tag:blogger.com,1999:blog-71018572576073094102024-03-13T17:55:38.303+02:00Kώστας Λαπαβίτσας / Costas LapavitsasΑνάλυση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής επικαιρότητας / ECONOMIC SOCIAL AND POLITICAL ANALYSIS
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comBlogger487125tag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-38494406141367424122024-03-03T15:15:00.003+02:002024-03-03T15:19:08.816+02:00Αυτάρεσκα συνέδρια και Μεταπολίτευση<p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Πολύς λόγος – ξανά – για τη Μεταπολίτευση τις τελευταίες μέρες. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Στο σχετικό συνέδριο της Καθημερινής μαζεύτηκε το ανώτατο πολιτικό προσωπικό και η τεχνοκρατική ηγεσία της χώρας – πρωθυπουργοί, υπουργοί, καθηγητές – και αποφάνθηκε για τα πενήντα χρόνια που πέρασαν. </span></p><p><b><span style="font-size: medium;">Πιο ανούσια και κενή ιδεών μάζωξη δύσκολο να φανταστεί κανείς. </span></b></p><p><span style="font-size: medium;">Πάνω κάτω όλοι είπαν το ίδιο πράγμα. Γενικώς είμαστε επιτυχημένοι γιατί ανήκουμε στην ΕΕ, αποφύγαμε την απόλυτη καταστροφή με την έξοδο από το ευρώ, είμαστε στο ΝΑΤΟ και η δημοκρατία μας είναι ισχυρή. Έχουμε βέβαια κάποια προβλήματα γιατί η οικονομική απόδοση της χώρας δεν ήταν καλή. Ο λόγος όμως είναι ότι δεν εκμεταλλευτήκαμε τις μεγάλες ευκαιρίες που μας προσφέρει η ΕΕ και η ΟΝΕ, κι αυτό επειδή δεν έχουμε συναίνεση και κυριάρχησε ο τρισκατάρατος «λαϊκισμός». Αν ανασκουμπωθούμε θα λύσουμε το πρόβλημα γιατί συνεχίζουμε να έχουμε τεράστιες δυνατότητες.</span></p><p><b><span style="font-size: medium;">Τι να πρωτοπεί κανείς γι’ αυτόν τον χυλό; </span></b></p><p><span style="font-size: medium;">Η Ελλάδα βρίσκεται σε αναπτυξιακό τέλμα, οι ταξικές αντιθέσεις είναι σιωπηλές αλλά έχουν γίνει οξύτατες, η γεωπολιτική θέση της χώρας είναι εξαιρετικά αδύναμη. Την ίδια ώρα το ανώτατο στρώμα της χαριεντίζεται αυτάρεσκα. Καθώς μάλιστα η φούσκα Μητσοτάκη – κυρίως στα ακίνητα – έχει δημιουργήσει μια πλασματική αίσθηση ευημερίας, κολυμπούν ευχάριστα στις φαντασιώσεις τους. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Αλλά η πραγματικότητα είναι σκληρό και επίμονο πράγμα. Κι επειδή μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις, καλό είναι να κάνουμε μια σύγκριση της οικονομικής πορείας της χώρας μας με αυτή της Τουρκίας την ίδια μακρά ιστορική περίοδο. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Ο πιο πρόσφορος τρόπος είναι να συγκρίνουμε το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν των δύο χωρών.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><i><u><b>Ελλάδα, Τουρκία: ΑΕΠ, σε σταθερά δολάρια του 2015</b></u></i> </span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiXFA-cx28mbk4AbInLXaXLpjOXQi99cwtuc0u-tywjYhMF689lC8WEx_O_Z2B28m_tZN4fdsWj7Q6wK36YuCitZW7gZG2gw0BCMGLIMThsU5S5fq3cUqFrDpweygLYsm9E--AYcnhIfCsZNWhX0nyN2kU5Pwtfg3RB_DR8OxOcQhoZMSHZGZnQPmY533fZ" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-size: medium;"><img alt="" data-original-height="466" data-original-width="906" height="386" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiXFA-cx28mbk4AbInLXaXLpjOXQi99cwtuc0u-tywjYhMF689lC8WEx_O_Z2B28m_tZN4fdsWj7Q6wK36YuCitZW7gZG2gw0BCMGLIMThsU5S5fq3cUqFrDpweygLYsm9E--AYcnhIfCsZNWhX0nyN2kU5Pwtfg3RB_DR8OxOcQhoZMSHZGZnQPmY533fZ=w554-h386" width="554" /></span></a></div><p><span style="font-size: medium;">Πηγή: Στοιχεία Παγκόσμιας Τράπεζας. Οι μονάδες είναι: (Ε+11)=100δις και (Ε+12)=1τρις.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Τι μας δείχνει ο Πίνακας; Συνοπτικά, Ελλάδα και Τουρκία αναπτύσσονταν με παρόμοιους ρυθμούς από το 1960 μέχρι την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1973-74. Το ΑΕΠ τους ήταν πολύ κοντά. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Δηλαδή, το οικονομικό μέγεθος της Τουρκίας δεν ήταν πολύ μεγαλύτερο από αυτό της Ελλάδας και δεδομένου ότι ο τουρκικός πληθυσμός ήταν πολύ μεγαλύτερος, το ελληνικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν τριπλάσιο ή και τετραπλάσιο του τουρκικού. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Τα πράγματα άρχισαν σιγά-σιγά να αλλάζουν μετά την πετρελαϊκή κρίση, αλλά η διαφορά έγινε εμφανής μετά την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΕ το 1981. Η χώρα μας μπήκε σε μακρά περίοδο ιστορικής στασιμότητας. Στην Τουρκία παρατηρήθηκε εκτίναξη χωρίς προηγούμενο. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Το πλέον εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι η τουρκική εκτίναξη έγινε ακόμη εντονότερη μετά την τεράστια παγκόσμια κρίση του 2007-9. Την περίοδο αυτή η κυβέρνηση Ερντογάν εφάρμοσε πολιτικές που θεωρήθηκαν «ανορθόδοξες», δηλαδή δεν έκανε αυτό που της ζητούσε το ΔΝΤ και η κυρίαρχη οικονομική σκέψη της Δύσης, εφαρμόζοντας λιτότητα και υψηλά επιτόκια. Την ίδια περίοδο η Ελλάδα εφάρμοσε κατά γράμμα τις οδηγίες του ΔΝΤ, ώστε να παραμείνει με νύχια και με δόντια στην ΟΝΕ. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Το αποτέλεσμα είναι ορατό δια του γυμνού οφθαλμού. Πλέον, το τουρκικό ΑΕΠ είναι ίσως και πενταπλάσιο του ελληνικού. Και παρά τη μεγάλη αύξηση του πληθυσμού, το τουρκικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι σήμερα κοντά στο ελληνικό, ιδίως μάλιστα αν υπολογιστεί στην βάση της αγοραστικής δύναμης. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Δεν ισχυρίζεται κανείς βέβαια ότι ο τουρκικός καπιταλισμός δεν αντιμετωπίζει προβλήματα. Και πολλά και μεγάλα είναι, όπως ο πληθωρισμός και η συνεχής πίεση στα διεθνή αποθεματικά. Αλλά η ιστορική επιτυχία είναι αδιάψευστη. Αυτή είναι η παραγωγική βάση πάνω στην οποία η Τουρκία συμπεριφέρεται σήμερα ως περιφερειακή υπερδύναμη και κοιτάει την Ελλάδα υποτιμητικά. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Η ανάπτυξη είναι εξαιρετικά σύνθετη διαδικασία και οι λόγοι της γιγαντιαίας πλέον απόκλισης της Τουρκίας από την Ελλάδα είναι πολλοί. Εύκολα όμως μπορούμε να καταδείξουμε έναν πολύ βασικό λόγο, χωρίς τις κενές φλυαρίες περί συναίνεσης, «λαϊκισμού» και τα παρόμοια που ακούστηκαν στο συνέδριο. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><b>Ανάπτυξη χωρίς επενδύσεις δεν υπάρχει.</b> Ο επόμενος πίνακας μας δείχνει τις επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ μετά το 1960.</span></p><p><i><u><span style="font-size: medium;"><b>Ελλάδα, Τουρκία: Επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ</b></span></u></i></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjt7zLacus_Wd7UZUSL-2Nmer2pQsx1re02ul8EGDgirOetmm9jtdozmJdKPxoyNRP0_QBH-xM83zBLa7itTuAHvH0zUoWw8ctTljbEbP-k1jiE98p7ggVID7FdlrLGotIAjnS-bEj2syYNrOB5d6wHd9b6jCi1CgazXej7ZvevR56IPHZJEQJZQsBvuKFh" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-size: medium;"><img alt="" data-original-height="554" data-original-width="906" height="375" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjt7zLacus_Wd7UZUSL-2Nmer2pQsx1re02ul8EGDgirOetmm9jtdozmJdKPxoyNRP0_QBH-xM83zBLa7itTuAHvH0zUoWw8ctTljbEbP-k1jiE98p7ggVID7FdlrLGotIAjnS-bEj2syYNrOB5d6wHd9b6jCi1CgazXej7ZvevR56IPHZJEQJZQsBvuKFh=w564-h375" width="564" /></span></a></div><p><span style="font-size: medium;"> Πηγή: Στοιχεία Παγκόσμιας Τράπεζας. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Τι βλέπουμε; Τα χρόνια που το ΑΕΠ των δύο χωρών ήταν κοντά, οι ελληνικές επενδύσεις ήταν αναλογικά πολύ υψηλότερες από τις τουρκικές. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, έπεσαν απότομα και μετά στην ουσία βρέθηκαν να λιμνάζουν ως ποσοστό του ΑΕΠ μέχρι τη μεγάλη κρίση του 2007-9. Ακολούθησε πλήρης καταστροφή, με τις επενδύσεις να βρίσκονται σε τραγικά χαμηλό σημείο μέχρι σήμερα.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Αντίθετη είναι η πορεία της Τουρκίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και κυρίως στα χρόνια του Ερντογάν, οι επενδύσεις ήταν σημαντικότατες. Για να γίνει η διαφορά ευκολότερα αντιληπτή, δεδομένου ότι το τουρκικό ΑΕΠ είναι πλέον πολλαπλάσιο του ελληνικού, οι συνολικές ετήσιες επενδύσεις στην Τουρκία σήμερα είναι περίπου ίσες σε αξία με ολόκληρο το ελληνικό ΑΕΠ. Ό,τι εμείς παράγουμε σε ένα χρόνο, οι Τούρκοι το επενδύουν. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Με δυο λόγια, βασικός υπεύθυνος για την ιστορική αποτελμάτωση της χώρας μας είναι η αστική της τάξη και η επενδυτική της απραξία. Δεδομένου του τι γίνεται στην Τουρκία, η απόσταση θα μεγαλώσει κι άλλο.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Αντί να συζητήσουν αυτή τη σκληρή πραγματικότητα, οι σοφές κεφαλές του συνεδρίου της Καθημερινής, αντάλλαξαν συγχαρητήρια για τις μεγάλες επιτυχίες τους. Καμία αντίληψη του ιστορικού αδιεξόδου στο οποίο έχει οδηγηθεί η χώρα. Αλλά είναι κανόνας όταν μια κοινωνική τάξη χάνει το ιστορικό τρένο να αρχίζει να εθελοτυφλεί και να βαυκαλίζεται.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Η Ελλάδα είναι πλέον στο παγκόσμιο οικονομικό περιθώριο και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι με την οικονομική πολιτική που ακολουθεί θα ξεφύγει. Χρειάζεται επειγόντως δημόσια συζήτηση με ρεαλιστικούς όρους για μια νέα οικονομική πορεία, η οποία σίγουρα θα περιλαμβάνει στοχευμένη πολιτική δημοσίων επενδύσεων και σύγκρουση με την ΕΕ. Το ανώτατο κοινωνικό στρώμα είναι εμφανώς ανίκανο να την κάνει. Πρέπει να κινητοποιηθούν άλλες δυνάμεις, κοινωνικές, πολιτικές και πνευματικές.</span></p><div><br /></div>Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-46240417951786077622024-02-24T12:31:00.003+02:002024-02-24T13:14:47.495+02:00Ιδιωτικά πανεπιστήμια - άλλη μια "μεταρρύθμιση" στο πόδι<p><span style="font-size: medium;">Το νομοσχέδιο για τα πανεπιστήμια θα έρθει σύντομα στη Βουλή και όλα δείχνουν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα βασιστεί στην άνετη πλειοψηφία που διαθέτει, καθώς και στην έλλειψη αντιπολίτευσης, για να το περάσει. Είναι έτοιμη να αγνοήσει τις εντονότατες αντιδράσεις φοιτητών και διδακτικού προσωπικού και να προχωρήσει σε αλλαγές που είναι βαθιά προβληματικές. Οι λόγοι για τους οποίους το κάνει - και τα πιθανά αποτελέσματα - θέλουν σκέψη.</span></p><p><i><u><span style="font-size: medium;">Η κατάσταση της ανώτατης παιδείας</span></u></i></p><p><span style="font-size: medium;">Ας αρχίσουμε με μερικά στοιχεία για την ανώτατη παιδεία. Η Ελλάδα είναι μια από τις 12 χώρες του ΟΟΣΑ (στις 38) στις οποίες η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι λιγότερο συνηθισμένη από τη δευτεροβάθμια για τις ηλικίες 25-34. Κοινώς, δεν διαθέτουμε ιδιαίτερα πολλούς πτυχιούχους πανεπιστημίου. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Το πανεπιστημιακό πτυχίο προσφέρει βέβαια πολύ καλύτερες προοπτικές εργασίας (και καλύτερη δουλειά), ιδίως για τις γυναίκες, αλλά και για τους άνδρες. Προσφέρει επίσης καλύτερο μισθό. Το 2018, στις ηλικίες 25-64, όσοι είχαν τριτοβάθμια παιδεία αμείβονταν κατά μέσο όρο με σχεδόν τα διπλάσια από αυτούς που δεν είχαν καν δευτεροβάθμια. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Δεν ξαφνιάζει, λοιπόν, ότι το ποσοστό των νέων 18-24 σε σπουδές είναι 66% σε σύγκριση με 54% στον ΟΟΣΑ. Μάλιστα, το ποσοστό των νεοεισερχομένων στα νομικά, διοίκηση επιχειρήσεων, κ.λπ., είναι υψηλό (20%), ενώ είναι σχετικά λίγοι όσοι σπουδάζουν τηλεπικοινωνίες, ηλεκτρονικά, κ.λπ.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Το πλέον χαρακτηριστικό στοιχείο είναι όμως η έλλειψη πόρων. Το 2019 ο μέσος όρος δαπάνης για την παιδεία συνολικά στον ΟΟΣΑ ήταν 4,9% του ΑΕΠ, ενώ στην Ελλάδα ήταν 3,7%. Η παιδεία απορροφά το 10,6% της δημόσιας δαπάνης στον ΟΟΣΑ και μόλις το 6,9% στην Ελλάδα. Η χώρα μας είναι πολύ πιο κάτω αναλογικά από τη Χιλή, τη Νότια Αφρική, τη Βραζιλία και το Μεξικό.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Με χρηματικούς όρους, η ετήσια δημόσια δαπάνη κατά κεφαλή για την παιδεία το 2023 ήταν περίπου $6000, σε σύγκριση με $12000 κατά μέσο όρο στον ΟΟΣΑ. Για την τριτοβάθμια τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα και η φτώχεια της είναι εξίσου εμφανής στο διδακτικό προσωπικό – έχει χαθεί το ένα τρίτο του συνόλου των θέσεων από το 2008-9 και άρα χειροτέρεψε πολύ η αναλογία φοιτητών προς διδάσκοντες.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Συνοπτικά, η τριτοβάθμια παιδεία ανοίγει τις πόρτες για καλύτερη δουλειά και οι ελληνικές οικογένειες επιδιώκουν συστηματικά να στείλουν τα παιδιά τους στο πανεπιστήμιο. Συχνά σηκώνουν πολύ μεγάλο βάρος στέλνοντάς τα στο εξωτερικό – 40000 φοιτητές το 2023, περίπου 5% του συνόλου. Δεν έχουμε ιδιαίτερα πολλούς πτυχιούχους, αλλά η κατανομή των νεοεισερχομένων δεν αντιστοιχεί με την τεχνολογική κατεύθυνση των σύγχρονων οικονομιών. Το καθοριστικό στοιχείο στην αδυναμία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι η κραυγαλέα έλλειψη πόρων.</span></p><p><i><u><span style="font-size: medium;">Το νομοσχέδιο Μητσοτάκη-Πιερρακάκη</span></u></i></p><p><span style="font-size: medium;">Τι κάνει απέναντι σε όλα αυτά το νομοσχέδιο Μητσοτάκη-Πιερρακάκη; Τίποτε που να πηγαίνει στην καρδιά του προβλήματος. Μπορεί όμως να κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Η έλλειψη επαρκών προδιαγραφών για τα προτεινόμενα ιδιωτικά πανεπιστήμια έχει ήδη καταγραφεί στη δημόσια συζήτηση. Ο κατάλογος είναι μακρύς: τελείως ιδιόμορφο νομικό καθεστώς Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ), ελάχιστο παράβολο 500000 ευρώ και εγγυητική επιστολή τραπέζης, τρεις μόλις σχολές ανά ίδρυμα (ή και μόνο μια σε περίπτωση συνεργασίας με κορυφαίο πανεπιστήμιο του εξωτερικού), πολύ περιορισμένα προσόντα διδασκόντων, ελάχιστη πρόβλεψη για υλικοτεχνική υποδομή και βιβλιοθήκη, αμελητέος έλεγχος του προγράμματος σπουδών από τις δημόσιες αρχές, κ.ο.κ. Επίσης, οι βάσεις εισαγωγής στην πράξη θα είναι χαμηλότερες από τα δημόσια πανεπιστήμια επιτρέποντας την είσοδο παιδιών με χειρότερες επιδόσεις, αλλά υψηλότερο εισόδημα που καλύπτει την πληρωμή των διδάκτρων. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Πέρα από τις επιμέρους αδυναμίες του, το νομοσχέδιο είναι κατάφωρα αντισυνταγματικό και ανοίγει την πόρτα για περαιτέρω καταστρατήγηση των δημοκρατικών θεσμών. Έχει μεγάλη σημασία ότι η κυριότερη δικαιολογία που εκτενώς χρησιμοποιείται στην αιτιολογική έκθεση είναι η ενίσχυση της «εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου». </span></p><p><span style="font-size: medium;">Πιο ξεκάθαρη παραδοχή του αντιδημοκρατικού χαρακτήρα του «ευρωπαϊκού κεκτημένου», αλλά και της υποτέλειας της χώρας μας, δύσκολα θα βρει κανείς. Η ίδια η ελληνική κυβέρνηση διακηρύσσει ότι το αυθαίρετο σώμα νόμων της ΕΕ, που συνεχώς γίνεται μεγαλύτερο καθώς προστίθενται καινούργιοι νόμοι με ελάχιστο, ή και κανένα, δημοκρατικό έλεγχο, είναι υπέρτερο του Ελληνικού Συντάγματος σε ένα θέμα που αγγίζει ολόκληρη την κοινωνία.</span></p><p><i><u><span style="font-size: medium;">Ποιος θα επενδύσει;</span></u></i></p><p><span style="font-size: medium;">Λαμβάνοντας αυτά υπόψη, ποιος θα ανοίξει τα νέα πανεπιστήμια; </span></p><p><span style="font-size: medium;">Να σημειωθεί καταρχάς ότι ήδη υπάρχουν στη χώρα μας πάνω από 30 ιδιωτικά κολλέγια που συνεργάζονται κυρίως με βρετανικά πανεπιστήμια και δίνουν ξένα πτυχία που υποτίθεται ότι ισοδυναμούν στην αγορά με τα ελληνικά. Το επίπεδό τους είναι γενικά χαμηλό και η λειτουργία τους στοχεύει στο κέρδος των ιδιοκτητών τους. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Το νομοσχέδιο Μητσοτάκη-Πιερρακάκη προσβλέπει όμως στην ίδρυση παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων που θα λειτουργούν σε μη κερδοσκοπική βάση. Πάντα υπάρχει η δυνατότητα χρηματικών απολαβών για όσους εμπλέκονται στη λειτουργία μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, για παράδειγμα, από προγράμματα έρευνας. Αλλά η προτεινόμενη δομή των ΝΠΠΕ δεν προκρίνει την άμεση απόσπαση ιδιωτικού κέρδους.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Εκατοντάδες πανεπιστημίων, κυρίως αμερικανικών και βρετανικών, εμπλέκονται σε διαδικασίες παγκοσμιοποίησης της τριτοβάθμιας παιδείας και λειτουργούν στην ουσία ως κλάδοι εξαγωγής πτυχίων. Η πρώτη και κύρια πλευρά είναι οι ξένοι φοιτητές που έρχονται για σπουδές – πάνω από ένα εκατομμύριο στις ΗΠΑ και από 600000 στη Βρετανία. Αποτελούν ζωτικό πόρο εσόδων, ιδίως για πανεπιστήμια μεσαίας και χαμηλής εμβέλειας. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Στη Βρετανία, για παράδειγμα, όπου τα πανεπιστήμια είναι μη κερδοσκοπικά, το μέτρο είναι η «μονάδα πόρων», δηλαδή το εισόδημα (δίδακτρα συν κρατική χορηγία) κατά κεφαλή. Αν ανεβαίνει, τότε το πανεπιστήμιο έχει κίνητρο για να προσελκύσει και άλλους ξένους φοιτητές, όπως και για να κάνει συνεργασίες με ξένα πανεπιστήμια. Αυτή είναι η βάση στην οποία μια σειρά μέτριων βρετανικών πανεπιστημίων έκαναν συμφωνίες με ιδιωτικά κολλέγια στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Το παρόν νομοσχέδιο δεν έχει τέτοιο στόχο. Εκεί που φαίνεται να προσβλέπει είναι στη δημιουργία διεθνούς κέντρου παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών, που είναι η άλλη πλευρά της παγκοσμιοποίησης της τριτοβάθμιας παιδείας. Συγκεκριμένα, τα μεγάλα αγγλοσαξωνικά και άλλα πανεπιστήμια έχουν πρωτοστατήσει στη δημιουργία διεθνών κέντρων παιδείας που βρίσκονται κυρίως στη Μέση Ανατολή, αλλά και στην Ινδία, τη Μαλαισία και αλλού. Λειτουργούν στη βάση διδάκτρων και προσελκύουν συνήθως φοιτητές από τον Παγκόσμιο Νότο. Το νομοσχέδιο επιδιώκει να βάλει τη χώρα μας σε αυτό το παιχνίδι. </span></p><p><i><u><span style="font-size: medium;">Ποιος κερδίζει;</span></u></i></p><p><span style="font-size: medium;">Τι θα είχε να κερδίσει η ελληνική οικονομία και κοινωνία από μια τέτοια εξέλιξη; Τίποτε που θα έλυνε το βαθύ πρόβλημα της παιδείας. Το πιθανότερο μάλιστα είναι ότι θα έκανε τα πράγματα χειρότερα.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Ο κύριος λόγος είναι ότι θα υπέσκαπτε ακόμη περισσότερο τον δημόσιο χαρακτήρα της ανώτατης παιδείας, συμπαρασύροντας τα δημόσια πανεπιστήμια στη λογική της ιδιωτικής διαχείρισης, του ανταγωνισμού για προγράμματα, του συνεχούς υπολογισμού κέρδους και ζημίας, καθώς και της συνεργασίας με επιχειρηματικούς φορείς με στόχο την αγορά. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Τα Μέρη Β’ και Γ’ του επίμαχου νομοθετήματος, που προηγούνται αυτού για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αναφέρονται ευθέως στη λειτουργία των δημοσίων πανεπιστημίων και δείχνουν ακριβώς σε μια τέτοια κατεύθυνση.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Τα αρνητικά αποτελέσματα για τα δημόσια πανεπιστήμια είναι προφανή και έχουν συχνά αναφερθεί στη διεθνή βιβλιογραφία. Μετατρέπονται σε κυνηγούς πελατών, υποβιβάζουν το επίπεδο σπουδών και πιέζουν ανελέητα τους διδάσκοντες. Παράλληλα, αντιμετωπίζουν συνεχώς προβλήματα οικονομικής επιβίωσης. Οι κερδισμένοι είναι πολύ συγκεκριμένα εγχώρια συμφέροντα που εκμεταλλεύονται τη στενότερη σχέση με διεθνή πανεπιστήμια, για παράδειγμα, ο κλάδος παροχής ιδιωτικών ιατρικών υπηρεσιών.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, μέσα στην αλαζονεία και τη μετριότητα που τη δέρνει, φαίνεται επίσης να πιστεύει ότι το νομοσχέδιο θα ανοίξει το δρόμο για συνεργασίες πανεπιστημίων και ιδιωτικών επιχειρήσεων, οι οποίες βρίσκονται στην καρδιά της σημερινής βιομηχανίας και έχουν μετατρέψει τα πανεπιστήμια ορισμένων χωρών σε μεγάλες επιχειρήσεις. Η τεράστια συγκέντρωση τέτοιων δραστηριοτήτων στο Κέμπριτζ είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. </span></p><p><span style="font-size: medium;">Αν πραγματικά το πιστεύει η κυβέρνηση, τότε πρόκειται για μια ακόμη περίπτωση της μυλωνούς και του άντρα της, ή μάλλον των αυγών και της βαφής τους, σε λαϊκά ελληνικά. Τέτοιες κινήσεις απαιτούν καταρχάς συντεταγμένη βιομηχανική πολιτική, το άκουσμα και μόνο της οποίας προκαλεί αλλεργία στην κυβέρνηση. Απαιτούν επίσης σημαντικότατους πόρους για την παιδεία και κυρίως συγκέντρωση ικανού ερευνητικού και διδακτικού δυναμικού. Τίποτε από αυτά δεν υπάρχει στην Ελλάδα.</span></p><p><span style="font-size: medium;">Το νομικό κατασκεύασμα Μητσοτάκη-Πιερρακάκη δεν θα λύσει το πρόβλημα της ανώτατης παιδείας της χώρας μας. Δεν προσφέρει πλεονεκτήματα και πιθανότατα θα επιδεινώσει τα πράγματα. Έχουν δίκιο όσοι αγωνίζονται για να μην περάσει.</span></p><p><br /></p>Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-58615680467200100462024-02-13T14:59:00.000+02:002024-02-13T14:59:54.213+02:00Η ελληνική στεγαστική κρίση<p><span style="font-size: large;">Οι στεγαστικές κρίσεις είναι χαρακτηριστικό του χρηματιστικοποιημένου καπιταλισμού. Μόλις την περασμένη εβδομάδα οι <a href="https://www.nytimes.com/2024/02/08/nyregion/apartment-vacancy-rate-housing-crisis.html">Ταϊμς της Νέας Υόρκης</a> ανέφεραν ότι η πόλη αντιμετωπίζει τη χειρότερη στεγαστική κρίση των τελευταίων 50 ετών, με το ποσοστό των διαθέσιμων ενοικιαζομένων ακινήτων να πέφτει στο εξαιρετικά χαμηλό 1,4% το 2023. Αναπόφευκτα τα ενοίκια και οι τιμές των κατοικιών έχουν σκαρφαλώσει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Στο Λονδίνο τα πράγματα είναι μάλλον χειρότερα και η κατάσταση δεν είναι πολύ καλύτερη στο Παρίσι.</span></p><p><span style="font-size: large;">Προφανώς υπάρχουν κοινά αίτια που αντανακλούν τη χρηματιστικοποίηση της στέγασης στις προηγμένες καπιταλιστικές χώρες. Συγκεκριμένα, τα σπίτια έχουν μετατραπεί σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που προσελκύουν τράπεζες και άλλους χρηματοπιστωτικούς φορείς, οι οποίοι ενισχύουν τη στεγαστική κερδοσκοπία κυρίως μέσα στη μεσαία τάξη. Το κράτος, εν τω μεταξύ, αποχωρεί από την παροχή δημόσιας κατοικίας.</span></p><p><span style="font-size: large;">Αλλά η κατοικία δεν είναι ένα κανονικό εμπόρευμα. Πρώτον, η πλειονότητα των εργαζομένων αναζητά συνήθως μια στέγη πάνω από το κεφάλι της και όχι κέρδη. Δεύτερον, η αγορά κατοικία αφορά κυρίως το υπάρχον απόθεμα και όχι τη ροή νεόδμητων κατοικιών. Κατά συνέπεια, η αγορά κατοικίας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στους κανονισμούς, τους νόμους και τις παραδοσιακές πρακτικές κάθε χώρας. Με την ίδια λογική, η χρηµατιστικοποίηση της στέγασης διαφέρει πολύ από χώρα σε χώρα.</span></p><p><span style="font-size: large;">Η Ελλάδα αποτελεί ένα πρωτοφανές πρόσφατο παράδειγμα στεγαστικής κρίσης. Τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά. Σύμφωνα με την <a href="https://www.bankofgreece.gr/en/statistics/real-estate-market/residential-and-commercial-property-price-indices-and-other-short-term-indices">Τράπεζα της Ελλάδας</a>, κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2023 οι τιμές των νέων διαμερισμάτων (κάτω των 5 ετών) στην Αθήνα αυξήθηκαν κατά 13% σε σχέση με το 2022. Οι τιμές των παλαιότερων διαμερισμάτων (άνω των 5 ετών) αυξήθηκαν κατά 16%. Τα ποσοστά ήταν ακόμη υψηλότερα στη Θεσσαλονίκη: 16% για τα νέα και 17% για τα παλαιότερα διαμερίσματα. Οι αυξήσεις αυτές ήρθαν να προστεθούν στη σημαντική άνοδο κάθε χρόνο από το 2018. </span></p><p><span style="font-size: large;">Ο κοινωνικός αντίκτυπος είναι τεράστιος και καταστροφικός. Η Ελλάδα έχει σήμερα τη χειρότερη οικονομική προσβασιμότητα σε κατοικίες στην <a href="https://ec.europa.eu/eurostat/cache/digpub/housing/bloc-2b.html?lang=en">ΕΕ</a>: Το 32,4% του ελληνικού αστικού πληθυσμού ζει σε κατοικίες που κοστίζουν περισσότερο από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος. Και μόνο οι αριθμοί αυτοί συνιστούν απόδειξη της εκτεταμένης (και συχνά σιωπηλής) φτώχειας στη χώρα. </span></p><p><span style="font-size: large;">Οι Έλληνες εργαζόμενοι συνθλίβονται μεταξύ των εξαιρετικά υψηλών τιμών των κατοικιών, από τη μια, και του <a href="https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Households_-_statistics_on_income,_saving_and_investment#Gross_household_adjusted_disposable_income">δεύτερου χαμηλότερου ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος</a> στην ΕΕ (λίγο πάνω από τη Σλοβακία), από την άλλη. Το ποσοστό των νοικοκυριών που ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις στις πληρωμές στεγαστικών δανείων, ενοικίων και λογαριασμών κοινής ωφέλειας είναι το υψηλότερο στην ΕΕ, δηλαδή 36,4%. Οι επιπτώσεις είναι δραματικές για τους νέους, οι οποίοι δεν είναι σε θέση να αποκτήσουν σπίτι, πόσο μάλλον να δημιουργήσουν οικογένεια.</span></p><p><span style="font-size: large;">Η χρηματιστικοποίηση της στέγασης έφτασε στην Ελλάδα, όπως και η αναπόφευκτη κρίση. Αλλά εδώ σταματούν οι ομοιότητες με τις χώρες του πυρήνα της ΕΕ. Η ελληνική χρηματιστικοποίηση είναι υποτελής, επειδή η κύρια κινητήρια δύναμή της είναι κεφάλαια που προέρχονται από το εξωτερικό.</span></p><p><span style="font-size: large;">Η τυπική πορεία μιας στεγαστικής φούσκας είναι να μπαίνει επιθετικά στη αγορά ακινήτων το εγχώριο τραπεζικό σύστημα και να προκαλεί την άνοδο των τιμών παρέχοντας φθηνή πίστωση. Αυτό δεν συμβαίνει στην Ελλάδα. Το ενυπόθηκο χρέος μειώνεται σταθερά από το 2010 και η ροή νέων στεγαστικών δανείων είναι ουσιαστικά στάσιμη από το 2015. Οι τάσεις αυτές συμβαδίζουν απολύτως με τα υψηλά επιτόκια από το δεύτερο εξάμηνο του 2021, προφανώς για να χτυπηθεί ο πληθωρισμός. Η σημερινή ελληνική φούσκα ακινήτων δεν προκαλείται από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα.</span></p><p><span style="font-size: large;">Ο κύριος ένοχος δεν είναι δύσκολο να βρεθεί: Είναι οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ). Σύμφωνα με την <a href="https://www.bankofgreece.gr/en/statistics/external-sector/direct-investment/direct-investment---flows">Τράπεζα της Ελλάδας</a>, το 2022, οι συνολικές ΑΞΕ ανήλθαν σε 7,9 δισ. ευρώ, ποσό ρεκόρ. Από αυτές, τα 2,5 δισ. κατευθύνθηκαν σε χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες και ασφάλειες και τα 0,8 δισ. σε ακίνητα. Οι δύο αυτές ροές αποτέλεσαν την κύρια πηγή κεφαλαίων για τη φούσκα των ακινήτων. Συγκρίνετε αυτά τα ποσά με το χαμηλό 1,5 δισ. που πιθανώς πήγε στη μεταποίηση (το πόσο πραγματικά πήγε είναι συζητήσιμο). Ο θόρυβος που συνεχώς κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη σχετικά με τις επιτυχίες της στις ΑΞΕ είναι ντροπή.</span></p><p><span style="font-size: large;">Η πραγματικότητα είναι ότι η άνοδος των ΑΞΕ για τη στέγαση ξεκίνησε γύρω στο 2017 και η κύρια αιτία της ήταν η κυνική και διεφθαρμένη πρακτική της <a href="https://getgoldenvisa.com/ultimate-guide-to-greece-golden-visa">Χρυσής Βίζας</a>. Μέχρι το 2023 η Ελλάδα είχε δεχθεί 31000 αιτήσεις και από αυτές περισσότερες από 21000 είχαν κατατεθεί μετά το 2021. Τα δύο τρίτα των αγοραστών ήταν Κινέζοι, ενώ υπήρχαν σημαντικά ποσοστά Τούρκων, Λιβανέζων, πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου κ.ά. Αγόρασαν σε μεγάλο βαθμό το υπάρχον απόθεμα κατοικιών, καθώς ο κατασκευαστικός τομέας μετά βίας προσπαθεί να ανακάμψει από την καταστροφή της προηγούμενης δεκαετίας.</span></p><p><span style="font-size: large;">Η εισροή των ΑΞΕ συνοδεύτηκε από την εκτίναξη του Airbnb στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και αλλού. Ο μετασχηματισμός που έχει προκληθεί στον τουρισμό είναι ιδιαίτερα εμφανής στα αστικά κέντρα, όπως και ο αντίκτυπος στην αγορά κατοικίας. Στο πλαίσιο αυτό, υπήρξαν και εγχώριοι παράγοντες που έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη φούσκα των κατοικιών. Μεγάλα τμήματα της μεσαίας τάξης ενεπλάκησαν, καθώς η διαδικασία απαιτεί ελάχιστη προσωπική επένδυση και μπορεί να αποφέρει σημαντικές αποδόσεις για να συμπληρώσει το χαμηλό εισόδημα.</span></p><p><span style="font-size: large;">Η υποτελής χρηματιστικοποίηση της κατοικίας στην Ελλάδα δίνει μια πραγματική εικόνα της οικονομίας που έχει δημιουργηθεί στη χώρα μετά τα πακέτα διάσωσης της προηγούμενης δεκαετίας. Χαρακτηρίζεται από αδύναμες επενδύσεις και χαμηλή παραγωγή, βασίζεται σε χαμηλούς μισθούς και χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα, ευνοεί την άκρατη κερδοσκοπία στον τομέα των ακινήτων και των χρηματοπιστωτικών στοιχείων, ιδίως μέσω του αυξανόμενου τουρισμού. </span></p><p><span style="font-size: large;">Η οικονομία της οποίας προΐσταται ο Μητσοτάκης έχει ήδη φέρει μια κρίση στέγασης χωρίς προηγούμενο, ιδίως για τους νέους. Στο μέλλον θα φέρει και ευρύτερη κρίση χωρίς προηγούμενο, γιατί αναπόφευκτα θα καταρρεύσει. </span></p><p><span style="font-size: large;">Δεν υπάρχει κανένα μυστήριο σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για να αντιμετωπιστεί η ελληνική στεγαστική κρίση. Πρώτα απ' όλα, πρέπει να σταματήσουν οι τεράστιες κερδοσκοπικές εισροές ΑΞΕ. Η αύξηση του ορίου της Χρυσής Βίζας στα 500000 ευρώ, την οποία έκανε ο Μητσοτάκης, δεν θα πετύχει πολλά. Η Χρυσή Βίζα φέρνει μόνο προβλήματα στην ελληνική κοινωνία και πρέπει να καταργηθεί εντελώς. Στη συνέχεια θα πρέπει να ληφθούν αυστηρά διοικητικά μέτρα για τη ρύθμιση τόσο του κόστους στέγασης όσο και του τομέα του Airbnb. Πάνω απ' όλα, η χώρα χρειάζεται επειγόντως εκτεταμένο πρόγραμμα κατασκευής αξιοπρεπών δημόσιων κατοικιών, ειδικά για τους νέους. </span></p><p><span style="font-size: large;">Αυτά που απαιτούνται είναι ξεκάθαρα. Αυτό που λείπει είναι η συνεκτική δημόσια φωνή που θα τα διεκδικήσει. Τίποτε δεν θα γίνει αν δεν υπάρξει αυτενέργεια και δράση από αυτούς που σηκώνουν το μεγάλο βάρος της κρίσης.</span></p><div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: x-large;"><b>The Greek housing crisis</b></span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">Ηousing crises are a characteristic feature of contemporary financialised capitalism. Only last week the <a href="https://www.nytimes.com/2024/02/08/nyregion/apartment-vacancy-rate-housing-crisis.html">New York Times</a> reported that the city faces its worst housing crunch in 50 years as the proportion of empty rental properties fell to the tiny figure of 1.4% in 2023. Rents and house prices are climbing to extraordinary levels. London is probably worse than New York, and things are not much better in Paris. </span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">There are common factors at play reflecting the financialisation of housing in advanced capitalist countries. Houses have become financial assets that attract banks and other financial operators, which then boost speculation in housing among the middle class. The state, meanwhile, retreats from the provision of public housing. </span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">But housing is not a regular commodity. First, the majority of working people typically seek a roof over their heads and not profits. Second, the bulk of the housing market comprises the existing stock rather than the flow of newly built houses. Consequently, the housing market is highly susceptible to the regulations, laws, and traditional practices of each country. By the same token, housing financialisation is very different from country to country.</span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">Greece presents an egregious recent instance of housing crisis. The figures are staggering. According to the <a href="https://www.bankofgreece.gr/en/statistics/real-estate-market/residential-and-commercial-property-price-indices-and-other-short-term-indices">Bank of Greece</a>, during the first three quarters of 2023 the prices of new flats (less than 5 years) in Athens rose by 13% compared to 2022. The prices of older flats (more than 5 years) rose by 16%. The figures were even higher in Thessaloniki: 16% for new and 17% for older flats. These rises came on top of substantial increases every year since 2018. </span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">The impact has been tremendous and devastating. Greece currently has the worst housing affordability in the <a href="https://ec.europa.eu/eurostat/cache/digpub/housing/bloc-2b.html?lang=en">EU</a>: 32.4% of the Greek urban population lives in housing that costs more than 40% of disposable income. These numbers are evidence of widespread (and often silent) poverty. </span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">Working people are crushed between extraordinarily rapid housing prices and the <a href="https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Households_-_statistics_on_income,_saving_and_investment#Gross_household_adjusted_disposable_income">second lowest gross disposable income </a>in the EU, just above Slovakia. The proportion living in households that have arrears in mortgage payments, rents, and utility bills is the highest in the EU, at 36.4%. The impact is particularly severe on the young, who are unable to set up home, much less to start a family. </span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">Financialisation of housing has arrived in Greece, and so has the inevitable crisis. But that is where the similarities with core EU countries stop. Greek financialisation is subordinate because its main driving force is capital coming from abroad.</span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">The typical course of housing bubbles is for the domestic banking system to move aggressively into the market and cause it to expand by providing cheap credit. This is not the case in Greece. Mortgage debt has been steadily declining since 2010, and the flow of new housing loans has been effectively stagnant since 2015. These trends are entirely in line with high interest rates since the second half of 2021, presumably to beat inflation. The current Greek housing bubble is not caused by the domestic banking system.</span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">The main culprit is not difficult to find: Foreign Direct Investment (FDI). According to the <a href="https://www.bankofgreece.gr/en/statistics/external-sector/direct-investment/direct-investment---flows">Bank of Greece</a>, in 2022, total FDI stood at 7.9bn, a record. Of this, 2.5bn went to Finance and Insurance and 0.8bn to Real Estate. Together they provided the main sources of capital for the housing bubble. Compare these sums to the measly 1.5bn that presumably went to manufacturing (how much actually did so is debatable). The crowing of the Mitsotakis government regarding its successes on FDI is both embarrassing and obscene.</span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">In truth, the rise of FDI for housing began around 2017 and its main cause was the cynical and corrupt <a href="https://getgoldenvisa.com/ultimate-guide-to-greece-golden-visa">Golden Visa</a>. By 2023 Greece had received 31000 applications, and more than 21000 of these had arrived after 2021. Two thirds of the buyers were Chinese and there were significant proportions of Turks, Lebanese, UK citizens, and others. They bought largely the existing stock of housing as the construction sector barely recovered from the destruction of the previous decade. </span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">The influx of FDI went together with the extraordinary increase in Airbnb rentals across Athens, Thessaloniki, and elsewhere. The transformation wrought to tourism was particularly prominent in the urban centres, and so has the impact on the housing market. In this connection domestic forces have also been important for the housing bubble. Large sections of the middle class joined since the process requires minimal personal investment and could potentially bring significant returns to supplement low income.</span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">Subordinate housing financialisation in Greece offers a true picture of the economy created in the country by the bailouts of the 2010s. It is marked by weak investment and production, relies on low wages and disposable income, and fosters plenty of speculation in real estate and finance on the back of growing tourism. The economy over which Mitsotakis presides has already resulted in a housing crisis without precedent, especially for the young. It will also result in a broader crisis without precedent in the future when it inevitably collapses. </span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">There is no mystery about the measures to confront the Greek housing crisis. First and foremost, the huge speculative inflows of FDI must stop. Raising the limit of the Golden Visa to 500000 euro, as Mitsotakis has done, will not achieve much. The Golden Visa offers nothing but trouble to Greek society and needs to be scrapped altogether. Strict administrative measures would then be required to regulate both housing costs and the Airbnb sector. Above all, the country urgently needs a major programme of decent public housing construction, especially for the young. </span></div><div><span style="font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="font-size: large;">What is needed is clear. What is absent is a coherent public voice to demand it. Nothing is going to change until those who are bearing the burden of the crisis take some action.</span></div></div><div><br /></div>Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-87386023903590614702024-02-10T17:17:00.004+02:002024-02-13T13:47:15.563+02:00Τέσσερα σημεία για τη συνέντευξη Πούτιν<p><span style="font-size: large;">Η συνέντευξη ήταν τεράστιο επικοινωνιακό γεγονός με παγκόσμιες πολιτικές επιπτώσεις. Ήταν δυναμική από δημοσιογραφική άποψη, αλλά κατά διαστήματα ο Πούτιν ήταν φλύαρος και ο Κάρλσον δυσκολευόταν να παρακολουθήσει τη ροή της συζήτησης. Η πραγματική σημασία της, ωστόσο, έγκειται στον πολιτικό της περιεχόμενο κι εκεί τέσσερα σημεία ξεχωρίζουν.</span></p><p><span style="font-size: large;">Πρώτον, και σημαντικότερο, είναι το γεγονός ότι η συνέντευξη έγινε από δεξιό Αμερικανό δημοσιογράφο και το κύριο θέμα της ήταν πόλεμος σε ευρωπαϊκό έδαφος. Ο Κάρλσον αντιμετώπισε σφοδρότατη επίθεση από το φιλελεύθερο κατεστημένο των ΗΠΑ. Η Χίλαρι Κλίντον, για άλλη μια φορά, αποδείχθηκε πολιτικά αδέξια, ακόμη και γελοία, στην επίθεση εναντίον του. </span></p><p><span style="font-size: large;"><span>Παρ' όλα αυτά, η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε. </span><span>Οι ηγεμονικές ΗΠΑ κατάφεραν να έχουν δημόσια συζήτηση γι’ αυτό το καυτό ζήτημα, έστω και με αυτούς τους όρους. Η Ευρώπη που είναι; Απολύτως πουθενά. Ο λόγος είναι, φυσικά, ότι η Ευρώπη είναι υποτακτικός των ΗΠΑ και οι υποτελείς δεν διενεργούν ανοικτές συζητήσεις. </span></span></p><p><span style="font-size: large;">Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που σήμερα καθοδηγείται από την κεντροδεξιά και την κεντροαριστερά, χρηματοδοτεί έναν απίστευτα επικίνδυνο πόλεμο στην Ευρώπη, χωρίς να διεξάγει πραγματική συζήτηση. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μια μη εκλεγμένη και ατάλαντη πολιτικός, διαπρέπει στη ρωσοφοβία. Ο Πούτιν προσπέρασε τους υποτελείς και σηματοδότησε την επιθυμία του να επικοινωνήσει άμεσα με την ηγεμονική δύναμη. </span></p><p><span style="font-size: large;">Η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως να ακουστούν κριτικές φωνές που αμφισβητούν το σημερινό στάτους κβο. Τα πράγματα θα αλλάξουν με τις ευρωεκλογές, αλλά μπορεί να γίνουν ακόμη πιο επικίνδυνα, αν η αλλαγή προέλθει από την άκρα δεξιά. Χρειάζεται εσπευσμένα μια δυνατή δημόσια φωνή από τη ριζοσπαστική αριστερά.</span></p><p><span style="font-size: large;">Δεύτερον, έγινε απολύτως σαφές ότι ο Πούτιν είναι Ρώσος εθνικιστής χωρίς ίχνος προοδευτικής πολιτικής ή αντιιμπεριαλιστικής αντίληψης. Αντιμετωπίζει την ολομέτωπη επίθεση των ηγεμονικών ΗΠΑ, αλλά δεν το κάνει στη βάση θεμελιωδών αρχών δικαιοσύνης ή ισότητας μεταξύ των χωρών. Θέλει απλώς να αναγνωριστεί η χώρα του ως μεγάλη δύναμη, με βαρύνοντα λόγο στη διαχείριση των διεθνών οικονομικών και πολιτικών πραγμάτων. Αυτό ακριβώς δεν είναι πρόθυμες να του παραχωρήσουν οι ΗΠΑ. Όσοι φαντάζονται ότι ο Πούτιν πρεσβεύει κατά κάποιο τρόπο τη φιλική συνεργασία μεταξύ κρατών δεν τον έχουν ακούσει με προσοχή.</span></p><p><span style="font-size: large;">Τρίτον, ο Πούτιν κατέστησε σαφές τι εννοεί με την πολυπολικότητα προωθώντας τα BRICS. Πρόκειται για αμφισβήτηση του παγκόσμιου ηγεμόνα από αναδυόμενες καπιταλιστικές δυνάμεις, οι οποίες προσβλέπουν σε μεγαλύτερο μερίδιο της παγκόσμιας οικονομίας και αντίστοιχη γεωπολιτική επιρροή. Ο Πούτιν δεν επιδιώκει να χωρίσει την παγκόσμια οικονομία σε μπλοκ που ανταγωνίζονται το ένα το άλλο. Αντίθετα, τονίζει ότι η παγκόσμια οικονομία είναι ενιαία οντότητα. </span></p><p><span style="font-size: large;">Ως ενιαία βλέπει την παγκόσμια οικονομία το μεγάλο ρωσικό και φυσικά το κινεζικό κεφάλαιο. Και τα δύο δεν επιδιώκουν καμία εδαφική ή άλλη αποκλειστικότητα, ακόμη και όταν οι Αμερικανοί τους επιβάλλουν κυρώσεις.</span></p><p><span style="font-size: large;">Σίγουρα, η πρόκληση των BRICS αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την ηγεμονία των ΗΠΑ και οι Αμερικανοί θα αντισταθούν σθεναρά. Τα BRICS δημιουργούν χώρο για τις φτωχότερες χώρες του Παγκόσμιου Νότου -και για τις συνεπείς αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις- προκειμένου να αγωνιστούν για τα δικά τους συμφέροντα. Αλλά oi φτωχότερες χώρες καλά θα κάνουν να θυμούνται ότι ο εχθρός του εχθρού τους δεν είναι φίλος τους.</span></p><p><span style="font-size: large;">Από αυτή την άποψη, η ιδέα του Πούτιν ότι τα BRICS θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν αποτελεσματικά το δολάριο, ή ακόμη ότι το κινεζικό ρενμίνμπι θα μπορούσε να το υποκαταστήσει, δείχνει σχετική έλλειψη αντίληψης. Δεν υπάρχει περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο στο ορατό μέλλον. </span></p><p><span style="font-size: large;">Ο κινεζικός καπιταλισμός δεν διαθέτει το χρηματοπιστωτικό σύστημα που θα μπορούσε να υποστηρίξει μια τέτοια εξέλιξη, και οι κινεζικές μεγάλες επιχειρήσεις είναι εξαιρετικά εκτεθειμένες στο δολάριο στις διεθνείς συναλλαγές τους. Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να αντλούν ηγεμονική δύναμη από το δολάριο τα επόμενα χρόνια.</span></p><p><span style="font-size: large;">Τέταρτον, και τελευταίο, ο Πούτιν δήλωσε με αυτοπεποίθηση τη θεμελιώδη πραγματικότητα του πολέμου στην Ουκρανία: Η Ρωσία κερδίζει στρατηγικά, αν και όχι ακόμη επιχειρησιακά. Οι ένοπλες δυνάμεις της έχουν γίνει πανίσχυρες, σε αντίθεση με το πώς ήταν το 2022. Η οικονομία της αναδιαρθρώνεται με ταχείς ρυθμούς, διαθέτει ευρεία παραγωγική βάση και είναι πιθανόν η μεγαλύτερη στην Ευρώπη επί του παρόντος. Το πολιτικό της καθεστώς δεν φαίνεται να απειλείται άμεσα και η ισχύς του Πούτιν είναι μάλλον μεγαλύτερη από ποτέ. </span></p><p><span style="font-size: large;">Εν ολίγοις, η μαζική παρέμβαση των ΗΠΑ και της Ευρώπης στον πόλεμο είχε ως αποτέλεσμα την ανάδειξη της Ρωσίας ως τρίτης υπερδύναμης μαζί με τις ΗΠΑ και την Κίνα. Παράλληλα, οι Ουκρανοί ακραίοι εθνικιστές κατέστρεψαν την ίδια τους τη χώρα, εκτελώντας τις εντολές των ΗΠΑ.</span></p><p><span style="font-size: large;">Η εξέλιξη αυτή δεν θα σταθεροποιήσει την παγκόσμια γεωπολιτική κατάσταση, αλλά θα επιδεινώσει περαιτέρω τις εντάσεις. Οι ΗΠΑ διευθύνονται από μια ανίκανη ομάδα πολεμοκάπηλων, οι οποίοι κυβερνούν μια βαθιά διχασμένη χώρας. Απολαμβάνουν διεθνή στήριξη από τις παλιές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις στην Ευρώπη και αλλού, αλλά ο υπόλοιπος κόσμος βλέπει καθαρά τι συμβαίνει. Καθώς η παγκόσμια ισχύς τους εξασθενεί, θα γίνουν ακόμη πιο επικίνδυνα επιθετικοί και θα συνεχίσουν να υποδαυλίζουν τους πολέμους. Ο κόσμος χρειάζεται την αντιιμπεριαλιστική φωνή αρχών της Αριστεράς όσο ποτέ άλλοτε.</span></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="font-size: x-large;"><b>Four points on the Putin interview</b></span></p><p><span style="font-size: large;">The interview was a huge publicity event that will have political repercussions across the world. In journalistic terms it was powerful, but at times Putin was prolix and Carlson looked out of his depth. However, its true significance lay in the politics and four points stand out.</span></p><p><span style="font-size: large;">The first, and most important, is the very fact that it happened, undertaken by a right-wing US journalist, and focusing mostly on a war on European soil. Carlson has faced a vicious attack from the US liberal establishment for doing it. Hillary Clinton, once again, showed herself to be politically clumsy, even ridiculous, in attacking him. Nonetheless, the event took place. </span></p><p><span style="font-size: large;">The hegemonic power managed to conduct a public debate even in these terms. Where is Europe? Absolutely nowhere. The reason is that it is subservient to the USA and vassals do not conduct open debates. The European Parliament, currently led by the centre right and the centre left, is financing an incredibly dangerous war in Europe, without having real debate. Ursula von der Leyen, the President of the European Commission, an unelected talentless politician, is excelling in Russophobia. Putin bypassed the subordinates and signalled his willingness to parlay with the hegemonic power.</span></p><p><span style="font-size: large;">Europe desperately needs critical voices to be heard that challenge the status quo. The European elections will bring about change, but things could become even more dangerous as the challenge comes from the far right. What is urgently needed is a loud public voice from the radical left.</span></p><p><span style="font-size: large;">Second, it became crystal clear that Putin is a Russian nationalist without a shred of progressive politics, or anti-imperialism. He is currently facing the onslaught of the US hegemon, but he is not opposed to it on any fundamental principles of justice or equality among countries. What he wants is for his country to be acknowledged as a major power, with a weighty say in the management of international economic and political affairs. This is precisely what the USA is unwilling to grant. Those who imagine that Putin somehow espouses friendly cooperation among countries have not been listening to him.</span></p><p><span style="font-size: large;">Third, Putin made clear what he means by multipolarity as he champions the BRICS. It is a challenge to the hegemon by nascent capitalist powers striving for a full share of the world economy and corresponding geopolitical influence. Putin does not seek to divide the world economy into blocs that compete against each other. On the contrary, he stressed that the world economy is a single entity, and that is exactly how internationalised Russian (and, of course, Chinese) capital sees it. They do not seek territorial, or other, exclusivity, even when the Americans are imposing sanctions.</span></p><p><span style="font-size: large;">To be sure, the BRICS challenge is a grave danger to US hegemony and the Americans will resist it tooth and nail. The BRICS are creating space for poorer countries in the Global South – and for consistent anti-imperialist forces – to fight for their own interests. But poorer countries will do well to remember that the enemy of their enemy is not their friend. </span></p><p><span style="font-size: large;">In this regard, Putin’s notion that the BRICS could effectively challenge the dollar, or even that the renminbi could supplant it, showed a certain lack of appreciation. There is no way this could happen in the foreseeable future. Chinese capitalism does not have a financial system that could support such a development, and Chinese big business is hugely exposed to the dollar in its international transactions. The US will continue to draw great hegemonic strength from the dollar in the years ahead.</span></p><p><span style="font-size: large;">Fourth, and last, Putin confidently stated the fundamental reality of the Ukraine war: Russia is winning strategically, even if not yet operationally. Its armed forces have become formidable, in sharp contrast to what they were like in 2022. Its economy is rapidly restructuring, with a broad productive base, and is probably the largest in Europe at present. Its political regime does not appear to be under direct threat and Putin’s power is probably greater than ever. In short, massive intervention by the USA and Europe in the war has resulted in the true emergence of Russia as the third superpower with the US and China. Meanwhile, Ukrainian extreme nationalists have ruined their own country by doing the bidding of the USA.</span></p><p><span style="font-size: large;">Far from stabilising global geopolitics, this development will further exacerbate tensions. The US is currently led by an incompetent crew of warmongers, who preside over a deeply divided country. They enjoy international support from the old imperialist powers in Europe and elsewhere, but the rest of the world can clearly see what is happening. As their global power ebbs, they will become even more dangerously aggressive and continue spurring wars. The world needs a principled anti-imperialist voice from the left as never before.</span></p><p><br /></p>Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-6371413193874605802023-05-27T20:49:00.005+03:002023-05-27T20:50:46.198+03:00Μπροστά στις εκλογές του Ιουνίου<p><br /></p><div><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "Roboto Slab", serif;">πρώτη δημοσίευση<span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="background-color: white; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 14px; font-style: italic;"><a href="https://thepressproject.gr/brosta-stis-ekloges-tou-iouniou/">ThePressProject</a></span></div><div><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "Roboto Slab", serif;"><span style="font-size: medium;">Στις εκλογές του Ιουνίου διαγράφεται ξεκάθαρα ο κίνδυνος της πολιτικής και ιδεολογικής κυριαρχίας μιας νέας Δεξιάς για πολλά χρόνια. Ο χρόνος είναι ελάχιστος και το βάρος της ευθύνης τεράστιο. Τώρα θα φανεί αν η ριζοσπαστική Αριστερά μπορεί να επιβιώσει ως υπαρκτό πολιτικό ρεύμα στη χώρα μας.</span></span></div><div><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjF4sYYb2M7VcR2G4DXcA0j1tEP-Ec9i9YYo8_g0w3jxFGSoy51JatQr9fEu74zRqeqVUKPAz9JCX5qnypwb8WADVIMlPigbjwZzCGv04QbcK8BJBD4ChXYolepG0iFuNUchmbe96tix3XK50JHq8P59asxmKV11f_jcA_T4pKabI0UVQS9gG4bXOVq_A" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjF4sYYb2M7VcR2G4DXcA0j1tEP-Ec9i9YYo8_g0w3jxFGSoy51JatQr9fEu74zRqeqVUKPAz9JCX5qnypwb8WADVIMlPigbjwZzCGv04QbcK8BJBD4ChXYolepG0iFuNUchmbe96tix3XK50JHq8P59asxmKV11f_jcA_T4pKabI0UVQS9gG4bXOVq_A" width="320" /></a></div><br /></span><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;"><span style="box-sizing: border-box; font-weight: 700;"><em style="box-sizing: border-box;"><u style="box-sizing: border-box;"><i style="box-sizing: border-box;">Η Δεξιά του Κυριάκου Μητσοτάκη</i></u></em></span></p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Η προεκλογική περίοδος Απριλίου-Μαΐου 2023 ήταν, κατά γενική ομολογία, άνευρη, αλλά το αποτέλεσμα αποδείχθηκε ιστορικής σημασίας και δυνητικά καθοριστικό για το μέλλον της χώρας.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Το άνευρο της προεκλογικής περιόδου έκρυβε την αντιστροφή της ιστορικής εκτίναξης του ΣΥΡΙΖΑ το 2012, με την καταβαράθρωση του κατά 600 χιλιάδες ψήφους. Μετά από τέσσερα χρόνια στην κυβέρνηση, η ΝΔ ανέβασε τις ψήφους της κατά 150 χιλιάδες, ακόμη και στις εργατικές και λαϊκές περιοχές των μεγάλων αστικών κέντρων.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Στις εκλογές του Ιουνίου διαγράφεται ξεκάθαρα ο κίνδυνος της πολιτικής και ιδεολογικής κυριαρχίας μιας νέας Δεξιάς για πολλά χρόνια.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Ο χαρακτήρας της απεικονίζεται στο πρόσωπο του θριαμβευτή Κυριάκου Μητσοτάκη. Έχει κάνει το απαραίτητο πέρασμα σπουδών και είχε μια σύντομη επαγγελματική απασχόληση στο διεθνές αγγλόφωνο περιβάλλον που πλέον ορίζει τις ιδεολογικές συντεταγμένες του ελληνικού ανώτατου στρώματος. Ταυτόχρονα είναι γόνος πολιτικής οικογένειας με σημαντική οικονομική επιφάνεια, που προωθήθηκε στους κύκλους εξουσίας, χωρίς να έχει επιδείξει ιδιαίτερες ικανότητες.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Τέτοιο είναι και το αστικό στρώμα που ετοιμάζεται να αναμορφώσει τον χαρακτήρα της χώρας μέσω της ΝΔ. Διαπερνάται από τη σύγχρονη αγγλόφωνη παγκόσμια κουλτούρα που αντιλαμβάνεται την πρόοδο με όρους ελεύθερης αγοράς, πράσινης ανάπτυξης, τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και δικαιωμάτων στο φυλετικό πεδίο, το σεξουαλικό πεδίο, και ούτω καθεξής. Ταυτόχρονα είναι βαθύτατα συντηρητικό με τον πιο χαρακτηριστικά ελληνικό τρόπο, δηλαδή η ισχύς του πηγάζει από την οικογένεια, τον πλούτο, και τη θρησκεία.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Η Ελλάδα που θα δημιουργήσει η Δεξιά του Κυριάκου Μητσοτάκη, αν κατισχύσει και στις εκλογές του Ιουνίου, θα παριστάνει την κοσμοπολίτισσα, αλλά θα βασίζεται στο κληρονομικό προνόμιο της οικογένειας. Θα επαίρεται για τη δημοκρατία, αλλά στην πράξη θα χαρακτηρίζεται από αυταρχισμό. Θα περηφανεύεται ότι ενισχύει τη γεωπολιτική ασφάλεια της χώρας, αλλά θα κρύβεται πίσω από τον αφερέγγυο ηγεμονισμό των ΗΠΑ. Θα διακηρύσσει την προσήλωση της στην ελεύθερη αγορά, αλλά θα χρησιμοποιεί το κράτος όταν και όπως τη βολεύει. Θα μιλάει για οικονομική ανάπτυξη, καθώς η χώρα θα σέρνεται.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Γιατί θριάμβευσε αυτό το πολιτικό μόρφωμα στις εκλογές του Μαΐου;</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Η νίκη της ΝΔ προέκυψε από την ιλιγγιώδη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ που δεν ερμηνεύεται με την απλή ανάλυση των εκλογικών μετακινήσεων. Δεν εξηγείται επίσης από τη συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, μια μακροχρόνια διαδικασία που δε μπορεί να φέρει τόσο ξαφνικές και βαθιές μεταβολές.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Ο θρίαμβος του Μητσοτάκη οφείλεται καταρχάς σε συγκυριακούς οικονομικούς λόγους, αλλά οι συγκυριακοί αυτοί παράγοντες αντανακλούν την αδυναμία της ελληνικής οικονομίας να αλλάξει δομικά. Εκεί βρίσκεται και ο ταξικός πυρήνας της νέας Δεξιάς.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;"> </p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;"><em style="box-sizing: border-box;"><u style="box-sizing: border-box;"><i style="box-sizing: border-box;"><span style="box-sizing: border-box; font-weight: 700;">Η ανυπαρξία δομικής αλλαγής</span></i></u></em></p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Η ελληνική οικονομία το 2023, μετά από δεκαπέντε χρόνια οδυνηρότατων κοινωνικών ανατροπών και συνεχών «μεταρρυθμίσεων», είναι παρόμοια με αυτή που οδήγησε στη βαθιά κρίση το 2008-9. Απλώς είναι πιο μικρή, πιο φτωχή, και πιο άνιση.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Κυριαρχείται από υπηρεσίες χαμηλής παραγωγικότητας, κυρίως τον τουρισμό που πλέον έχει τεράστιο μέγεθος, περίπου 25% του ΑΕΠ. Ο δευτερογενής τομέας είναι μικρός – στο 15% του ΑΕΠ – κι έχει πληγεί βαριά. Ο αγροτικός τομέας είναι πολύ περιορισμένος – στο 4% του ΑΕΠ – με αδυναμία διείσδυσης σε μεγάλες ξένες αγορές.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Πρόκειται για μια οικονομία για τα καλά παγιδευμένη στη νότια περιφέρεια της ΕΕ. Πάσχει από χαμηλότατες εγχώριες επενδύσεις, χαμηλή τεχνολογία, και χαμηλή παραγωγικότητα. Τη λίγη ανταγωνιστικότητα που έχει την πετυχαίνει πιέζοντας τους μισθούς προς τα κάτω. Οι δυνατότητες ανάπτυξης είναι εξαιρετικά περιορισμένες – γύρω στο 2% ετησίως. Όχι μόνο δεν πρόκειται να υπάρξει σύγκλιση με την πλουσιότερη Βόρεια Ευρώπη, ούτε καν οι απώλειες της κρίσης δεν πρόκειται να καλυφθούν για πολλά ακόμη χρόνια.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Το κυρίαρχο αστικό στρώμα δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται τις δομικές αυτές αδυναμίες. Στο μέτρο που τις βλέπει, δεν έχει την παραμικρή πρόθεση να τις αλλάξει.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Ο λόγος είναι ότι δημιουργεί κέρδη συμπιέζοντας τους μισθούς, ενώ επί δεκαπέντε χρόνια επενδύει ελάχιστα σε παραγωγικές δραστηριότητες. Αντλεί προσόδους πατώντας στον έλεγχο του κράτους και με μεγάλη διαφθορά, όπως στις πολεμικές δαπάνες και τις χορηγίες της ΕΕ. Ταυτόχρονα ασκεί χρηματοπιστωτική κερδοσκοπία συνδυασμένη με σπέκουλα στα ακίνητα και τη γη.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Θέλει οπωσδήποτε να υπάρχουν απόλυτα ελεύθερες ροές κεφαλαίου πέραν των συνόρων, ώστε να μπορεί να στέλνει ρευστά κεφάλαια στο εξωτερικό. Τα φαντ που αγοράζουν τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών και ετοιμάζονται να πραγματοποιήσουν τη μεγαλύτερη μεταφορά ακίνητης περιουσίας στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες έχουν και Έλληνες «επενδυτές».</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Αυτό το στρώμα βρήκε τον εκφραστή του, σάρκα εκ της σαρκός του, στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ξέρει να μιλάει τη γλώσσα των «μεταρρυθμίσεων», ώστε να μένουν όλα ίδια. Ξέρει επίσης να βρίσκει στηρίγματα στα ανώτερα μεσαία στρώματα – ελεύθερους επαγγελματίες υψηλού εισοδήματος και υψηλόμισθους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα – τα οποία επίσης αποσπούν προσόδους από ακίνητα και παράπλευρες υπηρεσίες.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;"> </p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;"><span style="box-sizing: border-box; font-weight: 700;"><em style="box-sizing: border-box;"><u style="box-sizing: border-box;"><i style="box-sizing: border-box;">Η οικονομία έδωσε τη νίκη στη ΝΔ</i></u></em></span></p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Η ανυπαρξία δομικής αλλαγής συμβαδίζει με τη σταδιακή συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στα εκλογικά αποτελέσματα για να το διαπιστώσει. Πέραν της ανόδου της ΝΔ, τα κόμματα της βαθιάς συντήρησης – Ελληνική Λύση, Νίκη, κλπ – πήραν το 9% του εκλογικού σώματος. Εξίσου σημαντικό είναι ότι η ΝΔ βγήκε πρώτο κόμμα στις νεότερες ηλικίες.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Η γλώσσα του νεοφιλελευθερισμού – το παγκόσμιο αγγλοσαξωνικό ιδίωμα που μοιράζεται και η ελληνική αστική τάξη – κάνει θραύση σε πλατιά στρώματα που συχνά ζητούν «μάνατζερ» να αναλάβουν το κράτος, ή πιστεύουν ότι οι ιδιωτικοποιήσεις είναι η απάντηση στις αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης. Χρόνια ιδεολογικής δουλειάς πανεπιστημίων, δεξαμενών σκέψης, ΜΜΕ και άλλων μηχανισμών έχουν φέρει στην πρώτη γραμμή τις νεοφιλελεύθερες ιδέες, επιχειρώντας ακόμη και να επαναπροσδιορίσουν τον χαρακτήρα του ατόμου με βάση την αγορά.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Οι ιδέες της Αριστεράς είναι σε υποχώρηση, η ίδια η ύπαρξη της είναι σε αμφισβήτηση παγκοσμίως. Οι 120 χιλιάδες επιπλέον ψήφοι που πήρε το ΚΚΕ, όσο κι αν είναι ένα ενθαρρυντικό σημάδι, είναι πολύ λίγες για να αλλάξει η εικόνα.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Η απρόσμενη κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ όμως δεν πηγάζει ούτε από τις μακροπρόθεσμες αδυναμίες του ελληνικού καπιταλισμού, ούτε από τη σταδιακή συντηρητικοποίηση της κοινωνίας. Οφείλεται σε πιο άμεσους οικονομικούς λόγους, δύο εκ των οποίων είναι πολύ σημαντικοί.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Πρώτον, μετά από επανειλημμένες «μεταρρυθμίσεις», η αγορά εργασίας είναι πλέον εξαιρετικά «ευλύγιστη». Η εργοδοτική ασυδοσία δεν έχει όρια, η συνδικαλιστική παρουσία στον ιδιωτικό τομέα είναι περίπου 15%, οι συλλογικές συμβάσεις είναι δυσεύρετες έως ανύπαρκτες. Το αποτέλεσμα είναι χαμηλοί μισθοί, επισφάλεια και προσωρινή απασχόληση, ιδίως στον τουρισμό για τη νεολαία. Η αυξημένη μαχητικότητα που έδειξε η μισθωτή εργασία μετά το 2019, με νίκες όπως της efood, δεν αλλάζει τα πράγματα.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Αλλά «ευλυγισία» σημαίνει επίσης ότι η αγορά μπορεί γρήγορα να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, έστω και κακές. Τον Μάρτιο του 2023 η ανεργία έπεσε κάτω από το 11%. Σε περιβάλλον συνεχούς μισθολογικής πίεσης, με τεράστια ανασφάλεια για τους νέους εργαζόμενους, η δυνατότητα απασχόλησης είναι σανίδα σωτηρίας. Κανείς δεν θα τη διακινδυνεύσει εύκολα, ιδίως αν δεν έχει εμπιστοσύνη σε όσους του προτείνουν αλλαγές.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Δεύτερον, και εξίσου σημαντικό, η οικονομία του 2023 δεν είναι καθόλου εχθρική προς το κράτος, όσο κι αν μιλάει τη γλώσσα του νεοφιλελευθερισμού. Το κράτος παραμένει ο βασικός της πυλώνας.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Τα χρόνια της πανδημίας έφεραν ταχύτατη διόγκωση του κράτους και στην Ελλάδα. Με την άδεια της ΕΕ, εκτινάχθηκαν οι δημοσιονομικές δαπάνες για να στηριχθούν κυρίως οι επιχειρήσεις, αλλά και οι εργαζόμενοι. Γιγαντώθηκε η έκδοση χρήματος στην ΟΝΕ και έπεσαν τα επιτόκια κοντά στο μηδέν.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Ο πληθωρισμός που ακολούθησε έφερε ήδη αντιστροφή των μέτρων αυτών, με γρήγορη άνοδο των επιτοκίων και σταδιακή επιστροφή στη δημοσιονομική λιτότητα. Είναι επίσης αλήθεια ότι οι μισθωτή εργασία είχε μεγάλες απώλειες εισοδήματος από τον πληθωρισμό. Αλλά η ανεργία συνέχισε να μειώνεται και η κυβέρνηση πήρε κάποια μέτρα στήριξης του εισοδήματος, με επιδόματα και άλλους τρόπους.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Για τη θάλασσα των μικρομεσαίων, ακόμη, ο πληθωρισμός είχε και θετικά αποτελέσματα γιατί συνοδεύτηκε από τόνωση της ζήτησης και γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης το 2021 και 2022. Καθώς μάλιστα ανέκαμψαν σχετικά οι κατασκευές, ολόκληρα στρώματα μικροεπαγγελματιών είδαν την οικονομική τους κατάσταση να βελτιώνεται. Τέλος, για τους αγρότες, η άνοδος των τιμών των αγροτικών προϊόντων ενίσχυσε το ακαθάριστο εισόδημα.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Στα μάτια πολλών η κυβέρνηση Μητσοτάκη εμφανίστηκε να παρεμβαίνει, να στηρίζει και να σταθεροποιεί την οικονομική κατάσταση μέσα σε διεθνή αναταραχή. Ακόμη και όσοι αντιλαμβάνονται ότι μακροπρόθεσμα η ελληνική οικονομία λιμνάζει, βραχυπρόθεσμα δεν βλέπουν άλλη πειστική κυβερνητική πρόταση.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Η φυγή των εργατικών, λαϊκών, μικρομεσαίων και αγροτικών στρωμάτων από το ΣΥΡΙΖΑ είναι αποτέλεσμα κυρίως αυτών των συγκυριακών οικονομικών παραγόντων. Ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίστηκε ως συστημικό κόμμα, αλλά χωρίς στιβαρή πρόταση σχηματισμού κυβέρνησης και με ανερμάτιστη παροχολογία. Για τους ψηφοφόρους, το κόμμα και ο αρχηγός του, Αλέξης Τσίπρας, είναι αφερέγγυοι. Η ΝΔ, που είναι ο ορισμός του συστημικού κόμματος, υποσχέθηκε σταθερότητα και στήριξη. Ο κερδισμένος είναι το κυρίαρχο αστικό στρώμα με εκφραστή τον Κυριάκο Μητσοτάκη.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;"> </p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;"><span style="box-sizing: border-box; font-weight: 700;"><em style="box-sizing: border-box;"><u style="box-sizing: border-box;"><i style="box-sizing: border-box;">Τι μπορεί και πρέπει να κάνει η ριζοσπαστική Αριστερά;</i></u></em></span></p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Απέναντι στην κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ, ο βασικός εκφραστής της ριζοσπαστικής Αριστεράς, δηλαδή το ΜΕΡΑ25 – Συμμαχία για τη Ρήξη, δεν πήγε καλά και κινδυνεύει να μείνει εκτός κοινοβουλίου. Είναι αλήθεια ότι αντιμετώπισε την κατά μέτωπο επίθεση των ΜΜΕ και των άλλων μηχανισμών εξουσίας. Αλλά ο βασικός λόγος ήταν οι αδυναμίες που έδειξε κατά την προεκλογική περίοδο.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Το κύριο πρόβλημα ήταν η συνεχής υπενθύμιση των γεγονότων του 2015 και η σύνδεση της πρότασης ρήξης με τα όσα συνέβησαν τότε. Το 2015 ανήκει στην ιστορία και δεν καθορίζει το περιεχόμενο της ρήξης σήμερα.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Η κατάσταση μπορεί να αντιστραφεί τις επόμενες εβδομάδες, αλλά απαιτούνται γρήγορες δράσεις.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Η ελληνική κοινωνία θέλει να ακούσει λόγο που να κοιτάει μπροστά, να προτείνει λύσεις για τα άμεσα προβλήματα, να ανοίγει δρόμο για να αντιμετωπιστεί η μακροχρόνια δυσλειτουργία της οικονομίας. Πάνω απ’ όλα, οι αριστεροί ψηφοφόροι θέλουν να αποτραπεί ο κίνδυνος να κυριαρχήσει απόλυτα η ΝΔ στο κοινοβούλιο.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Η συμμαχία πρέπει να μιλήσει απλά, εξηγώντας ότι η παρουσία της στη Βουλή είναι βασικός μοχλός για να αντιμετωπιστεί η διαφαινόμενη παντοκρατορία της ΝΔ. Ότι έχει την απαραίτητη μαχητικότητα στην κοινωνία και στους χώρους δουλειάς για να παίξει καίριο ρόλο κατά της νέας Δεξιάς. Ότι απευθύνεται ενωτικά προς όλες τις δυνάμεις που αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο. Ότι στόχος της είναι μόνο η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Για να ακουστεί το μήνυμα της από τα λαϊκά στρώματα θα πρέπει να είναι άμεσα κατανοητό και πειστικό. Υπάρχουν δύο κεντρικοί άξονες, που δίνουν και περιεχόμενο στη ρήξη σήμερα.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Ο πρώτος είναι η πάλη για την άμεση ανακούφιση των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων. Προστασία του μισθού απέναντι στον πληθωρισμό και έλεγχος των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων είναι τα βασικά επίδικα. Απαραίτητη είναι επίσης η προστασία από την εκτόξευση των ενοικίων, ιδίως για τη νεολαία, ενώ επείγει η προστασία της πρώτης κατοικίας από τα αρπακτικά των φαντ.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Ο δεύτερος είναι η πάλη γι’ αυτό που ονομάζουμε παραγωγική αναδιάρθρωση, ώστε να ξεφύγει η χώρα από το μακροχρόνιο αναπτυξιακό τέλμα προς όφελος του λαού της. Χρειάζεται ένα κύμα δημόσιων επενδύσεων στις υποδομές, πράγμα που δε μπορεί να γίνει χωρίς δημόσιο τραπεζικό σύστημα. Πρέπει να λυθεί το θέμα του ιδιωτικού χρέους, με δημόσια παρέμβαση. Απαιτείται επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων, ώστε η εργασία να έχει δύναμη απέναντι στο κεφάλαιο. Είναι αναγκαία η τομή στη δημόσια διοίκηση, ώστε αυτή να λειτουργήσει με πνεύμα δημόσιας προσφοράς.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Ο λαϊκός κόσμος αντιλαμβάνεται τέτοιες προτάσεις διατυπωμένες με απλά λόγια και θέλει να έχει ο ίδιος λόγο στο τι πρέπει να γίνει και πως.</p><p style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-bottom: 1rem; margin-top: 0px;">Ο χρόνος είναι ελάχιστος και το βάρος της ευθύνης τεράστιο. Τώρα θα φανεί αν η ριζοσπαστική Αριστερά μπορεί να επιβιώσει ως υπαρκτό πολιτικό ρεύμα στη χώρα μας.</p></div>Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-72612914024902667332023-04-26T22:25:00.002+03:002023-04-26T22:25:50.142+03:00Μια ακόμα οικονομική κρίση - Συνέντευξη στον Κ. Γ. Πολυχρονίου για το περιοδικό Truthout<p></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, sans-serif;"><a href="https://truthout.org/articles/regulation-wont-end-bank-crises-we-must-put-shadow-banks-under-public-control/" target="_blank">Η πρωτότυπη συνέντευξη εδώ (αγγλικά)</a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEj_J3fr2dR0ra3kFXZptunFd59mDWPe9q02St8uTGqkdOuifypg-1uJ8vXelh852-CZWA1d-ghRDqXDxqV78TCOlexWXGSjp1bQ5tHadNhmfkNg9f11H3LBDoJA5K3rzUT5tIkeXg9HFWRlBdmvCazX1vyA8_ovLRrMAnagnNLyyuLdQ56YxUmyQGbpsA" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEj_J3fr2dR0ra3kFXZptunFd59mDWPe9q02St8uTGqkdOuifypg-1uJ8vXelh852-CZWA1d-ghRDqXDxqV78TCOlexWXGSjp1bQ5tHadNhmfkNg9f11H3LBDoJA5K3rzUT5tIkeXg9HFWRlBdmvCazX1vyA8_ovLRrMAnagnNLyyuLdQ56YxUmyQGbpsA" width="320" /></a></div><br />Οι πρόσφατες χρεοκοπίες τραπεζών στις
ΗΠΑ έχουν εγείρει την προοπτική μιας ακόμη χρηματοπιστωτικής κρίσης και έφεραν
νέες φωνές για αυστηρότερους ρυθμιστικούς κανόνες για τις τράπεζες. Ωστόσο,
βασικά ερωτήματα παραμένουν: γιατί οι τραπεζικές κρίσεις έχουν γίνει βασικό
χαρακτηριστικό του σύγχρονου καπιταλισμού και τι πρέπει να γίνει για να
αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στη ρίζα του; Είναι οι αυστηροί τραπεζικοί
κανονισμοί σε μια καπιταλιστική κοινωνία πραγματικά η απάντηση σε ένα πρόβλημα
που προκαλείται από τα ίδια τα καπιταλιστικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα; <o:p></o:p><p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Ο διεθνούς φήμης μαρξιστής οικονομολόγος
Κώστας Λαπαβίτσας ρίχνει φως σε αυτά τα ζητήματα σε μία αποκλειστική συνέντευξη
για το περιοδικό Truthout.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Ο κ. Λαπαβίτσας είναι καθηγητής οικονομικών
στη Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και
συγγραφέας πολλών βιβλίων, μεταξύ των οποίων:<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;"><!--[if !supportLists]--><span style="mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-list: Ignore;">-<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">"Ενάντια
στην Τρόικα: Κρίση και λιτότητα στην ευρωζώνη’’(</span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">AgainsttheTroika</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;"> :</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">CrisisandAusterityinEurozone</span></i><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">(με
τον </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">HeinerFlassbeck</span><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">))<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;"><!--[if !supportLists]--><span style="mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-list: Ignore;">-<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">‘’Η
Αριστερή πολιτική<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>απέναντι στην ΕΕ’’(</span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">TheLeftCaseAgainsttheEU</span></i><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">),<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;"><!--[if !supportLists]--><span style="mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-list: Ignore;">-<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">‘’Η
κρίση του κόστους διαβίωσης(και πώς να βγούμε από αυτήν)’’ (</span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">TheCostofLivingCrisis</span></i><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">(</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">andhowtogetoutofit</span><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">))<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;"><!--[if !supportLists]--><span style="mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-list: Ignore;">-<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">‘’Ο
σύγχρονος καπιταλισμός : Οικονομία, κοινωνία και ηγεμονία’’(</span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">TheStateofCapitalism</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">: </span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">Economy</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">, </span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">Society</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">, </span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">andHegemony</span></i><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">)<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">K</span></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">.Γ.Π: Κώστα, οι πρόσφατες χρεοκοπίες
τραπεζών έχουν αναζωπυρώσει τους φόβους για επανάληψη της παγκόσμιας
χρηματοπιστωτικής κρίσης που γνωρίσαμε στα τέλη της δεκαετίας του 2000.
Χρειάζεται να ανατρέξουμε στην οικονομική κατάρρευση του 2007-09 για να
κατανοήσουμε την τρέχουσα τραπεζική κρίση;</span></b><span style="font-family: "Arial",sans-serif;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;"><o:p> </o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Κώστας
Λαπαβίτσας</span></b><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">: Η τρέχουσα
χρηματοπιστωτική κρίση έχει ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά με εκείνη του
2007-09, αλλά είναι επίσης σημαντικά διαφορετική. Πρώτον, δεν είναι τόσο
μεγάλη, αν και έχει ακόμη δρόμο μπροστά της, όπως θα εξηγήσω παρακάτω. Πιο
σημαντικό όμως είναι ότι η αναταραχή του 2007-09 ήταν μια συστημική κρίση του
χρηματιστικοποιημένου καπιταλισμού, ο οποίος είχε επεκταθεί επιθετικά κατά τη
διάρκεια των δύο προηγούμενων δεκαετιών. Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι μια
κρίση του χρηματιστικοποιημένου καπιταλισμού που είναι πλέον σε καθοδική
πορεία.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Στη δεκαετία του 2010 η
χρηματιστικοποίηση συνεχίστηκε, αλλά χωρίς τον προηγούμενο δυναμισμό της.
Στηρίζεται πλέον εξ ολοκλήρου στο κράτος, ενώ η ισορροπία ισχύος έχει μετατοπιστεί
από τις εμπορικές προς τις σκιώδεις τράπεζες, δηλαδή τα χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα που διαφέρουν από τις εμπορικές τράπεζες επειδή δέχονται καταθέσεις
που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως χρήμα. Η τρέχουσα κρίση δεν έχει φέρει ακόμη
στο προσκήνιο τις σκιώδεις τράπεζες. Θα έχουμε καλύτερη εικόνα για το πόσο
σοβαρή είναι όταν η κατάστασή τους γίνει σαφέστερη.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Η κρίση του 2007-09 ακολούθησε μετά από
μια τεράστια φούσκα ακινήτων που προκλήθηκε μετά τη δραστική μείωση των επιτοκίων
από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ το 2001. Οι κερδοσκοπικοί μηχανισμοί
στηρίχθηκαν σε μεγάλο βαθμό σε σκιώδεις τράπεζες που δραστηριοποιούνταν στις
αγορές κατοικιών και ακινήτων. Τιτλοποιούσαν ενυπόθηκο χρέος δανειζόμενες σε
μεγάλο βαθμό στις ανοικτές αγορές καθώς και από εμπορικές τράπεζες. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Μαζί με τις εμπορικές τράπεζες,
κινήθηκαν επιθετικά στον τομέα των ενυπόθηκων δανείων μειωμένης εξασφάλισης,
τιτλοποιώντας ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια που οι ίδιες είχαν διαθέσει σε
φτωχούς εργαζόμενους στα μεγάλα αστικά κέντρα των ΗΠΑ.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Η κατάρρευση της φούσκας απείλησε να
καταστρέψει ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα
διασώθηκε τη χειρότερη στιγμή της κρίσης, το καλοκαίρι<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>του 2008, επειδή το Αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών
του διέθεσε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια από τα κρατικά έσοδα. Παράλληλα,
η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ παρείχε στις τράπεζες τεράστιες ποσότητες
ρευστότητας. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Χωρίς τη στήριξη του κράτους, η
καπιταλιστική συσσώρευση στις ΗΠΑ θα είχε σταματήσει και η παγκόσμια οικονομία
θα είχε περιέλθει σε πλήρη σύγχυση. Το κόστος, περιττό να πούμε, επωμίστηκαν σε
μεγάλο βαθμό οι ιδιοκτήτες κατοικιών, οι κάτοχοι ενυπόθηκων δανείων, οι
εργαζόμενοι και οι φτωχοί.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Αλλά η κρατική παρέμβαση το 2009 και στα
χρόνια που ακολούθησαν δεν άλλαξε τις δομές της χρηματιστικοποίησης. Αντίθετα,
προστάτευσε τα κύρια ταξικά συμφέροντα που επωφελήθηκαν από την διόγκωση του
χρηματοπιστωτικού τομέα για πάνω από τέσσερις δεκαετίες. Τα κράτη στις χώρες
του πυρήνα της παγκόσμιας οικονομίας υιοθέτησαν λιτότητα καθ' όλη τη διάρκεια
της δεκαετίας του 2010, χειροτερεύοντας<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>την παροχή υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης και επιδεινώνοντας τη
φτώχεια. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Ταυτόχρονα, οι κεντρικές τράπεζες
συνέχισαν να παρέχουν τεράστιες ποσότητες ρευστότητας στην οικονομία με τη
μορφή ποσοτικής χαλάρωσης που στηριζόταν στη δημιουργία χρήματος αναγκαστικής
κυκλοφορίας. Μέσω αυτής της τεράστιας παρέμβασης οι κεντρικές τράπεζες έφεραν
τα επιτόκια σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα καθ' όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του
2010. Πρόκειται για μια πρωτοφανή εξέλιξη στην ιστορία του καπιταλισμού.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Παρά την κρατική παρέμβαση, η
καπιταλιστική συσσώρευση στον πυρήνα της παγκόσμιας οικονομίας παρέμεινε
ιστορικά αδύναμη. Στη δεκαετία του 2010 η ανάπτυξη ήταν η ασθενέστερη των
τελευταίων δεκαετιών, ενώ η μέση κερδοφορία συνέχισε να παραπαίει. Οι
επενδύσεις σε εγκαταστάσεις και εξοπλισμό παρέμειναν φτωχές<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>και η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν πολύ
χαμηλή. Το αποτέλεσμα ήταν πληθώρα "επιχειρήσεων-ζόμπι" σε όλες τις
χώρες του πυρήνα, οι οποίες μπόρεσαν να επιβιώσουν μόνο επειδή τα επιτόκια
παρέμειναν χαμηλά για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Η κρατική παρέμβαση, ωστόσο, επέτρεψε
την ανάκαμψη του χρηματοπιστωτικού τομέα, αν και δεν δημιουργήθηκε φούσκα που
να μοιάζει έστω και στο ελάχιστο με εκείνη της δεκαετίας του 2000. Οι εμπορικές
τράπεζες παρουσίασαν μια σχετική υποχώρηση και είχαν λιγότερες ευκαιρίες για
κέρδη, καθώς ο κερδοσκοπικός μηχανισμός της τιτλοποίησης ενυπόθηκων δανείων
έσπασε. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Οι πραγματικοί ωφελημένοι της δεκαετίας
του 2010 ήταν οι σκιώδεις τράπεζες, ιδίως τα τεράστια επενδυτικά κεφάλαια που
κατέληξαν να κυριαρχούν στις χρηματοπιστωτικές αγορές. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Πρόκειται για κατόχους χαρτοφυλακίου -
κερδοσκόπους περιουσιακών στοιχείων - οι οποίοι αναζητούν φθηνή χρηματοδότηση
για να αγοράσουν μετοχές και μερίδια με την ελπίδα να επωφεληθούν από τις
αυξήσεις των τιμών, τα μερίσματα και τις πληρωμές τόκων. Τρία από αυτά τα
ταμεία ελέγχουν σήμερα περισσότερο από το 25% του συνόλου του μετοχικού
κεφαλαίου των ΗΠΑ. Αυτή η συγκέντρωση περιουσίας είναι, και πάλι, μια εξέλιξη
χωρίς προηγούμενο στην ιστορία του καπιταλισμού. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Συνοψίζοντας, κατά τη δεκαετία που
ακολούθησε το 2007-9 η χρηματιστικοποίηση υποχώρησε ως ιστορική τάση, η
συσσώρευση παρέμεινε αδύναμη, η κερδοφορία δεν κατάφερε να αυξηθεί συστηματικά,
και δεν εμφανίστηκε σαφής εναλλακτική κατεύθυνση για την παγκόσμια οικονομία. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Αυτή η εξαιρετικά ασταθής συγκυρία κλονίστηκε
βαθιά από τον </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-ansi-language: EN-US;">Covid</span><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">-19
το 2020. Η πανδημία χτύπησε την ήδη αποδυναμωμένη πλευρά της παραγωγής,
εξαναγκάζοντας σε κλείσιμο επιχειρήσεις, στέλνοντας εργαζόμενους στο σπίτι τους
και διαταράσσοντας τις παγκόσμιες αλυσίδες παραγωγής<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p></o:p></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;"><o:p> </o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Είδαμε
μαζική κρατική παρέμβαση κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης του
2007-09 και όχι λιγότερη κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19. Φαίνεται
ότι το καπιταλιστικό κράτος θα είναι πάντα παρόν προκειμένου να διασώσει τον
χρηματοπιστωτικό τομέα, κυρίως χάρη στα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι κεντρικές
τράπεζες, αλλά φαίνεται ότι οι κρίσεις δεν εξαφανίζονται ποτέ. <o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; mso-bidi-font-weight: bold;">Πράγματι</span><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">, το 2020-21 ακολούθησε μια ακόμη πιο
γιγαντιαία κρατική παρέμβαση σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία. Οι
κεντρικές τράπεζες δημιούργησαν πραγματικά πρωτοφανείς όγκους χρήματος
αναγκαστικής κυκλοφορίας επιταχύνοντας τις πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης που
ασκούνταν από το 2007-09. Φορτώθηκαν με δημόσιο και ιδιωτικό χρέος και οδήγησαν
τα επιτόκια πρακτικά στο μηδέν. Ο ισολογισμός της Ομοσπονδιακής Τράπεζας έφτασε
τα $9 τρισ., δηλαδή περισσότερο από το ένα τρίτο του ΑΕΠ των ΗΠΑ. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p></o:p></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Τα κράτη αύξησαν επίσης τις
δημοσιονομικές δαπάνες για να ενισχύσουν τη συνολική ζήτηση και να αποτρέψουν
την κλιμάκωση της ανεργίας. Το 2020 ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ
στις ΗΠΑ ξεπέρασε το 130%, πρακτικά στο ίδιο επίπεδο με αυτό στο τέλος του Β'
Παγκοσμίου Πολέμου. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Η<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>γιγαντιαία κρατική παρέμβαση το 2020-21 απέτρεψε την καταστροφή, αλλά
δεν έλυσε το υποκείμενο πρόβλημα, δηλαδή την αδυναμία της συσσώρευσης. Και
έτσι, έδωσε στην αναταραχή μια νέα και πιο σύνθετη μορφή που ήδη εμφανίζεται ως
η σημερινή τραπεζική κρίση.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Ο τεράστιος κρατικός δανεισμός το
2020-21 δημιούργησε συνθήκες για τη δημιουργία φούσκας στα κρατικά ομόλογα.
Τόσο οι εμπορικές τράπεζες όσο και οι σκιώδεις τράπεζες επωφελήθηκαν από τα
σχεδόν μηδενικά επιτόκια και την άφθονη ρευστότητα για να αγοράσουν κρατικά
ομόλογα και άλλα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία υποθέτοντας ότι τα
επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλά και συνεπώς οι τιμές των ομολόγων θα παραμείνουν
υψηλές. Οι εμπορικές τράπεζες επέκτειναν επίσης με ζήλο τις πιστώσεις το
2020-21, καθώς το χρήμα πρακτικά δεν είχε κόστος. Ο ιδιωτικός δανεισμός
αυξήθηκε με ταχείς ρυθμούς.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Αυτό το εξωφρενικό χρηματοπιστωτικό
πανηγύρι σε μια εποχή που η πραγματική συσσώρευση αντιμετώπιζε βαθύτατες
δυσκολίες, δεν θα μπορούσε παρά να καταλήξει σε μεγάλα προβλήματα. Η συνολική
ζήτηση διατηρήθηκε με τη δημιουργία τεράστιων όγκων χρήματος και πίστωσης. Όμως
η συνολική προσφορά παρέμεινε θεμελιωδώς αδύναμη, οι παγκόσμιες αλυσίδες
παραγωγής διαταράχθηκαν και εμφανίστηκαν στεγανά στην προσφορά σε διάφορα
σημεία της παγκόσμιας οικονομίας. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Η αδυναμία της πλευράς της προσφοράς τη
στιγμή που η πλευρά της ζήτησης στηριζόταν από το κράτος οδήγησε πληθωρισμό. Η
επιτάχυνση του πληθωρισμού ήταν ταχεία το 2022, πλησιάζοντας το 10% στις χώρες
του πυρήνα. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Οι μεγάλες επιχειρήσεις εκμεταλλεύτηκαν
την άνοδο των τιμών για να διατηρήσουν τα περιθώρια κέρδους τους και
κερδοσκόπησαν περιορίζοντας την προσφορά ακόμη περισσότερο για να ανεβάσουν κι
άλλο τις τιμές. Το πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων μειώθηκε. Αυτό που
συνέβη το 2021-22 ήταν μια γιγαντιαία μεταφορά εισοδήματος από τους εργαζόμενους
στους καπιταλιστές μέσω της επιτάχυνσης του πληθωρισμού.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;"><o:p> </o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Μιλώντας
για τον πληθωρισμό, δεν απειλεί στην πραγματικότητα τα θεμέλια του χρηματιστικοποιημένου
καπιταλισμού;<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Μπορεί οι μεγάλες επιχειρήσεις να
εκμεταλλεύτηκαν των πληθωρισμό για να αυξήσουν τα κέρδη τους για μία περίοδο,
αλλά ο πληθωρισμός όντως απειλεί τα ίδια τα θεμέλια του χρηματιστικοποιημένου καπιταλισμού.
