν οι επιπτώσεις της λιτότητας μέσω της υποτίμησης του νομίσματος όπως, για παράδειγμα, συνέβη στην Ασιατική κρίση του 1997-98. Η συμμετοχή της Ελλάδας στην Eυρωζώνη είχε κλείσει όλες τις εξόδους διαφυγής.

Η βίαιη λιτότητα κατάφερε να σταθεροποιήσει την Ελλάδα και να την κρατήσει εντός της ONE -καταστρέφοντας την οικονομία και την κοινωνία της. Το δημοσιονομικό έλλειμα έχει μειωθεί δραστικά, το έλλειμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έχει μετατραπεί σε πλεόνασμα και η προοπτική αθέτησης της εξυπηρέτησης του εξωτερικού χρέους έχει υποχωρήσει. Αλλά το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 25%, η ανεργία εκτοξεύτηκε πάνω από το 25%, οι πραγματικοί μισθοί έχουν μειωθεί κατά 30% και η βιομηχανική παραγωγή έχει μειωθεί κατά 35%. Το ανθρώπινο κόστος των πολιτικών της τρόικας είναι ανυπολόγιστο και προσομοιάζει σε μια σιωπηλή ανθρωπιστική κρίση: Ο αριθμός των αστέγων έχει εκτοξευτεί , η πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη έχει καταρρεύσει, τα συσσίτια έχουν πολλαπλασιαστεί και η παιδική θνησιμότητα έχει αυξηθεί.

Από το καλοκαίρι του 2014 η ύφεση πλησιάζει στο τέλος της, βοηθούμενη από τις ισχυρές επιδόσεις του τουριστικού τομέα. Ωστόσο η ζημιά από τις πολιτικές της τρόικας είναι τόσο σοβαρή ώστε οι προοπτικές ανάπτυξης είναι… άθλιες. Η αδυναμία είναι έκδηλη στις εξαγωγές οι οποίες κατά πάσα πιθανότατα θα κλείσουν μειούμενες το 2014, ενώ οι εισαγωγές άρχισαν να αυξάνονται μόλις η ύφεση έδειξε σημάδια υποχώρησης. Αυτή είναι η εικόνα μια βαθειά δυσλειτουργικής οικονομίας.

Εν μέσω της καταστροφής η τρόικα επιμένει σε περαιτέρω λιτότητα για να πετύχει τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα στον προϋπολογισμό: 3% το 2015, 4,5% το 2016 και πάνω από 4% στο μέλλον. Σκοπός της είναι να εξυπηρετήσει το τεράστιο εξωτερικό χρέος της χώρας, το οποίο έχει ανέλθει στο 175% του ΑΕΠ από το περίπου 130% που ήταν το 2009. Είναι απίστευτο ότι παρά τα μέτρα αυτά το ΔΝΤ υπολογίζει ότι η Ελλάδα θα καταγράφει ανάπτυξη κατά μέσο όρο 3,4% στα επόμενα πέντε χρόνια –αρκεί φυσικά να προχωρήσει με ταχείς ρυθμούς στην ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας, την απορρύθμιση της εργασίας και την απελευθέρωση της αγοράς. Η τρόικα φαίνεται να έχει υιοθετήσει πλήρως τα οικονομικά του παραλόγου.

Στην περίοδο 2010-11 οι Έλληνες αντιτάχθηκαν ενεργά στις καταστροφικές πολιτικές της Τρόικας και των εγχώριων συμμάχων της αλλά δεν κατάφεραν να τις σταματήσουν. Μετά το 2012 η ανεργία και η φτώχεια αυξήθηκαν και έγινε ακόμα πιο δύσκολη η οργάνωση της λαϊκής διαμαρτυρίας. Ωστόσο, η εξάντληση που έφεραν οι πολιτικές της Τρόικας είναι τόσο μεγάλη ώστε οι ψηφοφόροι στράφηκαν μαζικά προς τα αριστερά με την ελπίδα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα προσφέρει ένα καλύτερο μέλλον.

Ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται, αφ' ενός, ότι θα πετύχει μια ουσιαστική διαγραφή του ελληνικού χρέους και, αφ' ετέρου, ότι θα άρει τη λιτότητα με στόχο τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, αντί για τα πλεονάσματα που απαιτούνται από την Τρόικα. Θα επανασυνδέσει τις αποκομμένες οικογένειες με το δίκτυο ηλεκτροδότησης, θα ανακουφίσει τους άστεγους προσφέροντάς τους τροφή και καταφύγια και θα αναλάβει άμεσα δράσεις για την μείωση της ανεργίας μέσω δημοσίων προγραμμάτων. Έχει δεσμευθεί να μειώσει την τεράστια φορολογική επιβάρυνση και να τονώσει τις επενδύσεις σε μια προσπάθεια να πετύχει την ανάπτυξη.