Χτυπάει τα χρηματοπιστωτικά συμφέροντα και του δανειστές υποσκάπτοντας την αξία
του κεφαλαίου τους και διαταράσσοντας<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>τις δραστηριότητές τους. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Η κυρίαρχη ελίτ του σύγχρονου
καπιταλισμού γνωρίζει μόνο δύο μεθόδους για να τον καταστείλει: πρώτον, να
κρατήσει τους μισθούς χαμηλά, μειώνοντας έτσι το πραγματικό εισόδημα των
εργαζομένων και, δεύτερον, να αυξήσει τα επιτόκια. Το 2022 τα επιτόκια
κλιμακώθηκαν ραγδαία και από σχεδόν μηδενικά πλησίασαν σχεδόν το 5% στον πυρήνα
της παγκόσμιας οικονομίας. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Έτσι ξεκίνησε η κρίση. Η αύξηση των
επιτοκίων διατάραξε πλήρως τα κερδοσκοπικά επιχειρηματικά μοντέλα που είχαν
υιοθετήσει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα το 2020-21. Σύντομα κατέστη σαφές ότι
εμπορικές τράπεζες, όπως η SVB, που είχαν αγοράσει κρατικά ομόλογα και άλλα
περιουσιακά στοιχεία χρησιμοποιώντας φθηνή ρευστότητα, είχαν ουσιαστικά
χρεοκοπήσει. Η αύξηση των επιτοκίων, αφενός, κατέστρεψε την κερδοφορία τους
αυξάνοντας το κόστος της ρευστότητας και, αφετέρου, δημιούργησε μια τρύπα στο
ενεργητικό των εμπορικών τραπεζών, τερματίζοντας τη φούσκα των κρατικών
ομολόγων και ρίχνοντας τις τιμές τους.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Η άμεση παρέμβαση της αμερικανικής
κυβέρνησης, η οποία και πάλι δέσμευσε πόρους και πιστώσεις υπέρ των τραπεζών,
απέτρεψε τα χειρότερα για την ώρα. Όμως είναι απίθανο να είναι αυτό το τέλος
της κρίσης. Ο λόγος είναι ότι η κερδοσκοπία στα ομόλογα διαπέρασε ολόκληρο το
χρηματοπιστωτικό σύστημα το 2020-21. Εάν τα επιτόκια παραμείνουν στα σημερινά
υψηλά επίπεδα για να μειωθεί ο πληθωρισμός, οι πιθανές απώλειες από τις
τοποθετήσεις σε ομόλογα και άλλα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία μπορεί
να είναι εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Πού εντοπίζονται αυτές οι απώλειες; Το
πιθανότερο είναι ότι οι σκιώδεις τράπεζες καθώς και οι εμπορικές τράπεζες
αντιμετωπίζουν τεράστιες τρύπες στους ισολογισμούς τους. Εάν αυτό αποδειχθεί
αληθινό, η παρούσα κρίση έχει όλες τις πιθανότητες να καταλήξει τόσο σοβαρή όσο
και αυτή του 2007-9. Θα το μάθουμε μόνο καθώς ο χρόνος θα μας δείξει τι κρύβουν
οι τράπεζες στους ισολογισμούς τους.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;"><o:p> </o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Σήμερα,
όπως και κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης του 2007-09,
υπάρχουν εκκλήσεις για αυστηρότερους κανόνες τραπεζικής ρύθμισης. Αυτό είναι
ένα μάλλον κουραστικό ρεφρέν, έτσι δεν είναι;<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Η νέα κρίση και η ανάγκη επείγουσας
κρατικής παρέμβασης ώστε να διασωθούν ξανά οι τράπεζες έφεραν ξανά στο
προσκήνιο τις φωνές για δραστικότερη ρύθμιση, αυστηρότερους κανόνες κεφαλαιακής
επάρκειας, σκληρότερα τεστ αντοχής και τα παρόμοια, προκειμένου να διασφαλιστεί
ότι το τραπεζικό σύστημα στις ΗΠΑ και αλλού θα γίνει
"ασφαλές".Πρόκειται για κουραστική επανάληψη των ίδιων προτάσεων,
μετά από τέσσερις δεκαετίες τραπεζικών κρίσεων σε όλο τον κόσμο. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Αυτού του είδους οι ρυθμιστικές
παρεμβάσεις δεν κάνουν απολύτως τίποτα για την πρόληψη των κρίσεων. Η SVB θα
είχε περάσει όλα τα τεστ με άριστα λίγο πριν καταρρεύσει. Πρόκειται για
ρυθμίσεις που σχεδιάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τις τράπεζες για να προστατεύσουν
τα συμφέροντα των τραπεζών και όχι του κοινού.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Η χρηματιστικοποίηση του καπιταλισμού
έφερε τη γιγαντιαία ανάπτυξη του ιδιωτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος που
διεισδύει σε κάθε γωνιά της κοινωνικής δραστηριότητας. Το σύστημα επιδίδεται
περιοδικά σε ξέφρενα όργια κερδοσκοπίας, καταλήγοντας πάντα να ζητάει δημόσια
στήριξη για τη διάσωσή του. Οι εμπορικές τράπεζες απολαμβάνουν προνομιακή θέση
από αυτή την άποψη, επειδή δημιουργούν το χρήμα που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι
στην καθημερινή ζωή. Έτσι, μπορούν να πραγματοποιούν ιδιωτικά κέρδη, ενώ
κοινωνικοποιούν τις ζημίες τους. Μερικές ακόμη ρυθμιστικές αλλαγές δεν θα
αλλάξουν τα πράγματα.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Εάν
οι κανόνες για τη ρύθμιση των τραπεζών δεν λειτουργούν, ποια είναι η απάντηση
στις τραπεζικές κρίσεις που παραμένουν σταθερό χαρακτηριστικό του χρηματιστικοποιημένου
καπιταλισμού και, δυνητικά, απειλούν να καταστρέψουν ολόκληρες οικονομίες;<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Το τι πρέπει να γίνει είναι πράγματι το
κρίσιμο ερώτημα. Είναι η απάντηση να αφήσουμε τις εμπορικές τράπεζες να
χρεοκοπήσουν,αντικαθιστώντας τες με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που δεν
δημιουργούν χρήμα (ουσιαστικά σκιώδεις τράπεζες); Τα ιδρύματα αυτά θα παρέχουν,
κατά πάσα πιθανότητα, τα δάνεια που χρειάζονται οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις
- και ενδεχομένως τα νοικοκυριά - με τη μορφή χρηματοοικονομικών περιουσιακών
στοιχείων που θα είναι διαπραγματεύσιμα στις ανοικτές αγορές. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Εν τω μεταξύ, το χρήμα που είναι
απαραίτητο για την οικονομική ζωή θα δημιουργείται απευθείας από την κεντρική
τράπεζα, και ίσως όλοι θα διατηρούν λογαριασμό απευθείας σε αυτήν. Κύριος
υποψήφιος γι’ αυτή τη μορφή χρήματος είναι τα ψηφιακά νομίσματα των κεντρικών
τραπεζών, η εισαγωγή των οποίων εξετάζεται σοβαρά επί του παρόντος από πολλές
κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Πρέπει να ειπωθεί ότι δεν υπάρχει τίποτα
ιδιαίτερα καινούργιο σε αυτές τις προτάσεις, εκτός από το ψηφιακό νόμισμα που
ακούγεται μοντέρνο. Η ιδέα ότι οι τράπεζες θα πρέπει να μετατραπούν ουσιαστικά
σε επενδυτικά ταμεία (ένα είδος φαντ) προτάθηκε από τον Αμερικανό οικονομολόγο
Έρβινγκ Φίσερ ήδη από τη δεκαετία του 1930 με το όνομα<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>"Σχέδιο του Σικάγο" και
επανεμφανίζεται συνεχώς σε ακαδημαϊκούς και πολιτικούς κύκλους. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Η πρόταση έχει δύο θεμελιώδη προβλήματα:<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Πρώτον, οι εµπορικές τράπεζες είναι
εξαιρετικά ευέλικτες στη δηµιουργία της πίστωσης που είναι απαραίτητη για την
καπιταλιστική συσσώρευση, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούν χρήµα. Εάν αντικατασταθούν
από επενδυτικά ταμεία που δεν θα μπορούν να δημιουργήσουν χρήμα, η ικανότητα
του χρηματοπιστωτικού συστήματος να προσφέρει πιστώσεις θα πληγεί σημαντικά.
Δεν είναι εύκολο να δούμε ποιος μηχανισμός θα μπορούσε να αντικαταστήσει την
ευέλικτη δημιουργία πιστώσεων από τις τράπεζες σε μια καπιταλιστική οικονομία. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Εάν η πίστωση περιοριστεί, η παραγωγική
συσσώρευση θα υποφέρει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την απασχόληση των
εργαζομένων, τα εισοδήματα κ.ο.κ. Ο χρηματιστικοποιημένος καπιταλισμός
χαρακτηρίζεται ήδη από αδύναμη συσσώρευση και η παρεμπόδιση της δημιουργίας
πιστώσεων θα έκανε τα πράγματα χειρότερα. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Δεύτερον, η ιδέα ότι η κεντρική τράπεζα
θα πρέπει να γίνει ο μοναδικός πάροχος χρήματος – αφού εξαλειφθεί το χρήμα που
δημιουργείται από τις ιδιωτικές τράπεζες- απαιτεί τη μέγιστη δυνατή προσοχή.
Για να μπορέσει η κεντρική τράπεζα να επιτελέσει σωστά αυτό το έργο, θα πρέπει
να εκτιμήσει και να προκαταλάβει τον ρυθμό της οικονομικής δραστηριότητας σε
ολόκληρη την οικονομία. Στην πραγματικότητα θα πρέπει να γίνει ένας οικονομικός
σχεδιαστής σε μεγάλη κλίμακα. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Επιπλέον, εάν το χρήμα που θα
δημιουργείται από την κεντρική τράπεζα είναι ψηφιακό και θα βασίζεται, για
παράδειγμα, στην τεχνολογία του μπλοκτσεϊν, (blockchain), αυτό θα έδινε στην
κεντρική τράπεζα γιγαντιαίες δυνατότητες να συλλέγει πληροφορίες για
μεμονωμένους πολίτες σε ολόκληρη την κοινωνία. Ο σχεδιαστής θα άρχιζε να αποκτά
δικτατορικές εξουσίες. Πρέπει κανείς να προσέχει τι εύχεται.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Ο χρηματιστικοποιημένος καπιταλισμός
διαθέτει ήδη εξαιρετικά ισχυρές κεντρικές τράπεζες που υποτίθεται ότι είναι
"ανεξάρτητες". Η αναδιάρθρωση της οικονομίας προς το συμφέρον των
εργαζομένων δεν συνεπάγεται περαιτέρω ενίσχυση των κεντρικών τραπεζών. Αυτό που
χρειάζεται είναι μια συνολική παρέμβαση για τη δημιουργία δημόσιων τραπεζών που
δεν θα λειτουργούν κερδοσκοπικά αλλά θα υπόκεινται σε αποτελεσματική ρύθμιση
των επιτοκίων και του όγκου των πιστώσεων, ενώ θα διαπνέονται από πνεύμα
προώθησης του δημόσιου συμφέροντος. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Ταυτόχρονα, θα πρέπει να τεθούν υπό
δημόσιο έλεγχο οι εξαιρετικά διευρυμένες σκιώδεις τράπεζες και να γίνει
εκδημοκρατισμός της κεντρικής τράπεζας, ξεκινώντας από τη διαδικασία μέσω της
οποίας λαμβάνονται οι αποφάσεις νομισματικής πολιτικής και καταργώντας την
ψευδεπίγραφη "ανεξαρτησία" της. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family: "Arial",sans-serif;">Σε αυτή τη βάση, οι σύγχρονες κοινωνίες
θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τη βαθιά αδυναμία της πλευράς της παραγωγής μέσω
πολιτικών που θα αντιστρέφουν την ταξική ισορροπία υπέρ της εργασίας και κατά
του κεφαλαίου. Αυτός είναι ο δρόμος για την ανατροπή του καταστροφικού
χρηματιστικοποιημένου καπιταλισμού της εποχής μας.<o:p></o:p></span></p><br /><p></p>Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-36162872778985152362021-01-19T09:49:00.001+02:002021-01-19T09:49:38.422+02:00Η καινούργια σχέση Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ<p><br /></p><p><span style="font-size: medium;">Τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς, όταν ολοκληρώθηκε το Brexit, υπήρχαν στο Ντόβερ λίγα φορτηγά με νυσταγμένους οδηγούς που περίμεναν το πρωινό φέρι. Αντί για Αρμαγεδδώνα, η έξοδος από την Ε.Ε. συνέβη χωρίς να ανοίξει μύτη.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Η ολοκλήρωση του Brexit είναι κατ’ αρχάς πολιτική επιτυχία της βρετανικής ελίτ. Η Βρετανία συμμετείχε στην ΕΟΚ μετά το 1973 ως καθαρός χρηματοδότης, αλλά με δικαιώματα εξαίρεσης από συνθήκες και διαδικασίες, δηλαδή ουσιαστικά κατ’ επιλογήν. Επαιξε καίριο ρόλο στον νεοφιλελεύθερο μετασχηματισμό της Ε.Ε., χωρίς ποτέ να αποδεχθεί τη ροπή προς ομοσπονδία. Το Μάαστριχτ δημιούργησε βαθύ ρήγμα στη βρετανική ελίτ και μόνιμες τριβές με την Ε.Ε.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Η συμμετοχή κατ’ επιλογήν εντός της Ε.Ε. έφτασε στο τέλος της το 2015, όταν ο Ντέιβιντ Κάμερον δεν κατόρθωσε να διασφαλίσει περαιτέρω εξαιρέσεις και προκήρυξε δημοψήφισμα. Το ρήγμα της ελίτ άφησε χώρο για τη συσσωρευμένη οργή των εργατικών στρωμάτων να εκφραστεί υπέρ της εξόδου. Το 2017-18 η κατάσταση έμοιαζε απελπιστική, καθώς τα λαϊκά στρώματα ήταν αμετακίνητα και το Εργατικό Κόμμα, με αριστερή ηγεσία, φαινόταν να οδεύει προς την εξουσία.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Σήμερα η εικόνα είναι πολύ διαφορετική. Η χώρα είναι εκτός των γραφειοκρατικών μηχανισμών της Ε.Ε., εκτός του άκαμπτου συνταγματικού πλαισίου της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και απαλλαγμένη από την ετήσια χρηματοδότηση. Θα υπάρχει αμοιβαία διαχείριση των εμπορικών, χρηματοπιστωτικών, εργασιακών, επενδυτικών και άλλων σχέσεων, με περισσότερους βαθμούς ελευθερίας για τη βρετανική κυβέρνηση. Η Βρετανία θα έχει επίσης καίριο λόγο σε στρατιωτικά και διπλωματικά ζητήματα της ηπείρου. Η σχέση που φαίνεται να δημιουργείται με την Ε.Ε. είναι και πάλι συμμετοχή κατ’ επιλογήν, αλλά τη φορά αυτή από έξω.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Αυτό δείχνει η τελική συμφωνία με στόχο την εξομάλυνση του οικονομικού ανταγωνισμού. Πρόκειται για την πρώτη συμφωνία της Ε.Ε. στην οποία δεν υπάρχουν δασμοί και ποσοστώσεις στο εμπόριο αγαθών, πράγμα που επιδίωκε η Βρετανία για να μην υπάρξουν προβλήματα για προϊόντα που παράγουν μεγάλες ξένες εταιρείες στη χώρα. Παρ’ όλα αυτά, κάποιοι εμπορικοί περιορισμοί επιβλήθηκαν, κυρίως γιατί η διακίνηση εμπορευμάτων θα γίνεται στη βάση πιστοποιητικών «χώρας προέλευσης».</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Η συμφωνία άφησε έξω το εμπόριο υπηρεσιών και ειδικά το Σίτι του Λονδίνου. Αλλά ο κλάδος των υπηρεσιών έτσι κι αλλιώς δεν είναι ελεύθερος εντός της Ε.Ε. και η Βρετανία έχει μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Το Σίτι παραμένει το χρηματοπιστωτικό κέντρο της Ευρώπης σχεδόν πέντε χρόνια μετά το δημοψήφισμα. Ζητήματα όπως το «διαβατήριο» για παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών δεν είναι αμελητέα και ήδη την πρώτη εβδομάδα μειώθηκε η εμπορία μετοχών ευρωπαϊκών εταιρειών στο Λονδίνο. Δύσκολα, όμως, θα αποδειχθούν καίρια σε βάθος χρόνου.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Πιο σημαντικό είναι ότι η συμφωνία περιλαμβάνει σειρά προβλέψεων για την κρατική βοήθεια προς την εγχώρια βιομηχανία, όπου το πλαίσιο της Ε.Ε. είναι σκληρότατο. Η βρετανική κυβέρνηση δέχθηκε πολλούς από τους περιορισμούς στην επιδότηση συγκεκριμένων κλάδων, αλλά επέμεινε στη δυνατότητα ευρύτερης δημόσιας στήριξης. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Η επίλυση διαφορών θα γίνεται μέσω ενός νέου Συνεταιριστικού Συμβουλίου, με ισοβαρή συμμετοχή της Ε.Ε. και της Βρετανίας. Στην πράξη πρόκειται για αντιγραφή του ήδη υπάρχοντος μηχανισμού της Ε.Ε., πράγμα που αποδέχθηκαν οι Βρετανοί. Αλλά το νομοθετικό πλαίσιο της Ε.Ε. που έχει συνταγματικό χαρακτήρα και η δικαιοδοσία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου απορρίφθηκαν ολοσχερώς.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Αν, για παράδειγμα, η βρετανική κυβέρνηση επιδοτήσει τη βιομηχανία τεχνητής νοημοσύνης και υπάρξουν αντιδράσεις από ανταγωνιστές στην Ε.Ε., η τελική λύση δεν θα δοθεί στο Λουξεμβούργο. Θα υπάρξει διερευνητική διαδικασία με βάση τη διεθνή εμπορική νομοθεσία και ένα πλαίσιο ποινών σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Στην πράξη, η βρετανική κυβέρνηση θα μπορεί σιωπηρά να παρακάμψει την Ε.Ε. και αυτό φαίνεται να θέλει να κάνει σε σημαντικούς τομείς.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Η συμφωνία αφήνει, τέλος, ελεύθερη την κίνηση κεφαλαίου, επιβεβαιώνοντας τον σκληρό νεοφιλελεύθερο πυρήνα και των δύο πλευρών. Επιβάλλει παράλληλα περιορισμούς στην κίνηση της εργασίας από και προς την Ε.Ε. Δεν υπάρχει όμως ρατσιστικό «φρούριο» Βρετανία, όπως φαντασιώνονταν οι αντίπαλοι του Brexit. Απεναντίας, η καθαρή μετανάστευση από χώρες εκτός Ε.Ε. έχει εκτοξευθεί μετά το 2016, ενώ κατέρρευσε η καθαρή μετανάστευση από Ε.Ε. Στην ουσία η Βρετανία επιτρέπει ευρεία κίνηση της εργασίας με εθνικούς ελέγχους.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Η βρετανική ελίτ απέδειξε για μία ακόμη φορά ότι ξέρει να προστατεύει τα συμφέροντά της προωθώντας μια πολύ πιο χαλαρή σύνδεση με την Ε.Ε. Το μοντέλο πιο επιλεκτικής συμμετοχής είναι πιθανό και για άλλες χώρες τα επόμενα χρόνια, έστω παραμένοντας στην Ε.Ε. Η πορεία προς ομοσπονδιοποίηση υπάρχει μόνο στα όνειρα των φανατικών ευρωπαϊστών.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Παράλληλα, το Εργατικό Κόμμα έχει καταρρεύσει και η πολιτική κυριαρχία των Συντηρητικών είναι ακλόνητη. Ο λόγος είναι φυσικά η αυτοκτονική του αντιπαλότητα προς το Brexit μαζί με τον τυφλό ευρωπαϊσμό της μεσαίας τάξης που αποξένωσε τα λαϊκά και εργατικά στρώματα. Δεν είχε το πολιτικό θάρρος να υπερασπιστεί ένα αριστερό Brexit που θα μπορούσε όντως να αλλάξει την εγχώρια κοινωνική ισορροπία.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Η πορεία μπροστά θα είναι βέβαια κάθε άλλο παρά ανέφελη. Η Βόρεια Ιρλανδία οδεύει προς απόσχιση και το θέμα της ανεξαρτησίας της Σκωτίας παίρνει μεγάλες διαστάσεις. Η διαχείριση της πανδημίας από τον Μπόρις Τζόνσον είναι βαθιά προβληματική και δεν είναι καθόλου απίθανη η εκπαραθύρωση από το ίδιο του το κόμμα το επόμενο διάστημα. Η οικονομική κρίση είναι βαθύτατη και θα απαιτήσει και άλλα μέτρα. Είναι όμως σίγουρο ότι δεν πρόκειται να υπάρξει καταστροφή λόγω της εξόδου από την Ε.Ε.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Πρώτη δημοσίευση: Καθημερινή, 17 Ιανουαρίου 2021</span></p><p><br /></p>Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-29378182004522548022020-12-28T22:44:00.001+02:002020-12-28T22:44:23.453+02:00ΟΥΤΕ ΣΧΕΔΙΟ ΟΥΤΕ ΑΝΑΠΤΥΞΗ<p><i><u><span style="font-size: medium;"><br /></span></u></i></p><p><i><u><span style="font-size: medium;">Ο θρίαμβος της προχειρότητας και της κοινοτοπίας</span></u></i></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Το Σχέδιο Πισσαρίδη ξεκινάει με την παρατήρηση ότι οι αναπτυξιακές επιδόσεις της χώρας μας την περίοδο 1981-2019 ήταν πολύ απογοητευτικές, περίπου 0,9% ετησίως. Η σύγκριση με την περίοδο 1961-1980, όταν η ανάπτυξη ήταν 6,5% ετησίως, είναι καταλυτική. Η Επιτροπή αντιλαμβάνεται την τεράστια αυτή διαφορά ως μια απόδειξη της αδυναμίας της Ελλάδας να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που πρόσφερε η ένταξη στην ΕΕ το 1981. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Η πιθανότητα να συμβαίνει το αντίθετο δεν απασχολεί καθόλου την Επιτροπή. Οποιοσδήποτε καλόπιστος οικονομολόγος βλέποντας τη σύγκριση θα σκεφτόταν ότι το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ και ΟΝΕ, αντί να προσφέρει ευκαιρίες, ίσως να συνέβαλε στην αντιστροφή της προηγούμενης αναπτυξιακής δυναμικής. Η ένταξη σηματοδότησε την απαρχή μιας αποτυχίας ιστορικού μεγέθους που θα καθορίσει την πορεία της Ελλάδας τις επόμενες δεκαετίες. Θα περίμενε κανείς ότι μια τόσο «βαριά» Επιτροπή θα είχε σημαντικά πράγματα να πει για το κεντρικό αυτό ζήτημα. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Το Σχέδιο Πισσαρίδη δεν κάνει τίποτε τέτοιο. Στην ουσία παραβλέπει τους διεθνείς περιορισμούς μέσα στους οποίους κινείται μια οικονομία μεσαίου μεγέθους, όπως η ελληνική. Θεωρεί ότι το πρόβλημα της χώρας μας είναι κατά κύριο λόγο εγχώριο και στρέφει την προσοχή του γνωστές «ελληνικές» αδυναμίες. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Μας πληροφορεί, λοιπόν, ότι η χαμηλή ανάπτυξη οφείλεται κυρίως στην χαμηλή συμμετοχή των παραγωγικών συντελεστών, δηλαδή της εργασίας και του κεφαλαίου, στην χαμηλή παραγωγικότητα, στην έλλειψη καινοτομίας, στην εσωστρέφεια, στο αναποτελεσματικό κοινωνικό κράτος και στις φτωχές περιβαλλοντολογικές επιδόσεις. Σε αυτά έγκειται το ελληνικό αναπτυξιακό πρόβλημα.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Πρόκειται για μνημείο προχειρότητας. Αλλά η προχειρότητα χαρακτηρίζει ολόκληρο το Σχέδιο και δεν χρειάζεται να πάει κανείς μακριά για να το διαπιστώσει. Μας λέει, για παράδειγμα, ότι η χώρα είχε επανέλθει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2014, οι οποίοι όμως αντιστράφηκαν το 2015, καθώς επίσης ότι η πανδημία του κορωνοϊού ανέστρεψε βίαια την αναπτυξιακή δυναμική που εμφανίστηκε ξανά το 2019. Από πουθενά δεν προκύπτει ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Στο τέλος του 2019, πολύ πριν την εμφάνιση της πανδημίας, βασικοί μακροοικονομικοί δείκτες, όπως οι επενδύσεις και οι ροές κεφαλαίων, έδειχναν ότι η χώρα ετοιμαζόταν να μπει σε τεχνική ύφεση το 2020.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Με τέτοιου είδους ανάλυση, είναι πολύ φυσιολογικό οι θεραπείες που προτείνει το Σχέδιο να είναι απολύτως κοινότοπες. Η κεντρική ιδέα, αν μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει αυτόν τον όρο, είναι ότι η Ελλάδα έχει την δυνατότητα να ανεβάσει τον μέσο ρυθμό ανάπτυξης στο 3,5% ετησίως τα επόμενα χρόνια. Για να πετύχει αυτό το μεγάλο άλμα υπάρχουν δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, να αυξηθεί η συμμετοχή της εργασίας, διευρύνοντας την απασχόληση ιδίως των γυναικών και των νέων. Για το σκοπό αυτό πρέπει να ελαφρυνθεί η επιβάρυνση της μισθωτής εργασίας, με μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, απάλειψη της εισφοράς αλληλεγγύης και μείωση του ανώτατου ορίου ασφαλιστέου εισοδήματος. Πρέπει επίσης υπάρξει μετάβαση από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό σύστημα επικουρικής σύνταξης.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Δεύτερον, να βελτιωθεί η παραγωγικότητα της εργασίας. Απαιτείται αύξηση των επενδύσεων σε πάγιο κεφάλαιο, ιδίως των ιδιωτικών, από τα σημερινά πολύ χαμηλά επίπεδα που μετά βίας ξεπερνούν το 10% του ΑΕΠ συνολικά. Η Επιτροπή προτείνει ευνοϊκή φορολογία των ιδιωτικών αποσβέσεων, αλλά και ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Εννοείται, βεβαίως, ότι η χώρα θα πρέπει να αξιοποιήσει τα περίφημα κονδύλια που ασμένως αναμένονται από την ΕΕ το 2021-23 και φυσικά να προσελκύσει Άμεσες Ξένες Επενδύσεις. Όλα αυτά θα γίνουν ενώ η χώρα θα τηρεί δημοσιονομική πειθαρχία, κρατώντας τα δημόσια έσοδα και δαπάνες σε ισορροπία με την προσδοκώμενη αύξηση του ΑΕΠ. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Παράλληλα η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει περισσότερο «εξωστρεφής» αυξάνοντας τα ποσοστά εξαγωγών και εισαγωγών στο ΑΕΠ. Ενδεικτικό της ποιότητας της Έκθεσης είναι ότι η ίδια αναφέρει ότι τα κύρια εξαγωγικά προϊόντα της χώρας μας είναι τα πετρελαιοειδή, τα φάρμακα και πλακέτες αλουμινίου, δηλαδή βιομηχανικά προϊόντα. Όταν όμως προσπαθεί να εντοπίσει κλάδους και προϊόντα στα οποία η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, τότε καταλήγει στον ήλιο, στη θάλασσα, στον πολιτισμό και σε επιλεγμένα αγροτικά προϊόντα πολυτελείας. Η περιλάλητη «εξωστρέφεια» μεταφράζεται σε μια σειρά από κοινοτοπίες που ακούει κανείς σε πολλά καφενεία. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Παρόμοιες κοινοτοπίες, τέλος, κυριαρχούν στο μεγαλύτερο μέρος της Έκθεσης αφιερωμένο στις «μεταρρυθμίσεις», οι οποίες υποτίθεται ότι απαιτούνται στο θεσμικό πλαίσιο της χώρας, ώστε να επιτευχθεί το πολυπόθητο 3,5%. Ο κατάλογος είναι μακροσκελέστατος: να ολοκληρωθεί το κτηματολόγιο, να υπάρξει μεταβίβαση εξουσιών σε τοπικό επίπεδο, να υπάρξει βελτίωση του συστήματος δικαιοσύνης, να γίνει αναμόρφωση του συστήματος παιδείας, να προχωρήσει, η αναδιάρθρωση του συστήματος υγείας, κ.λπ., κ.λπ. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Ποιος θα μπορούσε ποτέ να διαφωνήσει ότι η χώρα μας (ή οποιαδήποτε άλλη χώρα) θα είχε όφελος από ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα δικαιοσύνης, παιδείας και υγείας; Συνιστά «Σχέδιο Ανάπτυξης» μια τέτοια διαπίστωση που ακολουθείται από ατελείωτες εκθέσεις ιδεών; Έχουν οι συντάκτες της Επιτροπής συναίσθηση της διαφοράς ανάμεσα στο «πως θα μας άρεσε να είμαστε» και στο «πως θα φτάσουμε εκεί που μπορούμε»; Ένα πραγματικό σχέδιο ανάπτυξης δεν απεραντολογεί για το πρώτο ζήτημα. Απαντάει στο δεύτερο. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Ακόμη και μια γρήγορη ματιά αρκεί για να δείξει ότι το Σχέδιο Πισσαρίδη στον πυρήνα του είναι μια επανάληψη της ιδεοληπτικής προσέγγισης των «μεταρρυθμίσεων» κατά τη δεκαετία των μνημονίων. Όπως όλοι γνωρίζουμε πλέον, η προσέγγιση αυτή απέτυχε παταγωδώς να δημιουργήσει συνθήκες ταχύρρυθμης ανάπτυξης. Από δω θα έπρεπε να ξεκινήσει η Επιτροπή, αν ήθελε να πει κάτι πραγματικά χρήσιμο για τη χώρα. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Για να το κάνει όμως θα έπρεπε καταρχάς να προσφέρει εποπτεία του διεθνούς θεσμικού πλαισίου μέσα στο οποίο είναι υποχρεωμένη να κινείται η χώρα μας, ιδίως μετά την κρίση του 2007-9. Θα έπρεπε επίσης να πάει πολύ πιο πέρα από τα νεοκλασικά οικονομικά της προσφοράς, καθώς και τις ανώδυνες μορφές των θεσμικών οικονομικών, τα οποία έχει πλήρως υιοθετήσει. Η αναπτυξιακή στασιμότητα της χώρας μας μετά την κρίση της Ευρωζώνης έχει να κάνει κυρίως με τα οικονομικά της ζήτησης. Η ζήτηση βρίσκεται επίσης στον πυρήνα της γενικότερης «δομικής στασιμότητας» του σημερινού καπιταλισμού, όπως προκύπτει από τη σύγχρονη βιβλιογραφία.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><i><u><span style="font-size: medium;">Το προβληματικό διεθνές πλαίσιο </span></u></i></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Η πορεία της ελληνικής οικονομίας καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το περιβάλλον της ΕΕ και ειδικότερα της Ευρωζώνης. Η κανονικότητα της ΕΕ είναι πλέον τα μηδενικά (και αρνητικά) επιτόκια, οι αναιμικοί ρυθμοί ανάπτυξης, ο πληθωρισμός κάτω από τον στόχο και οι ασφυκτικοί περιορισμοί οικονομικής πολιτικής που ασκεί το μηδενικό επιτόκιο. Η ίδια κανονικότητα υπάρχει και στις ΗΠΑ, αλλά με κάποιες διαφορές λόγω της μοναδικής θέσης του δολαρίου στην παγκόσμια οικονομία. Ο κορωνοϊός επέφερε μεγάλο πλήγμα σε αυτή την κανονικότητα, αλλά για την ώρα τα μακροχρόνια αποτελέσματα δεν είναι ξεκάθαρα.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Στην ουσία βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την «ιαπωνοποίηση» των ώριμων καπιταλιστικών οικονομιών του πυρήνα της παγκόσμιας οικονομίας. Το αποτέλεσμα είναι ότι η νομισματική πολιτική αναγκαστικά υποχωρεί μπροστά στη δημοσιονομική πολιτική, γεγονός που έχει μεγάλη σημασία για την αναπτυξιακή δυναμική. Πρόκειται για ιστορική εξέλιξη που επιταχύνθηκε ραγδαία από την κρίση της πανδημίας. Το Σχέδιο Πισσαρίδη ούτε είδε, ούτε άκουσε τίποτε γι’ αυτές τις εξελίξεις.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, η αναπτυξιακή πορεία μιας οικονομίας εξαρτάται από τις σύνθετες σχέσεις ανάμεσα στον ιδιωτικό τομέα και τη δημοσιονομική πολιτική της κυβέρνησης. Οι επενδυτικές αποφάσεις των εταιρειών συναρτώνται άμεσα με την ύπαρξη επαρκούς ζήτησης για τα προϊόντα τους, πράγμα που επίσης συναρτάται με το επίπεδο απασχόλησης. Αν η απασχόληση είναι χαμηλή, τότε και η επένδυση θα είναι χαμηλή γιατί λείπει η ζήτηση. Στον σημερινό καπιταλισμό η δημοσιονομική πολιτική είναι καθοριστική για την απασχόληση και το επίπεδο της ζήτησης, άρα και για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Το αποτέλεσμα της λιτότητας και της «δημοσιονομικής πειθαρχίας» είναι μακροχρόνια υποχώρηση της αναπτυξιακής δυναμικής, παρά την ύπαρξη κερδοφορίας για το ιδιωτικό κεφάλαιο.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Την προηγούμενη δεκαετία η ΕΕ πλήρωσε πανάκριβα την περιοριστική δημοσιονομική πολιτική με καταβύθιση των ιδιωτικών επενδύσεων. Η Ελλάδα χτυπήθηκε βαρύτερα από κάθε άλλη χώρα με πλήρη επενδυτική κατάρρευση. Η εκτίμηση της Επιτροπής ότι η δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας ήταν επιτυχημένη είναι εκτός τόπου και χρόνου. Η αρνητική επίδραση της βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής θα είναι πολύ μεγάλη σε βάθος χρόνου γιατί έπληξε το δυνητικό ΑΕΠ της Ελλάδας. Πρόκειται για ιστορική καθίζηση, πανωλεθρία ορατή δια του γυμνού οφθαλμού, η οποία όφειλε να είναι το πρώτο ζητούμενο της Επιτροπής Πισσαρίδη.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Το πρόβλημα της χαμηλής παραγωγικότητας που τόσο απασχολεί τους συντάκτες της Έκθεσης, οι οποίοι αναζητούν τις αιτίες του στις γνωστές «ελληνικές» αδυναμίες της πλευράς της προσφοράς, σχετίζεται άμεσα με την πλευρά της ζήτησης. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο. Μετά το 2007-9, οι οικονομίες της ΕΕ και των ΗΠΑ σφραγίστηκαν από χαμηλή παραγωγικότητα, σε μεγάλο βαθμό λόγω της χαμηλής ζήτησης από την περιστολή των πραγματικών μισθών, ενώ τα κέρδη των επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατακόρυφα. Κυριάρχησε ένας άρρωστος χρηματιστικοποιημένος καπιταλισμός με χαμηλά επιτόκια, δημοσιονομική πειθαρχία, χαμηλούς μισθούς, χαμηλή παραγωγικότητα, χαμηλό πληθωρισμό και χαμηλή ανάπτυξη, αλλά παράλληλα με υψηλή κερδοφορία. Τα φαινόμενα ήταν έντονα στις χώρες της ΟΝΕ και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, που αποτελεί μια ολόκληρη κατηγορία αποτυχίας από μόνη της. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Στα χρόνια που ακολούθησαν την υιοθέτηση του κοινού νομίσματος, η χώρα έχασε τεράστιο μέρος της ανταγωνιστικότητάς της. Αδυνατώντας να προχωρήσει σε υποτίμηση του νομίσματος για να αντιμετωπίσει τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες που προκάλεσε η κρίση του 2007-9 και η κρίση της Ευρωζώνης που ακολούθησε το 2010-13, η Ελλάδα προχώρησε σε βαθύτατη εσωτερική υποτίμηση. Το αποτέλεσμα ήταν δραματική συστολή της ζήτησης και τεράστια ανεργία. Η κερδοφορία ανέκαμψε, αλλά το πλήγμα στο δυνητικό ΑΕΠ και στον μηχανισμό συσσώρευσης και ανάπτυξης ήταν τεράστιο. Τα μνημόνια όχι μόνο δεν βελτίωσαν τις αναπτυξιακές δυνατότητες της Ελλάδας, όπως φαντάζονταν οι υπερασπιστές τους, αλλά τις καταβαράθρωσαν. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><i><u><span style="font-size: medium;">Τι απαιτείται;</span></u></i></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Μόνο με θαύμα θα πετύχει η Ελλάδα ρυθμούς ανάπτυξης 3,5% ετησίως με βάση το Σχέδιο Πισσαρίδη. Η οικονομία της χώρας βρίσκεται σε τέλμα μέσα σε ένα πολύ δύσκολο διεθνές πλαίσιο. Για να υπάρξει ανάπτυξη απαιτούνται θαρραλέες τομές στην εγχώρια κοινωνική ισορροπία, αλλά και τις διεθνείς σχέσεις της χώρας. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Μετά την είσοδο στην ΕΕ, η Ελλάδα μπήκε σε διαδικασία χαμηλής και στρεβλής ανάπτυξης. Η υιοθέτηση του ευρώ το 2001 οδήγησε σε έντονα φαινόμενα «υποδεέστερης χρηματιστικοποίησης» της Ελλάδας, παρόμοια με άλλες χώρες της Νότιας Περιφέρειας. Η ελληνική οικονομία πάσχει από υπερδιόγκωση του τομέα των υπηρεσιών, αδυναμία του δευτερογενούς τομέα, καθώς και έλλειμμα παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας στη γεωργία. Για τους ίδιους λόγους δεν μπορεί να ανταγωνιστεί διεθνώς και έχει μεγάλη εξάρτηση από τις εισαγωγές, ιδίως στα κεφαλαιουχικά αγαθά. Η εκτόξευση του δημόσιου χρέους ήταν απόρροια αυτών των μακροοικονομικών εξελίξεων.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Η Ελλάδα αντιμετωπίζει επίσης συστηματικό κενό αποταμιεύσεων, το οποίο πήρε ακραίες μορφές μετά την είσοδο στην ΟΝΕ. Υπάρχει αρνητική καθαρή αποταμίευση μετά το 2005, δηλαδή στην ουσία η χώρα δεν αναπληρώνει καν το κεφαλαιουχικό της δυναμικό. Το επενδυτικό κενό είναι γιγαντιαίο, τουλάχιστον 20 δις το χρόνο. Μόνο κάποιος που δεν έχει καμία συναίσθηση της παγκόσμιας αγοράς μπορεί να πιστεύει ότι το κενό αυτό θα μπορούσε πότε να καλυφθεί από Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, ή από τα περιλάλητα κονδύλια της ΕΕ. Χωρίς συστηματική και δυναμική κινητοποίηση των εγχώριων πόρων δεν θα μπορέσει η Ελλάδα να μπει στην επενδυτική πορεία που απαιτείται για ταχύρρυθμη ανάπτυξη.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Τα χρόνια των μνημονίων επέφεραν βαριά επιδείνωση. Καμία δομική αδυναμία δεν θεραπεύθηκε. Αντίθετα, όπως ειπώθηκε παραπάνω, η βάρβαρη περιστολή της ζήτησης έπληξε δομικά την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας. Το χρέος και η ανάγκη εξυπηρέτησής του έδεσαν χειροπόδαρα τη δημοσιονομική πολιτική. Αν προσθέσουμε και την καταστροφή του τραπεζικού συστήματος, το οποίο είναι πλέον απολύτως ανίκανο να στηρίξει τις επενδύσεις και την ανάπτυξη, το αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας γίνεται ακόμη μεγαλύτερο. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Το χειρότερο από όλα είναι φυσικά η μαζική μετανάστευση του καλά εκπαιδευμένου εργατικού δυναμικού σε μια χώρα που γερνάει χρόνο με το χρόνο. Η Ελλάδα έχει βρεθεί για τα καλά στην περιφέρεια της ΕΕ, με μια οικονομία που στηρίζεται στον τουρισμό, με ολόκληρες περιοχές να ερημώνονται πληθυσμιακά και χωρίς να μπορεί ο δημόσιος τομέας να απορροφήσει τις πιέσεις στην αγορά εργασίας, όπως έκανε στο παρελθόν. Ο κορωνοϊός είναι η χαριστική βολή. Αναπόφευκτα το πλήγμα στην οικονομία θα είναι πολύ χειρότερο στη χώρα μας από την υπόλοιπη Ευρώπη, με βαρύτατες επιπτώσεις στη φτώχεια και την ανεργία. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Για να σταθεί ξανά η Ελλάδα στα πόδια της χρειάζεται ένα πραγματικό ανάπτυξης που θα αναγνωρίζει το διεθνές πλαίσιο και θα βασίζεται στη σύγχρονη οικονομική θεωρία και βιβλιογραφία. Η παραγωγικότητα και η ανάπτυξη εξαρτώνται από τις συνθήκες ζήτησης, όπως και από τους μηχανισμούς χρηματοδότησης/πίστωσης. Η αύξηση της παραγωγικότητας έρχεται μέσα από τεχνολογική αλλαγή που προκύπτει από αλλαγές στα μερίδια κόστους εργασίας και κεφαλαίου. Όταν πιέζεται το κεφάλαιο, τότε καινοτομεί. Το ζήτημα είναι να προσδιοριστεί η πορεία των πραγματικών μισθών και το κόστος μετάβασης των νέων τεχνολογιών ώστε να επιτευχθεί η άνοδος της παραγωγικότητας. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Όσο για τις εξαγωγές, ο ήλιος, η θάλασσα και ο πολιτισμός, όχι μόνο είναι χαμηλής προστιθέμενης αξίας, αλλά συνεισφέρουν ελάχιστα στις δυνατότητες της Ελλάδας να αυξήσει την πολυπλοκότητα των εξαγωγών της. Η χώρα εξάγει ένα πλέγμα αγαθών κυρίως μεσαίας τεχνολογίας και εισάγει το σύνολο σχεδόν των κεφαλαιουχικών αγαθών υψηλότερης τεχνολογίας. Για να υπάρξει εξισορρόπηση αυτής της κατάστασης απαιτείται δημόσια παρέμβαση με στοχευμένες επενδύσεις και στήριξη συγκεκριμένων κλάδων. Απαιτούνται επίσης διαμεσολαβητικοί θεσμοί, για παράδειγμα, μια σειρά ινστιτούτα (όσα δεν κατέστρεψε η Τρόικα), όπως γίνεται σε τόσες άλλες χώρες του κόσμου. Αυτή θα ήταν όντως στήριξη της «εξωστρέφειας». Τα υπόλοιπα είναι ευχολόγια κι ελαφρές κουβέντες. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Μέσα στο ζοφερό αυτό πλαίσιο και κατά παράδοξο τρόπο, ο κορωνοϊός προσφέρει μια νέα ευκαιρία στην Ελλάδα γιατί άλλαξε βίαια το ευρύτερο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ. Οι αλλαγές είναι εντυπωσιακές και δημιουργούν δυνατότητα για διαφορετική πορεία και για τη χώρα μας.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Συγκεκριμένα, η ΕΚΤ έχει σταδιακά μετεξελιχθεί σε μια αναγνωρίσιμη εκδοχή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και της Ιαπωνικής Κεντρικής Τράπεζας, απορροφώντας τεράστιο όγκο κρατικών χρεογράφων. Στην ουσία η ΕΚΤ έχει εκμηδενίσει τα σπρεντ στα επιτόκια κρατικού δανεισμού. Ξαφνικά βρέθηκε ακόμη και η Ελλάδα να δανείζεται με αρνητικά επιτόκια. Ταυτόχρονα υπήρξε άρση του Συμφώνου Σταθερότητας επιτρέποντας πρωτοφανή χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής σε ολόκληρη την ΕΕ. Η ελληνική κυβέρνηση θα μπορέσει να διατηρήσει μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα το 2020-21. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Υπήρξε επίσης άρση των ελέγχων στον ανταγωνισμό και στην κρατική βοήθεια προς τις επιχειρήσεις, με άμεση δυνατότητα συστηματικής στήριξης της βιομηχανίας, πράγμα που έχει εκμεταλλευτεί κυρίως η Γερμανία. Τέλος, υιοθετήθηκε το Σχέδιο «Ευρώπη – Νέα Γενιά» παρέχοντας δημοσιονομικές μεταβιβάσεις χρηματοδοτημένες με από κοινού δανεισμό. Δεν πρόκειται επ’ ουδενί για βροχή δισεκατομμυρίων, όπως και εσκεμμένα και αφελώς λέγεται στη χώρα μας, αλλά σίγουρα είναι ένα σημαντικό βήμα που δείχνει τις αλλαγές που επιτελούνται στη ΕΕ. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Το ευρύτερο περιοριστικό πλαίσιο της ΕΕ και της ΟΝΕ δεν έχει φυσικά εκλείψει. Θα υπάρξει έντονη διαπάλη όταν περάσει η υγειονομική κρίση και τεθεί θέμα θεσμικής ανασύνταξης της νομισματικής ένωσης. Αλλά δεν θα είναι εύκολο για τους υποστηρικτές της λιτότητας να επιβάλλουν επιστροφή στους σκληρούς κανόνες της προηγούμενης δεκαετίας. Στο πλαίσιο αυτό το αναπτυξιακό πρόβλημα της Ελλάδας απαιτεί νέους χειρισμούς. Η χώρα πρέπει να δράσει κυρίαρχα παίρνοντας πρωτοβουλίες για να προστατεύσει την οικονομία της, τον λαό της και τη νεολαία της. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">Χρειάζεται πραγματικό σχέδιο ανάπτυξης που θα αρχίσει να απαντάει στα προβλήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω. Σχέδιο που θα βασίζεται σε μια νέα σχέση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προωθώντας θεσμούς που θα αλλάξουν την κοινωνική ισορροπία υπέρ του λαϊκού και εργατικού στοιχείου. Έχει καίρια σημασία το επόμενο διάστημα να υπάρξει ουσιαστική δημόσια συζήτηση για το πως θα πρέπει η χώρα μας να διαμορφώσει πολιτική τομών ώστε να μπει σε τροχιά ανάπτυξης. Η κυβέρνηση της ΝΔ δυστυχώς δεν έχει τίποτε να προσφέρει, όπως δείχνει και η Έκθεση Πισσαρίδη που παράγγειλε. Το πεδίο είναι ανοιχτό για νέες και ριζοσπαστικές προτάσεις.</span></p><p><br /></p>Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-17172168834070828392020-06-09T10:06:00.000+03:002020-06-09T10:06:15.998+03:00Στη σκιά του προηγούμενου πολέμου"<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Είναι συνηθισμένο φαινόμενο
οι κυβερνήσεις του ύστερου καπιταλισμού να προετοιμάζονται για τον «προηγούμενο
πόλεμο». Βγάζουν συμπεράσματα από την τελευταία οικονομική κρίση κι έτσι προσπαθούν
να αντιμετωπίσουν την επόμενη. Το λάθος είναι προφανές, καθώς το μέλλον δεν
είναι ποτέ ίδιο με το παρελθόν. Οι κοινωνίες πρέπει να μαθαίνουν από την
ιστορία, αλλά κυρίως να αξιολογούν τις τωρινές πληροφορίες και να κοιτάνε
μπροστά. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Το σφάλμα του «προηγούμενου
πολέμου» συχνά οδηγεί σε όλεθρο όταν ξεσπάσει νέος. Το πολωνικό ιππικό ήταν υπόδειγμα
ανδρείας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν έκαναν βέβαια οι Πολωνοί κατά
μέτωπο επιθέσεις στα τεθωρακισμένα της Βέρμαχτ, όπως λέει ο μύθος που τους θέλει
ανόητους ρομαντικούς. Αλλά όση ανδρεία κι αν επέδειξαν, οι επελάσεις τους
απέναντι στα γερμανικά πολυβόλα ήταν καταστροφικές για τους ίδιους. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η κρίση του κορωνοϊού δικαιολογημένα
χαρακτηρίστηκε ως πόλεμος, καθώς έχει στοιχεία εξωτερικής επιβολής, έφερε
απαγόρευση κυκλοφορίας, απαιτεί κινητοποίηση των κοινωνικών δυνάμεων και
δημιουργεί βαθιά ανησυχία για το μέλλον. Η Ελλάδα δεν έχει μηχανισμούς λήψης
οικονομικών αποφάσεων που να χαρακτηρίζονται από γενναιότητα. Έχει όμως πλήθος
συντηρητικών οικονομολόγων, καθώς και μια κυβέρνηση της ΝΔ που από το ξέσπασμα
της οικονομικής κρίσης φαίνεται αποφασισμένη να κερδίσει τον «προηγούμενο
πόλεμο», δηλαδή την κρίση της Ευρωζώνης της προηγούμενης δεκαετίας, ορθώνοντας το
φάσμα του ολέθρου. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η πρόσφατη απόφαση της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Μάϊο να προτείνει ένα πακέτο Ανάκαμψης προκάλεσε
έξαλλους και παντελώς αβάσιμους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς, αποδεικνύοντας ότι
η χώρα μας δεν έχει εικόνα αυτού που πραγματικά συμβαίνει στην Ευρώπη. Η
κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να συνεχίσει στην λογική του «τελευταίου
πολέμου», πιστή στο ευρωπαϊστικό αδιέξοδο, με βαρύτατες συνέπειες για τη χώρα
μας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Για τη ριζοσπαστική
Αριστερά, που σιγά-σιγά προσπαθεί να ξαναβρεί το βηματισμό της μετά το ιστορικό
φιάσκο του ΣΥΡΙΖΑ, οι μέρες είναι δύσκολες, αλλά και ελπιδοφόρες. Υπάρχει η
προοπτική κοινής δράσης και μετωπικής συνεννόησης, αρκεί να ξεφύγει και η ίδια
από τη σκιά του «προηγούμενου πολέμου» και να δώσει απαντήσεις στα βαθιά
προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας που όξυνε πέρα από κάθε όριο ο κορωνοϊός. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η κληρονομιά του «προηγούμενου
πολέμου»<o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Τα χαρακτηριστικά της παγκόσμιας
κρίσης του 2007-9, που κορυφώθηκε ως κρίση της Ευρωζώνης το 2010-13, είναι πλέον
καταγεγραμμένα από την ιστορία. Η Ελλάδα παρουσίασε τεράστιο έλλειμμα εξωτερικών
συναλλαγών λόγω της κατακόρυφης πτώσης της διεθνούς της ανταγωνιστικότητας.