Δεν υπάρχει τίποτα ριζοσπαστικό - και πολύ περισσότερο τίποτα επαναστατικό - σε αυτές τις πολιτικές. Αντιπροσωπεύουν την κοινή λογική και μπορούν να ανοίξουν ένα νέο δρόμο και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επανειλημμένως δηλώσει την πρόθεσή του να κρατήσει την χώρα εντός της ΟΝΕ και να αποφύγει τις μονομερείς ενέργειες. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η ηγεσία του αποτελείται από αφοσιωμένους Ευρωπαϊστές που πραγματικά πιστεύουν ότι μπορούν να συμβάλλουν στην αλλαγή της Ευρώπης από «τα μέσα».

Το πρόβλημα είναι ότι η Ε.Ε. δεν είναι καθόλου δεκτική στις ιδέες του ΣΥΡΙΖΑ. Οι εξαγωγείς και οι τραπεζίτες της Γερμανίας έχουν επωφεληθεί σημαντικά από το ευρώ και δεν έχουν κανένα κίνητρο να εγκαταλείψουν τις πολιτικές λιτότητας. Το Βερολίνο έχει άλλωστε ήδη πολλά προβλήματα να αντιμετωπίσει, καθώς η Ευρωζώνη παρουσιάζει νέα συμπτώματα αδυναμίας, με την Γαλλία και την Ιταλία να βρίσκονται «στα σκοινιά». Υπάρχει επίσης ο Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ που φλυαρεί συνεχώς περί ποσοτικής χαλάρωσης, μια πολιτική που απεχθάνεται το Βερολίνο. Το τελευταίο πράγμα που θα επιθυμούσε τώρα η Γερμανία είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και το πρόγραμμά του.

Μια εκστρατεία κινδυνολογίας είναι πολύ πιθανό να ξεκινήσει τις αμέσως επόμενες εβδομάδες προκειμένου να αποτρέψει τους Έλληνες να ψηφίσουν το αριστερό κόμμα. Σε περίπτωση που η εκστρατεία αυτή αποτύχει και σχηματιστεί μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση αυτή θα είναι φυσιολογικό να αναμένει την εχθρότητα της Ε.Ε., η οποία δεν στερείται όπλων. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι λογικό και μετριοπαθές αλλά δεν έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Η Ελλάδα χρειάζεται επίσης σημαντική χρηματοδότηση για να εξυπηρετήσει το χρέος της το 2015, ίσως ακόμα και 20 δις ευρώ. Υπάρχουν πληρωμές ομολόγων την άνοιξη που θα ήταν διαχειρίσιμες, αλλά τον Ιούλιο-Αύγουστο θα πρέπει να γίνουν αποπληρωμές 6-7 δις ευρώ για τις οποίες θα χρειαστεί επιπλέον χρηματοδότηση από το εξωτερικό. Δεν χρειάζεται, τέλος, να επισημάνουμε ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα βρεθεί τάχιστα σε κατάσταση ασφυξίας αν η ΕΚΤ σταματήσει την παροχή ρευστότητας.

 Μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα αντιμετωπίσει κατά πάσα πιθανότητα ένα τελεσίγραφο προκειμένου να συνθηκολογήσει, με αντάλλαγμα ίσως κάποια αποδυναμωμένη εκδοχή της λιτότητας. Αν το πράξει αυτό θα ήταν καταστροφικό για την Ελλάδα και μεγάλη ήττα για τους αντιπάλους της λιτότητας στην Ευρώπη. Είναι ζωτικής σημασίας ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει και να εφαρμόσει το πρόγραμμά του χωρίς υποχωρήσεις και με την βοήθεια της διεθνούς υποστήριξης. Οι γραμμές τις μάχης σχηματίζονται ήδη στην Ελλάδα.