Παρουσίασε επίσης τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα ως απόρροια της βαθιά
προβληματικής φορολογίας και της ανικανότητας των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Το πρόβλημα των δίδυμων ελλειμμάτων
αποκρυσταλλώθηκε στο τεράστιο δημόσιο χρέος, η αδυναμία εξυπηρέτησης του οποίου
έφερε στο προσκήνιο τη δυσκολία παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ. Αποκάλυψε έτσι τη
βαθύτερη αιτία της κρίσης, δηλαδή την καταστροφική συμμετοχή της χώρας μας σε
μια ιστορικά αποτυχημένη νομισματική ένωση.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η ελληνική τακτική στον
«πόλεμο», η οποία καθορίστηκε<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>εξ
ολοκλήρου από την<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ΕΕ, δηλαδή<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>τους<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>διεθνείς δανειστές μας υπό την ηγεσία της Γερμανίας, ήταν βαθιά
νεοφιλελεύθερη και είχε δύο σκέλη. Το πρώτο ήταν η σκληρή λιτότητα ώστε να
απαλειφθούν τα ελλείμματα. Το δεύτερο ήταν οι «μεταρρυθμίσεις», δηλαδή η απορρύθμιση
των αγορών και οι ιδιωτικοποιήσεις, ώστε να ακολουθήσει ταχεία ανάπτυξη. <span style="color: #00b0f0;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Ο στρατηγικός στόχος της ελληνικής
ολιγαρχίας ήταν η παραμονή στο ευρώ με οποιοδήποτε κόστος. Ο στόχος των δανειστών
ήταν να αποφύγουν τη μονομερή στάση πληρωμών της Ελλάδας ώστε να μην υπάρξουν καταστροφικές
επιπτώσεις για τα δικά τους πιστωτικά συστήματα. Το χρέος θα αντιμετωπιζόταν με
σταδιακή αναδιάρθρωση, υπό τους όρους των δανειστών. Η παραμονή της Ελλάδας στο
ευρώ δεν ήταν γι’ αυτούς ιδιαίτερα σημαντική και συχνά ειρωνεύονταν κατ’ ιδίαν τη
χώρα μας για τη μονομανή προσήλωσή της στην ΟΝΕ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Τον «πόλεμο» τον κέρδισαν τελικά
από κοινού οι δανειστές και η ελληνική ολιγαρχία: τα μέτρα επιβλήθηκαν ολοκληρωτικά,
η Ελλάδα έμεινε στο ευρώ και δεν υπήρξε μονομερής στάση πληρωμών στο χρέος. Το τεράστιο
κόστος το σήκωσε ο ελληνικός λαός, ιδίως τα εργατικά και μικρομεσαία στρώματα. Την
ευθύνη φέρει ολόκληρο το πολιτικό σύστημα και φυσικά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Αυτό που ακολούθησε ήταν
απολύτως προβλέψιμο και είχε επανειλημμένως προβλεφθεί. Η λιτότητα γέννησε
φτώχεια και ανεργία, ενώ οι «μεταρρυθμίσεις» δεν έφεραν καμία δομική αλλαγή. Η ελληνική
οικονομία συνεχίζει να κυριαρχείται από τον τομέα των υπηρεσιών, η
παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα είναι στα τάρταρα, οι επενδύσεις είναι ανύπαρκτες
και οι ρυθμοί ανάπτυξης εξαιρετικά χαμηλοί. Ταυτόχρονα το χρέος παρέμεινε
θηριώδες. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η ελληνική ολιγαρχία κέρδισε
τον «προηγούμενο πόλεμο» αποδεχόμενη για την Ελλάδα συνθήκες μιας ασήμαντης και
εξαιρετικά εύθραυστης βαλκανικής χώρας με πολύ χαμηλούς ορίζοντες. Έτσι κι
αλλιώς δεν ενδιαφέρεται για την ιστορική προοπτική της χώρας, ούτε έχει τη γενναιότητα
να χαράξει μόνη της ανεξάρτητη πορεία. Της αρκεί να κρατάει γερά τα εγχώρια
ηνία. Η άνοδος της ΝΔ στην εξουσία σηματοδότησε την πλήρη επιστροφή στην
«κανονικότητα», η οποία είχε ήδη δρομολογηθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Ανέκαμψε
η ιδεολογία του «φρόνιμου συντηρητισμού» που ακολουθεί τους εταίρους και δεν
κάνει του κεφαλιού του. Το μεγάλο πρόβλημα για τους φρόνιμους όμως είναι ότι νέος
πόλεμος δεν είναι σαν τον προηγούμενο. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Ο νέος πόλεμος<o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η κρίση του κορωνοϊού
ενέσκηψε σε στιγμή αδυναμίας για την </span><a href="https://www.jacobinmag.com/2020/03/coronavirus-pandemic-great-recession-neoliberalism"><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">παγκόσμια οικονομία</span></a><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">. Ήδη προς το τέλος του 2019 ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν σε
υποχώρηση, η κερδοφορία του κεφαλαίου βρισκόταν σε πτωτική πορεία και υπήρχαν
φαινόμενα υπερχρέωσης επιχειρήσεων. Παράλληλα υπήρχε φούσκα στα χρηματιστήρια
λόγω των χαμηλών επιτοκίων και του φθηνού χρήματος. Το πλέον αδύναμο κομμάτι
των αναπτυγμένων χωρών ήταν η ΕΕ, όπου ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν ιδιαίτερα
χαμηλός και η γερμανική οικονομία βάδιζε προς ύφεση με πτώση της βιομηχανικής
παραγωγής και των εξαγωγών.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η γιγαντιαία παγκόσμια
κρίση που εμφανίστηκε τους πρώτους μήνες του 2020 ήταν άμεση απόρροια της
κρατικής παρέμβασης για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Δεν προκλήθηκε από χρηματοπιστωτική
κατάρρευση, όπως το 2007-9, ούτε επειδή οι παραγωγικές και εμπορικές
επιχειρήσεις βρέθηκαν σε αδυναμία να πουλήσουν τα προϊόντα τους. Ξεκίνησε
επειδή τα μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού αποδιάρθρωσαν τις εφοδιαστικές
αλυσίδες περιορίζοντας την παραγωγή, έφεραν κατάρρευση της συνολικής ζήτησης,
γιγάντωσαν την ανεργία και χτύπησαν το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ένα σύνθετο
χτύπημα σε μια εξασθενημένη οικονομία πυροδότησε μια πρωτοφανή παγκόσμια κρίση.
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η αντιμετώπιση της νέας
κρίσης είναι αναγκαστικά πολύ διαφορετική από την κρίση του 2007-9 και από την
κρίση της Ευρωζώνης του 2010-13. Είναι βέβαιο ότι τον πρώτο ρόλο θα παίξει το
έθνος-κράτος. Είναι επίσης βέβαιο ότι δεν υπάρχει κανένα θέμα λιτότητας, ή «μεταρρυθμίσεων»
τη στιγμή αυτή. Δεν τίθεται, τέλος, θέμα άμεσης παρέμβασης για την σωτηρία των
τραπεζών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αν και μπορεί να οδηγηθούμε εκεί
εαν η ύφεση πάρει βαθιά και χρόνια μορφή. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Το άμεσο ζητούμενο είναι,
πρώτον, να ληφθούν επειγόντως μέτρα στήριξης της συνολικής ζήτησης, πράγμα που
αναπόφευκτα σημαίνει γενναία μέτρα στήριξης της εργασίας. Δεύτερον και εξίσου
επείγον είναι να ληφθούν μέτρα δημόσιας στήριξης της παραγωγής που έχει
αποδιαρθρωθεί. Δηλαδή απαιτούνται παρεμβάσεις που πάνε στην καρδιά της
κυρίαρχης νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Ακόμη και τα πλέον
νεοφιλελεύθερα μεγάλα κράτη στο διεθνές στερέωμα έχουν ήδη αυξήσει χωρίς
προηγούμενο στις δημοσιονομικές δαπάνες για τη στήριξη της ζήτησης. Όχι μόνο
αυτό, αλλά σε χώρες όπως η Βρετανία και η Γερμανία υπήρξε μερική εθνικοποίηση
του μισθολογίου των ιδιωτικών επιχειρήσεων με πληρωμή του μισθού απευθείας από
το κράτος για να περιοριστεί η ανεργία. Τη στιγμή αυτή τουλάχιστον έξι
εκατομμύρια εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα της Βρετανίας λαμβάνουν 80% του
μισθού τους από τα κρατικά ταμεία. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Παράλληλα, οι κεντρικές
τράπεζες, με πρώτη την Αμερικανική, προχώρησαν σε πρωτοφανή παροχή ρευστότητας,
αγοράζοντας μυθώδη ποσά δημόσιων και ιδιωτικών χρεογράφων και οδηγώντας τα
επιτόκια στο μηδέν, ή και ακόμη χαμηλότερα. Είναι πιθανόν ο ισολογισμός της
Φεντ να διογκωθεί κατά 3-4 τρις δολάρια στο επόμενο διάστημα. Η άλλη πλευρά του
νομίσματος θα είναι φυσικά η τεράστια διόγκωση του κρατικού δανεισμού για να
χρηματοδοτηθούν οι δημοσιονομικές δαπάνες, δημιουργώντας έτσι τα χρεόγραφα που
αγοράζει η Φεντ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Δεν υπάρχει φυσικά καμία
εγγύηση ότι τα πρωτοφανή αυτά μέτρα θα έχουν επιτυχία, ιδίως όσο υπάρχει μεγάλη
ανασφάλεια για την πορεία του κορωνοϊού. Πρέπει επίσης να τονιστεί ότι στην
πλευρά της προσφοράς υπάρχει διστακτικότητα παρέμβασης από πλευράς αρκετών
κρατών, κυρίως όταν αυτή πρόκειται να γίνει με όρους που θα αλλάζουν το
καθεστώς ιδιοκτησίας και διαχείρισης των επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, η βρετανική
κυβέρνηση ουσιαστικά εθνικοποίησε τους σιδηροδρόμους, αλλά η αμερικανική δίνει
κυρίως φθηνές πιστώσεις σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, ζητώντας παράλληλα την
προστασία των εργαζομένων. Τα αποτελέσματα είναι πολύ απογοητευτικά για τις ΗΠΑ,
όπως δείχνει η ιστορική εκτίναξη της ανεργίας, που σύντομα ίσως φτάσει και
ξεπεράσει το 20%. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η σύγκριση των ΗΠΑ με τη
Βρετανία και τη Γερμανία είναι διδακτική, αλλά ακόμη διδακτικότερη είναι η
σύγκριση με την Κίνα, όπου ο ισχυρότατος ρόλος του κράτους στην οικονομία έχει επιτρέψει
άμεσες παρεμβάσεις στην παραγωγή, με τεράστιο κύμα δημοσίων επενδύσεων στις
νέες τεχνολογίες μέσα στο 2020. Οι αλλαγές που θα προκύψουν στο παγκόσμιο
καπιταλιστικό σύστημα μετά την κρίση του κορωνοϊού θα είναι μεγάλες.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Ο ευρωπαϊκός πόλεμος και η
Ελλάδα<o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Όσον αφορά την Ελλάδα, η
συνεχής κυβερνητική προπαγάνδα ότι η οικονομία ήταν έτοιμη για το μεγάλο
αναπτυξιακό άλμα στις αρχές του 2020, αλλά δυστυχώς την χτύπησε ο κορωνοϊός,
είναι παντελώς αβάσιμη. Απεναντίας, η ελληνική οικονομία ήταν βαθιά εξασθενημένη
από τον «προηγούμενο πόλεμο» και ουσιαστικά σε κατάσταση στασιμότητας. Τα
στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το τέλος του 2019 και τις αρχές του 2020 δείχνουν παρατεταμένη
αδυναμία στις εξαγωγές, στη βιομηχανική παραγωγή, στη λιανική ζήτηση, στην
απασχόληση κ.ο.κ. Ο κορωνοϊός αποτέλεσε θανάσιμο πλήγμα και για τη ζήτηση και για
την προσφορά. Οι εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών, αλλά και της ελληνικής
κυβέρνησης, δείχνουν βαθύτατη ύφεση για το 2020, ίσως και κοντά στο 10%, με
εκτίναξη της ανεργίας. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην </span><a href="https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/economy-finance/assessment_of_economic_and_investment_needs.pdf"><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">πρόσφατη ανακοίνωση της για το πρόγραμμα Ανάκαμψης</span></a><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">, αναμένει ότι η Ελλάδα πιθανόν να έχει την χειρότερη
επίδοση των χωρών της ΟΝΕ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Στις συνθήκες αυτές η τακτική
του «προηγούμενου πολέμου» θα ήταν απολύτως καταστροφική. Αντίθετα, θα πρέπει
άμεσα:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Να
υπάρξει γενναία αύξηση των δημοσιονομικών δαπανών για τη στήριξη της ζήτησης
και κυρίως της απασχόλησης. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Να
αποφευχθεί πάση θυσία η εκτίναξη της ανεργίας, πράγμα που μπορεί να γίνει μόνο
με ολική κρατική παρέμβαση και όχι απλώς με παροχή πιστώσεων και φορολογικές
απαλλαγές για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Να
υπάρξει ευρύτατη δημόσια παρέμβαση στο πεδίο της προσφοράς, με άμεση προστασία
της απασχόλησης, αλλαγή των όρων ιδιοκτησίας και διαχείρισης των παραγωγικών
πόρων, και μεγάλο κύμα δημοσίων επενδύσεων.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Τέλος, είναι απολύτως<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>εκτός τόπου και χρόνου<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>η οποιαδήποτε αναφορά σε «μεταρρυθμίσεις» και
σε υποτιθέμενη ανάγκη προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. Πρόκειται για βαθύτατη
σύγχυση των κυβερνώντων που δείχνουν ότι δεν αντιλαμβάνονται ούτε το μέγεθος
του πλήγματος, ούτε το πως πρέπει να αντιμετωπιστεί. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Ας δούμε λοιπόν ποια είναι
η σκληρή πραγματικότητα του ελληνικού κράτους μετά την εμφάνιση της κρίσης. Τον
Μάιο οι </span><a href="https://www.bruegel.org/publications/datasets/covid-national-dataset/"><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">ερευνητές του Ινστιτούτου Μπρίγκελ</span></a><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">, ενός καθ’ όλα καθεστωτικού και απρόσβλητου από ριζοσπαστικές
ασθένειες ιδρύματος στις Βρυξέλλες κατέγραψαν τα δημοσιονομικά μέτρα μιας
σειράς χωρών εντός και εκτός της ΕΕ, όπου η Ελλάδα εμφανιζόταν ως ουραγός. Τα ακριβή
ποσοστά δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία, καθώς είναι εξαιρετικά δύσκολο να μετρηθούν
με πλήρη αξιοπιστία σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά η εικόνα είναι καθαρή.
Αντίστοιχης μετριότητας εικόνα, αλλά με σχετικά καλύτερες επιδόσεις για την
κυβέρνηση της ΝΔ, μετέφεραν και άλλες μετρήσεις, όπως αυτή του </span><a href="https://www.imf.org/en/Topics/imf-and-covid19/Policy-Responses-to-COVID-19"><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">ΔΝΤ</span></a><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"> και του,
επίσης καθ’ όλα καθεστωτικού, ινστιτούτου </span><a href="http://web.boun.edu.tr/elgin/COVID.htm"><span style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">CEPR</span></a><span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Αυτό που είναι εμφανές από
τις εν λόγω μετρήσεις είναι ότι η λιτότητα έχει παρέλθει για τα καλά, αλλά όχι με
τον ίδιο τρόπο σε κάθε χώρα. Εξέχουσα θέση στις δημοσιονομικές δαπάνες έχει η
Γερμανία και δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν τελικά παρουσιάσει την μικρότερη
ύφεση της ΕΕ για το 2020. Ακριβώς για τον λόγο αυτό έχει μεγάλη σημασία ότι η
Ελλάδα είναι δημοσιονομικός ουραγός. Εξέλιπε βέβαια η θεοπάλαβη απαίτηση των
δανειστών να εξασφαλίζει η χώρα μας πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 3,5%
του ΑΕΠ, αλλά η δημοσιονομική διαχείριση της ΝΔ παραμένει σφιχτή. Πρόκειται για
πολιτική τελείως κάτω των περιστάσεων δεδομένου ότι η Ελλάδα αναμένεται να δεχθεί
το μεγαλύτερο πλήγμα από τον κορωνοϊό στην ΕΕ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Ο κ. Μητσοτάκης και οι
υπουργοί του βομβαρδίζουν συνεχώς τον ελληνικό λαό με αριθμούς και πληροφορίες
για τη στιβαρότητά τους, τη γενναιοδωρία τους και την εξαιρετική επίδοση της
Ελλάδας στην αντιμετώπιση της κρίσης. Οι πολλοί αριθμοί, ως γνωστόν συσκοτίζουν
την πραγματικότητα. Η ΝΔ ουσιαστικά εμφορείται ακόμη από τη λογική του
«προηγούμενου πολέμου»: δεν πρέπει να μας ξεφύγουν οι δαπάνες, δεν πρέπει να
αναγκαστούμε να δανειστούμε, ας είμαστε μετρημένοι, δεν θέλουμε ξανά Μνημόνια
και εποπτεία. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Για την βαθιά προβληματική
αυτή κατάσταση ευθύνεται εν μέρει η ιδεολογική αδράνεια που δημιουργήθηκε στα χρόνια
της προηγούμενης κρίσης. Το πολιτικό στρώμα που κυβερνά σφραγίστηκε από την κρίση
χρέους και συνεχίζει να πιστεύει ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι τα Μνημόνια,
η άρνηση των αγορών να απορροφήσουν τα ελληνικά χρεόγραφα και η λιτότητα που
μπορεί να επιβάλλουν οι δανειστές. Δεν φαίνεται να έχει συναίσθηση του τι
επιτελείται στην παγκόσμια οικονομία. Η ίδια κατάσταση παρατηρείται και σε
ευρύτατα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας που χτυπήθηκαν βαριά από την
προηγούμενη κρίση και πιστεύουν ότι το δημόσιο χρέος είναι θανάσιμος κίνδυνος για
την χώρα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Πρόκειται για καταστροφική
αντίληψη που ίσως δώσει το τελειωτικό χτύπημα στην ελληνική οικονομία. Αν
συνεχιστεί η σφιχτή και κάτω των περιστάσεων δημοσιονομική πολιτική, τότε όντως
υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης του ΑΕΠ, συρρίκνωσης του παραγωγικού δυναμικού και
κυρίως της εργασίας, και πλήρης αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους σε βάθος
χρόνου. Το άμεσο ζητούμενο για την Ελλάδα τη στιγμή αυτή είναι η γενναία
στήριξη της ζήτησης και της προσφοράς μέσω της κρατικής παρέμβασης. Η προτεραιότητα
στο χρέος είναι ο «προηγούμενος πόλεμος». Ο νέος πόλεμος απαιτεί διαφορετική
στρατηγική για να αποφευχθεί η καταστροφή. Αυτή είναι στον πυρήνα της η λογική
της Γερμανίας και των άλλων μεγάλων χωρών, αλλά δυστυχώς όχι της χώρας μας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Η
μεταμόρφωση της ΟΝΕ </span></u></i><span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Η
βαθιά προβληματική στρατηγική της Ελλάδας απέναντι στη κρίση του κορωνοϊού
είναι μια ακόμη απόδειξη του ιστορικού κόστους από τη συμμετοχή της στην ΟΝΕ.
Το ίδιο ισχύει και για τις υπόλοιπες χώρες της Περιφέρειας του Νότου, δηλαδή
της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και βέβαια της Ιταλίας, που αντιμετωπίζουν
τεράστιες δυσκολίες στην τόνωση της ζήτησης μέσω δαπανών που απαιτούν άμεση
εκταμίευση και όχι απλώς μετάθεση φορολογικών υποχρεώσεων, κ.λπ. Χτυπημένες
βαρύτατα από τον ιό – ιδίως η Ιταλία και η Ισπανία – και μέσα στο εξαιρετικά
περιοριστικό πλαίσιο του ευρώ που έχει καθηλώσει τις οικονομίες τους σε
αντιαναπτυξιακή πορεία, δεν έχουν την δυνατότητα να πάρουν τα μέτρα που
χρειάζονται. Δεν ισχύει το ίδιο φυσικά για τη Γερμανία και άλλες χώρες του
κέντρου.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Η
αδυναμία της Περιφέρειας του Νότου γρήγορα δημιούργησε εκρηκτικές συνθήκες,
απειλώντας την ίδια την ύπαρξη της ΟΝΕ. Η αντίδραση των κυρίαρχων χωρών ήταν
καταλυτική, ουσιαστικά μεταβάλλοντας την ίδια τη λειτουργία της νομισματικής
ένωσης. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Η
ΕΕ προχώρησε εσπευσμένα σε αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης,
δηλαδή του δημοσιονομικού πλαισίου του ευρώ. Με το καίριο αυτό βήμα, η λιτότητα
εξέλιπε. Προχώρησε επίσης σε άρση των περιορισμών για τη στήριξη και βοήθεια
προς τη βιομηχανία, κάτι για το οποίο σχεδόν τίποτε δεν ακούγεται στη χώρα μας.
Τέθηκε σε αναστολή το εξαιρετικά περιοριστικό νεοφιλελεύθερο πλαίσιο που
υποτίθεται ότι ρύθμιζε τον ανταγωνισμό εντός της ΟΝΕ και ουσιαστικά απαγόρευε
στις κυβερνήσεις να παρεμβαίνουν για να στηρίζουν την εγχώρια παραγωγή. Από την
έναρξη της κρίσης έχουν εγκριθεί μέτρα στήριξης ύψους 1,9 τρις ευρώ, όπου τον
πρώτο λόγο έχει και πάλι η Γερμανία με συνολικά μέτρα 1 τρις. Ακολουθεί η
Γαλλία με περίπου 320 δις και μετά η Ιταλία με 300 δις. Οι υπόλοιπες χώρες
μοιράζονται τα ψίχουλα που απομένουν.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Παράλληλα
η ΕΚΤ προχώρησε στη διαμόρφωση Προγράμματος Πανδημίας ύψους 750 δις το οποίο
επιτρέπει την αγορά ομολόγων σε αναλογία που δεν σχετίζεται με το «κεφαλαιακό
κλειδί» της κάθε χώρας, δηλαδή με σχετική ελευθερία. Συνολικά η ΕΚΤ έχει
διαθέσει περίπου 850 δις για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας, βήμα
εξαιρετικά σημαντικό για την έμμεση στήριξη των δημοσιονομικών δαπανών και
ακόμη σημαντικότερο για τη στήριξη των τραπεζών της Γερμανίας και της Γαλλίας,
οι οποίες έχουν έτσι τη δυνατότητα να εξασφαλίζουν απαραίτητη ρευστότητα. Στην
πράξη το πλαίσιο λειτουργίας της ΕΚΤ χαλάρωσε ακόμη περισσότερο στην κατεύθυνση
που είχε ήδη διαμορφώσει ο Μάριο Ντράγκι κατά τη διάρκεια της θητείας του,
παραμερίζοντας τους ιδρυτικούς κανόνες της τράπεζας μέσα στο πλαίσιο της ΟΝΕ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Αυτό
που αρχικά αρνήθηκε να κάνει η ΕΕ (στην ουσία η ΟΝΕ) ήταν να δημιουργήσει
μηχανισμούς κοινής δημοσιονομικής παρέμβασης και παροχής κονδυλίων προς τις
χώρες που χτυπήθηκαν πιο βαριά από τον κορωνοϊό, δηλαδή τα κράτη της
περιφέρειας του Νότου. Η άρνηση των χωρών του Βορρά ήταν πεισματική,
δημιουργώντας αφόρητη πίεση στις χώρες του Νότου, καθώς η επέκταση των
δημοσιονομικών δαπανών – ιδιαίτερα αυτών που απαιτούν άμεση εκταμίευση –
αναπόφευκτα ωθεί σε διόγκωση του δημόσιου χρέους και άρα ανάγκη δανεισμού στις
ανοιχτές αγορές. Οι πιέσεις στο εσωτερικό της ΟΝΕ, ειδικά στην Ιταλία, έγιναν
τόσο έντονες που απειλούσαν πλέον με διάλυση.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Τα
πράγματα έγιναν εκρηκτικά μετά την πρόσφατη απόφαση του Γερμανικού
Συνταγματικού Δικαστηρίου να αμφισβητήσει τη νομική επάρκεια των δράσεων της
ΕΚΤ κατά την κρίση της Ευρωζώνης το 2010-13, όταν η τράπεζα είχε και πάλι
σχετικά ελεύθερα παραχωρήσει ρευστότητα. Στην πράξη το δικαστήριο αμφισβήτησε
την επάρκεια του τωρινού Προγράμματος Πανδημίας, άρα τη δυνατότητα της ΕΚΤ να
πάρει τα μέτρα που απαιτούνται.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Δεν
είναι ξεκάθαρο που και πως θα καταλήξει η νομική διαμάχη, αλλά είναι αναμφίβολο
ότι το Γερμανικό Δικαστήριο έριξε βόμβα στα θεμέλια της ΟΝΕ, που έτσι κι αλλιώς
έτριζαν. Η συνειδητοποίηση της κατάστασης ανάγκασε τις κυβερνήσεις της
Γερμανίας και της Γαλλίας να προτείνουν εσπευσμένα τη διαμόρφωση κοινού
δημοσιονομικού ταμείου υπό την διαχείριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η κίνησή
τους άνοιξε το δρόμο για την πρόταση προγράμματος Ανάκαμψης τον Μάιο
καταδεικνύοντας το πως θα εξελιχθεί η ΟΝΕ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Η
πρόταση της Επιτροπής</span></u></i><span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Πολύ
συνοπτικά, η πρόταση της Επιτροπής είναι να δημιουργηθεί ένα Ταμείο Ανάκαμψης
που θα έχει στη διάθεσή του 310 δις για χορηγίες και 250 δις για παροχή δανείων
την περίοδο 2021-2024. Στο ποσό αυτό θα προστεθούν και άλλα 190 δις
μέσω ενός πλήθους μηχανισμών και επιμέρους ταμείων της ΕΕ, μερικά από τα οποία
θα κάνουν χορηγίες και άλλα θα δίνουν δάνεια. Το συνολικό ποσό θα φτάσει έτσι
τα 750 δις, αλλά πρόκειται για καθαρή προπαγανδιστική υπερβολή ότι τα 500 δις
θα είναι χορηγίες και τα υπόλοιπα 250 δάνεια. Στην πραγματικότητα το κύριο όπλο
θα είναι τα 310 δις των χορηγιών και τα 250 δις των δανείων του Ταμείου
Ανάκαμψης, που θα διατεθούν ισόποσα την τετραετία 2021-24. Είναι πιθανό οι
συνολικές χορηγίες να μην ξεπεράσουν τα 400 δις, ενώ δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο
με ποιους όρους θα δοθούν τα δάνεια.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Η
χρηματοδότηση του συνολικού προγράμματος θα γίνει μέσω του προϋπολογισμού της
ΕΕ και για τον σκοπό αυτό θα αυξηθεί η ετήσια συμμετοχή όλων των
κρατών-μελών </span><span style="color: black; mso-color-alt: windowtext;"><a href="https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/communication-europe-moment-repair-prepare-next-generation.pdf"><span lang="EL" style="color: #6c6c70; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">κατά
0.6% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της ΕΕ</span></a></span><span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">,
δηλαδή κατά περίπου 95 δις. Αυτά είναι και το μόνα «πραγματικά» χρήματα που θα
απαιτηθούν από τα κράτη-μέλη. Στη βάση αυτή η Επιτροπή θα προχωρήσει σε
δανεισμό στις ανοιχτές αγορές ώστε να φτάσει το συνολικό ποσό των 750 δις. Τα
δάνεια θα αποπληρώνονται μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ για 30 χρόνια μετά το
2028.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Πρόκειται
για το γνωστό τρικ της περιόδου Γιουνκέρ, όταν ένα σχετικά μικρό ποσό
«πραγματικού» χρήματος φαινόταν να μετατρέπεται σε πακτωλό μέσω μόχλευσης στις
ανοιχτές αγορές, δημιουργώντας την εικόνα γενναιόδωρης και μεγάλης παρέμβασης.
Στην πράξη η παρέμβαση είναι σχετικά περιορισμένη και σίγουρα φτωχότερη από την
κρατική παρέμβαση στις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Βρετανία.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Δεν
υπάρχει όμως αμφιβολία ότι είναι θεσμικά και πολιτικά σημαντική για την ΕΕ
διότι ανοίγει δρόμο για δημοσιονομικές μεταβιβάσεις και για μια μορφή κοινού
δανεισμού, έστω και μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος για τον
οποίο έγινε δεκτή με πανηγυρισμούς από πλευράς Ευρωπαϊστών κάθε μορφής. Καλό θα
είναι να προσέξουν λίγο περισσότερο όμως γιατί αυτό που συμβαίνει δεν είναι
καθόλου η μετάβαση που ονειρεύονται σε μια πιο ομοσπονδιακή ΕΕ. Το αντίθετο μάλιστα.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Οι
δράσεις της ΕΕ μετά τον κορωνοϊό έχουν πλέον αφαιρέσει κάθε ίχνος σταθερού
θεσμικού και νομικού πλαισίου για τη λειτουργία της ΟΝΕ: Έχει αρθεί το Σύμφωνο
Σταθερότητας, δεν ισχύει το νομικό πλαίσιο κρατικής βοήθειας, δεν υπάρχει
περιορισμός στην παροχή ρευστότητας της ΕΚΤ και πλέον δεν υπάρχει και πλαίσιο
για δημοσιονομικές μεταβιβάσεις και από κοινού δανεισμό. Στην πράξη η ΟΝΕ έχει
πλήρως μετατραπεί από ένα νομισματικό μηχανισμό που λειτουργεί στη βάση
κανόνων, σε ένα μηχανισμό που λειτουργεί στη βάση της διακριτικής ευχέρειας των
μελών του. Οι ωφελημένοι από αυτή τη διαδικασία δεν θα είναι καθόλου οι πλέον
αδύναμοι, αλλά οι ισχυρότεροι και πρώτη από όλους η Γερμανία.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ο
κορωνοϊός έθεσε την γερμανική ελίτ μπροστά σε σκληρότατο δίλημμα. Οι πιέσεις για
την χαλάρωση του πλαισίου της ΟΝΕ ήταν ισχυρότατες, καθώς ορθώθηκε η απειλή της
διάλυσης. Αλλά η χαλάρωση του πλαισίου αντιβαίνει πλήρως την ιστορική ιδεολογία
της γερμανικής αστικής τάξης, τον περιβόητο ορντολιμπεραλισμό, δηλαδή την
αντίληψη ότι ο σημαντικότερος παράγοντας για τη λειτουργία της αγοράς είναι η
ύπαρξη αυστηρών κανόνων. Ακριβώς για τον λόγο αυτό αντέδρασε και το Ανώτατο
Συνταγματικό Δικαστήριο, που είναι κατά παράδοση υπέρμαχος του
ορντολιμπεραλισμού. Η απόφασή του κατατρόμαξε το γερμανικό εξαγωγικό
βιομηχανικό κεφάλαιο, που είναι ο μεγάλος κερδισμένος από την ΟΝΕ, γιατί πλέον
απειλούνταν ευθέως οι αγορές του. Ο ορντολιμπεραλισμός παραμερίστηκε πλήρως
μπροστά στον κίνδυνο κατάρρευσης της ΟΝΕ και η γερμανική κυβέρνηση άνοιξε το
δρόμο για την πρόταση της Επιτροπής.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Οι
αέναες ελληνικές αυταπάτες</span></u></i><span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Η
ΟΝΕ περνάει πλέον σε νέα φάση λειτουργίας όπου οι αποφάσεις θα λαμβάνονται μετά
από διαπραγματεύσεις χωρίς σαφές πλαίσιο. Θα κυριαρχήσει ακόμη περισσότερο ο
ισχυρότερος, προασπίζοντας τα συμφέροντά του. Όταν και εάν κρίνεται απαραίτητο
θα υπάρχουν και </span><span style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ad hoc </span><span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">δημοσιονομικές μεταβιβάσεις, ώστε να
αποφεύγεται η κατάρρευση. Το κριτήριο θα είναι «η μικρότερη μεταβίβαση με τον
μεγαλύτερο προπαγανδιστικό θόρυβο». Αυτό χαρακτηρίζει και το πρόσφατο πρόγραμμα
Ανάκαμψης της Επιτροπής. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η </span><span style="color: black; mso-color-alt: windowtext;"><a href="https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/economy-finance/assessment_of_economic_and_investment_needs.pdf"><span lang="EL" style="color: #6c6c70; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">τεχνική
έκθεση της Επιτροπής</span></a></span><span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> τονίζει ότι οι μεταβιβάσεις θα είναι τελικά
ευεργετικές για το ΑΕΠ των χωρών που παρέχουν τα κονδύλια γιατί έτσι θα
αυξηθούν οι εξαγωγές τους. Κυνικότερη παραδοχή της βαθύτερης πραγματικότητας
δύσκολα θα φανταζόταν κανείς.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Για
την Ελλάδα το μαχαίρι έχει ήδη χτυπήσει το κόκκαλο. Η αντιμετώπιση της
υγειονομικής κρίσης μέχρι τώρα έγινε με επιτυχία, εν μέρει λόγω των
αυστηρότατων μέτρων και εν μέρει από καλή τύχη. Καθώς όμως περιοριζόταν ο
υγειονομικός κίνδυνος, μεγάλωνε ο οικονομικός. Τα μέτρα της κυβέρνησης είναι
παντελώς ανεπαρκή και το φάσμα του ολέθρου στην απασχόληση, το εισόδημα και την
παραγωγή διαγράφεται πεντακάθαρα.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Οι
πόροι που θα διατεθούν στη χώρα μας μέσω του προγράμματος της Επιτροπής δεν
είναι καθόλου ο πακτωλός που ονειρεύονται οι εγχώριοι Ευρωπαϊστές. Στην
πραγματικότητα η Ελλάδα δικαιούται το 5,8% από τα 310 δις των χορηγιών για το
2021-24, δηλαδή ένα σύνολο 18 δις, ή 4,5 δις τον χρόνο. Από τα υπόλοιπα πιθανόν
να λάβει κάτι παραπάνω από 1 δις το χρόνο ως επιπλέον χορηγίες και ίσως άλλα 5
δις ετησίως με τη μορφή δανείων, αν το θελήσει.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Για
να έχει δικαίωμα να λάβει τα κονδύλια αυτά (χορηγίες και δάνεια) η Ελλάδα θα
πρέπει να συνεισφέρει περίπου 2,5 δις το χρόνο στο πρόγραμμα. Συνεπώς οι
καθαρές εισροές θα είναι σαφώς μικρότερες και πιο συγκεκριμένα οι καθαρές
χορηγίες θα είναι λίγο πάνω από 3 δις το χρόνο, δηλαδή κοντά στο 2% του
ελληνικού ΑΕΠ για τέσσερα χρόνια. Δεν είναι αμελητέο ποσό, αλλά δεν πρόκειται
επ’ ουδενί για βροχή χρήματος και δεν πρόκειται να αλλάξει τα αμείλικτα
δεδομένα της ελληνικής οικονομίας μέσα στην παγίδα της ΟΝΕ. Στην ουσία
πρόκειται για υποχώρηση των ισχυρών, οι οποίοι παρέχουν κάποια ψίχουλα μπροστά
στην απειλή της κατάρρευσης ενός οικοδομήματος που εξυπηρετεί τα συμφέροντά
τους, πάντα με την προοπτική να αυξήσουν τις εξαγωγές τους.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Καταλήγοντας,
η αποφυγή διόγκωσης του χρέους δεν είναι το καίριο ζητούμενο για την Ελλάδα τη
στιγμή αυτή. Απαιτείται ταχύτατη αλλαγή πορείας με γενναία δημοσιονομική
παρέμβαση, άμεση στήριξη της ιδιωτικής απασχόλησης, κύμα δημοσίων επενδύσεων,
πρόγραμμα δημόσιας απασχόλησης και κυρίως παρέμβαση στην παραγωγή ώστε
επιτέλους να γίνει η παραγωγική αναδιάρθρωση που είναι απόλυτη ανάγκη. Η
ιδιωτική πρωτοβουλία απλώς δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μια κρίση τέτοιου
μεγέθους.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Η
Ελλάδα παραμένει στην παγίδα του ευρώ, όπως και οι υπόλοιπες χώρες του Νότου,
αλλά το ευρώ ήδη εξελίσσεται σε νόμισμα χωρίς αυστηρό θεσμικό πλαίσιο. Τα
κράτη-μέλη της ΟΝΕ λαμβάνουν μέτρα που θα ήταν αδιανόητα πριν λίγους μήνες.
Είναι απολύτως παράλογο για την Ελλάδα να προσπαθεί να φαίνεται πειθαρχημένη
και μετρημένη. Το ελληνικό κράτος οφείλει να αξιοποιήσει οποιαδήποτε ποσά
δοθούν από την ΕΕ, αλλά πάνω απ’ όλα να κάνει τις απαραίτητες δαπάνες για να
στηριχτεί η απασχόληση και η μικρομεσαία σπονδυλική στήλη της οικονομίας. Πάνω
απ’ όλα οφείλει να κάνει δυναμικές παρεμβάσεις στην παραγωγή με όρους
κοινωνικής κινητοποίησης, ώστε να υπάρξει η πολυπόθητη παραγωγική ανασυγκρότηση.
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="color: black; font-family: "Arial",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Αν
χρειαστεί ας προχωρήσει το δημόσιο σε επιπλέον δανεισμό και ας φροντίσει να κινητοποιήσει
μονομερώς τις ελληνικές τράπεζες με λαϊκό και δημοκρατικό έλεγχο. Επείγει να
αποφύγουμε την καταστροφή που ήδη εμφανίζεται προστατεύοντας την εργασία και
την παραγωγή. Όταν περάσει η καταιγίδα θα έρθει η ώρα να τακτοποιήσουμε τους
λογαριασμούς και με την ΟΝΕ και με την ΕΕ. Αυτή πρέπει να είναι η θέση της
ριζοσπαστικής Αριστεράς απέναντι στην κοινωνία, αν θέλει να έχει λόγο στα
πράγματα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<br /></div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-56452301407436631252020-05-31T17:56:00.000+03:002020-06-03T12:08:42.834+03:00Αντιμέτωποι με τη νέα κρίση<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η ανεπάρκεια της ΝΔ<o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η κρίση του κορωνοϊού συχνά
χαρακτηρίζεται ως πόλεμος γιατί έχει στοιχεία εξωτερικής επιβολής, έφερε
απαγόρευση κυκλοφορίας, απαιτεί κινητοποίηση των κοινωνικών δυνάμεων και
δημιουργεί βαθιά ανησυχία για το μέλλον. Στη χώρα μας δεν έχουμε μηχανισμούς αντιμετώπισης
οικονομικών κρίσεων που να χαρακτηρίζονται από γενναιότητα. Έχουμε όμως πλήθος
συντηρητικών οικονομολόγων, καθώς και μια κυβέρνηση της ΝΔ που αποδεικνύεται
κάτω των περιστάσεων. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Κατά την κυβέρνηση η
ελληνική οικονομία ήταν έτοιμη για το μεγάλο αναπτυξιακό άλμα στις αρχές του
2020, αλλά δυστυχώς προέκυψε η πανδημία. Πρόκειται για τελείως αβάσιμο
ισχυρισμό. Απεναντίας, η οικονομία ήταν βαθιά εξασθενημένη από μια δεκαετία
κρίσης και – κυρίως – μνημονίων. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το τέλος του 2019
και τις αρχές του 2020 δείχνουν, χωρίς εξαίρεση, παρατεταμένη αδυναμία στις
εξαγωγές, στη βιομηχανική παραγωγή, στη λιανική ζήτηση, στην απασχόληση κ.ο.κ. Δεν
υπήρχε απολύτως κανένα «ελατήριο» έτοιμο να εκτιναχθεί. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η πανδημία έδωσε ένα
θανάσιμο χτύπημα στην ασθενική ελληνική οικονομία και στην πλευρά της ζήτησης
και στην πλευρά της προσφοράς. Οι εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών, αλλά και
της ελληνικής κυβέρνησης, δείχνουν βαθύτατη ύφεση για το 2020, ίσως και κοντά
στο 10%, με γιγάντωση της ανεργίας. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην </span><a href="https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/economy-finance/assessment_of_economic_and_investment_needs.pdf"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">πρόσφατη ανακοίνωσή</span><span lang="EL" style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">της για το νέο πρόγραμμα Ανάκαμψης</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">, αναμένει ότι η Ελλάδα πιθανόν να έχει την χειρότερη
οικονομική επίδοση των χωρών της ΟΝΕ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Στις συνθήκες αυτές, η
απλή οικονομική ανάλυση, αλλά και τα μέτρα που ήδη έχουν ήδη ληφθεί στις
μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ, στις ΗΠΑ στη Βρετανία, την Ιαπωνία και αλλού,
δείχνουν ότι απαιτείται άμεση αντιστροφή πορείας που θα περιλαμβάνει:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Γενναία
αύξηση των δημοσιονομικών δαπανών για τη στήριξη της ζήτησης και κυρίως της
απασχόλησης. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Πλήρη
προστασία της εργασίας, πράγμα που μπορεί να γίνει μόνο με ολική κρατική
παρέμβαση και όχι απλώς με παροχή πιστώσεων και φορολογικές απαλλαγές για τις
ιδιωτικές επιχειρήσεις. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Παρέμβαση
στο πεδίο της προσφοράς για την τόνωση της παραγωγής με αλλαγή των όρων
ιδιοκτησίας και διαχείρισης των παραγωγικών πόρων και ευρύτατο κύμα δημοσίων
επενδύσεων.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Είναι φυσικά εκτός τόπου
και χρόνου η οποιαδήποτε αναφορά στην προτεραιότητα των γνωστών «μεταρρυθμίσεων»
και στην υποτιθέμενη ανάγκη προσέλκυσης ξένων επενδύσεων.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ας δούμε λοιπόν ποια είναι
η σκληρή πραγματικότητα του ελληνικού κράτους στις συνθήκες αυτές. Τον Μάιο οι </span><a href="https://www.bruegel.org/publications/datasets/covid-national-dataset/"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">ερευνητές του Ινστιτούτου Μπρίγκελ</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">, ενός καθ’ όλα καθεστωτικού και απρόσβλητου από ριζοσπαστικές
ασθένειες ιδρύματος στις Βρυξέλλες κατέγραψαν τα δημοσιονομικά μέτρα μιας σειράς
χωρών εντός και εκτός της ΕΕ, όπου η Ελλάδα εμφανιζόταν ως ουραγός. Τα ακριβή
ποσοστά δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία, καθώς είναι εξαιρετικά δύσκολο να
μετρηθούν με πλήρη αξιοπιστία σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά η εικόνα
είναι καθαρή. Αντίστοιχης μετριότητας εικόνα, αλλά με σχετικά καλύτερες
επιδόσεις για την κυβέρνηση της ΝΔ, μετέφεραν και άλλες μετρήσεις, όπως αυτή
του </span><a href="https://www.imf.org/en/Topics/imf-and-covid19/Policy-Responses-to-COVID-19"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">ΔΝΤ</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> και του,
επίσης καθ’ όλα καθεστωτικού, ινστιτούτου </span><a href="http://web.boun.edu.tr/elgin/COVID.htm"><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">CEPR</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Αυτό που είναι εμφανές από
τις εν λόγω<span style="color: #00b0f0;"> </span>μετρήσεις είναι ότι η λιτότητα
έχει παρέλθει για τα καλά στην ΕΕ, στις ΗΠΑ, τη Βρετανία, και αλλού, αλλά όχι
με τον ίδιο τρόπο σε κάθε χώρα. Εξέχουσα θέση στις δημοσιονομικές δαπάνες έχει
η Γερμανία και δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν τελικά παρουσιάσει την μικρότερη
ύφεση της ΕΕ για το 2020. Ακριβώς για τον λόγο αυτό έχει μεγάλη σημασία ότι η
Ελλάδα είναι δημοσιονομικός ουραγός. Εξέλιπε βέβαια<span style="color: #00b0f0;">
</span>η θεοπάλαβη απαίτηση των δανειστών να εξασφαλίζει η χώρα μας πρωτογενή
πλεονάσματα της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ, αλλά η δημοσιονομική διαχείριση της ΝΔ
παραμένει σφιχτή. Πρόκειται για πολιτική τελείως κάτω των περιστάσεων δεδομένου
ότι η Ελλάδα αναμένεται να δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα από τον κορωνοϊό στην
ΕΕ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ο κ. Μητσοτάκης και οι
υπουργοί του βομβαρδίζουν συνεχώς τον ελληνικό<span style="color: #00b0f0;"> </span>λαό
με αριθμούς και πληροφορίες για τη στιβαρότητά τους, τη γενναιοδωρία τους και
την εξαιρετική επίδοση της Ελλάδας στην αντιμετώπιση της κρίσης. Οι πολλοί
αριθμοί, ως γνωστόν, συσκοτίζουν την πραγματικότητα. Η ΝΔ στην πράξη εμφορείται
ακόμη από τη λογική της κρίσης του χρέους και του ευρώ της προηγούμενης
δεκαετίας: Δεν πρέπει να μας ξεφύγουν οι δαπάνες, δεν πρέπει να αναγκαστούμε να
δανειστούμε, ας είμαστε μετρημένοι, δεν θέλουμε ξανά Μνημόνια και εποπτεία. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Για την προβληματική αυτή
κατάσταση ευθύνεται εν μέρει η ιδεολογική αδράνεια που δημιουργήθηκε στα χρόνια
της κρίσης της Ευρωζώνης. Το πολιτικό στρώμα που κυβερνά σφραγίστηκε από εκείνη
την κρίση και συνεχίζει να πιστεύει ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι τα
Μνημόνια, η άρνηση των αγορών να απορροφήσουν τα ελληνικά χρεόγραφα και η
λιτότητα που μπορεί να επιβάλλουν οι δανειστές. Δεν φαίνεται να έχει συναίσθηση
του τι επιτελείται στην παγκόσμια οικονομία. Η ίδια κατάσταση παρατηρείται και
σε ευρύτατα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας που χτυπήθηκαν βαριά από την
προηγούμενη κρίση και πιστεύουν ότι το δημόσιο χρέος είναι θανάσιμος κίνδυνος
για την χώρα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Πρόκειται για καταστροφική
αντίληψη που ίσως δώσει το τελειωτικό χτύπημα στην ασθενική ελληνική οικονομία.