Ακολουθεί το αγγλικό κείμενο:

Syriza can transform the EU from within – if Europe will let it

Syriza’s anti-austerity programme is more sensible than radical, and what Greece needs. But the EU is far from convinced

The Greek parliament has failed to elect a new president and the country’s constitution dictates that there should now be parliamentary elections. These will be critical for Greece and also important for Europe. A victory for Syriza, the main leftwing party, would offer hope that Europe might, at last, begin to move away from austerity policies. But there are also grave risks for Greece and the European left.

The rise of Syriza is a result of the adjustment programme imposed on Greece in 2010. The troika of the European Commission, the European Central Bank (ECB) and the International Monetary Fund (IMF) provided huge bailout loans, with the cost of unprecedented cuts in public expenditure, tax increases and a collapse in wages. It was a standard, if extreme, austerity package, with one vital difference: austerity could not be softened by devaluing the currency as, for instance, had happened in the Asian crisis of 1997-98. Greek membership of the euro had closed all escape routes.

Brutal austerity succeeded in stabilising Greece and keeping it in the economic and monetary union by destroying its economy and society. The budget deficit has been drastically reduced, the current account deficit has turned into a surplus and the prospect of default on foreign debt has receded. But GDP has contracted by 25%, unemployment has shot above 25%, real wages have fallen by 30% and industrial output has declined by 35%. The human cost has been immeasurable, amounting to a silent humanitarian crisis. Homelessness has rocketed, primary healthcare has collapsed, soup kitchens have multiplied and child mortality has increased.

Since the summer of 2014, the depression has been drawing to a close, helped by the strong performance of the tourist sector. Yet, the damage from troika policies is so severe that growth prospects are appalling. The weakness is manifest in foreign trade, which the IMF expected to act as the “engine of growth”. In 2014, Greek exports will probably contract, while imports began to rise as soon as the depression showed signs of ending. This is a deeply dysfunctional economy.

In the midst of this catastrophe, the troika is insisting on further austerity to achieve massive primary budget surpluses of 3% in 2015, 4.5% in 2016 and even more in future years. Its purpose is to service the enormous foreign debt, which has risen to 175% of GDP from about 130% in 2009. Astonishingly, the IMF still expects Greece to register average growth of 3.4% during the next five years – provided, of course, that it goes full speed ahead with privatisation, deregulation of labour and market liberalisation. The troika has truly embraced the economics of the absurd.

In 2010-11, the Greek people actively opposed the disastrous policies of the troika and its domestic allies, but failed to stop them. After 2012, however, as unemployment and poverty escalated, it became difficult to organise popular protest. Still, exhaustion with troika policies is so great that voters have turned in droves to the left, in the hope that Syriza will offer a better future.

Syriza promises first to achieve a substantial write-off of Greek debt and, second, to lift austerity by aiming for balanced budgets, instead of the surpluses demanded by the troika. It will reconnect families to the electricity network, provide food relief and shelter the homeless. It will take immediate action to reduce unemployment through public programmes. It is committed to lowering the enormous tax burden and to boosting public investment in an effort to accelerate growth.

There is nothing radical, much less revolutionary, in these policies. They represent modest common sense and would open a fresh path for other European countries. After all, Syriza has repeatedly declared its intention to keep the country within the economic and monetary union, and to avoid unilateral actions. There is little doubt that its leaders are committed Europeanists who truly believe that they could help transform the EU from within.

The trouble is that the EU is far from amenable to Syriza’s ideas. Germany’s exporters and banks have benefitted substantially from the euro and have no incentive to abandon austerity. Berlin has its plate full anyway as the eurozone is exhibiting renewed weakness, with France and Italy on the ropes. There is also Mario Draghi at the ECB, rambling on about quantitative easing, a policy that Berlin detests. The last thing that Germany would welcome would be Syriza and its programme.

A scaremongering campaign is likely in the coming weeks to deter Greeks from voting for the leftwing party. Should the campaign fail, a Syriza government can expect hostility from the EU, which is not short of weapons. Syriza’s programme is sensible and modest, but lacks secure funding. Greece also needs substantial finance to service its debts in 2015, perhaps up to €20bn. There are some debt repayments in the spring that might be manageable, but further repayments – €6.7bn – must be made in July-August, which will need fresh funding from abroad. And, needless to say, Greek banking would be rapidly asphyxiated if the ECB stopped providing liquidity.

A Syriza government will probably face an ultimatum to capitulate, perhaps by being offered some watered-down version of austerity. This would be a disaster for Greece and a major defeat for opponents of austerity in Europe. It is vital that Syriza wins and applies its programme without flinching, helped by international support. The battle lines are forming in Greece.