Αν συνεχιστεί η σφιχτή και κάτω των περιστάσεων δημοσιονομική πολιτική, τότε
όντως υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης του ΑΕΠ, συρρίκνωσης του παραγωγικού
δυναμικού και κυρίως της εργασίας, και πλήρης αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους
σε βάθος χρόνου. Το άμεσο ζητούμενο για την Ελλάδα τη στιγμή αυτή είναι η γενναία
στήριξη της ζήτησης και η αναδιάρθρωση της προσφοράς μέσω της κρατικής
παρέμβασης. Αυτό το έχει αντιληφθεί ή Γερμανία και άλλες μεγάλες χώρες, αλλά
όχι η δικιά μας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η μεταμόρφωση της ΟΝΕ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η βαθιά προβληματική
στρατηγική της Ελλάδας απέναντι στη κρίση του κορωνοϊού είναι μια ακόμη
απόδειξη του ιστορικού κόστους από τη συμμετοχή της στην ΟΝΕ. Το ίδιο ισχύει
και για τις υπόλοιπες χώρες της Περιφέρειας του Νότου, δηλαδή της Ισπανίας, της
Πορτογαλίας και βέβαια της Ιταλίας, που αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες στην
τόνωση της ζήτησης μέσω δαπανών που απαιτούν άμεση εκταμίευση και όχι απλώς
μετάθεση φορολογικών υποχρεώσεων, κ.λπ. Χτυπημένες βαρύτατα από τον ιό – ιδίως
η Ιταλία και η Ισπανία – και μέσα στο εξαιρετικά περιοριστικό πλαίσιο του ευρώ
που έχει καθηλώσει τις οικονομίες τους σε αντιαναπτυξιακή πορεία, δεν έχουν την
δυνατότητα να πάρουν τα μέτρα που χρειάζονται. Δεν ισχύει το ίδιο φυσικά για τη
Γερμανία και άλλες χώρες του κέντρου.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η αδυναμία της περιφέρειας
γρήγορα δημιούργησε εκρηκτικές συνθήκες, απειλώντας την ίδια την ύπαρξη της
ΟΝΕ. Η αντίδραση των κυρίαρχων χωρών ήταν καταλυτική, ουσιαστικά μεταβάλλοντας
την ίδια τη λειτουργία της νομισματικής ένωσης. Για να γίνω σαφέστερος, μετά την
έκρηξη της κρίσης η ΕΕ προχώρησε εσπευσμένα σε αναστολή του Συμφώνου
Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δηλαδή του δημοσιονομικού πλαισίου του ευρώ. Με το
καίριο αυτό βήμα, η λιτότητα εξέλιπε. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Προχώρησε επίσης σε άρση
των περιορισμών για τη στήριξη και βοήθεια προς τη βιομηχανία, κάτι για το
οποίο σχεδόν τίποτε δεν ακούγεται στη χώρα μας. Τέθηκε σε αναστολή το
εξαιρετικά περιοριστικό νεοφιλελεύθερο πλαίσιο που υποτίθεται ότι ρύθμιζε τον
ανταγωνισμό εντός της ΟΝΕ και ουσιαστικά απαγόρευε στις κυβερνήσεις να παρεμβαίνουν
για να στηρίζουν την εγχώρια παραγωγή. Από την έναρξη της κρίσης έχουν εγκριθεί
μέτρα στήριξης ύψους 1,9 τρις ευρώ, όπου τον πρώτο λόγο έχει και πάλι η
Γερμανία με συνολικά μέτρα 1 τρις. Ακολουθεί η Γαλλία με περίπου 320 δις και
μετά η Ιταλία με 300 δις. Οι υπόλοιπες χώρες μοιράζονται τα ψίχουλα που
απομένουν. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Παράλληλα η ΕΚΤ προχώρησε
στη διαμόρφωση Προγράμματος Πανδημίας ύψους 750 δις το οποίο επιτρέπει την
αγορά ομολόγων σε αναλογία που δεν σχετίζεται με το «κεφαλαιακό κλειδί» της
κάθε χώρας, δηλαδή με σχετική ελευθερία. Συνολικά η ΕΚΤ έχει διαθέσει περίπου
850 δις για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας, βήμα εξαιρετικά σημαντικό για
την έμμεση στήριξη των δημοσιονομικών δαπανών και ακόμη σημαντικότερο για τη
στήριξη των τραπεζών της Γερμανίας και της Γαλλίας, οι οποίες έχουν έτσι τη
δυνατότητα να εξασφαλίζουν απαραίτητη ρευστότητα. Στην πράξη το πλαίσιο
λειτουργίας της ΕΚΤ χαλάρωσε ακόμη περισσότερο στην κατεύθυνση που είχε ήδη
διαμορφώσει ο Μάριο Ντράγκι κατά τη διάρκεια της θητείας του, παραμερίζοντας
τους ιδρυτικούς κανόνες της τράπεζας μέσα στο πλαίσιο της ΟΝΕ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Αυτό που αρχικά αρνήθηκε
να κάνει η ΕΕ (στην ουσία η ΟΝΕ) ήταν να δημιουργήσει μηχανισμούς κοινής
δημοσιονομικής παρέμβασης και παροχής κονδυλίων προς τις χώρες που χτυπήθηκαν
πιο βαριά από τον κορωνοϊό, δηλαδή τα κράτη της περιφέρειας του Νότου. Η άρνηση
των χωρών του Βορρά ήταν πεισματική, δημιουργώντας αφόρητη πίεση στις χώρες του
Νότου, καθώς η επέκταση των δημοσιονομικών δαπανών – ιδιαίτερα αυτών που
απαιτούν άμεση εκταμίευση – αναπόφευκτα ωθεί σε διόγκωση του δημόσιου χρέους
και άρα ανάγκη δανεισμού στις ανοιχτές αγορές. Οι πιέσεις στο εσωτερικό της
ΟΝΕ, ειδικά στην Ιταλία, έγιναν τόσο έντονες που απειλούσαν πλέον με διάλυση. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τα πράγματα έγιναν
εκρηκτικά μετά την πρόσφατη απόφαση του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου να
αμφισβητήσει τη νομική επάρκεια των δράσεων της ΕΚΤ κατά την κρίση της
Ευρωζώνης το 2010-13, όταν η τράπεζα είχε και πάλι σχετικά ελεύθερα παραχωρήσει
ρευστότητα. Στην πράξη το δικαστήριο αμφισβήτησε την επάρκεια του τωρινού
Προγράμματος Πανδημίας, άρα τη δυνατότητα της ΕΚΤ να πάρει τα μέτρα που
απαιτούνται. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Δεν είναι ξεκάθαρο που και
πως θα καταλήξει η νομική διαμάχη, αλλά είναι αναμφίβολο ότι το Γερμανικό
Δικαστήριο έριξε βόμβα στα θεμέλια της ΟΝΕ, που έτσι κι αλλιώς έτριζαν. Η
συνειδητοποίηση της κατάστασης ανάγκασε τις κυβερνήσεις της Γερμανίας και της
Γαλλίας να προτείνουν εσπευσμένα τη διαμόρφωση κοινού δημοσιονομικού ταμείου
υπό την διαχείριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η κίνησή τους άνοιξε το δρόμο για
την πρόταση προγράμματος Ανάκαμψης τον Μάιο καταδεικνύοντας το πως θα εξελιχθεί
η ΟΝΕ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η πρόταση της Επιτροπής</span></u></i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Πολύ συνοπτικά, η πρόταση
της Επιτροπής είναι να δημιουργηθεί ένα Ταμείο Ανάκαμψης που θα έχει στη
διάθεσή του 310 δις για χορηγίες και 250 δις για παροχή δανείων την
περίοδο<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>2021-2024. Στο ποσό αυτό θα
προστεθούν και άλλα 190 δις μέσω ενός πλήθους μηχανισμών και επιμέρους ταμείων
της ΕΕ, μερικά από τα οποία θα κάνουν χορηγίες και άλλα θα δίνουν δάνεια. Το
συνολικό ποσό θα φτάσει έτσι τα 750 δις, αλλά πρόκειται για καθαρή
προπαγανδιστική υπερβολή ότι τα 500 δις θα είναι χορηγίες και τα υπόλοιπα 250
δάνεια. Στην πραγματικότητα το κύριο όπλο θα είναι τα 310 δις των χορηγιών και
τα 250 δις των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, που θα διατεθούν ισόποσα την
τετραετία 2021-24. Είναι πιθανό οι συνολικές χορηγίες να μην ξεπεράσουν τα 400
δις, ενώ δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο με ποιους όρους θα δοθούν τα δάνεια. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η χρηματοδότηση του
συνολικού προγράμματος θα γίνει μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ και για τον
σκοπό αυτό θα αυξηθεί η ετήσια συμμετοχή όλων των κρατών-μελών </span><a href="https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/communication-europe-moment-repair-prepare-next-generation.pdf"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">κατά 0.6% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της ΕΕ</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">, δηλαδή κατά περίπου 95 δις. Αυτά είναι και το μόνα
«πραγματικά» χρήματα που θα απαιτηθούν από τα κράτη-μέλη. Στη βάση αυτή η
Επιτροπή θα προχωρήσει σε δανεισμό στις ανοιχτές αγορές ώστε να φτάσει το
συνολικό ποσό των 750 δις. Τα δάνεια θα αποπληρώνονται μέσω του προϋπολογισμού
της ΕΕ για 30 χρόνια μετά το 2028.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Πρόκειται για το γνωστό
τρικ της περιόδου Γιουνκέρ, όταν ένα σχετικά μικρό ποσό «πραγματικού» χρήματος
φαινόταν να μετατρέπεται σε πακτωλό μέσω μόχλευσης στις ανοιχτές αγορές,
δημιουργώντας την εικόνα γενναιόδωρης και μεγάλης παρέμβασης. Στην πράξη η
παρέμβαση είναι σχετικά περιορισμένη και σίγουρα φτωχότερη από την κρατική παρέμβαση
στις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Βρετανία. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία
ότι είναι θεσμικά και πολιτικά σημαντική για την ΕΕ διότι ανοίγει δρόμο για
δημοσιονομικές μεταβιβάσεις και για μια μορφή κοινού δανεισμού, έστω και μέσω
του προϋπολογισμού της ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έγινε δεκτή με
πανηγυρισμούς από πλευράς Ευρωπαϊστών κάθε μορφής. Καλό θα είναι να προσέξουν
λίγο περισσότερο όμως γιατί αυτό που συμβαίνει δεν είναι καθόλου η μετάβαση που
ονειρεύονται σε μια πιο ομοσπονδιακή ΕΕ. Το αντίθετο μάλιστα.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι δράσεις της ΕΕ μετά τον
κορωνοϊό έχουν πλέον αφαιρέσει κάθε ίχνος σταθερού θεσμικού και νομικού
πλαισίου για τη λειτουργία της ΟΝΕ: Έχει αρθεί το Σύμφωνο Σταθερότητας, δεν
ισχύει το νομικό πλαίσιο κρατικής βοήθειας, δεν υπάρχει περιορισμός στην παροχή
ρευστότητας της ΕΚΤ και πλέον δεν υπάρχει και πλαίσιο για δημοσιονομικές
μεταβιβάσεις και από κοινού δανεισμό. Στην πράξη η ΟΝΕ έχει πλήρως μετατραπεί
από ένα νομισματικό μηχανισμό που λειτουργεί στη βάση κανόνων, σε ένα μηχανισμό
που λειτουργεί στη βάση της διακριτικής ευχέρειας των μελών του. Οι ωφελημένοι
από αυτή τη διαδικασία δεν θα είναι καθόλου οι πλέον αδύναμοι, αλλά οι
ισχυρότεροι και πρώτη από όλους η Γερμανία. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ο κορωνοϊός έθεσε την
γερμανική ελίτ μπροστά σε σκληρότατο δίλημμα. Οι πιέσεις για την χαλάρωση του
πλαισίου της ΟΝΕ ήταν ισχυρότατες, καθώς ορθώθηκε η απειλή της διάλυσης. Αλλά η
χαλάρωση του πλαισίου αντιβαίνει πλήρως την ιστορική ιδεολογία της γερμανικής
αστικής τάξης, τον περιβόητο ορντολιμπεραλισμό, δηλαδή την αντίληψη ότι ο σημαντικότερος
παράγοντας για τη λειτουργία της αγοράς είναι η ύπαρξη αυστηρών κανόνων.
Ακριβώς για τον λόγο αυτό αντέδρασε και το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, που
είναι κατά παράδοση υπέρμαχος του ορντολιμπεραλισμού. Η απόφασή του κατατρόμαξε
το γερμανικό εξαγωγικό βιομηχανικό κεφάλαιο, που είναι ο μεγάλος κερδισμένος
από την ΟΝΕ, γιατί πλέον απειλούνταν ευθέως οι αγορές του. Ο ορντολιμπεραλισμός
παραμερίστηκε πλήρως μπροστά στον κίνδυνο κατάρρευσης της ΟΝΕ και η γερμανική
κυβέρνηση άνοιξε το δρόμο για την πρόταση της Επιτροπής. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι αέναες ελληνικές
αυταπάτες</span></u></i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η ΟΝΕ περνάει πλέον σε νέα
φάση λειτουργίας όπου οι αποφάσεις θα λαμβάνονται μετά από διαπραγματεύσεις
χωρίς σαφές πλαίσιο. Θα κυριαρχήσει ακόμη περισσότερο ο ισχυρότερος,
προασπίζοντας τα συμφέροντά του. Όταν και εάν κρίνεται απαραίτητο θα υπάρχουν
και </span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">ad</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">hoc</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> <span lang="EL">δημοσιονομικές μεταβιβάσεις, ώστε να αποφεύγεται η κατάρρευση. Το
κριτήριο θα είναι «η μικρότερη μεταβίβαση με τον μεγαλύτερο προπαγανδιστικό
θόρυβο». Αυτό χαρακτηρίζει και το πρόσφατο πρόγραμμα Ανάκαμψης της Επιτροπής.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η </span></span><a href="https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/economy-finance/assessment_of_economic_and_investment_needs.pdf"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">τεχνική έκθεση της Επιτροπής</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> τονίζει ότι οι μεταβιβάσεις θα είναι τελικά ευεργετικές
για το ΑΕΠ των χωρών που παρέχουν τα κονδύλια γιατί έτσι θα αυξηθούν οι
εξαγωγές τους. Κυνικότερη παραδοχή της βαθύτερης πραγματικότητας δύσκολα θα
φανταζόταν κανείς.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Για την Ελλάδα το μαχαίρι
έχει ήδη χτυπήσει το κόκκαλο. Η αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης μέχρι τώρα
έγινε με επιτυχία, εν μέρει λόγω των αυστηρότατων μέτρων και εν μέρει από καλή
τύχη. Καθώς όμως περιοριζόταν ο υγειονομικός κίνδυνος, μεγάλωνε ο οικονομικός.
Τα μέτρα της κυβέρνησης είναι παντελώς ανεπαρκή και το φάσμα του ολέθρου στην
απασχόληση, το εισόδημα και την παραγωγή διαγράφεται πεντακάθαρα.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι πόροι που θα διατεθούν
στη χώρα μας μέσω του προγράμματος της Επιτροπής δεν είναι καθόλου ο πακτωλός
που ονειρεύονται οι εγχώριοι Ευρωπαϊστές. Στην πραγματικότητα η Ελλάδα
δικαιούται το 5,8% από τα 310 δις των χορηγιών για το 2021-24, δηλαδή ένα σύνολο
18 δις, ή 4,5 δις τον χρόνο. Από τα υπόλοιπα πιθανόν να λάβει κάτι παραπάνω από
1 δις το χρόνο ως επιπλέον χορηγίες και ίσως άλλα 5 δις ετησίως με τη μορφή
δανείων, αν το θελήσει. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Για να έχει δικαίωμα να
λάβει τα κονδύλια αυτά (χορηγίες και δάνεια) η Ελλάδα θα πρέπει να συνεισφέρει
περίπου 2,5 δις το χρόνο στο πρόγραμμα. Συνεπώς οι καθαρές εισροές θα είναι
σαφώς μικρότερες και πιο συγκεκριμένα οι καθαρές χορηγίες <span lang="EL" style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 107%;">θα είναι λίγο πάνω από 3 δις το χρόνο, δηλαδή κοντά στο 2% του ελληνικού
ΑΕΠ για τέσσερα χρόνια.</span> Δεν είναι αμελητέο ποσό, αλλά δεν
πρόκειται επ’ ουδενί για βροχή χρήματος και δεν πρόκειται να αλλάξει τα
αμείλικτα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας μέσα στην παγίδα της ΟΝΕ. Στην
ουσία πρόκειται για υποχώρηση των ισχυρών, οι οποίοι παρέχουν κάποια ψίχουλα
μπροστά στην απειλή της κατάρρευσης ενός οικοδομήματος που εξυπηρετεί τα
συμφέροντά τους, πάντα με την προοπτική να αυξήσουν τις εξαγωγές τους. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Καταλήγοντας, το χρέος και
η πειθαρχική συμπεριφορά εντός της ΕΕ δεν είναι το καίριο ζητούμενο για την
Ελλάδα τη στιγμή αυτή. Απαιτείται ταχύτατη αλλαγή πορείας με γενναία
δημοσιονομική παρέμβαση, άμεση στήριξη της ιδιωτικής απασχόλησης, κύμα δημοσίων
επενδύσεων, πρόγραμμα δημόσιας απασχόλησης και κυρίως παρέμβαση στην παραγωγή
ώστε επιτέλους να γίνει η παραγωγική αναδιάρθρωση που έχει απόλυτη ανάγκη η
οικονομία. Η ιδιωτική πρωτοβουλία απλώς δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μια κρίση
τέτοιου μεγέθους. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η Ελλάδα παραμένει μέσα
στην παγίδα του ευρώ, όπως και οι υπόλοιπες χώρες του Νότου, αλλά το ευρώ ήδη
εξελίσσεται σε νόμισμα χωρίς αυστηρό θεσμικό πλαίσιο. Τα κράτη-μέλη της ΟΝΕ λαμβάνουν
μέτρα που θα ήταν αδιανόητα πριν λίγους μήνες. Είναι απολύτως παράλογο για την
Ελλάδα να προσπαθεί να φαίνεται πειθαρχημένη και μετρημένη. Το ελληνικό κράτος
οφείλει να αξιοποιήσει οποιαδήποτε ποσά δοθούν από την ΕΕ, αλλά πάνω απ’ όλα να
κάνει τις απαραίτητες δαπάνες και παρεμβάσεις στην παραγωγή. Αν χρειαστεί ας
προχωρήσει σε δανεισμό και ας φροντίσει να λάβει μέτρα κινητοποιώντας μονομερώς
τις ελληνικές τράπεζες. Επείγει να αποφύγουμε την καταστροφή που ήδη
εμφανίζεται προστατεύοντας την εργασία και την παραγωγή. Όταν περάσει η
καταιγίδα θα τακτοποιήσουμε όλους τους λογαριασμούς. <o:p></o:p></span></div>
<br /></div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-80378116706236289342020-04-11T13:29:00.000+03:002020-04-11T14:15:10.684+03:00Μετά την αποτυχία του Γιούρογκρουπ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η συμφωνία του
Γιούρογκρουπ της 9<sup>ης</sup> Απριλίου δεν ήταν συμβιβασμός αλλά νίκη της σκληρής
πλευράς της ΟΝΕ. Αμέσως μετά την ανακοίνωση έκανε την εμφάνισή της στα ΜΜΕ η
γνωστή – και ανεξάντλητη – φιλολογία περί «ευρωπαϊκής αλληλεγγύης». Η ελληνική κυβέρνηση
όμως ξέρει πολύ καλά ότι η πλευρά των «9», που με τόσο θόρυβο απαίτησε ευρωομόλογα
και κοινό Ταμείο Ανάκαμψης, δεν πέτυχε ουσιαστικά τίποτε. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το Γιούρογκρουπ δήλωσε ότι δεν θα υπάρξει «ευρωπαϊκή» αντιμετώπιση της κρίσης. Το κάθε κράτος-μέλος
θα λύσει μόνο του τα προβλήματα που δημιουργεί ο κορωνοϊός. Αυτό σημαίνει ότι
το βάρος της αντιμετώπισης θα πέσει αρχικά στους κρατικούς μηχανισμούς που
έχουν τη δυνατότητα άμεσης παρέμβασης. Σημαίνει όμως ότι και η κάθε κοινωνία,
με τους δικούς της τρόπους συσπείρωσης και δράσης, θα παίξει αποφασιστικό ρόλο
στην ανάκαμψη και την ανάταξη που θα ακολουθήσει.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει απόλυτη
υποχρέωση να καθορίσει την πορεία της χώρας σε αυτή τη βάση το επόμενο διάστημα.
Τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι τώρα είναι παντελώς ανεπαρκή και δεν πρόκειται
κανένας «εταίρος» να της λύσει το πρόβλημα. Η ώρα των αποφάσεων έφτασε και θα
έχει ακέραιη την ευθύνη απέναντι στο οικονομικό τσουνάμι που ήδη ορθώνεται. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η ευρωζωνική μιζέρια<o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ας δούμε όμως πιο συγκεκριμένα
τις αποφάσεις του Γιούρογκρουπ. Είναι καταρχάς απολύτως παραπλανητικό ότι διατέθηκαν
νέα κονδύλια 540δις. </span><a href="https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2020/04/09/report-on-the-comprehensive-economic-policy-response-to-the-covid-19-pandemic/"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι κύριες αποφάσεις είναι οι εξής τρεις</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">1.Δημιουργία
νέου ταμείου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με κεφάλαια 25δις, τα οποία μέσω
μόχλευσης, δηλαδή περαιτέρω δανεισμού της Τράπεζας στις αγορές, θα γίνουν
200δις για δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">2.Χρήση
της προληπτικής γραμμής πίστωσης του ΕΜΣ, όπου τα κράτη-μέλη θα μπορούν
δανειστούν μέχρι 2% του ΑΕΠ τους ως το «τέλος της κρίσης», το οποίο δεν
προσδιορίζεται. Αυτό που σαφώς προσδιορίζεται είναι ότι τα κονδύλια θα πρέπει
να χρησιμοποιηθούν μόνο για τις άμεσες και έμμεσες υγειονομικές ανάγκες του κορωνοϊού
και όχι για την ευρύτερη στήριξη της απασχόλησης, της παραγωγής, των υπηρεσιών,
κ.λπ. Τα χρήματα θα είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο των «προβλέψεων της Συνθήκης
του ΕΜΣ», δηλαδή είναι πιθανό να υπάρξει κάποιας μορφής «αιρεσιμότητα», ή
κοινώς μνημόνιο. Πόσο ελαφριά ή βαριά θα είναι η «αιρεσιμότητα» θα το μάθουμε
σε δύο εβδομάδες. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">3.Θεσμοθέτηση
κονδυλίου 100δις υπό την διαχείριση της Κομισιόν για την παροχή δανείων στα
κράτη-μέλη με στόχο την προστασία της απασχόλησης, χωρίς όμως να δημιουργείται
προηγούμενο για μελλοντικό κοινοτικό ταμείο ανεργίας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Σε απλά ελληνικά, μια νομισματική
ένωση της οποίας η οικονομία έχει μέγεθος 12τρις αποφάσισε να διαθέσει
συλλογικά και άμεσα μόλις 125δις πραγματικού χρήματος, δηλαδή περίπου 1% του
ΑΕΠ της. Η γαλαντόμος αυτή ένωση θα διευκολύνει επίσης έναν περιορισμένο δανεισμό
των κρατών-μελών από τον ΕΜΣ για αυστηρά υγειονομικούς σκοπούς, πιθανόν με κάποιους
μνημονιακούς όρους. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Για την Ελλάδα ο δανεισμός
από τον ΕΜΣ μπορεί να ανέλθει στο θυελλώδες ποσό των 3,6δις, ή ίσως λίγο
περισσότερο. Θα πρέπει να έχει χαθεί το μέτρο στο Υπουργείο Οικονομικών για να
δανειστεί η χώρα μας αυτά τα χρήματα, δεδομένου μάλιστα ότι ήδη έχει ένα
τεράστιο «μαξιλάρι». <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Αν υπολογίσουμε τώρα ότι
το 2% θα ισχύσει για όλο το ΑΕΠ της Ευρωζώνης και βάλουμε και τα υπόλοιπα
χρήματα και τη μόχλευση, τότε το συνολικό ποσό θα φτάσει τα περιβόητα 540δις, ή
περίπου 4,5% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Δεν πρόκειται όμως ούτε η Γερμανία, ούτε η
Γαλλία, να δανειστούν από τον ΕΜΣ και αυτές οι δύο χώρες μαζί έχουν το 50% του
ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Το 2% θα ισχύσει ίσως για την Ιταλία, την Ισπανία, την
Ελλάδα και άλλες χώρες με δυσκολίες δανεισμού. Δηλαδή το συνολικό ποσό που πιθανώς
να διαθέσει ο ΕΜΣ, αν τα κράτη-μέλη είναι διατεθειμένα να δεχτούν τους όρους
του, θα είναι πολύ μικρότερο. Με δυο λόγια, το πακέτο του Γιούρογκρουπ όχι μόνο
δεν προορίζεται για την στήριξη της οικονομίας συνολικά, αλλά δεν θα πλησιάζει
καν τα 540δις.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η σύγκριση με τις εθνικές
δαπάνες<o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το μέγεθος αυτής της μικρόψυχης
τσιγκουνιάς μπορεί να γίνει αντιληπτό μόνο αν συγκριθεί με τα δημοσιονομικά
μέτρα που έχουν ήδη αποφασιστεί από τα έθνη-κράτη μια σειράς χωρών,
συμπεριλαμβανομένων αυτών της Ευρωζώνης. Εξαιρετικά διαφωτιστικά είναι τα
στοιχεία του – καθ’ όλα συστημικού – </span><a href="https://www.bruegel.org/publications/datasets/covid-national-dataset/"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ιδρύματος Μπρίγκελ στις Βρυξέλλες</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ο πίνακας βασίζεται στη
σημαντική διάκριση ανάμεσα σε: </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> ι)μέτρα άμεσης δημοσιονομικής τόνωσης, όπως η
πληρωμή μισθών και επιδομάτων</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> ιι)αναβολές πληρωμών φόρων και κοινωνικής
ασφάλισης </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> ιιι)παροχή ρευστότητας μέσω κρατικών εγγυήσεων για εξαγωγές, κ.λπ. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τα
μέτρα άμεσης τόνωσης έχουν σαφώς μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα για την αποφυγή
της ύφεσης. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Δημοσιονομικά μέτρα ως %
του ΑΕΠ, μέχρι 20 Μαρτίου 2020<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Άμεση τόνωση<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Αναβολές
πληρωμών<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Άλλη ρευστότητα<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Γαλλία<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>1.2%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 2;"> </span>9.4%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>12.5%<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Γερμανία<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>6.9%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 2;"> </span>14.6%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>38.6%<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ελλάδα <span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>1.1%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 2;"> </span>2.0%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>0.5%<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ιταλία <span style="mso-tab-count: 2;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>0.9%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 2;"> </span>13.0%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>7.3%<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ισπανία<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>0.7%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 2;"> </span>2.0%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>9.1%<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">ΗΠΑ<span style="mso-tab-count: 2;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>5.5%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 2;"> </span>2.6%<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>4.1%<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η γενική εικόνα είναι
ευκρινέστατη. Η Γερμανία έχει ήδη δαπανήσει τεράστια ποσά για να στηρίξει την
οικονομία της και μεγάλο μέρος είναι δαπάνες άμεσης τόνωσης, δηλαδή αυτές με
την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Μόνο οι ΗΠΑ, με το τεράστιο δημοσιονομικό
πρόγραμμα του Τραμπ, έχουν κάνει συγκρίσιμες άμεσες δαπάνες. Οι χώρες του Νότου είναι πίσω και η Ελλάδα ουραγός. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Υπάρχει βέβαια και το μεγάλο
νομισματικό πακέτο που ανακοίνωσε η ΕΚΤ της κ. Λαγκάρντ παρέχοντας ρευστότητα
750δις, το οποίο μάλιστα επιτρέπει και την αγορά ελληνικών ομολόγων. Η
παρέμβαση αυτή είναι αναμφίβολα σημαντική διότι κρατάει χαμηλά τα επιτόκια
δανεισμού, αλλά δύο παρατηρήσεις έχουν μεγάλη σημασία για να τεθεί στις
πραγματικές του διαστάσεις: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Πρώτον, το
πακέτο της ΕΚΤ, αν συγκριθεί με τα μέτρα που ήδη έχει εγκρίνει η Ομοσπονδιακή
Τράπεζα των ΗΠΑ, είναι φτωχός συγγενής. Μετά από μια αλυσίδα γιγαντιαίων παροχών
ρευστότητας τον Μάρτιο, η Φεντ ανακοίνωσε στις 9 Απριλίου ότι θα διαθέσει
επιπλέον 2,3τρις δολάρια για δανεισμό επιχειρήσεων, νοικοκυριών και κρατικών
φορέων. Δεν υπάρχει απολύτως καμία σύγκριση με την ΕΚΤ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Δεύτερον,
το πακέτο της ΕΚΤ ανακοινώθηκε όταν οι αγορές άρχισαν να ανεβάζουν γρήγορα το
σπρεντ δανεισμού της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και φυσικά της
Ελλάδας, δημιουργώντας συνθήκες οξείας κρίσης. Οι πλέον εκτεθειμένες θα ήταν,
για μια ακόμη φορά, οι γαλλικές και οι γερμανικές τράπεζες, </span><a href="https://www.startmag.it/wp-content/uploads/CurrentIssues_RischioMercatoeSistemicoCoronavirus_27-03-20.pdf.pdf"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">ιδιαίτερα μάλιστα γιατί κατέχουν μεγάλο όγκο παραγώγων</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">. Η απειλή για το ευρώ ήταν άμεση. Η ευγενής χορηγία της
κ. Λαγκάρντ είχε κυρίως στόχο την ενίσχυση των τραπεζών και την στήριξη του
ευρώ. Τα περί «αλληλεγγύης» κ.λπ., κ.λπ., ήταν οι γνωστές ιδεολογικές
περικοκλάδες.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Στην κρίση του κορωνοϊού η
ΟΝΕ λειτουργεί με τον αναγνωρίσιμο τρόπο της κρίσης της Ευρωζώνης του 2010-3.
Δεν υπάρχει συστημική αντιμετώπιση από κοινού, ούτε «αλληλεγγύη». Υπάρχουν
έθνη-κράτη, το καθένα με τα δικά του συμφέροντα, που έχουν σχέσεις ιεραρχικές
μεταξύ τους. Ο Βορράς κυριαρχεί επί του Νότου. Υπάρχουν επίσης μεγάλες
επιχειρήσεις και τράπεζες των οποίων οι ανάγκες έχουν την πρωτοκαθεδρία στη
διαμόρφωση πολιτικής. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Αυτή είναι η φύση της ΟΝΕ
(και ευρύτερα της ΕΕ) και δεν έχει τίποτε να κάνει με τις πολιτικές επιλογές, ή
την δήθεν έλλειψη αντίληψης στο Γιούρογκρουπ, όπως φαντασιώνονται οι ευρωμανείς
ανά την ήπειρο. Είναι τουλάχιστο κωμικό να κατηγορεί ο ΣΥΡΙΖΑ, ή το ΜΕΡΑ25, τις
ηγεσίες του Βορρά για έλλειμμα «ευρωπαϊσμού». Οι Γερμανοί και οι Ολλανδοί
ανήκουν στους εφευρέτες του «ευρωπαϊσμού» και δεν περίμεναν τους όψιμους
αριστερούς εραστές της </span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 16px;">«</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt;">Ευρώπης</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 16px;">»</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt;"> να τους κάνουν μαθήματα για τη φύση του.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι συλλογικοί θεσμοί της
Ευρωζώνης δεν πρόκειται να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της
γιγαντιαίας ύφεσης που ήδη ξεκίνησε. Δεν θα υπάρξουν Ευρωομόλογα γιατί οι
ηγεμονικές χώρες του Βορρά μπορούν μόνες τους να χρηματοδοτήσουν τις δημοσιονομικές
τους παρεμβάσεις και δεν σκοπεύουν καθόλου να μοιραστούν τον κίνδυνο των
«προβληματικών» του Νότου. Δεν πρόκειται επίσης να υπάρξει ευνοϊκός δανεισμός
για όσους έχουν πληγεί βαριά, εκτός αν ξεσπάσει μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση.
Το κάθε κράτος-μέλος θα αντιμετωπίσει την κρίση μόνο του. Οι κουβέντες για Ευρωομόλογα,
«αλληλεγγύη», κ.λπ., απλώς θολώνουν τα νερά.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Αυτό είναι το πλαίσιο μέσα
στο οποίο καλούνται οι κ. Μητσοτάκης και Σταϊκούρας να αντιμετωπίσουν την
οικονομική καταιγίδα που ολοένα και μεγαλώνει. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η ελληνική διάσταση της
κρίσης</span></u></i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το οικονομικό πρόβλημα που
δημιουργεί η επιδημία για την Ελλάδα είναι φυσικά απόρροια της υγειονομικής
κρίσης, αλλά θα αποδειχθεί εξίσου σοβαρό, καθώς η ύφεση που εμφανίζεται είναι
βαθύτατη. Ο κ. Σταϊκούρας ξεκίνησε με εκτίμηση «μηδενικής ανάπτυξης» για το
2020 και αισίως έχει φτάσει σε συρρίκνωση 4%. Στην πράξη τα πράγματα μάλλον θα
είναι πολύ χειρότερα. Κανείς δεν ξέρει πόσο ακριβώς, αλλά απλές αναγωγές στη
βάση των εκτιμήσεων του ΔΝΤ και άλλων διεθνών οργανισμών δείχνουν ύφεση που
μπορεί να πλησιάσει και το 10%, δηλαδή αντίστοιχη της συρρίκνωσης του 2011, τη
χειρότερη χρονιά της κρίσης της Ευρωζώνης για τη χώρα μας. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το μέγεθος του πλήγματος
φαίνεται από τα τελευταία </span><a href="http://www.oaed.gr/en/analyse-statistika-stoicheia-roon-misthotes-apascholeses"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">. Οι νέες προσλήψεις κατέρρευσαν από τις 202.000 τον Μάρτιο
του 2019 στις 103.000 τον Μάρτιο του 2020. Η πτώση ήταν ιδιαίτερα μεγάλη στις
προσλήψεις μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης, όπου υπήρξε πραγματική
συντριβή. Κατά συνέπεια η συνολική ροή απασχόλησης τον Μάρτιο ήταν αρνητική
κατά 42.000. Πρόκειται για πρωτοφανές γεγονός από τότε που ξεκίνησαν οι
μετρήσεις το 2001. Αν ο ρυθμός αυτός συνεχιστεί το επόμενο εξάμηνο, θα έχουμε
πραγματική εκτόξευση της ανεργίας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι λόγοι είναι σαφείς. Ο
κορωνοϊός χτύπησε την παγκόσμια οικονομία σε μια στιγμή μεγάλης </span><a href="https://www.jacobinmag.com/2020/03/coronavirus-pandemic-great-recession-neoliberalism"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">παραγωγικής αδυναμίας και χρηματιστηριακής έκρηξης</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">. Η Ελλάδα ήταν από τους πιο αδύναμους κρίκους της
ευρωπαϊκής οικονομίας, παρά τις ατελείωτες φλυαρίες για οικονομική άνοιξη και
τα συναφή. Η μνημονιακή δεκαετία άφησε τη χώρα μας σε εξαιρετικά επισφαλή θέση.
Δεν έχει παρά να δει κανείς τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τη </span><a href="https://www.statistics.gr/documents/20181/7012ea48-944a-fec5-4140-69ffcf7cd8aa"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">στάσιμη βιομηχανική παραγωγή</span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> και το </span><a href="https://www.statistics.gr/el/statistics?p_p_id=documents_WAR_publicationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN&p_p_lifecycle=2&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_cacheability=cacheLevelPage&p_p_col_id=column-2&p_p_col_count=4&p_p_col_pos=1&_documents_WAR_publicationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN_javax.faces.resource=document&_documents_WAR_publicationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN_ln=downloadResources&_documents_WAR_publicationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN_documentID=405151&_documents_WAR_publicationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN_locale=el"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">διευρυνόμενο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο. </span></a><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η ελληνική οικονομία εξαρτάται από τον τουρισμό και τις προσωρινές
θέσεις εργασίας που δημιουργούνται το καλοκαίρι. Η δομική αδυναμία απέναντι
στον κορωνοϊό είναι εμφανής.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ο ιδιωτικός τομέας δεν
μπορεί να δώσει λύση και το βάρος πέφτει καταρχήν στο ελληνικό κράτος.
Απαιτείται γενικευμένη στήριξη της ζήτησης μέσω δημοσιονομικών δαπανών, πολύ
μεγαλύτερη από την μέχρι τώρα φτωχή παρέμβαση, όπως φαίνεται και από τον πίνακα
παραπάνω. Το άμεσο ζητούμενο είναι να προστατευτεί ο κυριότερος παραγωγικός
πόρος της χώρας, δηλαδή η εργασία. Η αφόρητη αυταρέσκεια του ‘πάμε καλά’, η περισπούδαστη
σοβαρότητα του ‘βλέποντας και κάνοντας’ και οι κοκορομαχίες με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι
εκτός τόπου και χρόνου. Η οικονομία της χώρας έχει ήδη αρχίσει να πέφτει στον
γκρεμό.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Παράλληλα απαιτείται
δυναμική παρέμβαση και στον χώρο της προσφοράς για την στήριξη της παραγωγής,
όπως ήδη συμβαίνει διεθνώς. Αυτό σημαίνει δημόσια ιδιοκτησία σε καίριους τομείς,
αλλά και δυναμική κοινωνική παρουσία στην παραγωγή με νέες μορφές οργάνωσης και
νέες συλλογικότητες με τοπικό χαρακτήρα. Η κρίση του κορωνοϊού έδειξε ξεκάθαρα
τις αδυναμίες της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και χρηματιστικοποίησης. Ήδη
έχει ξεκινήσει η παγκόσμια συζήτηση για τη μορφή της οικονομίας που θα πρέπει
σταδιακά να δημιουργηθεί όταν περάσει η πανδημία. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η αντιμετώπιση της κρίσης,
εν ολίγοις, απαιτεί μέτρα που θα πηγαίνουν στην καρδιά του ελληνικού
καπιταλισμού. Το πρόβλημα για τον κ. Μητσοτάκη και τον κ. Σταϊκούρα δεν είναι
απλώς τεχνικό. Είναι βαθύτατα ιδεολογικό καθώς καλούνται να παρέμβουν με τρόπο
που είναι αντίθετος με τα πιστεύω τους. Αλλά δεν έχουν πολλές επιλογές, καθώς η
κρίση ήδη διαφαίνεται τεράστια. Το τι σημαίνει αυτό και πως μπορούν να
χρηματοδοτηθούν οι αναγκαίες παρεμβάσεις θα το δούμε σε επόμενη ανάρτηση. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<br /></div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-19146440905118398542020-04-02T01:48:00.000+03:002020-04-07T22:36:32.154+03:00Η κρίση αποκάλυψε τον παραλογισμό του νεοφιλελευθερισμού. Δεν σημαίνει όμως ότι θα τον καταστρέψει.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: large;"><i><a href="https://www.jacobinmag.com/2020/03/coronavirus-pandemic-great-recession-neoliberalism" target="_blank">Άρθρο στο Jacobin, 27 Μαρτίου</a></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/--mz7loJ6Jwo/XoUXzFOTblI/AAAAAAAAESY/nHfInams_8wTJ7a_lVgM1ySsHaSd0B2FgCLcBGAsYHQ/s1600/Jacobin2.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="143" data-original-width="351" height="129" src="https://1.bp.blogspot.com/--mz7loJ6Jwo/XoUXzFOTblI/AAAAAAAAESY/nHfInams_8wTJ7a_lVgM1ySsHaSd0B2FgCLcBGAsYHQ/s320/Jacobin2.png" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-2j-M46pGOcM/XoUVzyEab7I/AAAAAAAAESQ/CHKdaumpZAYu9QFrnSymbtJ8gsU2WmvQwCEwYBhgLKs4DAMBZVoD7ViZOK5tqqCbUAcpveBUWg-vvmwN0zjzVbN1Jm00JgR2F5G8C_WUbBp5Q3ITI48pJ-29emCFckt2P-_E7WBEn9jjwnt4JZHr0kHv0U3h018Vo3NprM80m_lDMyF0Btwr292J0x3OkzNN0EIkdxoQX0N4cUWx9EZ24XNYiapKyQE-9ohkczmFhC31LKgRVr2jb8zGjX1Sgl5SqRUOwHtDBWqb9tkLfTk5WZ7aseZcozLKQMo1QdGarXKOOexa3HHuxwfCmuy874CKzvNDth6S90p9b1q5JxHY5s5UBk9AhHaPKhtQra540RabrLoQkUHHTjP9_jAyGrT1bdmjdSZJakI-JXDRrwQEjuw5VJhki2sSqB-ci_EqF44wlVEjBPw1Zr7zmKbkuHk3sBMCoNFBjKj_KKJwgOiTHM9SWzz7XBIRKxgrVhzO5NJy_wr8ma9zy-XQ4PNn5BMvAtRCkuW9i3Et0RBtB2zanownRGKxYF6LyMMVYBzriWkkS6bCO2UEFTYyRdHH_ltgjH7dB94cpCHt7BJVmhJhUqIxMtcmNaAZalZo6_N08YPkUC5zya51cHwUh8RkgxisaTd2JbAqVNCvPINKHuvXNMNCzlPQF/s1600/Trump.png" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="683" data-original-width="1024" height="213" src="https://1.bp.blogspot.com/-2j-M46pGOcM/XoUVzyEab7I/AAAAAAAAESQ/CHKdaumpZAYu9QFrnSymbtJ8gsU2WmvQwCEwYBhgLKs4DAMBZVoD7ViZOK5tqqCbUAcpveBUWg-vvmwN0zjzVbN1Jm00JgR2F5G8C_WUbBp5Q3ITI48pJ-29emCFckt2P-_E7WBEn9jjwnt4JZHr0kHv0U3h018Vo3NprM80m_lDMyF0Btwr292J0x3OkzNN0EIkdxoQX0N4cUWx9EZ24XNYiapKyQE-9ohkczmFhC31LKgRVr2jb8zGjX1Sgl5SqRUOwHtDBWqb9tkLfTk5WZ7aseZcozLKQMo1QdGarXKOOexa3HHuxwfCmuy874CKzvNDth6S90p9b1q5JxHY5s5UBk9AhHaPKhtQra540RabrLoQkUHHTjP9_jAyGrT1bdmjdSZJakI-JXDRrwQEjuw5VJhki2sSqB-ci_EqF44wlVEjBPw1Zr7zmKbkuHk3sBMCoNFBjKj_KKJwgOiTHM9SWzz7XBIRKxgrVhzO5NJy_wr8ma9zy-XQ4PNn5BMvAtRCkuW9i3Et0RBtB2zanownRGKxYF6LyMMVYBzriWkkS6bCO2UEFTYyRdHH_ltgjH7dB94cpCHt7BJVmhJhUqIxMtcmNaAZalZo6_N08YPkUC5zya51cHwUh8RkgxisaTd2JbAqVNCvPINKHuvXNMNCzlPQF/s320/Trump.png" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το
σοκ του κορωνοϊού έχει κλονίσει τις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές,
επιβάλλοντας την ανάγκη για τεράστια κρατικά προγράμματα διάσωσης. Ωστόσο, υπάρχει
κίνδυνος τα μέτρα αντιμετώπισης της
κρίσης να ενθαρρύνουν έναν αυταρχικά ελεγχόμενο καπιταλισμό - ο οποίος θα
προστατεύει τα συμφέροντα των επιχειρήσεων, ενώ θα φορτώνει το κόστος σε εμάς τους υπόλοιπους.</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p><br /></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η
κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην δημόσια υγεία που προκάλεσε ο COVID-19 έγινε γρήγορα κρίση του πυρήνα της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία
απειλεί επίσης τις αναπτυσσόμενες χώρες της περιφέρειας. Έχει ήδη αλλάξει την
ισορροπία μεταξύ κράτους και αγοράς, αποκαλύπτοντας για άλλη μια φορά το κενό
της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας. Η οικονομική κρίση είναι αποκαλυπτική
για τον σύγχρονο καπιταλισμό και είναι πιθανό να αποδειχθεί ακόμα πιο σημαντική
από το πλήγμα στη δημόσια υγεία.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η
κρίση έχει βέβαια βαθύτερες ρίζες και εδράζεται στις παθογένειες του
χρηματιστικοποιημένου και παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού της τελευταίας
δεκαετίας. Η Μεγάλη Κρίση του 2007-9 έβαλε τέλος στη «χρυσή εποχή» της χρηματιστικοποίησης
των δεκαετιών 1990-2000 και τα χρόνια που ακολούθησαν χαρακτηρίστηκαν από την
ισχνή ανάπτυξη στον πυρήνα της παγκόσμιας οικονομίας. Η κερδοφορία ήταν μικρή,
η παραγωγικότητα χαμηλή <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>και οι
επενδύσεις δεν σημείωσαν κανέναν δυναμισμό. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα αντιμετώπιζε
επίσης προβλήματα, παρουσιάζοντας χαμηλότερη κερδοφορία και καθόλου από τον
εξαιρετικό δυναμισμό της προηγούμενης δεκαετίας. Όπως η ιστορικά πρωτοφανής
κρίση του 2007-9 σηματοδότησε την κορύφωση της χρηματιστικοποίησης, έτσι και η νέα
κρίση του κορωνοϊού σηματοδοτεί την επιδείνωσή της.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Φυσικά,
η άμεση αιτία για την ανάφλεξη της κρίσης οφείλεται στις ενέργειες των εθνών-κρατών
που αντιμετώπισαν την επιδημία. Αφού αγνόησαν αρχικά την επείγουσα ιατρική
κατάσταση, αρκετά κράτη απέκλεισαν<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>τεράστιες
γεωγραφικές περιοχές – ολόκληρες χώρες – περιορίζοντας τα ταξίδια, κλείνοντας
σχολεία και πανεπιστήμια κ.ο.κ. Αυτό έπληξε έντονα τις ήδη αποδυναμωμένες
οικονομίες του πυρήνα προκαλώντας γενικευμένη κατάρρευση της ζήτησης, διακοπή
των αλυσίδων εφοδιασμού, μείωση της παραγωγής, εκατομμύρια απολύσεις
εργαζομένων και απώλεια εταιρικών εσόδων. Όλα αυτά προκάλεσαν μια άνευ
προηγουμένου βουτιά των μεγάλων χρηματιστηρίων και συνθήκες πανικού στις
χρηματαγορές.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Είναι
σαν να έχει επιστρέψει ο Μαύρος Θάνατος του 14ου αιώνα, και οι κοινωνίες του
21ου αιώνα να αντιδρούν με παρόμοιο μείγμα τυφλού φόβου και απομόνωσης των
κοινοτήτων. Ωστόσο, η πανούκλα σκότωσε το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ευρώπης σε
μια εποχή που οι χώρες της ήταν φτωχές και καθυστερημένες φεουδαρχικές
μοναρχίες. Αντίθετα, ο <span style="color: blue; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;"><a href="https://jacobinmag.com/2020/03/mike-davis-coronavirus-outbreak-capitalism-left-international-solidarity" target="_blank">κορωνοϊός</a></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">φαίνεται
να έχει χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας και έχει χτυπήσει προηγμένα καπιταλιστικά κράτη
με ασύγκριτα τεχνολογικά επιτεύγματα. Υπάρχει ήδη έντονη συζήτηση μεταξύ των
επιδημιολόγων σχετικά με το κατά πόσον η παγκόσμια καραντίνα είναι μια
κατάλληλη και βιώσιμη απάντηση, ή αν τα κράτη έπρεπε να επικεντρωθούν στην
διενέργεια εργαστηριακών αναλύσεων του πληθυσμού για τον <span style="color: windowtext; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;"><a href="https://www.statnews.com/2020/03/17/a-fiasco-in-the-making-as-the-coronavirus-pandemic-takes-hold-we-are-making-decisions-without-reliable-data/" target="_blank"><span style="color: #cccccc;">εντοπισμό κρουσμάτων</span></a>.</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Δεν
είναι δουλειά αυτών που ασχολούνται με την πολιτική οικονομία να αξιολογούν τις
επιδημιολογικές πολιτικές. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αντιδράσεις
αρκετών κρατών και η επακόλουθη κατάρρευση της οικονομικής δραστηριότητας είναι
συνέπειες της ριζικά στρεβλής φύσης του νεοφιλελεύθερου χρηματιστικοποιημένου καπιταλισμού.
Ένα οικονομικό σύστημα που βασίζεται στον ανταγωνισμό και στην ωμή κερδοσκοπία
– με την εγγύηση ενός πανίσχυρου κράτους – αποδείχτηκε ανίκανο να χειριστεί μετρημένα
και αποτελεσματικά ένα σοκ δημόσιας υγείας, η σοβαρότητα του οποίου είναι ακόμη
ουσιαστικά άγνωστη.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Πολλές
προηγμένες χώρες δεν διέθεταν τη βασική υποδομή υγείας για να αντιμετωπίσουν
όσους νόσησαν σοβαρά, αλλά ούτε και εξοπλισμό για τεστ του πληθυσμού σε μεγάλη
κλίμακα, ή και για την προστασία των ατόμων που πιθανότατα θα κολλούσαν<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>την ασθένεια. Η καραντίνα και η ευρεία
απομόνωση τεράστιων τμημάτων της κοινωνίας είναι, εξάλλου, πιθανό να έχει πολύ
σοβαρές συνέπειες για τους μισθωτούς, καθώς και για τα φτωχότερα, τα πιο
αδύναμα και πιο περιθωριακά στρώματα. Οι ψυχικές και ψυχολογικές επιπτώσεις θα
είναι επίσης καταστροφικές. Η κοινωνική οργάνωση του σύγχρονου καπιταλισμού
αποδείχτηκε δυσλειτουργική ακόμη και από άποψη τεχνική-μηχανική.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Εξίσου
εντυπωσιακές ήταν όμως και οι ενέργειες των ισχυρών κρατών, αφότου το μέγεθος της
εξελισσόμενης οικονομικής κατάρρευσης κατέστη σαφές. Τον Μάρτιο, οι κεντρικές
τράπεζες των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ιαπωνίας
πραγματοποίησαν τεράστιες ενέσεις ρευστότητας με μηδενικά επιτόκια προσπαθώντας
να σταθεροποιήσουν τις χρηματιστηριακές αγορές και να μετριάσουν την έλλειψη
ρευστότητας. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, για παράδειγμα, ανακοίνωσε ότι θα
αγοράσει απεριόριστο όγκο κρατικών ομολόγων, αλλά ακόμη και πρόσφατα εκδοθέντα
ιδιωτικά εταιρικά ομόλογα. Οι κυβερνήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην
Ευρωπαϊκή Ένωση και αλλού, εν τω μεταξύ, σχεδιάζουν μαζικές δημοσιονομικές επεμβάσεις,
με τη μορφή δανειακών και πιστωτικών εγγυήσεων για τις επιχειρήσεις,
επιδοτήσεις εισοδήματος για τους εργαζόμενους, που έχουν πληγεί, αναβολές
φόρων, αναβολές κοινωνικής ασφάλισης ή επιδοτήσεις για τις επιχειρήσεις, και
ούτω καθεξής.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Με μια
πρωτοφανή κίνηση, η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε σχέδια για την παροχή 1.200
δολαρίων ανά ενήλικα, ή 2.400 δολάρια ανά ζευγάρι, με πρόσθετες πληρωμές για τα
παιδιά, ξεκινώντας από τις φτωχότερες οικογένειες. Αυτή η εκταμίευση ήταν μέρος
ενός πακέτου που θα μπορούσε να υπερβεί τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια – περίπου
το 10% του αμερικανικού ΑΕΠ – επιπλέον δάνεια ύψους 500 δισεκατομμυρίων
δολαρίων στις πληττόμενες<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>επιχειρήσεις,
150 δισεκατομμύρια δολάρια σε νοσοκομεία και εργαζόμενους στον τομέα της
υγειονομικής περίθαλψης και δάνεια και επιχορηγήσεις 370 δισεκατομμυρίων
δολαρίων σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Με μια εξίσου πρωτοφανή κίνηση, η
κυβέρνηση των Συντηρητικών της Βρετανίας δήλωσε την πρόθεσή της να γίνει ο
εργοδότης της έσχατης ανάγκης καταβάλλοντας μέχρι και το 80% των μισθών των
εργαζομένων, αν οι εταιρείες τους κρατήσουν στο μισθολόγιο. Αυτές οι πληρωμές
θα ανέρχονταν σε μέγιστο ποσό 2.500 λιρών το μήνα - λίγο πάνω από το μεσαίο <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>εισόδημα. Επιπλέον, η βρετανική κυβέρνηση
εθνικοποίησε τους σιδηροδρόμους για έξι μήνες και μίλησε επίσης για
εθνικοποίηση των αεροπορικών εταιρειών.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> Λίγες
μέρες νωρίτερα, ακόμη και αριστεροί ακαδημαϊκοί <span style="color: red; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;"><a href="http://gabriel-zucman.eu/files/coronavirus.pdf" target="_blank">θα είχαν θεωρήσει τα μέτρα αυτά ριζοσπαστικά</a></span>. Τα συνθήματα και ταμπού της
νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών εξαφανίστηκαν
γρήγορα και το κράτος αναδείχθηκε ως ρυθμιστής της οικονομίας με τεράστια
δύναμη. Δεν ήταν δύσκολο για πολλούς στην Αριστερά να καλωσορίσουν μια τέτοια
κρατική δράση, θεωρώντας ότι δείχνει<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>την
«επιστροφή του κεϋνσιανισμού» και <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>το
τέλος του νεοφιλελευθερισμού. Αλλά θα ήταν απερίσκεπτη η εξαγωγή τέτοιων
συμπερασμάτων<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Αφενός,
το έθνος-κράτος ήταν πάντα στο επίκεντρο του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού,
διασφαλίζοντας την ταξική κυριαρχία του επιχειρηματικού και χρηματοπιστωτικού
μπλοκ μέσω επιλεκτικών παρεμβάσεων σε κρίσιμες στιγμές. Αφετέρου, οι τωρινές παρεμβάσεις
συνοδεύθηκαν από ιδιαίτερα αυταρχικά μέτρα ομαδικού περιορισμού<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>των<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>ανθρώπων<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>στα σπίτια τους και
αποκλεισμού<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>τεράστιων μητροπόλεων. Το
κράτος έχει επίσης επιδείξει την τεράστια δύναμή του στην αστυνόμευση της
κοινωνίας με τη συλλογή πληροφοριών μέσω των<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Μεγάλων Δεδομένων (“Big Data”). Για παράδειγμα, η δεξιά κυβέρνηση του
Ισραήλ ενέκρινε την παρακολούθηση των κινητών τηλεφώνων από την Κρατική Ασφάλεια
με σκοπό την αποστολή μηνυμάτων σε άτομα που είχαν έρθει άθελά τους σε επαφή με
επιβεβαιωμένους ασθενείς με κορωνοϊό. Όχι μόνο γνωρίζουμε πού βρίσκεστε, αλλά
γνωρίζουμε καλύτερα από εσάς ποιους έχετε<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>συναντήσει …<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Αυτός
ο αυταρχισμός είναι απολύτως σύμφωνος με την κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία
των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών. Η κρατική ισχύς συνδυάζεται με τον
κατακερματισμό της κοινωνίας καθώς οι άνθρωποι κλείνονται στα σπίτια τους και
το τεράστιο βάρος πέφτει στην «ατομική ευθύνη» για να διατηρηθεί η κοινωνική απόσταση.
Ταυτόχρονα, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να υποχρεώνονται να πάνε στη δουλειά τους
χρησιμοποιώντας τα μέσα μαζικής μεταφοράς, ενώ τα εργατικά δικαιώματα
κατεδαφίζονται, κυρίως επειδή οι απολύσεις εκτοξεύονται παρακάμπτοντας τις
νόμιμες διαδικασίες και η τηλεργασία καταστρέφει όλα τα χρονικά <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>όρια της εργάσιμης<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>εβδομάδας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Συνεπώς,
παραμένει ασαφές ποια κατεύθυνση θα λάβει ο παγκόσμιος καπιταλισμός, καθώς
παραπαίει μετά το σοκ του κορωνοϊού και βιώνοντας ακόμη τις συνέπειες της Μεγάλης
Κρίσης του 2007-9. Η κολοσσιαία δύναμη του κράτους και η ικανότητά του να
παρεμβαίνει τόσο στην οικονομία όσο και στην κοινωνία θα μπορούσε να οδηγήσει,
για παράδειγμα, σε μια πιο αυταρχική μορφή ελεγχόμενου καπιταλισμού, όπου τα
συμφέροντα της επιχειρηματικής και οικονομικής <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ελίτ θα είναι πρωταρχικής σημασίας. Οι
σοσιαλιστές θα πρέπει να αξιολογήσουν πολύ προσεκτικά και κριτικά τα <span style="color: red; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;"><a href="https://www.jacobinmag.com/2020/03/coronavirus-medicare-for-all-covid19-health-care" target="_blank">μέτρα</a></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">που
λαμβάνουν τα <span style="color: red; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;"><a href="https://jacobinmag.com/2020/03/coronavirus-economy-public-health-exterminism" target="_blank">κράτη</a></span> για να αντιμετωπίσουν την κρίση του κορωνοϊού.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; line-height: 150%;"><span style="font-size: large;">Η
τροχιά της κρίσης μέχρι τώρα</span><span style="font-size: 12pt;"><o:p></o:p></span></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το
πρώτο βήμα είναι να κάνουμε μια απλή αναλυτική περίληψη της πορείας της κρίσης
μέχρι σήμερα. Οι κρίσεις είναι πάντα πολύ συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα που
αντικατοπτρίζουν τη θεσμική ανάπτυξη του καπιταλισμού. Τα <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>κύρια στάδια της <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>κρίσης του κορωνοϊού μπορούν να αντληθούν από
μια σειρά (κάποιες <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>φορές ήδη ξεπερασμένων)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>δημοσιεύσεων από τους <span style="color: red; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;"><a href="https://www.oecd-ilibrary.org/economics/oecd-economic-outlook/volume-2019/issue-2_7969896b-en;jsessionid=VkNIb5xqlRhg_rU4_t9SgFQy.ip-10-240-5-72" target="_blank">διεθνείς οργανισμούς</a></span>, τα ΜΜΕ και αλλού.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">1.</span></b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ο
COVID-19 εμφανίστηκε<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>στην Κίνα στα τέλη
του 2019, αλλά η αντίδραση του κινεζικού κράτους ήταν αρχικά αργή, κάτι που
ίσως αποδίδεται στην έλλειψη γνώσης για τη σοβαρότητα του ιού. Ωστόσο και άλλα
κράτη αντέδρασαν αργά, ακόμη και μετά την πλήρη έκρηξη της επιδημίας στην Κίνα.
Μέχρι τις αρχές Μαρτίου 2020, για παράδειγμα, ο αριθμός των ημερησίως
επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο <span style="color: red; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;"><a href="https://www.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/f94c3c90da5b4e9f9a0b19484dd4bb14" target="_blank">ήταν ένας χαμηλός διψήφιος</a></span>. Εν τούτοις η βρετανική κυβέρνηση δεν
αξιοποίησε την κινεζική<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>εμπειρία και δεν
έκανε σχεδόν τίποτα.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">2</span></b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">.Τελικά,
το κινεζικό κράτος απέκλεισε<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>τεράστιες
περιοχές της χώρας, και την ίδια τακτική ακολούθησαν άλλα κράτη, περιορίζοντας
την κίνηση εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Η ζήτηση στον τουρισμό, τα
αεροπορικά ταξίδια, τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και παμπ, κατέρρευσε τελείως.
Η ζήτηση για τρόφιμα, ρούχα, οικιακά αγαθά κ.ο.κ. επηρεάστηκε επίσης σημαντικά,
παρόλο που ο συνολικός αντίκτυπος εξακολουθεί να είναι ασαφής. Η αβεβαιότητα
που δημιουργείται από την υποχώρηση της κατανάλωσης έχει αναπόφευκτα επιπτώσεις
στα επενδυτικά σχέδια, αλλά, και πάλι, είναι αδύνατο να εκτιμηθεί ο συνολικός
αντίκτυπος σε αυτό το πρώιμο στάδιο.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">3.</span></b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">
Η απομόνωση και η περιορισμένη μετακίνηση των εργαζομένων προκάλεσαν σοβαρές
διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού, αρχικά στην Κίνα, η οποία παρέχει μεγάλο
όγκο των μέσων παραγωγής παγκοσμίως και στη συνέχεια σε άλλες περιοχές της
Ασίας, της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Φυσικά, το πλήγμα στη ζήτηση, οδήγησε σε
περιορισμό της παραγωγής.<b><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">4</span></b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">.
Η πτώση της παραγωγής, η μείωση της ζήτησης και η αυξανόμενη αβεβαιότητα προκάλεσαν
κατάρρευση των εταιρικών εσόδων. Απειλήθηκε κύμα πτωχεύσεων και κινδύνευσαν οι θέσεις
εργασίας εκατομμυρίων εργαζομένων, ιδιαίτερα στον τομέα των υπηρεσιών.
Εκατομμύρια απολύθηκαν τον Μάρτιο. Η απώλεια της απασχόλησης επιδείνωσε την
κατανάλωση και υπονόμευσε περαιτέρω την παραγωγή. Καθώς τα έσοδα μειώθηκαν, οι
επιχειρήσεις δεν ήταν ικανές να πληρώσουν τα χρέη τους, η εμπορική πίστωση
εξαφανίστηκε και μέχρι τα μέσα Μαρτίου η ρευστότητα (δηλαδή, το μετρητό χρήμα) βρέθηκε
σε πρώτη ζήτηση. Η κρίση απέκτησε μια σοβαρή πιστωτική διάσταση, επιδεινώνοντας
περαιτέρω την παραγωγή. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">5.</span></b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">
Μια γεύση της δυνητικής οικονομικής καταστροφής μπορεί να αποκτηθεί από την
Κίνα. Σύμφωνα <span style="color: red; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;"><a href="http://www.stats.gov.cn/english/PressRelease/202003/t20200316_1732244.html" target="_blank">με επίσημες στατιστικές</a></span>, η προστιθέμενη αξία στην παραγωγή τον
Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο μειώθηκε κατά 13,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη
περίοδο το 2019 (στον τομέα της μεταποίησης μειώθηκε κατά 15,7%). Επιπλέον, οι
επενδύσεις, οι εξαγωγές και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 24,5%, 15,9% και 2,4%
αντίστοιχα. Και μόνο η κινεζική συρρίκνωση θα είχε σοβαρό αντίκτυπο στην
παγκόσμια οικονομία. Με πολλές άλλες μεγάλες χώρες σε πλήρη απομόνωση, οι
επιπτώσεις θα είναι τεράστιες, ιδιαίτερα σε τομείς όπως οι αεροπορικές
εταιρείες και ο τουρισμός.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">6.</span></b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">
Οι επιπτώσεις στους εργαζόμενους θα είναι καταστροφικές. Ιδιαίτερα ευάλωτα
είναι τα τμήματα που αποδυναμώθηκαν από τα χρόνια των νεοφιλελεύθερων
πολιτικών, για παράδειγμα, εκείνα που αφορούν σε<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ευέλικτες συμβάσεις, άτυπους εργαζόμενους και
αυτοαπασχολούμενους. Επίσης ευάλωτοι είναι οι εργαζόμενοι που είναι
υπερχρεωμένοι (ή αυτοί που δεν έχουν αποταμιεύσεις) και έχουν περιορισμένη
πρόσβαση σε δημόσιες παροχές και υπηρεσίες. Οι γυναίκες πιθανότατα θα
επηρεαστούν σοβαρότερα επειδή υπερ-εκπροσωπούνται σε αυτές τις ομάδες, αλλά και
λόγω της αύξησης της δουλειάς που σχετίζεται με την υγειονομική φροντίδα, τα
παιδιά που δεν πηγαίνουν στο σχολείο κ.ο.κ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">7.</span></b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">
Οι παγκόσμιες συνθήκες επιδεινώθηκαν περαιτέρω καθώς η κρίση πυροδότησε μια
τεράστια κατάρρευση των χρηματιστηριακών αγορών. Για χρόνια, οι κύριες
χρηματιστηριακές αγορές σε ολόκληρο τον κόσμο είχαν διογκωθεί και ο κίνδυνος
μιας σοβαρής κρίσης κατέστη εμφανής ήδη από το 2018. Το σοκ του κορωνοϊού οδήγησε
σε θεαματική πτώση άνω του ενός τρίτου από το Φεβρουάριο έως τον Μάρτιο. Το
αποτέλεσμα ήταν μια δραματική συρρίκνωση της ρευστότητας που προκάλεσε κρίση της
χρηματαγοράς στις Ηνωμένες Πολιτείες – το επίκεντρο του παγκόσμιου
χρηματοπιστωτικού συστήματος – στα μέσα Μαρτίου. Το σοκ του κορωνοϊού είχε
μεταμορφωθεί σε μια πραγματική καπιταλιστική κρίση.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">8.</span></b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">
Καθώς ο φόβος επικράτησε στις παγκόσμιες αγορές, επηρεάστηκε επίσης η
διασυνοριακή ροή κεφαλαίων, ιδίως από τον πυρήνα της παγκόσμιας οικονομίας προς
την περιφέρεια. Τα υφιστάμενα <span style="color: red; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;"><a href="https://www.iif.com/Portals/0/Files/content/IIF031220_GMV.pdf" target="_blank">αποδεικτικά στοιχεία</a></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">δεν
επιτρέπουν την εξαγωγή σταθερών συμπερασμάτων, αλλά υπάρχει μια σαφής
δυνατότητα «αιφνίδιας στάσης» της εξωτερικής χρηματοδότησης που θα καθιστούσε
τις αναπτυσσόμενες χώρες ανίκανες να πληρώσουν για τις εισαγωγές και να
εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, αυξάνοντας έτσι την προοπτική συναλλαγματικών κρίσεων.
Μέσα σε όλη αυτή την αναταραχή, ξέσπασε και πόλεμος τιμών μεταξύ των παραγωγών
πετρελαίου, που έφερε την τιμή του αργού πετρελαίου τύπου Brent κατά περίπου
50% κάτω, από τα τέλη Φεβρουαρίου έως τα τέλη Μαρτίου. Αυτή η γιγαντιαία πτώση
απείλησε άμεσα τη βιωσιμότητα μιας σειράς παραγωγών ενέργειας σε ολόκληρο τον
κόσμο,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>συμπεριλαμβανομένης της
εξορυκτικής βιομηχανίας των ΗΠΑ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br />
Αυτή η αλυσίδα των φαινομένων κρίσης αποκτά αναλυτική σημασία μόνο μέσα στο πλαίσιο
που δημιούργησε η Μεγάλη Κρίση του 2007-9. Μετά την Κρίση, ο χρηματιστικοποιημένος
καπιταλισμός έχασε τον δυναμισμό του στις χώρες του πυρήνα, αν και συνέχισε σε
υποτελή μορφή στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι εκτιμήσεις μας που βασίζονται στα
δεδομένα της Παγκόσμιας Τράπεζας δείχνουν ότι οι μέσοι ρυθμοί ανάπτυξης την
περίοδο 2010-19 ήταν οι χαμηλότεροι εδώ και<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>σαράντα χρόνια: 1,4% στην Ιαπωνία, 1,8% στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 2,5% στις
Ηνωμένες Πολιτείες και 8,5% στην Κίνα (όπου η ανάπτυξη εξασθένησε εντυπωσιακά
κατά το δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας). </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Αυτά τα ποσοστά δείχνουν την εξάντληση
των κινητήριων δυνάμεων της καπιταλιστικής συσσώρευσης, ιδιαίτερα κατά την
τελευταία δεκαετία. Για να κατανοήσουμε τις βαθύτερες ρίζες της κρίσης, αρκεί
να εξετάσουμε ορισμένες βασικές πτυχές της απόδοσης της αμερικανικής οικονομίας
– την πατρίδα της παγκοσμιοποίησης και της χρηματιστικοποίησης. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; line-height: 150%;"><span style="font-size: large;">Αδύναμη
συσσώρευση</span><span style="font-size: 12pt;"><o:p></o:p></span></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ο
απλούστερος τρόπος μέτρησης των </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">βασικών </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">επιδόσεων του αμερικανικού
καπιταλισμού είναι η μελέτη του ποσοστού κέρδους των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων,
όπως φαίνεται στο Σχήμα 1:<b><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Σχ.
1</span></b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> <b>Ποσοστό κέρδους μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων, ΗΠΑ,
1980-2018</b><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-Mm1UfpoIC2M/XoUSP1SI5BI/AAAAAAAAERs/TFz1fEPgOCYRvObU7oj4rsFZtksRBxZ3wCLcBGAsYHQ/s1600/profit.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="338" data-original-width="600" height="360" src="https://1.bp.blogspot.com/-Mm1UfpoIC2M/XoUSP1SI5BI/AAAAAAAAERs/TFz1fEPgOCYRvObU7oj4rsFZtksRBxZ3wCLcBGAsYHQ/s640/profit.png" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><v:shapetype coordsize="21600,21600" filled="f" id="_x0000_t75" o:preferrelative="t" o:spt="75" path="m@4@5l@4@11@9@11@9@5xe" stroked="f">
<v:stroke joinstyle="miter">
<v:formulas>
<v:f eqn="if lineDrawn pixelLineWidth 0">
<v:f eqn="sum @0 1 0">
<v:f eqn="sum 0 0 @1">
<v:f eqn="prod @2 1 2">
<v:f eqn="prod @3 21600 pixelWidth">
<v:f eqn="prod @3 21600 pixelHeight">
<v:f eqn="sum @0 0 1">
<v:f eqn="prod @6 1 2">
<v:f eqn="prod @7 21600 pixelWidth">
<v:f eqn="sum @8 21600 0">
<v:f eqn="prod @7 21600 pixelHeight">
<v:f eqn="sum @10 21600 0">
</v:f></v:f></v:f></v:f></v:f></v:f></v:f></v:f></v:f></v:f></v:f></v:f></v:formulas>
<v:path gradientshapeok="t" o:connecttype="rect" o:extrusionok="f">
<o:lock aspectratio="t" v:ext="edit">
</o:lock></v:path></v:stroke></v:shapetype><v:shape alt="https://lh3.googleusercontent.com/Y3oJoWKvHOs84n8uPvWAUeela5WD_hYQLBMHnPSNJAzK1GKLNoGXd44nE3-zOKI17eKGWx8Zb3lThSiFZzI7zdhKYqrV3oP4vca5tzyVlxlySF8dwFFhdMomY91nk-8L3JBAViI" id="Εικόνα_x0020_1" o:spid="_x0000_i1027" style="height: 249pt; mso-wrap-style: square; visibility: visible; width: 410.5pt;" type="#_x0000_t75">
<v:imagedata o:title="Y3oJoWKvHOs84n8uPvWAUeela5WD_hYQLBMHnPSNJAzK1GKLNoGXd44nE3-zOKI17eKGWx8Zb3lThSiFZzI7zdhKYqrV3oP4vca5tzyVlxlySF8dwFFhdMomY91nk-8L3JBAViI" src="file:///C:/Users/cl5/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image001.png">
</v:imagedata></v:shape></span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Πηγή: Ίδιες
μετρήσεις. Δεδομένα BEA, NIPA<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η τροχιά
του ποσοστού κέρδους ήταν έντονα κυκλική και σε γενικές γραμμές ευθυγραμμισμένη
με τις συνολικές διακυμάνσεις της οικονομίας των ΗΠΑ. Μετά τη Μεγάλη Κρίση του
2007-9, το ποσοστό κέρδους ανέκαμψε ελαφρώς, κορυφώθηκε το 2014 και στη
συνέχεια υποχώρησε. Είναι προφανές ότι το σοκ του κορωνοϊού έπληξε την
αμερικανική οικονομία σε μια εποχή που ήταν ήδη αδύναμη και η συσσώρευση
παρουσίαζε σημάδια εξάντλησης. Η </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">βασική </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">αδυναμία είναι επίσης εμφανής
από μια ποικιλία άλλων δεδομένων. Έτσι, μετά το 2007-9, η παραγωγικότητα της
εργασίας αυξήθηκε μόλις κατά 1% ετησίως, οι επενδύσεις παρέμειναν σταθερές και
χαμηλές σε περίπου 18% του ΑΕΠ, και το πραγματικό κεφαλαιακό απόθεμα συρρικνώθηκε.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η
σύγκριση με την Κίνα, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, είναι
διδακτική. Μετά την κρίση του 2007-9, το εκτιμώμενο μέσο ποσοστό κέρδους στην
Κίνα αυξήθηκε για αρκετά χρόνια, αλλά άρχισε να μειώνεται το 2014. Η <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>βασική αδυναμία της συσσώρευσης εμφανίζεται
επίσης σε άλλα δεδομένα, παρόλο που οι επιδόσεις της Κίνας παρέμειναν σημαντικά
ισχυρότερες από εκείνες των Ηνωμένων Πολιτειών. Έτσι, μετά το 2007-9, η
παραγωγικότητα της εργασίας αυξήθηκε σε περίπου 7-8% ετησίως, οι επενδύσεις παρέμειναν
στάσιμες στο 45% του ΑΕΠ και η χρησιμοποίηση της βιομηχανικής ικανότητας
μειώθηκε ραγδαία. Ο κορωνοϊός έπληξε την κινεζική οικονομία σε μία από τις πιο
αδύναμες στιγμές της από την αρχή του καπιταλιστικού μετασχηματισμού της.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η
σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία είναι ως συλλογικότητα μεγαλύτερη από
την Κίνα αλλά μικρότερη από τις Ηνωμένες Πολιτείες, προσφέρει <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>περαιτέρω πληροφορίες. Μετά την περίοδο
2007-9, η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν χειρότερη από ότι στις Ηνωμένες
Πολιτείες, ιδιαίτερα για τα κράτη της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ), με
τις κυριότερες χώρες να κυμαίνονται κάτω από το 1% ετησίως (η Πολωνία, η οποία
δεν ανήκει στην ΟΝΕ, σημείωσε αύξηση της παραγωγικότητας άνω του 3%). Η
βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε σημαντικά στη Γερμανία, παρά τη μικρή ανάπτυξη
της παραγωγικότητάς της, καθώς οι καπιταλιστές συνέχισαν να επωφελούνται από το
ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που αποκτήθηκε από μια μακρά περίοδο περιστολής των
μισθών. Ωστόσο, το 2019 η βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε, αποκαλύπτοντας την </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">βασική </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">αδυναμία
της Γερμανίας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η
Ευρωπαϊκή Ένωση, που λυγίζει κάτω από το βαρύ πλαίσιο λιτότητας του ευρώ,
σημείωσε στασιμότητα κατά την τελευταία δεκαετία. Την ίδια περίοδο άρχισε να
εμφανίζεται ένα νέο βιομηχανικό συγκρότημα στην Ανατολική Ευρώπη, για
παράδειγμα, στην Πολωνία, που συνδέεται στενά με τη γερμανική βιομηχανία. Το
μερίδιο της εργασίας ως προς το ΑΕΠ παρέμεινε στάσιμο, καθώς το κεφάλαιο
υπερασπίστηκε τα συμφέροντά του, εκτός από τη Γερμανία, όπου η αύξηση των
μισθών ήταν σημαντική για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες. Δεδομένης μάλιστα της
απουσίας σταθερής αύξησης της παραγωγικότητας, η γερμανική ανταγωνιστικότητα
μειώθηκε. Συνολικά, ο κορωνοϊός έπληξε την Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια εποχή μεγάλης
οικονομικής αδυναμίας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι
ρίζες της οικονομικής κρίσης που προκλήθηκε από τον κορωνοϊό εδράζεται στην
αποδυνάμωση της καπιταλιστικής συσσώρευσης την προηγούμενη περίοδο, η οποία
είναι εμφανής στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Κίνα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επιπλέον, οι επιπτώσεις της κρίσης θα είναι πολύ διαφορετικές στις οικονομίες
αυτές λόγω των διαφορετικών δομών τους. Η Κίνα έχει γίνει το εργαστήριο του
κόσμου, με προστιθέμενη αξία στον τομέα της μεταποίησης που αντιπροσωπεύει
περίπου το 30% του ΑΕΠ – το <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>αντίστοιχο
ποσοστό για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι μόλις πάνω από 10%. Η προστιθέμενη
αξία από τις υπηρεσίες έχει αυξηθεί σημαντικά στην Κίνα καθώς η οικονομία έχει
ωριμάσει, αλλά εξακολουθεί να είναι μόνο στο 50% του ΑΕΠ, ενώ στις Ηνωμένες
Πολιτείες είναι πάνω από 75%. Δεδομένου ότι το σοκ του αποκλεισμού επιβαρύνει δυσανάλογα
τις υπηρεσίες, είναι πιθανό οι Ηνωμένες Πολιτείες να επηρεαστούν σε χειρότερο
βαθμό από την Κίνα, τουλάχιστον αρχικά.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το
ίδιο ισχύει σε γενικές γραμμές για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οικονομία της οποίας
βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις υπηρεσίες, ιδίως στις χώρες της νότιας
περιφέρειας, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα, οι οποίες έχουν αδύναμη
βιομηχανία και εξαρτώνται από τον τουρισμό. Το σοκ θα είναι ίσως ακόμη
μεγαλύτερο για την Ιταλία, η οποία έχει παραμείνει στάσιμη για δύο δεκαετίες
και από το 2010 βρίσκεται πολύ κοντά στη χρεοκοπία. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Επομένως,
η ηγεσία της ΕΕ ορθά αντιλαμβάνεται την κρίση του κορωνοϊού ως υπαρξιακή απειλή.
Αυτός είναι ο λόγος για την μαζική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας
(ΕΚΤ), αλλά και για τις <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ενέργειες
αρκετών κρατών-μελών, των οποίων οι δαπάνες για την αντιμετώπιση των κρίσεων
έχουν καταργήσει στην πράξη το σιδερένιο κλουβί της λιτότητας στην Ευρώπη.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 18.0pt; mso-outline-level: 1; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 18.0pt; mso-outline-level: 1; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="color: black; font-family: "arial" , sans-serif; line-height: 150%;"><span style="font-size: large;">Οι δυσκολίες του χρηματοπιστωτικού τομέα </span></span></b><b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br />
Η αδυναμία του χρηματιστικοποιημένου καπιταλισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες
μπορεί να εκτιμηθεί περαιτέρω λαμβάνοντας υπόψη την κερδοφορία <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>των εμπορικών τραπεζών των ΗΠΑ στο Σχήμα 2:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Σχ.2</span></b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">
<b>Το ποσοστό κέρδους των εμπορικών τραπεζών (απόδοση ιδίων κεφαλαίων), ΗΠΑ,
1980-2018</b><o:p></o:p></span><br />
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><b><br /></b></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/--5TuM7eUQ2k/XoUSu9TxXhI/AAAAAAAAER0/dPbSRZAksrsFX9d7c3IRnwkmb-NKDaaWACLcBGAsYHQ/s1600/financial%2Bprofit.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="362" data-original-width="600" height="386" src="https://1.bp.blogspot.com/--5TuM7eUQ2k/XoUSu9TxXhI/AAAAAAAAER0/dPbSRZAksrsFX9d7c3IRnwkmb-NKDaaWACLcBGAsYHQ/s640/financial%2Bprofit.png" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Πηγή: Ίδιες
μετρήσεις. Δεδομένα FDIC</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η
κερδοφορία των αμερικανικών εμπορικών τραπεζών – του άξονα του
χρηματοπιστωτικού συστήματος - έφθασε <span style="color: red; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;"><a href="https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/01603477.2019.1616561?journalCode=mpke20" target="_blank">σε ιστορικά υψηλά επίπεδα από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 μέχρι λίγο πριν την κρίση του 2007-9</a></span></span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">.</span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> Αυτή ήταν η "χρυσή
εποχή" της αμερικανικής χρηματιστικοποίησης. Δύο παράγοντες εξηγούν τα
εξαιρετικά κέρδη των τραπεζών: πρώτον, η ικανότητά τους να εξασφαλίζουν
σημαντική διαφορά μεταξύ του επιτοκίου των δανείων και του επιτοκίου των
καταθέσεων και, δεύτερον, η ικανότητά τους να κερδίζουν μεγάλα τέλη και
προμήθειες με τη διαμεσολάβηση χρηματοπιστωτικών συναλλαγών μεταξύ
επιχειρήσεων, νοικοκυριών, και άλλων χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Μετά το
2007-9, η κερδοφορία των τραπεζών δεν έφθασε ποτέ στα ίδια ύψη. Αυτό οφείλεται
στο γεγονός ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα Επενδύσεων οδήγησε σε σχεδόν μηδενικά
επιτόκια, συμπιέζοντας έτσι τα τραπεζικά σπρεντ, καθώς και επειδή τα έσοδα από τέλη
και προμήθειες μειώθηκαν γιατί ο όγκος των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών μειώθηκε.
Η κερδοφορία των τραπεζών είχε μια σύντομη αύξηση το 2018 πράγμα που οφείλεται
κυρίως στο γεγονός ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα αύξησε ελαφρά τα επιτόκια το
2017-8.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Για να
διερευνήσουμε<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>καλύτερα τη δεκαετία μετά
το 2007-9, ας κοιτάξουμε στο Σχήμα 3 την τροχιά του χρέους στις Ηνωμένες
Πολιτείες, που κατανέμεται σε χρέος: i) των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων,
ii) των νοικοκυριών, iii) της κυβέρνησης, iv) των εγχώριων χρηματοπιστωτικών
επιχειρήσεων – όλα σε σχέση με το ΑΕΠ<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--></span><b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Σχ.3</span></b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">
<b>Αμερικανικό χρέος ανά τομέα σε σχέση με το ΑΕΠ</b><o:p></o:p></span><br />
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><b><br /></b></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-NjCBkWu-BBc/XoUTUydTCyI/AAAAAAAAESA/TCDRPbiGGDI-XrQL-5Rxl6ZAV8MLr9UWACLcBGAsYHQ/s1600/US%2BAgg%2Bdebt.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="352" data-original-width="600" height="374" src="https://1.bp.blogspot.com/-NjCBkWu-BBc/XoUTUydTCyI/AAAAAAAAESA/TCDRPbiGGDI-XrQL-5Rxl6ZAV8MLr9UWACLcBGAsYHQ/s640/US%2BAgg%2Bdebt.png" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Πηγή: Ίδιες μετρήσεις. Δεδομένα </span></b><b><span lang="EN-US" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">St</span></b><b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">. </span></b><b><span lang="EN-US" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Louis</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span></b><b><span lang="EN-US" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">FRED</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το
ιδιωτικό χρέος των ΗΠΑ (σε σχέση με το ΑΕΠ) μειώθηκε μετά το 2007-9, σε
αντίθεση με πολλές αναπόδεικτες εκτιμήσεις που μιλούν για «έκρηξη χρέους». Το
χρέος των ενυπόθηκων δανείων υποχώρησε σημαντικά καθώς τα νοικοκυριά<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>είχαν πληγεί σοβαρά κατά τη διάρκεια της
Μεγάλης Κρίσης. Επίσης, μειώθηκε το χρέος των εγχώριων χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων,
αφήνοντας έτσι λιγότερα περιθώρια στις τράπεζες να κερδίσουν από τέλη και
προμήθειες. Αντίθετα, το χρέος των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων άρχισε να
αυξάνεται το 2015, υπερβαίνοντας τελικά την παλαιότερη κορύφωσή του, πριν τη
Μεγάλη Κρίση. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η αύξηση του εταιρικού χρέους έχει διευκολύνει την επιβίωση
πολλών αδύναμων επιχειρήσεων με χαμηλή κερδοφορία, οι οποίες είναι πολύ
ευάλωτες στις κρίσεις. Αυτές οι «εταιρείες ζόμπι» αντιπροσώπευαν το <span style="color: red; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;"><a href="https://www.bis.org/publ/qtrpdf/r_qt1809g.htm" target="_blank">12% όλων των επιχειρήσεων</a></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">σε
δεκατέσσερις ανεπτυγμένες οικονομίες, το 2017. Παραμένει να δούμε πώς η κρίση του
κορωνοϊού θα επηρεάσει την ικανότητά τους να εξοφλήσουν τα χρέη τους, έχοντας
κατά νου ότι τα μηδενικά επιτόκια μειώνουν το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η
πραγματική αύξηση χρέους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ωστόσο, ήταν στο
δημόσιο χρέος, αφήνοντας την αμερικανική κυβέρνηση πιο χρεωμένη </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><span style="color: blue;"><a href="https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1024529418769472" target="_blank">από οποιαδήποτε στιγμή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο</a></span>. Η χρηματιστικοποίηση μετά τη
Μεγάλη Κρίση, στο βαθμό που επέδειξε δυναμισμό, κατέληξε σε μια διαδικασία
έκρηξης του δημόσιου χρέους, το οποίο συνδέθηκε με το χρέος των επιχειρήσεων
στις ανοιχτές χρηματοπιστωτικές αγορές - συμπεριλαμβανομένης της
χρηματιστηριακής αγοράς.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ο
ρόλος του κράτους και η έκρηξη της φούσκας της χρηματιστηριακής αγοράς<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Μετά
τη Μεγάλη Κρίση, η αμερικανική κυβέρνηση υποχρεώθηκε να χρησιμοποιήσει την
τεράστια δύναμή της για να υπερασπιστεί τον χρηματιστικοποιημένο και
παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό. Πάνω απ’ όλα, κατέγραψε μεγάλο δημοσιονομικό
έλλειμμα καθ' όλη τη διάρκεια της δεκαετίας – αλλά κυρίως στα έτη <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>2009-2012 και 2018-19 – στηρίζοντας έτσι την
αύξηση του ΑΕΠ, και αυξάνοντας σημαντικά το χρέος της. Η άνοδος του δημόσιου
χρέους επέτρεψε στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να δημιουργήσει τεράστια ποσά
χρήματος, διατηρώντας τα επιτόκια κοντά στο μηδέν. Η προσφορά χρήματος (Μ3)
αυξήθηκε από 50% του ΑΕΠ το 2007 σε 70% το 2017-19.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τα
χαμηλά επιτόκια και η άφθονη ρευστότητα επέτρεψαν στις μη χρηματοπιστωτικές
επιχειρήσεις να δανειστούν φτηνά σε ανοικτές αγορές και να συμμετάσχουν στο
κλασικό παιχνίδι της χρηματιστικοποίησης,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>αυτό<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>της «επαναγοράς μετοχών»,
εξασφαλίζοντας υψηλά κέρδη για τους μετόχους και την άνοδο της τιμής των
μετοχών. Με τα χρήματα εύκολα διαθέσιμα, άλλοι χρηματιστηριακοί φορείς, πάνω απ’
όλα οι Εταιρείες Διαπραγματεύσιμων Κεφαλαίων (E</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">xchange</span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">-</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Traded</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Funds</span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">)
και τα Αμοιβαία Κεφάλαια, επέκτειναν επίσης τις δραστηριότητές τους. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το
αποτέλεσμα ήταν μια σταθερή και σταδιακή άνοδος της χρηματιστηριακής αγοράς, με
τον δείκτη Standard & Poor's (S&P) να αυξάνεται από 735 τον Φεβρουάριο
του 2009 σε 3337 μονάδες <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>το Φεβρουάριο
του 2020. Εν συντομία, μετά το 2007-9, η παρέμβαση του αμερικανικού κράτους για
την στήριξη<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>του χρηματιστικοποιημένου
καπιταλισμού οδήγησε σε μια φούσκα στο χρηματιστήριο που δεν είχε σχέση με την βασική
αδυναμία της κερδοφορίας, τους ρυθμούς ανάπτυξης, την αύξηση της
παραγωγικότητας κ.ο.κ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Όλα
αυτά καθιστούν ευκολότερη την κατανόηση του οικονομικού σοκ που προκλήθηκε<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>από τον κορωνοϊό. Ήταν φανερό ήδη από το
2017-18 ότι η φούσκα των χρηματιστηρίων δεν θα διαρκούσε, καθώς η Ομοσπονδιακή
Τράπεζα των ΗΠΑ άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια λίγο πάνω από το μηδέν
προσπαθώντας να καταστήσει ομαλότερες τις συνθήκες στις χρηματοπιστωτικές
αγορές. Τον Δεκέμβριο του 2018, ο δείκτης S&P κατέρρευσε για λίγο στις 2416
μονάδες, αλλά η <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ομοσπονδιακή Τράπεζα αντ</span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">έστρεψε γρήγορα την αύξηση των
επιτοκίων και η φούσκα συνεχίστηκε. Ωστόσο, για τους λόγους που ήδη<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>εξηγήθηκαν, το πλήγμα του κορωνοϊού ήταν
τεράστιο και η χρηματιστηριακή αγορά κατέρρευσε θεαματικά, πέφτοντας στις 2237
μονάδες, στις 23 Μαρτίου 2020. Η ανακοίνωση της κυβέρνησης Τραμπ ότι θα προβεί
σε μια τεράστια δημοσιονομική παρέμβαση οδήγησε τον δείκτη S&P σε ανάκαμψη,
αλλά η αστάθεια παραμένει πολύ υψηλή.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η
κατάρρευση της χρηματιστηριακής αγοράς αποκάλυψε περαιτέρω κερδοσκοπικές
πράξεις που επιδείνωσαν δραματικά τις συνθήκες στις χρηματοπιστωτικές αγορές. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Οι πτώση των τιμών άσκησε τεράστια πίεση στα Διαπραγματεύσιμα
Κεφάλαια και στα Αμοιβαία Κεφάλαια, υποχρεώνοντάς τα να αναζητήσουν μετρητά για
να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Στη συνέχεια, διαπιστώθηκε ότι
δημιουργήθηκαν κερδοσκοπικές αλυσίδες με τις οποίες τα εν λόγω Διαπραγματεύσιμα
Κεφάλαια δανείστηκαν στην αγορά των repos (την κύρια αγορά για ρευστότητα μεταξύ
των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων) με την πώληση κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ, και
στη συνέχεια χρησιμοποίησαν τα χρήματα για την αγορά κρατικών ομολόγων στις
προθεσμιακές αγορές, αξιοποιώντας<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>τις μικρές
διαφορές τιμών. Τα ποσά ήταν τεράστια. Καθώς οι τιμές των μετοχών κατέρρευσαν, οι
πωλήσεις κρατικών ομολόγων από τις Εταιρείες Διαπραγματεύσιμων Κεφαλαίων εκτινάχθηκαν δραματικά, ωθώντας τα επιτόκια προς άνοδο.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η
Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ βρέθηκε αντιμέτωπη με την παράξενη κατάσταση μιας
όλο και μεγαλύτερης έλλειψης ρευστότητας και αυξανόμενων επιτοκίων στις
χρηματαγορές, παρόλο που η ίδια είχε πλημμυρίσει την αμερικανική οικονομία με δολάρια
για περισσότερο από μια δεκαετία. Ο καπιταλιστικός παραλογισμός στο αποκορύφωμά
του. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα αναγκάστηκε να παρέμβει επειγόντως υποσχόμενη<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>να αγοράσει απεριόριστο όγκο κρατικών αλλά
και ιδιωτικών ομολόγων, αυξάνοντας έτσι περαιτέρω την προσφορά χρήματος. Η
μαζική παρέμβασή της σύντομα συνοδεύτηκε με την εξίσου τεράστια δημοσιονομική
δέσμη μέτρων της αμερικανικής κυβέρνησης που αναφέρθηκε παραπάνω. Για άλλη μια
φορά, το αμερικανικό κράτος<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>έδωσε την
στήριξή του για την αποφυγή της κατάρρευσης<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>του χρηματιστικοποιημένου<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>καπιταλισμού.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Είναι
σημαντικό, εν προκειμένω, να σημειωθεί η διαφορά μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ. Η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέτρεψε σιωπηρά στα κράτη-μέλη να αγνοήσουν το Σύμφωνο
Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ενώ η ΕΚΤ έχει εγκαταλείψει τους κανόνες αγοράς
ομολόγων σε μια προσπάθεια αποφυγής μιας ιταλικής χρεοκοπίας, η οποία θα
προκαλούσε αμέσως<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>νέα κρίση για το ευρώ.
Αυτές είναι σημαντικές ενέργειες που επέτρεψαν στα έθνη-κράτη της ΕΕ να
λειτουργούν χωρίς περιττά εμπόδια. Ωστόσο, δεν υπήρξε συντονισμένη δημοσιονομική παρέμβαση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, συγκρίσιμη με εκείνη των<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ηνωμένων Πολιτειών ή ακόμη και του Ηνωμένου
Βασιλείου.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Στην
πραγματικότητα, η κρίση έχει αναγκάσει την ΕΕ να υιοθετήσει ήδη μια οικονομική
πολιτική που παρακάμπτει τους ίδιους τους δικούς της κανονισμούς. Τα έθνη-κράτη
της ΕΕ έχουν λειτουργήσει μέχρι τώρα, με ελάχιστη συνεργασία ή αμοιβαία πειθαρχία.
Το μακροχρόνιο πρόβλημα της σύγκρουσης<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>και της ιεραρχίας μεταξύ αυτών δεν έχει εκλείψει και γι’ αυτό οι
προτάσεις για την έκδοση "κωρονομολόγων " της ΕΕ για τη χρηματοδότηση
των δημοσιονομικών δαπανών συναντά<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>ισχυρή αντίσταση. Εάν υπάρξουν χρήματα για να διατεθούν σε πληγείσες
χώρες της ΕΕ, αυτό μάλλον θα γίνει μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας,
με πολλούς περιορισμούς. Δεν υπάρχει καμία σύγκριση με τον τρόπο που αντέδρασε
το αμερικανικό κράτος.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τι
έπεται; <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η κρίση του κορωνοϊού αντιπροσωπεύει μια κρίσιμη
στιγμή στην εξέλιξη του σύγχρονου καπιταλισμού. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η
κρίση θα διαρκέσει </span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">περισσότερο – και ο πλήρης αντίκτυπός της
στις ΗΠΑ, την ΕΕ, την Κίνα, την Ιαπωνία και τις αναπτυσσόμενες χώρες παραμένει
προς συζήτηση. Ήδη όμως αντιπροσωπεύει την απειλή μιας γιγαντιαίας ύφεσης για ολόκληρη
την παγκόσμια οικονομία. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι
συστημικές αποτυχίες της χρηματιστικοποίησης και της παγκοσμιοποίησης έχουν
σαφώς αποκαλυφθεί από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία. Παράλληλα
το κράτος έχει όλο και περισσότερο εμπλακεί στη διατήρηση αυτού του βαθιά προβληματικού
κοινωνικού συστήματος. Ωστόσο, ο χαρακτήρας των παρεμβάσεών του δεν προσφέρει
κανένα λόγο να πιστεύουμε ότι θα υπάρξει μια μεταστροφή στην κορυφή της
πολιτικής και κοινωνικής ιεραρχίας που θα οδηγήσει σε πολιτικές που θα ευνοούν
τα συμφέροντα των εργαζομένων.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η
απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να αυξήσει σημαντικά το έλλειμμά της – και συνεπώς
το δανεισμό της – ενώ συγχρόνως επεκτείνει την προσφορά χρήματος και οδηγεί τα
επιτόκια στο μηδέν, είναι ουσιαστικά η ίδια απόφαση με εκείνη που υλοποίησε μετά
το 2007-9. Ακόμη και αν αποφευχθεί η ύφεση, τα μεσοπρόθεσμα αποτελέσματα είναι
πιθανό να είναι τα ίδια, καθώς δεν αντιμετωπίζεται η βαθύτερη<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>αδυναμία της καπιταλιστικής συσσώρευσης. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Αλλά
θα υπάρξουν σίγουρα πολιτικές αντιφάσεις που θα προκύψουν από την υπεράσπιση
της νεοφιλελεύθερης τάξης πραγμάτων, δεδομένης της επίδειξης δύναμης των εθνών-κρατών
να παρεμβαίνουν στην οικονομία. Οι αντιφάσεις θα είναι ιδιαίτερα σημαντικές
στην ΕΕ, όπου η δημοσιονομική αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά και της έκτακτης
ανάγκης για την υγεία, έχουν καθοριστεί από τα έθνη-κράτη και όχι από τα συλλογικά
όργανα.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Υπογραμμίζοντας
τις ανεπάρκειες του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, αυτή η κρίση έθεσε άμεσα το
θέμα της δημοκρατικής αναδιοργάνωσης τόσο της οικονομίας όσο και της κοινωνίας
προς όφελος των εργαζομένων. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστεί το χάος
της παγκοσμιοποίησης και της χρηματιστικοποίησης, και να παρουσιαστούν<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>συγκεκριμένες ριζοσπαστικές προτάσεις. Αυτό
απαιτεί επίσης μορφές οργάνωσης ικανές να μεταβάλλουν την κοινωνική και
πολιτική ισορροπία υπέρ των εργαζομένων.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η
πανδημία έφερε στο προσκήνιο ζωτικά ζητήματα κοινωνικού μετασχηματισμού.
Απαιτείται ένα σύστημα δημόσιας υγείας που να είναι ορθολογικά οργανωμένο και
ικανό να αντιμετωπίσει σοβαρές επιδημίες. Υπάρχει επίσης άμεση ανάγκη για
αλληλεγγύη, κοινοτική δράση και δημόσιες πολιτικές για την υποστήριξη των
εργαζομένων και των φτωχότερων που αντιμετωπίζουν αδιέξοδα, ανεργία και
οικονομική κατάρρευση.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Σε
γενικές γραμμές,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>η κρίση του COVID-19 επανεπιβεβαίωσε
την ιστορική ανάγκη αντιμετώπισης ενός φθίνοντος<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>συστήματος που βρίσκεται σε αδιέξοδο λόγω των
δικών του παραλογισμών. Ανίκανος να αλλάξει, ο παγκοσμιοποιημένος και χρηματιστικοποιημένος<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>καπιταλισμός εξακολουθεί να καταφεύγει σε όλο
και μεγαλύτερες δόσεις των ίδιων καταστροφικών πολιτικών. Προέχει να υπερασπιστούμε
τα δημοκρατικά δικαιώματα απέναντι σε ένα απειλητικό κράτος και να επιμείνουμε
οι εργαζόμενοι να έχουν ισχυρό λόγο σε όλες τις αποφάσεις που λαμβάνονται. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Μόνο
σε αυτή τη βάση θα μπορέσουν να προταθούν ριζοσπαστικές εναλλακτικές λύσεις,
συμπεριλαμβανομένων μέτρων μεγάλης κλίμακας, όπως η χάραξη βιομηχανικής
πολιτικής για την αντιμετώπιση της αδυναμίας της παραγωγής, τη δημιουργία ενός
προγράμματος πράσινης μετάβασης, την αντιμετώπιση των ανισοτήτων εισοδήματος
και πλούτου και την αντιμετώπιση των αδυναμιών του χρηματοπιστωτικού συστήματος
με τη δημιουργία δημόσιων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Η κρίση του κορωνοϊού
έχει ήδη διαμορφώσει τους νέους όρους της πολιτικής πάλης και οι σοσιαλιστές
πρέπει να απαντήσουν, επειγόντως.<o:p></o:p></span></div>
<br /></div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-8127283941591789362020-03-28T15:04:00.003+02:002020-03-28T15:04:51.925+02:00Η πραγματικότητα της "Ευρώπης"<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η κυβέρνηση της ΝΔ ανακάλυψε ξαφνικά ότι η «Ευρώπη»,
δηλαδή η ΕΕ, δεν στέκεται στο ύψος των περιστάσεων. Ο σκληρός πυρήνας των
βόρειων χωρών αρνήθηκε να δεχτεί την πρόταση των «9» για κοινή έκδοση ομολόγου
που θα χρηματοδοτήσει τις δημοσιονομικές δαπάνες για την αντιμετώπιση της
διαγραφόμενης οικονομικής καταστροφής από τον κορωνοϊό.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ξέσπασε ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζιουζέπε Κόντε για την
έλλειψη αλληλεγγύης, εκτοξεύοντας απροσδιόριστες απειλές για το τι θα συμβεί αν
σύντομα δεν υπάρξει έμπρακτη αντιστροφή της στάσης της ΕΕ. Ακόμη και ο κ.
Μητσοτάκης, πάντα προσεκτικός και μετρημένος, όπως ταιριάζει σε «καλό μαθητή»,
δήλωσε ότι η απόφαση στερείται οικονομικής λογικής. Ο κορωνοϊός αντιπροσωπεύει
συμμετρικό σοκ για όλους, άρα δεν είναι ευθύνη κανενός συγκεκριμένου κράτους και
πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε ως εταίροι. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Την απάντηση έδωσε η κ. Μέρκελ, που έχει πλήρως ανακάμψει
ως πραγματικός ηγέτης της ΕΕ. Με τη γνωστή λεπτότητα του γερμανικού πολιτικού
κόσμου, δήλωσε στα ΜΜΕ: «Η αντιμετώπιση του κορωνοϊού είναι ευθύνη των χωρών-μελών
και δεν μπορεί να μετατεθεί στους θεσμούς της ΕΕ». Πόσο πιο καθαρά να μας το
πει; Ο καθένας μόνος του και βασισμένος στο εθνικό του κράτος. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Δύο συμπεράσματα προκύπτουν αβίαστα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το πρώτο είναι ότι, από οικονομικής πλευράς, η πρόταση
για «κορωνομόλογα» είναι πολύ πίσω από τα πράγματα και ανεπαρκέστατη. Στην
ουσία ανοίγει ξανά την παλιά συζήτηση για Ευρωομόλογα με τον μύχιο στόχο να
επαναφέρει την ιδέα της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής ενοποίησης. Δεν είναι τυχαίο ότι
την στήριξε η Γαλλία του Μακρόν.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Μόνο που τώρα δεν έχουμε πια κρίση της Ευρωζώνης, αλλά
ολική κατάρρευση της παραγωγής<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>και της
οικονομικής ζωής γενικότερα. Τα περί συμμετρικού και ασύμμετρου σοκ είναι
οικονομολογικές αοριστολογίες. Αν πραγματικά οι «9» πιστεύουν ότι έχουμε κατάσταση
πολέμου, τότε οφείλουν να δράσουν ως κράτη σε πόλεμο. Υπάρχει πλούσια ιστορική
εμπειρία του τι αυτό σημαίνει, για παράδειγμα:</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt;"> </span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Δραστική και άμεση επέκταση των δημοσίων δαπανών. Όπως
ακριβώς θα γινόταν με τις πολεμικές δαπάνες σε περίπτωση πολεμικής σύγκρουσης,
οφείλει να γίνει με τις δαπάνες για το υγειονομικό σύστημα, αλλά και για την
στήριξη των ανέργων, των φτωχότερων, των επιχειρήσεων και των κοινωνικών
θεσμών.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Άμεση κινητοποίηση του τραπεζικού
συστήματος υπό δημόσια διεύθυνση για την χρηματοδότηση των αναγκαίων δημόσιων
δαπανών και την παροχή ρευστότητας στην οικονομία.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Επιλεκτική αναστολή της εξυπηρέτησης του δημόσιου
χρέους και έκδοση ομολόγων στην εγχώρια αγορά ακόμη και με αναγκαστικούς όρους.
<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0px;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt;"> </span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Είναι αναμφίβολο ότι τέτοιες δράσεις θα διογκώσουν το
δημόσιο χρέος. Έτσι όμως συμβαίνει πάντα όταν μια κυβέρνηση παίρνει πολεμικά
μέτρα. Η τακτοποίηση του λογαριασμού γίνεται αργότερα. Το σημαντικό τη στιγμή
αυτή είναι να περιοριστεί η οικονομική καταστροφή.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ακριβώς γι’ αυτό και η πρόταση για «κορωνομόλογα» είναι εκτός
θέματος. Η κ. Λαγκάρντ της ΕΚΤ, που δεν έχει δείξει μέχρι τώρα ότι πραγματικά
αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει, στήριξε την πρόταση των «9» θολώνοντας ακόμη
περισσότερο τα νερά. Δεν είναι δουλειά της ΕΚΤ να παίζει τη στιγμή αυτή τον
ρόλο του δημοσιονομικού φορέα. Η δουλειά της είναι να παρέχει ρευστότητα για να
μην εκτιναχθούν τα επιτόκια και τα σπρεντ. Όσο για τις χώρες του Νότου, η πρότασή τους είναι αξιολύπητη. Δείχνει την
αδυναμία της Ιταλίας και της Ισπανίας να κάνουν αυτό που πρέπει όντας σε
κατάσταση πολέμου. Τους το είπε και η κ. Μέρκελ. </span><br />
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το δίδαγμα είναι σαφές για τον κ. Μητσοτάκη και τον κ.
Σταϊκούρα. Η ελληνική οικονομία είναι η πλέον αδύναμη της Ευρωζώνης. Το πλήγμα
θα είναι τεράστιο, ειδικά στον τουρισμό, που είναι και ο μόνος τομέας με
σημαντικό δυναμισμό. Όσα η κυβέρνηση δηλώνει μέχρι τώρα, αναδίδοντας την
αφόρητη αυταρέσκεια του «πάμε καλά», είναι για κλάματα. Ας προσέξουν λίγο καλύτερα
να καταλάβουν τι έρχεται κι ας πάψουν να παίζουν τον «καλό μαθητή» που θέλει
ψηλό βαθμό. Οι ώρες είναι κρίσιμες. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι η κρίση έχει επιβεβαιώσει
πέραν πάσης αμφιβολίας την επανεμφάνιση του έθνους-κράτους ως κυρίαρχου παράγοντα
στον σημερινό παγκοσμιοποιημένο και χρηματιστικοποιημένο καπιταλισμό. Δεν
πρόκειται για κάτι καινούργιο φυσικά, είναι ακριβώς αυτό που όσοι είχαν μάτια
έβλεπαν μετά την κρίση του 2007-9. Ειδικά στην Ευρώπη η τάση φάνηκε πεντακάθαρα
με το Μπρέξιτ. Είναι αυτό που απεύχονται – τρέμουν – οι ευρωμανείς πάσης φύσεως,
αλλά η πραγματικότητα είναι αναντίρρητη. Τους το είπε και η κ. Μέρκελ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Δεν χρειάζεται να το φιλοσοφήσουμε, ούτε να το αναλύσουμε
για να βεβαιωθούμε. Πάρτε την αντίδραση των ΗΠΑ, ή ακόμη και της
Βρετανίας, στον κορωνοϊό. Ακόμη και ο απερίγραπτος Τραμπ κατάφερε να περάσει σε
χρόνο μηδέν ένα τεράστιο δημοσιονομικό πρόγραμμα 2 τρις δολαρίων, δηλαδή 10%
του ΑΕΠ, που θα εκτοξεύσει το ήδη θηριώδες δημόσιο χρέος των ΗΠΑ. Ακόμη πιο
παρεμβατική είναι η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον, που όχι μόνο δαπανά αφειδώς,
αλλά έχει στην ουσία κρατικοποιήσει τους σιδηροδρόμους. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Και η «Ευρώπη»; Στη χτεσινή τηλεδιάσκεψη των ηγετών των
«27» συμφωνήθηκε να ξανασυναντηθούν σε ένα δεκαπενθήμερο για να συζητήσουν
προτάσεις του Γιούρογκρουπ για την από κοινού στήριξη των χωρών-μελών … Δηλαδή
ένα γελοίο ναυάγιο την πιο κρίσιμη στιγμή. Εννοείται ότι στο ενδιάμεσο τα
κράτη-μέλη θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τα δικά τους μέτρα και πρώτα-πρώτα η
Γερμανία και η Γαλλία.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Μένει να δούμε τι θα αποφασίσει τελικά η «Ευρώπη». Αλλά
ότι κι αν τελικά αποφασιστεί, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα κυρίαρχα έθνη-κράτη
θα θέσουν τους δικούς τους όρους για την αντιμετώπιση της κρίσης. Οι «καλοί
μαθητές» θα κληθούν να πληρώσουν το κόστος, ακολουθώντας τις επιλογές των
κυρίαρχων κρατών. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Για τη χώρα μας έφτασε η ώρα
για μονομερή μέτρα στη βάση της εθνικής κυριαρχίας, πολύ πέρα από τα ημίμετρα του
κ. Σταϊκούρα. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να προστατεύουν την κοινωνία έχοντας
δημοκρατικό περιεχόμενο και λαϊκή συμμετοχή. Αυτό είναι το πολιτικό ζητούμενο
της περιόδου που έρχεται.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<br /></div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-85681722986309130812020-03-11T18:29:00.002+02:002020-03-11T18:35:54.599+02:00Το τέλος των ψευδαισθήσεων<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt;">Η Ελλάδα βιώνει μια συνεχή
οικονομική ψευδαίσθηση εδώ και πέντε χρόνια. Επί Τσίπρα η ψευδαίσθηση ήταν
ότι, μόλις ολοκληρωθεί το Τρίτο Μνημόνιο (με την ‘κοινωνία όρθια’), η οικονομία
θα εκτιναχθεί σαν ελατήριο. Επί Μητσοτάκη η ψευδαίσθηση μετεξελίχθηκε σε μια παράλληλη
πραγματικότητα: ‘γυρίσαμε σελίδα’, ‘είμαστε στα καλύτερά μας’, ‘επενδύσεις’ και
άλλα απίστευτα.</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Η ελληνική οικονομία είναι εξαιρετικά αδύναμη, με πολύ φτωχούς
ρυθμούς ανάπτυξης (μόλις 1,9% για το 2019), χαμηλότατες επενδύσεις,
περιορισμένη κατανάλωση, χαμηλή παραγωγικότητα, αρνητική καθαρή αποταμίευση και
ροπή προς έλλειμμα στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές. Το χρέος της είναι
μεγαλύτερο από ποτέ (356δις, ή 185% του ΑΕΠ). Τα Μνημόνια την σταθεροποίησαν
νεκρώνοντας την αναπτυξιακή δυναμική.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η παγκόσμια κρίση που
αρχίζει να διαφαίνεται, σε συνδυασμό με τον κορονωϊό, θα τινάξει στον αέρα τα
ιδεολογήματα. Η Ελλάδα οδεύει προς οικονομική αναταραχή και σκληρές κοινωνικές
καταστάσεις. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τα ημίμετρα της κυβέρνησης
Μητσοτάκη είναι παντελώς ανεπαρκή. Τα μέτρα που είναι πραγματικά αναγκαία, αναγκαστικά
θα πρέπει σπάσουν το μνημονιακό πλαίσιο. Δηλαδή:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">1.Μεγάλα κονδύλια
στο βαριά τραυματισμένο σύστημα υγείας για να αποφευχθούν τραγικές καταστάσεις,
όπως, για παράδειγμα, στην παροχή οξυγόνου και κατάλληλων κλινών στους ασθενείς.
Χρειάζονται άμεσα μόνιμο προσωπικό και πόροι. Η καραντίνα στο Αλεξάνδρα κρούει τον
κώδωνα.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraph" style="line-height: 150%; margin-left: 72.0pt; mso-add-space: auto; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">2.Μέτρα
στήριξης των φτωχότερων λαϊκών στρωμάτων που θα βρεθούν αποκλεισμένα καθώς
εξαπλώνεται η επιδημία. Ιδιαίτερα ευάλωτοι είναι οι εργαζόμενοι μερικής
απασχόλησης που κινδυνεύουν να χάσουν τη μόνη πηγή εισοδήματός τους. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraph" style="line-height: 150%; margin-left: 72.0pt; mso-add-space: auto; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">3.Άμεση και
γενναία δημοσιονομική τόνωση για να αποφευχθεί η προοπτική ύφεσης. Η Βρετανία
ήδη ανακοίνωσε εξαιρετικά φιλόδοξη δημοσιονομική επέκταση ύψους 30δις
στερλινών. Η Ιταλία ανακοίνωσε μέτρα ύψους 25δις ευρώ. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraph" style="line-height: 150%; margin-left: 72.0pt; mso-add-space: auto; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">4.Οι
επιπλέον δημοσιονομικοί πόροι θα πρέπει να διοχετευθούν στην κατανάλωση των
νοικοκυριών με παροχή επιδόματος σε όλους του πολίτες, όπως ήδη έκανε το
Χονγκ Κονγκ. Θα πρέπει επίσης να στηριχτούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις με επιπλέον φορολογικές ελαφρύνσεις.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraph" style="line-height: 150%; margin-left: 72.0pt; mso-add-space: auto; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">5.Παροχή
πιστώσεων στο εμπόριο, ανοχή στην καθυστέρηση αποπληρωμής χρεών των μικρομεσαίων
και δραστική δημόσια παρέμβαση στις τράπεζες για την απάλειψη των ‘κόκκινων
δανείων’, χωρίς να πουληθούν σε διεθνή αρπακτικά.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraph" style="line-height: 150%; margin-left: 72.0pt; mso-add-space: auto; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">6.Τίποτε
από όλα αυτά δεν μπορεί να γίνει χωρίς μονομερή αποκήρυξη του καταστροφικού
στόχου του 3,5% για το πρωτογενές πλεόνασμα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraph" style="line-height: 150%; margin-left: 72.0pt; mso-add-space: auto; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">7.Τίποτε επίσης
δεν μπορεί να γίνει χωρίς προετοιμασία για μονομερή μέτρα στην αποπληρωμή του
τεράστιου χρέους. Το χρέος είναι στην βάση του μνημονιακού πλαισίου. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η ΝΔ πίστεψε ότι, μετά τη
βρώμικη δουλειά που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ, θα μπορούσε να κυβερνήσει για χρόνια απερίσπαστη.
Στην πραγματικότητα τα Μνημόνια έχουν αφήσει την ελληνική οικονομία με αγιάτρευτες αδυναμίες, που γίνονται φανερές μετά το σοκ του κορονωϊού. <o:p></o:p></span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 24px;">Αν δεν </span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 16px;">σπάσει το ασφυκτικό πλαίσιο, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να πάρει τα μέτρα που χρειάζονται για να προστατεύσει την κοινωνία της.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ο χρόνος είναι ελάχιστος.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<br />
<br /></div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-86795799102143233502020-03-09T18:16:00.001+02:002020-03-09T18:43:13.049+02:00"Ελευθερίες διακίνησης", έθνος-κράτος και Αριστερά<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Μέρος Α΄<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">“Ελευθερίες” εντός ΕΕ και
νεοφιλελευθερισμός<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η μεταμόρφωση των “ελευθεριών
διακίνησης”</span></u></b><b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><span style="mso-spacerun: yes;"><br /></span></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">“Τα σύνορα της Ελλάδας
είναι τα σύνορα της ΕΕ” κατά την κυβέρνηση Μητσοτάκη, αλλά και κατά τον
αντιπολιτευόμενο ΣΥΡΙΖΑ. Στόχος αυτής της παραδοχής είναι κυρίως η καλλιέργεια
αισθήματος<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ασφάλειας στον ελληνικό λαό. Για
να <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>δούμε όμως <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>τι πραγματικά συμβαίνει<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>και να καταλάβουμε τι διακυβεύεται στον Έβρο
και το Αιγαίο πρέπει να ξεκινήσουμε από τις περίφημες “τέσσερις ελευθερίες”
διακίνησης της ΕΕ, δηλαδή του χρήματος, των εμπορευμάτων, των υπηρεσιών και της
εργασίας. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι “ελευθερίες διακίνησης”
διατρανώθηκαν στη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992 και ακόμη περισσότερο στη
Συνθήκη της Λισσαβώνας το 2007. Αποτελούν τη συνταγματική βάση της ΕΕ και
υπάρχει ένα τεράστιο νομικό οικοδόμημα, το περίφημο “κοινοτικό κεκτημένο”, καθώς
και ένα ισχυρότατο θεσμικό πλαίσιο, με κορυφή το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, που τις
στηρίζει. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Για να είμαι ακριβής, υπάρχει και μια πέμπτη πολύ σημαντική “ελευθερία”,
αυτή της εγκατάστασης των επιχειρήσεων πέρα από τα σύνορα της μητρικής τους
χώρας, αλλά δεν έχει την ίδια δημόσια προβολή. Η σημασία της θα φανεί παρακάτω.
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η οικονομική, κοινωνική
και πολιτική ζωή των χωρών-μελών καθορίζεται σε τελική ανάλυση από αυτές τις “ελευθερίες”.
Ως γενικές αρχές για τις σχέσεις ανάμεσα σε κυρίαρχα κράτη, θα μπορούσαν ίσως
να θεωρηθούν ως μια βάση για την αποφυγή διακρατικών εντάσεων. Με τη μορφή αυτή
εμφανίζονται στη Συνθήκη της Ρώμης του 1957, που θεμελίωσε την ΕΕ, μόλις δώδεκα
χρόνια μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 η ΕΕ
λειτουργούσε ουσιαστικά ως δασμολογική ένωση, προσφέροντας επίσης προστασία στον αγροτικό τομέα, κυρίως της Γαλλίας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Από τη Συνθήκη της Ρώμης
μέχρι τη Συνθήκη του Μάαστριχτ πέρασαν 35 χρόνια και στη δεκαετία του 1980 θριάμβευσε
ο νεοφιλελευθερισμός. Οι αγορές και το ιδιωτικό κέρδος κυριάρχησαν πάνω στην κοινωνία
και τη μισθωτή εργασία στην ΕΕ. Οι Συνθήκες του
Μάαστριχτ και της Λισσαβώνας συνεχίζουν να εμπεριέχουν τις “ελευθερίες”, αλλά σε μια πολύ
διαφορετική βάση από τη Συνθήκη της Ρώμης. Είναι πλέον ατομικά δικαιώματα, στοιχεία
της ταυτότητας των “πολιτών της ΕΕ” και θωρακίζονται σε τελική ανάλυση
από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αποτελούν το υπόβαθρο της Ενιαίας Αγοράς, αλλά και του ιδεολογήματος της Ευρώπης που ξεπερνάει τα έθνη-κράτη, της ΕΕ ως “ήπιας
δύναμης, “πυλώνα της δημοκρατίας”, “πηγή ειρήνης” και τα συναφή. <span style="mso-bidi-font-style: italic;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Με τη μορφή των ατομικών δικαιωμάτων,
οι “ελευθερίες” δεν είναι παρά ο στυλοβάτης του νεοφιλελευθερισμού στην ΕΕ. Δίνουν
καίριο πλήγμα στα δικαιώματα της μισθωτής εργασίας εντός της ΕΕ και μετατρέπουν τα σύνορα της ΕΕ σε συρματόπλεγμα για τους εκτός της ΕΕ, ειδικά όσους
προέρχονται από την Αφρική, ή τη Μέση Ανατολή. Είναι η βάση για την “Ευρώπη
Φρούριο”, την οποία στην πράξη υπερασπίζεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το παράδοξο είναι ότι,
λειτουργώντας ως ακρίτας της ΕΕ, η κυβέρνηση υπονομεύει το ίδιο το ιδεολόγημα της υπερεθνικής Ευρώπης. Στην
ουσία η ΝΔ ασκεί εθνική πολιτική, καθώς πλέον δεν υπάρχει συνολική πολιτική της
ΕΕ για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, και το κάνει με την πλήρη στήριξη
της ηγεσίας της<span style="color: #4472c4; mso-themecolor: accent1;"> </span>ΕΕ, η
οποία στην πράξη αναγνωρίζει ότι η “Ευρώπη Φρούριο” αναγκαστικά στηρίζεται στο
έθνος-κράτος. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τον δρόμο έδειξε ο Όρμπαν
της Ουγγαρίας το 2015, με τη σκληρή δεξιά πολιτική του, την οποία ακολουθεί και
η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η ελληνική Δεξιά, καθώς αντιμάχεται την επιθετική
Τουρκία του Ερντογάν, κατεβάζει την αυλαία της υπερεθνικής Ευρώπης. Οι “ελευθερίες
διακίνησης” καταλήγουν να ωθήσουν το έθνος-κράτος όλο και πιο ανοιχτά να διαμορφώσει την πολιτική
πορεία της ηπείρου. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EL" style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το καυτό ζήτημα για την Αριστερά είναι να δώσει
το δικό της νόημα στη λαϊκή και εθνική κυριαρχία και να μην επιτρέψει στην
ιδεολογία της Δεξιάς του Όρμπαν να κυριαρχήσει στα λαϊκά και εργατικά στρώματα.</span></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι “ελευθερίες” εντός ΕΕ<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η λειτουργία των “ελευθεριών”
εντός της ΕΕ είναι πολύπλοκη. Υπάρχει, για παράδειγμα, ένα ευρύτατο πλαίσιο
νόμων και ρυθμιστικών κανόνων (το “κεκτημένο”), που διέπει τη διακίνηση
εμπορευμάτων και υπηρεσιών, με το οποίο οφείλει να εναρμονίζεται η εθνική
νομοθεσία. Στο θέμα του χρήματος τα πράγματα είναι ακόμη πιο πολύπλοκα καθώς το
ρυθμιστικό πλαίσιο για τη λειτουργία των τραπεζών δεν είναι ομοιογενές και στη
ουσία οι τράπεζες διατηρούν τον εθνικό τους χαρακτήρα. Γενικά μιλώντας όμως,
εντός της ΕΕ το χρήμα, τα εμπορεύματα και οι υπηρεσίες διακινούνται με σχετική
ελευθερία, όπως απαιτεί η νεοφιλελεύθερη πορεία της ΕΕ τις τελευταίες τέσσερις
δεκαετίες.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι μεγαλύτερες επιπλοκές εμφανίζονται
αναπόφευκτα στο θέμα της “ελεύθερης διακίνησης” της εργασίας, πράγμα πολύ
φυσικό μιας και πρόκειται για το σημαντικότερο και πιο ιδιόμορφο εμπόρευμα στην
καπιταλιστική οικονομία. Η μισθωτή εργασία είναι από τη φύση της δύσκολο να
διακινηθεί γιατί υπάρχουν μεγάλες διαφορές στη γλώσσα, τα ήθη και έθιμα, την
κουλτούρα, την ιστορία, κ.λπ. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Δύο ισχυρότατα νομικά προηγούμενα αρκούν για να
δείξουν πως λειτουργεί στην πράξη η “ελευθερία διακίνησης” της εργασίας εντός
της ΕΕ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το 2007 εκδικάστηκε από το
Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η περιβόητη υπόθεση της “Διεθνούς Ομοσπονδίας Εργατών Μεταφορών
κατά της Βίκινγκ”. Η Ομοσπονδία είναι η παγκόσμια οργάνωση Συνδικάτων Μεταφορών
(</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">ITWF</span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">) που λειτουργεί από τα τέλη του 19<sup>ου</sup> αιώνα
και η Βίκινγκ είναι μια μεγάλη εταιρεία θαλασσίων μεταφορών της Φινλανδίας. Η
Βίκινγκ επιδίωκε να χρησιμοποιήσει τη σημαία της Εσθονίας και φυσικά να
πληρώνει μισθούς Εσθονίας και όχι Φινλανδίας. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το συνδικάτο ετοιμάστηκε
για απεργία και η Βίκινγκ προσέτρεξε στα δικαστήρια. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε
κατά της Ομοσπονδίας με το σκεπτικό ότι έπρεπε να προστατευτεί το δικαίωμα της
ελεύθερης εγκατάστασης των επιχειρήσεων στην ΕΕ. Το δικαίωμα της απεργίας βρέθηκε
σε δεύτερη μοίρα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Αντίστοιχη ήταν η εξίσου
περιβόητη υπόθεση της “Λαβάλ κατά του Σουηδικού Συνδικάτου Κατασκευών”, που επίσης
εκδικάστηκε το 2007. Η Λαβάλ, μια κατασκευαστική εταιρεία της Λετονίας, κέρδισε
συμβόλαιο επιδιόρθωσης σχολικών κτιρίων στη Σουηδία και έστειλε Λετονούς
εργάτες για να κάνουν τις εργασίες. Οι μισθοί τους ήταν σαφώς χαμηλότεροι από τους
σουηδικούς και το Σουηδικό Συνδικάτο ζήτησε από τη Λαβάλ να υπογράψει την
συλλογική σύμβαση. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η Λαβάλ αρνήθηκε, το
Συνδικάτο προχώρησε σε απεργία και η εταιρεία προσέτρεξε στα δικαστήρια. Η
τελική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ήταν κατά του Συνδικάτου με το
σκεπτικό ότι πρέπει να προστατευτεί το δικαίωμα στη ελεύθερη διακίνηση υπηρεσιών
και ότι η σουηδική συλλογική σύμβαση δεν ήταν ξεκάθαρη όσον αφορά τις
υποχρεώσεις της Λαβάλ. Η εταιρεία ήταν ελεύθερη να διακινήσει Λετονούς εργάτες πληρώνοντας
μισθούς πείνας για τα μέτρα της Σουηδίας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η “ελευθερία διακίνησης”
της εργασίας – όπως και οι υπόλοιπες – λειτουργεί κατά της μισθωτής εργασίας, δημιουργώντας
ισχυρότατο νομικό πλέγμα υπέρ του νεοφιλελευθερισμού. Το εντυπωσιακό είναι ότι
η ευρωπαϊκή Αριστερά αρνείται πεισματικά να αναγνωρίσει αυτή την πραγματικότητα
ελπίζοντας ότι η ΕΕ κάποτε θα λειτουργήσει υπέρ της εργασίας και θα επιβάλλει
ελέγχους στο κεφάλαιο. Πρόκειται για τον θρίαμβο της αφελούς αισιοδοξίας απέναντι
στη σκληρή πραγματικότητα. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τέλος, και από την πλευρά
της σοσιαλιστικής θεωρίας το περιεχόμενο των “ελευθεριών” της ΕΕ είναι ξεκάθαρο.
Στην περίφημη ανάλυση του Μαρξ για την κυκλική κίνηση του κεφαλαίου, το επιχειρηματικό
κεφάλαιο παίρνει διαδοχικά τις βασικές μορφές: Χρήμα – Εμπορεύματα (που
περιλαμβάνουν την Εργατική Δύναμη και τις Υπηρεσίες) – Παραγωγή – Εμπορεύματα –
Χρήμα (δηλαδή αρχικό κεφάλαιο συν κέρδος). Οι βασικές μορφές του κεφαλαίου κατά
τον Μαρξ αντιστοιχούν ακριβώς με τις “τέσσερις ελευθερίες” της ΕΕ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="EL" style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι “ελευθερίες”
της ΕΕ, με όλη τους την πολυπλοκότητα, δεν είναι τίποτε άλλο από τη συνταγματική
θεμελίωση του δικαιώματος του κεφαλαίου να αλλάζει ελεύθερα τη μορφή του εντός
των συνόρων της ΕΕ, όπως αυτό κρίνει ότι είναι αναγκαίο, με στόχο τη μεγιστοποίηση
του κέρδους. Εδώ εντάσσεται και η “ελευθερία διακίνησης” της εργασίας και
πουθενά αλλού.</span></b><b><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<b><i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"><br clear="all" style="mso-special-character: line-break; page-break-before: always;" />
</span></i></b>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Μέρος Β΄<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><i><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Οι “ελευθερίες” εκτός ΕΕ
και το έθνος-κράτος<o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><b>Οι “ελευθερίες” εκτός ΕΕ</b><o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Εκτός της ΕΕ η λειτουργία των
“ελευθεριών” είναι ακόμη πιο πολύπλοκη, αλλά ο στόχος τους είναι συγκεκριμένος:
να προστατεύσουν το εντός της ΕΕ κεφάλαιο, στηρίζοντας ταυτόχρονα τη συμμετοχή
του στην παγκόσμια αγορά.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Όσον αφορά το χρήμα τα
πράγματα είναι σχετικά απλά, με τις ροές χρηματικού κεφαλαίου να είναι γενικά ελεύθερες.
Πρόκειται για μια χαρακτηριστική διάσταση της νεοφιλελεύθερης χρηματιστικοποίησης
του καπιταλισμού της εποχής μας. Ακόμη και στο θέμα του χρήματος όμως, υπάρχει
ένα ευρύ πλέγμα ρυθμιστικών κανόνων για τις τράπεζες και τις χρηματιστηριακές
εταιρείες, που στην πράξη ευνοεί όσες προέρχονται από χώρες της ΕΕ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Στα εμπορεύματα και τις
υπηρεσίες τα πράγματα είναι πιο σύνθετα και ταυτόχρονα σκληρότερα. Υπάρχουν καταρχάς
δασμολογικά εμπόδια για τις εξαγωγές προς την ΕΕ, όπως για τα αγροτικά προϊόντα.
Τα πράγματα γίνονται ακόμη δυσκολότερα λόγω του αυστηρού ρυθμιστικού πλαισίου,
το οποίο στην πραγματικότητα λειτουργεί ως μηχανισμός αποτροπής για εμπορεύματα και υπηρεσίες εκτός της ΕΕ. Οι επιπτώσεις είναι σημαντικές, για
παράδειγμα, για τις χώρες της Αφρικής που δυσκολεύονται να εξάγουν στην ΕΕ και
να τονώσουν το αγροτικό τους εισόδημα. Είναι και αυτή μια αιτία μετανάστευσης από
την Αφρική προς την ΕΕ. <span style="color: red; mso-bidi-font-style: italic;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το περιεχόμενο των “ελευθεριών”
γίνεται όμως απολύτως διαφανές στο θέμα της “ελεύθερης διακίνησης” της
εργασίας, η οποία δεν υπάρχει για χώρες εκτός ΕΕ. Η απουσία αυτής της “ελευθερίας”
εκτός ΕΕ είναι φυσικό επακόλουθο της παρουσίας της εντός ΕΕ. Για να μπορεί να
είναι ατομικό δικαίωμα των εντός της ΕΕ, η ελευθερία διακίνησης θα πρέπει να
απαγορεύεται στους εκτός της ΕΕ, αλλιώς δεν έχει νόημα. Με τον τρόπο αυτό η πλήρης
ελευθερία εκμετάλλευσης της εργασίας από το κεφάλαιο εντός της ΕΕ συνοδεύεται
από επιλεκτική ελευθερία εκμετάλλευσης της εργασίας εκτός της ΕΕ. Υπάρχει φυσικά η
δυνατότητα να έρθουν εργαζόμενοι εκτός ΕΕ, αλλά με επιλογή από πλευράς
κεφαλαίου και χωρίς να αποτελεί ατομικό δικαίωμα,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η ΕΕ είναι από τη φύση της
“Φρούριο” με σκληρούς μηχανισμούς αποτροπής της ελεύθερης εισόδου. Το
αποτέλεσμα είναι ένας ακήρυχτος πόλεμος κατά των προσφύγων και μεταναστών και η
δημιουργία “αποθηκών ψυχών” στην περίμετρό της. Τα μεγαλύτερα στρατόπεδα
είναι εκτός συνόρων, όπως στην Τουρκία και τον Λίβανο, και τα μικρότερα εντός,
όπως στην Ελλάδα. Κάθε μορφή μισθωτής εργασίας στην ΕΕ γνωρίζει διακρίσεις και
βαριά εκμετάλλευση, όπως δείχνουν οι υποθέσεις της Βίκινγκ και της Λαβάλ, αλλά
απέναντι στους εργαζόμενους από την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τις
αναπτυσσόμενες χώρες ορθώνεται ένας βαθύς και παλιός ευρωπαϊκός ρατσισμός. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Στον πόλεμο αυτό μπήκε τώρα
για τα καλά και η Ελλάδα, όχι μόνο ως “αποθήκη ψυχών” αλλά και ως πολεμιστής στην
πρώτη γραμμή. Για τη χώρα μας τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα γιατί υπάρχει απέναντί
της η επιθετικότητα της Τουρκίας του Ερντογάν, που επίσης βρίσκεται σε διαμάχη
με την ΕΕ και χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες και μετανάστες ως εργαλείο κατά της
ΕΕ, αλλά και κατά της Ελλάδας. Ο ρόλος του ελληνικού κράτους και το περιεχόμενο
της λαϊκής και εθνικής κυριαρχίας έχουν μια επιπλέον διάσταση που δεν υπάρχει,
για παράδειγμα, στην Ιταλία, ή ακόμη και στην Ουγγαρία του Όρμπαν. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EL" style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι υπέρμαχοι των εθνικών μας δικαίων είναι καλό
να θυμούνται ότι η εθνική κυριαρχία δεν θεμελιώνεται μόνο απέναντι στον
Ερντογάν</span></b><span lang="EL" style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Τα τελευταία δέκα χρόνια οι μηχανισμοί της
ΕΕ έπληξαν βαριά την Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος και τη μεταμόρφωσαν σε ένα
είδος προτεκτοράτου των κυρίαρχων χωρών της ΕΕ. Οι εταίροι μας της ΕΕ δεν
συμμερίζονται ούτε στο ελάχιστο τις ελληνικές ανησυχίες απέναντι στην Τουρκία,
απλώς χρησιμοποιούν την Ελλάδα ως οδόφραγμα για τις ροές εργασίας εκτός ΕΕ. <o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Είναι αναμφίβολο ότι η χώρα
μας χρειάζεται τόνωση της εθνικής κυριαρχίας στις σημερινές συνθήκες. Αυτό όμως δεν μπορεί
να γίνει χωρίς θαρραλέα στάση απέναντι στις Βρυξέλλες και σίγουρα δεν γίνεται όσο
η Ελλάδα επιδιώκει να είναι το “σύνορο της Ευρώπης”. Η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως
ανεξάρτητη και συγκεκριμένη πολιτική απέναντι στους μετανάστες και τους
πρόσφυγες. Όσο θα λειτουργεί μέσα στο πλαίσιο των “ελευθεριών” της ΕΕ, τόσο θα αντιμετωπίζει
άλυτα προβλήματα κυριαρχίας. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EL" style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η ελληνική Δεξιά δεν μπορεί να δώσει πραγματική
λύση γιατί είναι βαθιά προσκολλημένη στην ΕΕ και έχει αποδεχθεί τον υποδεέστερο
ρόλο της Ελλάδας. Απάντηση πρέπει να δώσει η Αριστερά, πράγμα που απαιτεί αντίληψη
του σημερινού ρόλου του έθνους-κράτους και της λαϊκής κυριαρχίας. <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><b>Έθνος-κράτος, λαϊκή κυριαρχία
και δημοκρατία</b><o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι “ελευθερίες διακίνησης”
ήταν πάντα το πιο ευαίσθητο σημείο της σχέσης της ΕΕ με τα κράτη-μέλη. Δεν υπάρχει,
βέβαια, καμία αλήθεια στην άποψη ότι η ΕΕ υπερβαίνει το έθνος-κράτος και
καταπολεμά τον εθνικισμό. Η ΕΕ δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1950 από έθνη-κράτη.
Παραμένει μια συμμαχία βασισμένη σε διακρατικές συνθήκες με συνταγματικό χαρακτήρα,
στην οποία τα έθνη-κράτη παίζουν καθοριστικό ρόλο. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τα έθνη-κράτη της ΕΕ διατηρούν
την κυριαρχία τους, αλλά παράλληλα έχουν εκχωρήσει ορισμένα στοιχεία της στους
μηχανισμούς της ΕΕ εξυπηρετώντας τα ευρύτερα συμφέροντά τους. Μπορούν, για
παράδειγμα, να παρουσιάζουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που τα ίδια επιλέγουν
ως αποφάσεις της ΕΕ. Δεν υπάρχει καλύτερη δικαιολογία για μια κυβέρνηση που
παίρνει μέτρα λιτότητας από το: “φταίνε οι Βρυξέλλες”. Παράλληλα, τα έθνη-κράτη
χρησιμοποιούν τους μηχανισμούς της ΕΕ για να επιβάλλουν την κυριαρχία τους το
ένα πάνω στο άλλο. Η συμμετοχή στα όργανα της ΕΕ είναι ένας συνεχής υπόκωφος
πόλεμος, όπου τα ισχυρά έθνη-κράτη επιβάλλονται στα πιο αδύναμα, με κυρίαρχη τη
Γερμανία. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το αποτέλεσμα είναι ότι
ένα ευρύ φάσμα πολιτικών δράσεων σε κάθε έθνος-κράτος - ιδίως η οικονομική
πολιτική – έχει ξεφύγει από τον εγχώριο δημοκρατικό έλεγχο και έχει γίνει υπόθεση
των Βρυξελλών και των “ειδικών” της ΕΕ. Τα εργατικά και λαϊκά στρώματα έχουν όλο
και λιγότερο λόγο στη ζωή της χώρας τους, χάνεται κάθε περιεχόμενο λαϊκής
κυριαρχίας, καθώς το “κοινοτικό κεκτημένο” και οι μηχανισμοί των Βρυξελλών κυριαρχούν
πάνω στην εθνική νομοθεσία και εξασθενίζουν τις δημοκρατικές διαδικασίες. Εδώ
ακριβώς βασίζεται ο σταδιακός θρίαμβος του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη. Όσο
περισσότερο κυριαρχούν οι “ελευθερίες” εντός της ΕΕ, τόσο περισσότερο πάσχει η
δημοκρατία και η λαϊκή κυριαρχία.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Για την άρχουσα τάξη των
κρατών-μελών τα οφέλη είναι μεγάλα, αλλά μεγάλες είναι και οι τριβές. Η
υποχώρηση της λαϊκής κυριαρχίας και της δημοκρατίας γίνεται ευθέως αντιληπτή
από τον λαό της κάθε χώρας και δημιουργεί έντονες αντιδράσεις. Για τα έθνη-κράτη
της ΕΕ τίθεται ζήτημα εσωτερικού ελέγχου και άρα υιοθέτησης εθνικών πολιτικών
που δεν συμβαδίζουν με το πλαίσιο των Βρυξελλών. Το Μπρέξιτ είναι απόρροια
αυτών των πιέσεων για ενίσχυση του ρόλου του έθνους-κράτους. Η Βρετανία έκανε
ένα ιστορικό βήμα που δείχνει το δρόμο για τη μελλοντική πορεία της ΕΕ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ταυτόχρονα, η αντιπαράθεση
ανάμεσα στα κράτη-μέλη έχει γίνει οξύτερη, ιδίως μετά τη δημιουργία του ευρώ, καθώς
εμφανίστηκε διαχωρισμός κέντρου και περιφέρειας εντός της ΕΕ. Οι “ελευθερίες
διακίνησης” αποδείχθηκαν οικονομική καταδίκη της περιφέρειας, δημιουργώντας τεράστια
εμπορικά ελλείμματα προς όφελος της Γερμανίας, μεγάλες ροές κεφαλαίων σε βάρος
της περιφέρειας και μετανάστευση του εργατικού δυναμικού προς τις χώρες του
κέντρου, με ερήμωση ολόκληρων περιοχών της περιφέρειας, όπως στην Ισπανία, τη
Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ελλάδα. Η πίεση για άσκηση εθνικής πολιτικής σε
χώρες όπως η Ιταλία είναι τεράστια.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η στροφή προς ενισχυμένο
ρόλο του εθνικού κράτους είναι, τέλος, ξεκάθαρη στο θέμα της μετανάστευσης και
των προσφύγων. Δεν υπάρχει πλέον καμία συγκροτημένη και συνολική πολιτική της
ΕΕ στο καυτό αυτό ζήτημα. Οι Συμφωνίες του Δουβλίνου είναι ουσιαστικά κενές
περιεχομένου και η Κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας καταργήθηκε με πρωτοβουλία της
Τουρκίας. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><b><span style="color: red;">Είναι φανερό ότι οι χώρες του κέντρου – Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία,
κ.λπ. – ασκούν ήδη εθνική πολιτική επιχειρώντας να διατηρήσουν τις “αποθήκες
ψυχών” στην περίμετρο της ΕΕ. Είναι επίσης φανερό ότι οι χώρες της περιφέρειας επιχειρούν
να ασκήσουν εθνική πολιτική, στο μέτρο που τους επιτρέπει η κυριαρχία των
χωρών του κέντρου, κλείνοντας τα σύνορά τους. </span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><b><span style="color: red;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τ</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt;">ο έθνος-κράτος διαχειρίζεται
πλέον το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα στην ΕΕ, υπό την σκέπη της
σκληρής Δεξιάς. Υπερίσχυσε ο Όρμπαν.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt;"><i><u><b>Αριστερή πολιτική</b></u></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EL" style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Στο πλαίσιο αυτό οι υποχρεώσεις της Αριστεράς
είναι και πάλι τεράστιες. Είναι απολύτως ορθό ότι η Αριστερά πρέπει να είναι
διεθνιστική, αλλιώς δεν μπορεί να υπάρξει. Ο σοσιαλιστικός διεθνισμός όμως δεν
έχει καμία σχέση με την “ελεύθερη διακίνηση” στην ΕΕ και με την συναισθηματική κενολογία
περί “ανοιχτών συνόρων”. </span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EL" style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EL" style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η παράδοση της Αριστεράς στον 20 αιώνα, όταν κατάφερε
να γίνει δύναμη εξουσίας, βασίστηκε στη προάσπιση της εθνικής κυριαρχίας και
ανεξαρτησίας. Βασίστηκε επίσης στην τόνωση της λαϊκής κυριαρχίας. Αυτή είναι η
πραγματική βάση του διεθνισμού.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η χώρα μας χτυπήθηκε
αλύπητα την προηγούμενη δεκαετία από την ΕΕ και έχει απέναντί της την Τουρκία
του Ερντογάν που παίζει επικίνδυνα γεωπολιτικά παιχνίδια και δημιουργεί μια νέα
Ειδομένη από την άλλη πλευρά των συνόρων. Τα ζητήματα της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας
που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία δεν λύνονται με τον τρόπο που προωθεί η
κυβέρνηση Μητσοτάκη. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Είναι δεδομένο ότι η Ελλάδα, αν θέλει να είναι κυρίαρχη
χώρα, πρέπει να ελέγξει τα σύνορά της. Αλλά αυτό απαιτεί και ανεξάρτητη
πολιτική απέναντι στην ΕΕ. Απαιτεί επίσης ανεξάρτητη πολιτική μετανάστευσης που
δεν θα τιμωρεί, ούτε θα καταδιώκει τους δυστυχισμένους που συνωστίζονται στα
σύνορα, όπου τους έστειλε ο Ερντογάν. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EL" style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η μεταναστευτική πολιτική που χρειάζεται η
Ελλάδα πρέπει να χαραχτεί με γνώμονα την εθνική και λαϊκή κυριαρχία,
προστατεύοντας τα δικαιώματα των εργαζομένων και διασφαλίζοντας ασφαλή πρόσβαση
στη στέγαση, την υγεία και την παιδεία για όσους έρχονται στη χώρα μας. Απαιτεί
επίσης ολόπλευρη πίεση προς τις κυρίαρχες χώρες της ΕΕ για να αναλάβουν τις
ευθύνες τους. </span></b><b><span lang="EL" style="color: red; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τίποτε από όλα αυτά δεν θα γίνει χωρίς ευθεία σύγκρουση με τις “ελευθερίες”
της ΕΕ. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος για πραγματικό εργατικό και λαϊκό διεθνισμό.</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<br /></div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-17075948727847127302020-02-27T23:58:00.001+02:002020-02-28T00:04:09.344+02:00Κίνδυνοι και συνέπειες του κορωνοϊού<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12pt;">Η εμφάνιση του κορωνοϊού
στη χώρα μας και η συζήτηση για την εξάπλωσή του φέρνει στο προσκήνιο τις
βαθιές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας μετά από δέκα χρόνια
μνημονιακών πολιτικών. Ο κορωνοϊός θα δημιουργήσει τεράστιες πιέσεις στο βαριά
τραυματισμένο υγειονομικό μας σύστημα, και πιθανόν να ωθήσει την οικονομία σε
νέα ύφεση, επιδεινώνοντας δραματικά τις συνθήκες κοινωνικής διαβίωσης. Η ανάγκη
για αποφασιστικά οικονομικά μέτρα, που θα συναρθρώνονται με τα απαραίτητα
υγειονομικά μέτρα, είναι άμεση.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Παγκόσμιες επιπτώσεις<o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι υφεσιακές επιπτώσεις
του κορωνοϊού στην Κίνα, την Ιαπωνία, το Χονγκ-Κονγκ, την Κορέα, αλλά και
σταδιακά στην Ευρώπη, είναι πλέον αδιαμφισβήτητες. Για παράδειγμα, η Τράπεζα
της Αμερικής (</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Bank</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">of</span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> </span><span style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">America</span><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">)
αναμένει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη το 2020 θα πέσει από 3,1% στο 2,8%, η Κίνα θα
αναπτυχθεί με 5,6%, που είναι ο χαμηλότερος ρυθμός από το 1990 και, ιδιαίτερα
σημαντικό για τη χώρα μας, η ανάπτυξη της Ευρωζώνης θα πέσει από το αναιμικό 1%
στο σχεδόν ανύπαρκτο 0,6%. Στην πράξη η Ευρωζώνη οδηγείται σε ύφεση, με την
Ιταλία στην πρώτη γραμμή.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι άμεσοι λόγοι είναι
προφανείς. Ο αποκλεισμός ολόκληρων πόλεων, το κλείσιμο των σχολείων και
περιορισμός των μετακινήσεων πλήττουν την κατανάλωση. Η αποδιάρθρωση των
παγκόσμιων αλυσίδων παραγωγής, όπου η Κίνα παίζει καίριο ρόλο, χτυπάει ευθέως
την παγκόσμια παραγωγή και περιορίζει τις επενδύσεις. Το διεθνές εμπόριο δέχεται
μεγάλες πιέσεις και οι εξαγωγές περιορίζονται. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τέλος, υπάρχει παγκόσμια
αναστάτωση στα χρηματιστήρια. Ο Ντάου Τζόουνς στην Αμερική - που έχει πληγεί
σχετικά λιγότερο από τον ιό – έχει κάνει κυριολεκτικά βουτιά από τις 29551
μονάδες στις 12 Φεβρουαρίου στις 25766 μονάδες στις 27 Φεβρουαρίου. Πραγματική
κατάρρευση. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Οι βαθύτεροι λόγοι του
οικονομικού κλονισμού είναι επίσης ξεκάθαροι. Μετά την κρίση του 2007-9, δεν
υπήρξαν δομικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία. Μέσα στο πλαίσιο της γενικευμένης
χρηματιστικοποίησης, κυριάρχησε η αργή ανάπτυξη και η στασιμότητα, ενώ ο
χρηματοπιστωτικός τομέας έχασε την επεκτατική δυναμική που είχε πριν τη μεγάλη
κρίση. Χαρακτηριστικά στάσιμη ήταν η Ευρωζώνη, με μέσο ρυθμό ανάπτυξης κοντά
στο 1%. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Αλλά ακόμη και αυτή η πολύ
χαμηλή ανάπτυξη δεν θα ήταν εφικτή χωρίς τη γιγαντιαία επέκταση της προσφοράς χρήματος
από τις κεντρικές τράπεζες, με παράλληλη αύξηση του κρατικού δανεισμού. Το
αμερικανικό δημόσιο χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ είναι σήμερα στα επίπεδα του
τέλους της δεκαετίας του 1940, λες και αντιμετώπισαν παγκόσμιο πόλεμο οι ΗΠΑ. Από
την άλλη, το πάμφθηνο χρήμα έφερε εναγώνια αναζήτηση τόκων και κέρδους, εκτοξεύοντας
τον δανεισμό των αναπτυσσομένων χωρών και δημιουργώντας φούσκες στα
χρηματιστήρια. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Σε τέτοιες συνθήκες
στάσιμου καπιταλισμού, η οικονομική αναστάτωση από τον κορωνοϊό είναι αναπόφευκτη.
Το αναπτυξιακό πλήγμα στην Κίνα, την Ευρώπη, την Ιαπωνία και αλλού δημιουργεί
για πρώτη φορά μετά το 2009 τον κίνδυνο γενικευμένης παγκόσμιας κρίσης. Από τη
μια, η δραματική πτώση των χρηματιστηρίων δείχνει ότι πλησιάζει το τέλος της χρηματιστηριακής
φούσκας. Από την άλλη, οι υπερχρεωμένες αναπτυσσόμενες χώρες αντιμετωπίζουν
τεράστιες πιέσεις, με πρώτες την Τουρκία, την Ινδία, τη Νότια Αφρική, την
Αργεντινή και τον Λίβανο. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το αναπτυξιακό αδιέξοδο
της Ελλάδας<o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Για την Ελλάδα η κατάσταση
που δημιουργείται είναι εξαιρετικά επισφαλής γιατί η χώρα βρίσκεται σε
αναπτυξιακό αδιέξοδο. Η θεωρία ότι η ελληνική οικονομία είναι ένα ‘ελατήριο’
που θα εκτιναχθεί μόλις ολοκληρωθούν τα μνημόνια, αποδείχθηκε εκ των πραγμάτων
καταγέλαστη: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Πως θα
υπάρξει αναπτυξιακή δυναμική όταν η κατανάλωση δέχεται συνεχώς φορολογικές και
άλλες πιέσεις για να εξασφαλίζονται τα γιγαντιαία πρωτογενή πλεονάσματα; <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Πως θα
συμβεί η απαραίτητη επενδυτική ‘έκρηξη’, όταν η καθαρή αποταμίευση είναι
αρνητική και το τραπεζικό σύστημα μειώνει συνεχώς την παροχή πιστώσεων; <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Πως θα
βελτιώσει η Ελλάδα τη θέση της στην παγκόσμια αγορά, όταν κάθε αύξηση των
εξαγωγών συνοδεύεται από παράλληλη αύξηση των εισαγωγών και άρα διόγκωση του
ελλείμματος εμπορικών συναλλαγών; <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Με ποια
λογική θα μπορούσαν ποτέ οι ξένες επενδύσεις να αναπληρώσουν το τεράστιο κενό
των εγχώριων επενδύσεων σε μια χώρα χωρίς πλαίσιο και παράδοση μεγάλων ξένων
επενδύσεων;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το βασικό αναπτυξιακό
πρόβλημα της χώρας είναι φυσικά το θεσμοθετημένο <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>μνημονιακό πλαίσιο που έχει στόχο την εξυπηρέτηση
του δημοσίου χρέους. Το τραγικό είναι ότι το χρέος συνεχίζει να μεγαλώνει,
φτάνοντας στο εξωφρενικό ύψος των 356δις και πλησιάζοντας το 190% του ΑΕΠ. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τα
πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα καθώς δεν έχει υπάρξει καμία ουσιαστική θεσμική
τομή στα χρόνια των μνημονίων στην παιδεία ή τη δικαιοσύνη. Και γιατί να γινόταν μια τέτοια τομή, όταν τα μνημόνια που επέβαλλαν οι ξένοι
δανειστές δεν έφεραν καμία πραγματική αλλαγή στις δομές της οικονομίας; Απλώς χτύπησαν
την εθνική κυριαρχία, αφήνοντας άθικτη την εγχώρια κυριαρχία μιας διεφθαρμένης
ολιγαρχίας. Πολύ φυσιολογικά, ο πληθυσμός μειώνεται και η εκπαιδευμένη νεολαία
μεταναστεύει με την πρώτη ευκαιρία, ακυρώνοντας έτσι οποιαδήποτε αναπτυξιακή
δυναμική.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><u><span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ο κίνδυνος του κορωνοϊού<o:p></o:p></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Η ελληνική οικονομία βρίσκεται
επί ξυρού ακμής. Η δραστική μείωση των επιτοκίων διεθνούς δανεισμού, για την
οποία επαίρεται η κυβέρνηση, δεν είναι παρά ένα ακόμη παράλογο φαινόμενο των
διεθνών αγορών που πνίγονται στο φθηνό χρήμα. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Το τελικό ποσοστό της ανάπτυξης για
το 2019 πιθανότατα θα κινηθεί γύρω στο 2%, κυρίως λόγω μιας ελαφριάς ανόδου της
κατανάλωσης – η οποία αυξήθηκε μόλις κατά 0,5% το τρίτο τρίμηνο της χρονιάς. Οι
επενδύσεις κινούνται πολύ μέτρια, ενώ η αύξηση των εξαγωγών δεν καταφέρνει να
δημιουργήσει πραγματική αναπτυξιακή δυναμική και λόγω παράλληλης αύξησης των
εισαγωγών. Χωρίς τον τουρισμό η χώρα δεν θα πετύχαινε ούτε αυτή τη φτωχή ανάπτυξη,
ενώ θα αντιμετώπιζε σοβαρότατο πρόβλημα ισοζυγίου πληρωμών. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ο κορωνοϊός συνιστά οικονομική
απειλή πρώτου μεγέθους. Αν εξαπλωθεί, θα πλήξει την κατανάλωση
και θα αποδιαρθρώσει την παραγωγική διαδικασία, καθώς οι εισαγωγές απαραίτητων
ειδών θα πληγούν. Πιθανότατα θα χτυπήσει και τον τουρισμό. Ακόμη, αν η ευρωπαϊκή
οικονομία μπει σε ύφεση, πράγμα πολύ πιθανό, θα πληγούν και οι εξαγωγές. Για
τις τράπεζες, τέλος, η ανασφάλεια που δημιουργείται θα επιδεινώσει και άλλο την
παροχή πιστώσεων. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Στις συνθήκες αυτές θα είναι πολύ δύσκολο για τη χώρα να
πετύχει τον στόχο της ανάπτυξης του 2,3-2,4% για το 2020. Θα είναι τυχερή αν αποφύγει
την ύφεση. Αν βέβαια ο ρυθμός ανάπτυξης είναι σημαντικά χαμηλότερος του 2%, ή αν
εμφανιστεί ύφεση, τότε θα υπάρξουν προβλήματα βιωσιμότητας του γιγαντιαίου
χρέους, με ότι αυτό συνεπάγεται. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο ευελιξίας για τη
χώρα μας. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Τι πρέπει να γίνει; Το απολύτως
απαραίτητο βήμα είναι φυσικά να υπάρξει όσο το δυνατόν καλύτερη προετοιμασία του
υγειονομικού συστήματος και της περίθαλψης. Θα απαιτηθούν σημαντικά κονδύλια
και πόροι, ιδίως μετά τις καταστροφές που έφεραν τα δέκα χρόνια των μνημονίων. Εξίσου
αναγκαία όμως θα αποδειχθούν και οικονομικά μέτρα, αφενός για να υπάρξει η
υγειονομική κάλυψη, αφετέρου για να αντιμετωπιστεί το οικονομικό πλήγμα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="EL" style="font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Συγκεκριμένα, θα
απαιτηθούν επειγόντως μονομερή μέτρα τόνωσης της κατανάλωσης, αλλά και μέτρα
στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Τον δρόμο τον έδειξε το Χονγκ-Κονγκ ανακοινώνοντας
την προσφορά 1280 δολ. σε κάθε μόνιμο κάτοικο, καθώς και ευνοϊκά δάνεια για
τους μικρομεσαίους. Το αποτέλεσμα φυσικά θα είναι η άμεση διόγκωση του
δημοσιονομικού ελλείμματος. Η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με το ασφυκτικό
πλαίσιο του πρωτογενούς πλεονάσματος του 3,5%. Δύσκολα η χώρα θα βρει λύση, αν δεν
απαιτήσει μονομερώς την αναδιάρθρωση του χρέους, ώστε να μπορέσει να στηρίξει
την οικονομία της. Τα αδιέξοδα μιας δεκαετίας μνημονίων θα βρεθούν ξανά μπροστά
μας. <o:p></o:p></span></div>
<br /></div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-88282732314748624752019-12-15T18:54:00.003+02:002019-12-15T18:54:40.874+02:00"Οι Βρετανοί ζήτησαν δημοκρατία και οι Εργατικοί το πλήρωσαν": Συζήτηση με τον Κώστα Λαπαβίτσα<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-size: large;">Η απομαγνητοφώνηση της συζήτησης για τις βρετανικές εκλογές που έγινε στο TheProjectProject στις 13 Δεκεμβρίου. </span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-size: large;">Σε ηχητική μορφή στο <a href="http://costaslapavitsas.blogspot.com/2019/12/blog-post.html" target="_blank"><span style="color: red;">"Ο σεισμός των βρετανικών εκλογών"</span></a> από το 7:16 μέχρι το 38:14.</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="row row-eq-height single-center" style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #212529; display: flex; flex-wrap: wrap; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; margin-left: -15px; margin-right: -15px;">
<div class="col-md-2 single-side d-none d-md-block" style="box-sizing: border-box; flex: 0 0 16.6667%; max-width: 16.6667%; min-height: 1px; padding-left: 15px; padding-right: 15px; position: relative; width: 190px;">
<div class="article-author" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 12px;">
<a class="author url fn" href="https://thepressproject.gr/author/thanos/" rel="author" style="background-color: transparent; box-sizing: border-box; color: #4f9edc; display: inline-block; font-family: "Roboto Condensed", sans-serif; font-size: 1.063em; font-weight: 700; margin-right: 8px; text-decoration-line: none;" title="Posts by Θάνος Καμήλαλης">Θάνος Καμήλαλης</a>, <a class="author url fn" href="https://thepressproject.gr/author/konstantinos-poylis/" rel="author" style="background-color: transparent; box-sizing: border-box; color: #4f9edc; display: inline-block; font-family: "Roboto Condensed", sans-serif; font-size: 1.063em; font-weight: 700; margin-right: 8px; text-decoration-line: none;" title="Posts by Κωνσταντίνος Πουλής">Κωνσταντίνος Πουλής</a></div>
<div class="article-date" style="border-bottom: 1px solid rgb(204, 204, 204); border-top: 1px solid rgb(204, 204, 204); box-sizing: border-box; color: #777777; font-size: 0.82em; margin-bottom: 6px; margin-top: 8px; padding-bottom: 8px; padding-top: 8px;">
<label style="box-sizing: border-box; display: inline-block; line-height: 20px; margin-bottom: 0.5rem;">Αναρτήθηκε: 13:07:12</label></div>
<div class="side-comments" style="box-sizing: border-box; color: #777777; cursor: pointer; font-size: 0.82em; font-weight: 700;">
<br /></div>
</div>
<div class="col-md-7 single-main" style="box-sizing: border-box; flex: 0 0 58.3333%; max-width: 58.3333%; min-height: 1px; padding-bottom: 20px; padding-left: 15px; padding-right: 15px; position: relative; width: 664.99px;">
<div class="single-thumb-container" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 8px;">
<picture class="text-center" style="box-sizing: border-box; text-align: center !important;"><source media="(min-width: 1200px)" sizes="758px" srcset="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_1920_webp/app/uploads/2019/12/20150518095004_img_03081431979221.jpg" style="box-sizing: border-box;" type="image/webp"></source><source media="(min-width: 992px)" sizes="635px" srcset="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_1200_webp/app/uploads/2019/12/20150518095004_img_03081431979221.jpg" style="box-sizing: border-box;" type="image/webp"></source><source media="(min-width: 768px)" sizes="530px" srcset="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_992_webp/app/uploads/2019/12/20150518095004_img_03081431979221.jpg" style="box-sizing: border-box;" type="image/webp"></source><source media="(min-width: 375px)" sizes="345px" srcset="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_375_webp/app/uploads/2019/12/20150518095004_img_03081431979221.jpg" style="box-sizing: border-box;" type="image/webp"></source><source media="(min-width: 0px)" sizes="345px" srcset="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_0_webp/app/uploads/2019/12/20150518095004_img_03081431979221.jpg" style="box-sizing: border-box;" type="image/webp"></source><source media="(min-width: 1200px)" sizes="758px" srcset="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_1920/app/uploads/2019/12/20150518095004_img_03081431979221.jpg" style="box-sizing: border-box;" type="image/jpg"></source><source media="(min-width: 992px)" sizes="635px" srcset="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_1200/app/uploads/2019/12/20150518095004_img_03081431979221.jpg" style="box-sizing: border-box;" type="image/jpg"></source><source media="(min-width: 768px)" sizes="530px" srcset="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_992/app/uploads/2019/12/20150518095004_img_03081431979221.jpg" style="box-sizing: border-box;" type="image/jpg"></source><source media="(min-width: 375px)" sizes="345px" srcset="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_375/app/uploads/2019/12/20150518095004_img_03081431979221.jpg" style="box-sizing: border-box;" type="image/jpg"></source><source media="(min-width: 0px)" sizes="345px" srcset="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_0/app/uploads/2019/12/20150518095004_img_03081431979221.jpg" style="box-sizing: border-box;" type="image/jpg"></source><img alt="«Οι Βρετανοί ζήτησαν Δημοκρατία και οι Εργατικοί το πλήρωσαν»: Συζήτηση με τον Κώστα Λαπαβίτσα" class="img-fluid" src="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_1920/app/uploads/2019/12/20150518095004_img_03081431979221.jpg" style="border-style: none; box-sizing: border-box; height: auto; max-width: 100%; vertical-align: middle;" width="758" /></picture><div class="image-label" style="background-color: #efefef; box-sizing: border-box; color: #777777; font-size: 0.875em; padding: 0.5em;">
<span class="fa fa-camera" style="-webkit-font-smoothing: antialiased; box-sizing: border-box; display: inline-block; font-family: "Font Awesome 5 Free"; font-size: inherit; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 900; line-height: 1; margin-right: 8px; text-rendering: auto;"></span> Nikos Libertas / SOOC</div>
</div>
</div>
</div>
<h1 class="entry-title" style="background-color: white; box-sizing: border-box; line-height: 1.2; margin-bottom: 0.5rem; margin-top: 0px;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Οι βρετανικές εκλογές της 12ης Δεκεμβρίου σημαδεύτηκαν από τον θρίαμβο του Συντηρητικού Κόμματος του πρωθυπουργού Μπορις Τζόνσον, αλλά και το βατερλό των Εργατικών, του Τζέρεμι Κόρμπιν. Αποδείχθηκε επίσης ότι τα προγράμματα είχαν μικρή σημασία για τους βρετανούς ψηφοφόρους. Το κυριάρχο ερώτημα ήταν η θέση των κομμάτων σχετικά με το Brexit. Η Δεξιά του Τζόνσον είχε σαφή θέση υπέρ της εξόδου και πανηγύρισε. Η Αριστερά του Κόρμπιν είχε υποχωρήσει στη θέση για ένα δεύτερο δημοψήφισμα και το πλήρωσε, χάνοντας την στήριξη των χαμηλών στρωμάτων, παραδοσιακών ψηφοφόρων της, σε περιοχές - προπύργια. Για όλα αυτά, αλλά και την «αριστερή επιχειρηματολογία εναντίον της Ε.Ε.», συζητήσαμε στο ραδιόφωνο του TPP με τον οικονομολόγο Κώστα Λαπαβίτσα, που έχει ασχοληθεί εκτενώς με τη βρετανική πολιτική γύρω από το Brexit.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Υπενθυμίζεται ότι στις εκλογές της Πέμπτης, το κόμμα των Συντηρητικών εξασφάλισε με άνεση την κοινοβουλευτική πλειοψηφία καθώς συγκεντρώνει 363 έδρες, αυξημένες κατά 47 σε σχέση με τις τελευταίες εθνικές εκλογές, ενώ οι Εργατικοί συγκέντρωσαν, 203 έδρες σε σχέση με τις 262 που είχαν εξασφαλίσει στις τελευταίες εθνικές εκλογές, το 2017.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Το Brexit σέρνεται εδώ και χρόνια. Σέρνεται με έναν τρόπο που φαίνεται να έχει κουράσει ταυτοχρόνως, δημοσιογράφους, πολιτικούς και κοινό, ενώ την ίδια στιγμή είναι ένα θέμα εξόχως σημαντικό, τεράστιας πολιτικής, συμβολικής και ουσιαστικής σημασίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-weight: normal;"><span style="font-size: large;"></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Ο Κώστας Λαπαβίτσας έχει γράψει ένα βιβλίο για το θέμα αυτό: «The left case Against the EU», που παρουσιάζει τα επιχειρήματα ενός lexit όπως λέγεται, μιας αριστερής εκδοχής του brexit δηλαδή, και έχει αρθρογραφήσει συστηματικά για το ζήτημα και σ’ εμάς και βεβαίως σε πολλά άλλα αγγλόφωνα μέσα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">TPP: Το πρώτο πράγμα που βλέπει κανείς αυτήν τη στιγμή και που συζητιέται τώρα, είναι ένα πολύ ηχηρό χαστούκι προς την πλευρά των Eργατικών και έχουμε συζητήσεις, που κινούνται προς την κατεύθυνση μιας κριτικής προς το πρόσωπο του Τζέρεμι Κόρμπιν. Θα ήθελα να ξεκινήσουμε από εκεί. Τι πιστεύετε ότι συνέβη με τους Εργατικούς; Ποιο ήταν το στοίχημα που έχασαν οι Εργατικοί; </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Κώστας Λαπαβίτσας: <span style="font-weight: normal;">Είναι κατά ένα τρόπο, το πιο δύσκολο και το πιο πολύπλοκο θέμα πολιτικά και για το τι θα συμβεί στην πολιτική ζωή της Βρετανίας στο μέλλον και της Ευρώπης. Κατ’ αρχήν να πω ότι η συνολική ψήφος των Εργατικών δεν υποχώρησε ιδιαίτερα. Έπεσε, αλλά δεν υποχώρησε τόσο πολύ. Αυτό που έγινε, είναι ότι χάθηκε η εργατική ψήφος, η ψήφος του κόμματος δηλαδή στις εργατικές περιοχές του Βορρά. Εκεί που ήταν τα μεγαλύτερα κέντρα επιρροής του Εργατικού κόμματος, την εργατική τάξη του Βορρά, αλλά και πιο κάτω στο κέντρο της χώρας, εκεί υπήρξαν και μεγαλύτερες απώλειες. Οι απώλειες δηλαδή είναι στην εργατική τάξη. Στον ιστορικό παράγοντα στήριξης του Εργατικού κόμματος. Όχι συνολικά στην ψήφο του εργατικού κόμματος στη χώρα. Αυτό έχει τη σημασία του.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Αυτό πώς γίνεται να προκύπτει, τη στιγμή που φαίνεται ότι υπήρχε στο πρόσωπο του Corbyn, αν συμφωνείτε, έστω με αυτή τη διαπίστωση; Μια στροφή σε προοδευτικότερες θέσεις, στον τομέα της κοινωνίας και της οικονομίας;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Αυτό λοιπόν πρέπει και να εξετάσουμε. Στις περιοχές αυτές που μετακινήθηκαν μακριά από το Εργατικό κόμμα και πήγαν είτε προς το κόμμα του κυρίου Φάρατζ, στο Brexit, το οποίο πήρε κι αυτό ένα σημαντικό ποσοστό στις περιοχές αυτές, είτε προς τους Συντηρητικούς, ήταν οι περιοχές που ψήφισαν υπέρ της εξόδου στο δημοψήφισμα. Ήταν δηλαδή ακριβώς στα λαϊκά στρώματα, τα οποία θέλανε να φύγει η χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, για το οποίο έχει ειπωθεί παλαιότερα ότι το κάνανε λόγω ρατσισμού, λόγω ανοησίας, λόγω αγραμματοσύνης,και όλα τα άλλα τα ωραία, αυτά με τα οποία στόλισαν τους εργαζόμενους αυτοί που θέλανε την παραμονή στην Ευρώπη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Αυτό που εμείς γνωρίζαμε, που πηγαίναμε στα μέρη εκείνα και που μιλήσαμε με κόσμο και ούτω καθεξής είναι ότι για το εργατικό αυτό στοιχείο, το κύριο θέμα ήταν φυσικά η κυριαρχία, το ποιος παίρνει αποφάσεις, το πού παίρνονται αποφάσεις, ποιος φτιάχνει τους νόμους, ποιος εφαρμόζει τους νόμους, δηλαδή αυτό που ονομάζουμε πηγή της κυριαρχίας. Λαϊκή κυριαρχία και Εθνική κυριαρχία. Αυτό το πράγμα δεν το κατάλαβε το Εργατικό κόμμα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><u>«Οι άνθρωποι που ψηφίσανε την έξοδο θέλουν να συμμετέχουν, να έχουν λόγο»</u></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Το βιοτικό επίπεδο δεν ήτανε; Το ότι στα μεγάλα κέντρα – όπως έχει ειπωθεί – της Βρετανίας οι άνθρωποι προοδεύουν ενώ στην επαρχία ο κόσμος έχει μείνει στάσιμος μισθολογικά τις τελευταίες δεκαετίες; Είχε ειπωθεί πολύ τότε με το Brexit…</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Άλλη μία αυθαίρετη ερμηνεία, που ακούστηκε κατά κόρο και ακούστηκε κυρίως επειδή προήλθε από μεσαία στρώματα, τα οποία ερμηνεύονται πάντα κατ’ αυτό τον τρόπο και θέλουν να βλέπουν τον εαυτό τους ως την πρωτοπορία της προόδου, ενώ οι άλλοι μένουν πίσω, γιατί έχουν αυτές τις αντιλήψεις. Δεν είναι έτσι καθόλου. Είναι πολύ πιο σύνθετο το θέμα. Φυσικά οι περιοχές αυτές έχουν υποφέρει πάρα πολύ, όπως έχουν υποφέρει κι άλλες περιοχές. Και το Λονδίνο έχει υποφέρει πάρα πολύ. Υπάρχουν περιοχές στο Λονδίνο που έχουν υποφέρει τα πάνδεινα στο τελευταίο διάστημα, απ’ την λιτότητα ή από την αλλαγή της οικονομίας ή από το μισθολογικό και ούτω καθεξής. Δεν έχουν συμπεριφερθεί με τον ίδιο τρόπο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Κι εδώ παίζει σημασία το οικονομικό, αλλά οι αντιδράσεις είναι διαφορετικές. Η αντίδραση των εργατικών στρωμάτων στο Βορρά και αλλού, είχε να κάνει βεβαίως και με την οικονομική πίεση, βεβαίως και με την αντίδραση στη λιτότητα, αλλά και με το πώς τα κομμάτια αυτά καταλαβαίνουν την κυριαρχία, τι σημαίνει γι’ αυτά η κυριαρχία και πώς καταλαβαίνουν την αλλαγή της ισορροπίας μέσα στη χώρα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Διότι, έχετε δίκιο, το Λονδίνο πιο συγκεκριμένα είναι η περιοχή που έχει ευνοηθεί οικονομικά, συνολικά μιλώντας, όχι όλο το Λονδίνο αλλά μεγάλα κομμάτια του. Και τα εργατικά κέντρα του Βορρά καταλαβαίνουν αυτό το πράγμα ως αλλαγή της ισορροπίας και καταλαβαίνουν ότι τα πάντα γίνονται στη χώρα για να ευνοούνται οι λίγοι που μένουν στις μητροπολιτικές περιοχές. Αυτό μεταφράστηκε ως απώλεια κυριαρχίας, να έχετε υπόψη σας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Απόσταση των ανθρώπων αυτών από τα τεκταινόμενα. Αδυναμία λήψης αποφάσεων. Αδυναμία συμμετοχής. Αυτό θέλανε οι άνθρωποι που ψηφίσανε την έξοδο. Δηλαδή, να μπορούν να συμμετέχουν ξανά στα πράγματα. Να έχουνε λόγο. Τους ζητήθηκε να έχουνε λόγο στο δημοψήφισμα, δώσανε τη γνώμη τους και μετά τους είπαν, ξέρετε είστε ανόητοι, είστε αγράμματοι, είστε αμόρφωτοι…</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Αυτή είναι και μία εξήγηση, που αναφέρθηκε κατά κόρον τις τελευταίες ώρες,όταν γυρίζεις την πλάτη σου σ’ αυτά τα εκατομμύρια ανθρώπους, που ψήφισαν υπέρ του brexit, δεν θα σου βγει σε καλό. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Θέλω να πω το εξής: Το Εργατικό κόμμα, στις εκλογές του ’17, μετά το δημοψήφισμα, είχε πάει καλά, με βάση ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα. Τότε όμως είχε πει, στις εκλογές εκείνες, ότι θα τιμήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Δηλαδή ότι είναι υπέρ της εξόδου. Ναι θα έχουμε τούτο και ριζοσπαστικό πρόγραμμα. Στις εκλογές που γίνανε μόλις τώρα, έχουν μεσολαβήσει δυόμιση χρόνια, η θέση των ήταν διαφορετική. Γιατί το ίδιο το κόμμα άλλαξε στάση. Και αποφάσισε να πάει για δεύτερο δημοψήφισμα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Αποφάσισε δηλαδή στην ουσία, να πει σε όλη τη χώρα, και ιδίως στα εργατικά στρώματα του Βορρά και αλλού, ότι δεν θα τιμήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Δε θα τιμήσει δηλαδή τη δημοκρατία και όλα αυτά. Αλλά παρ’ όλα αυτά θα έχει ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα. Προσπάθησε δηλαδή να μιλήσει για κάτι άλλο. Δε θα μιλήσουμε για το Brexit , ας μιλήσουμε για το σύστημα Υγείας. Ας μιλήσουμε για εθνικοποιήσεις.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Καλά είναι όλα αυτά αλλά ο κόσμος θα ήθελε να ξέρει το τι θα γίνει με το Brexit και με το δημοψήφισμα. Η δημοκρατία ξέρετε δεν είναι κάτι που απασχολεί μόνο τη μεσαία τάξη ή τους αγράμματους ή αυτούς που έχουν βγάλει το πανεπιστήμιο. Η δημοκρατία απασχολεί τους πάντες. Και το πλήρωσε τελικά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><u>«Αυτό που συνέβη είναι σεισμός»</u></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Έχω την εντύπωση ότι είναι η δεύτερη φορά που λέμε ότι οι Εργατικοί πλήρωσαν το θέμα του Brexit. Στο δημοψήφισμα έγινε ακριβώς το ίδιο. Σωστά; Και πάλι η ηγεσία είχε ταχθεί με ένα «ναι μεν αλλά», δεν είχε πάρει θέση και – δεν θυμάμαι τώρα τα ποσοστά – αλλά ένα μέρος της βάσης είχε πάει προς το Brexit. Και συζητούσαμε πάλι το ίδιο πρόβλημα στους Εργατικούς. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο κύριος μοχλός της στροφής της Βρετανίας συνολικά της χώρας, προς την έξοδο, είναι η ψήφος και η απόφαση των λαϊκών και εργατικών στρωμάτων. Αυτό, εγώ προσωπικά, δεν έχω κουραστεί να το επαναλαμβάνω, εκεί είναι η ρίζα της εξόδου της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό αρνήθηκε να το καταλάβει και να το αποδεχθεί το Εργατικό κόμμα, δεν μπόρεσε να το ενσωματώσει στην πολιτική του πρόταση, θέλησε να μιλήσει για άλλα πράγματα και το πλήρωσε. Τώρα θα μου πείτε «γιατί έγινε αυτό»; Ε αυτό έγινε γιατί το Εργατικό κόμμα έχει κι αυτό την ίδια ασθένεια που έχει και η υπόλοιπη ευρωπαϊκή Αριστερά. Έχει ευρωπαϊσμό δηλαδή. Το έχει χτυπήσει ευρωπαϊσμός. Είναι μία νέα ασθένεια αυτή, που έχει εξαπλωθεί την τελευταία δεκαετία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Πόσο σοβαρή είναι, πιστεύετε, για τους Εργατικούς; Δηλαδή σε επόμενες εκλογές, μετά το Brexit, θα είναι τόσο εύκολο να κερδίσουν, να συζητήσουν σε προτάσεις ή θα μείνει ως στίγμα; Γιατί διάβαζα κάτι μικροαναλύσεις που λέγανε ότι και παραδοσιακοί ψηφοφόροι έσπασαν τη συνήθειά τους και πήγανε στους Συντηρητικούς. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Θέλω να καταλάβετε ότι αυτό που συνέβη είναι σεισμός. Δεν είναι απλό πράγμα το χθεσινό. Αυτό που συνέβη είναι σεισμός. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Στην εκλογική περιοχή που εκλέγεται ο Dennis Skinner, ο οποίος Dennis Skinner είναι βράχος της Αριστεράς, έχει σοσιαλιστική παιδεία, ο ίδιος με σοσιαλιστικό παρελθόν, είναι μαρξιστής, είναι τέλος πάντων άνθρωπος της εργατικής τάξης απ’ τα σπλάχνα της εργατικής τάξης του Βορρά, και εκλέγεται για περίπου πέντε δεκαετίες. Έχασε την έδρα του. Ο Dennis Skinner του Bolsover. Ποιος θα το πίστευε ποτέ; Και την έχασε, καλά, την έχασε με 5000 ψήφους διαφορά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Που σημαίνει δηλαδή, ότι αυτό που συνέβη χθες ήταν σεισμός. Δεν ήταν απλό πράγμα. Δείχνει δηλαδή, ότι το Εργατικό κόμμα έχει απομακρυνθεί για τα καλά από τις ιστορικές του ρίζες, με τη διαδικασία που έχει ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια φυσικά. Αλλά το Brexit την επιτάχυνε και την έκανε πολύ μεγαλύτερη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Αυτό είναι το οξύμωρο, γιατί ο Corbyn θεωρητικά ήταν το πρόσωπο, που θα έφερνε το κόμμα στις ρίζες του. Λέγεται ότι – δεν ξέρω αν συμφωνείτε – ότι το πρόγραμμα που παρουσίασε είναι το πιο αριστερό που έχει παρουσιάσει το Εργατικό κόμμα, ώστε να ξεφύγει από τον Μπλερισμό, αλλά στην πράξη έγινε το ανάποδο, γιατί υπήρχε όλο αυτό το παγόβουνο του Brexit. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Ακριβώς αυτό ήταν το πρόβλημα. Αυτό το έχω γράψει κι εγώ, και το έχω ισχυριστεί και έτσι είναι. Το πρόγραμμα που παρουσίασε το Εργατικό κόμμα του Corbyn είναι το πιο ριζοσπαστικό πρόγραμμα εδώ και δεκαετίες. Είναι πιο ριζοσπαστικό από το πρόγραμμα του Michael Foot του 1983 και είναι ένα πρόγραμμα, το οποίο στις βασικές του παραμέτρους έχει τη συμπάθεια και τη στήριξη του Βρετανικού λαού. Υπάρχει όντως λαϊκή στήριξη για εθνικοποίηση των σιδηροδρόμων, του ύδατος, για αλλαγή στη σχέση της διοίκησης των επιχειρήσεων και συμμετοχή στην ιδιοκτησία και αλλαγών στο συμμετοχικό κεφάλαιο των εργαζομένων και όλα αυτά που πρότεινε ο Corbyn. Υπάρχει μεγάλη στήριξη γι’ αυτά τα πράγματα. Αλλά ο ριζοσπαστισμός αυτός προσπαθούσε να αποκοπεί και να υποκαταστήσει τη στάση τη σταθερή στο Brexit.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Ε δε γίνεται αυτό το πράγμα. Διότι η ταξική αντιμετώπιση και η ταξική πάλη, δεν είναι μόνο το πορτοφόλι, ξέρετε. Είναι και άλλα πράγματα. Ο κόσμος καταλαβαίνει τι θα πει δημοκρατία, καταλαβαίνει τι θα πει κυριαρχία. Καταλαβαίνει ότι στο θέμα του Brexit παίζονται ζητήματα μεγάλης σημασίας. Κι εδώ μιλάμε για τη Βρετανική εργατική τάξη. Η οποία μπορεί να μην είναι η πλέον ριζοσπαστική, η πλέον, τέλος πάντων, ρηξηκεύλευτη στην Ευρώπη και όλα αυτά, αλλά είναι η πλέον επίμονη. Είναι οι Βρετανοί, οι Εγγλέζοι για τους οποίους μιλάμε. Είναι επίμονοι οι άνθρωποι. Γι’ αυτούς το θέμα της δημοκρατίας, το θέμα της ψήφου και το θέμα του τι αποφασίσαμε έχει σημασία. Δεν αλλάζουν γνώμη εύκολα. Το οποίο το απέδειξαν κιόλας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Ένα τελευταίο θέμα, για να κλείσουμε για τους Εργατικούς. Υποθέτω ότι αυτό σημαίνει, ότι τώρα η δεξιά πλευρά των Εργατικών θα έχει ένα μόνιμο επιχείρημα, ώστε να ανακόψει οποιοδήποτε άλλο ριζοσπαστικό πρόγραμμα. «Θυμάστε τον Corbyn πώς τα είχε πάει μ’ εκείνο το μανιφέστο» θα είναι το σύνθημα…</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Ήδη ξεκίνησε αυτή η διαδικασία και αυτό που γίνεται είναι το εξής: Είναι μία αντίφαση αλλά δείχνει το τι συμβαίνει. Η γενική αντίληψη είναι ότι αυτές ήταν οι εκλογές του Brexit. Τις οποίες κέρδισε το Συντηρητικό κόμμα γιατί ήτανε καθαρό στο Brexit. Όταν όμως γυρίσει το θέμα, στο γιατί απέτυχε το Εργατικό κόμμα, εκεί όλοι ξεχνάνε το Brexit. Θέλουν να ξεχάσουν το Brexit. ιδίως η δεξιά του κόμματος και το γυρίζουν στον Corbyn. Έχασε το Εργατικό κόμμα γιατί «ο Corbyn ήταν πολύ μέτριος, έως άχρηστος πολιτικός ηγέτης και το ριζοσπαστικό πρόγραμμα που πρότεινε, παραήταν ριζοσπαστικό». Αυτό θα είναι το επιχείρημα της Δεξιάς.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Εγώ θέλω να πω το εξής: Ο Corbyn είναι όντως ένας μέτριος πολιτικός. Ποτέ δεν πιστέψαμε ότι ήταν κάτι καλύτερο. Όσοι γνωρίζαμε τα Βρετανικά πράγματα γνωρίζαμε ότι θα ήταν ένας πολιτικός της Αριστεράς χωρίς ιδιαίτερο ταλέντο. Έτυχε να βρεθεί στη θέση της ηγεσίας, ήταν η μοίρα του αυτή και τα πήγε πολύ καλά το 2017. Δεν είχε όμως ποτέ ιδιαίτερες αρχηγικές ικανότητες ή αξιώσεις.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Δεν φταίει όμως μόνο ο Corbyn γι’ αυτό. Βεβαίως αυτός έχει την ευθύνη γιατί ήταν ο αρχηγός. Σε τελική ανάλυση ο αρχηγός έπρεπε να δώσει κατευθύνσεις. Δεν φταίει όμως μόνο αυτός ή κυρίως αυτός. Αυτά τα λέει η δεξιά του Εργατικού κόμματος γιατί όντως θέλει να γυρίσει το κόμμα προς την συντηρητική κατεύθυνση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Δεν θα το βρει εύκολο όμως να το ξέρετε. Δεν θα το βρει εύκολο διότι τα κομμάτια αυτά της δεξιάς του εργατικού κόμματος είναι μ’ έναν τρόπο οι οπαδοί του Blair. Είναι οι Μπλερικοί. Είναι ένα είδος σοσιαλδημοκρατίας του 1990 και του 2000 που κυριάρχησε στο Εργατικό κόμμα και το ΄στριψε τόσο πολύ προς τα δεξιά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Αυτό που έχει συμβεί σήμερα είναι ότι και αυτή η μορφή της σοσιαλδημοκρατίας είναι ξεπερασμένη. Πράγμα που δεν το καταλαβαίνουν οι ίδιοι. Διότι σήμερα ο Μπλερισμός είναι κωμωδία. Δεν ταιριάζει με την σημερινή εποχή. Μπορεί στην εποχή του το 97΄ ή μετά την επόμενη δεκαετία να ταίριαζε με τις καταστάσεις. Να εξέφραζε κάτι από τη εποχή. Σήμερα όμως δεν εκφράζει τίποτα. Είναι ρετρό. Διότι ο κόσμος έχει μετακινηθεί. Έχει πάει σε άλλες κατευθύνσεις. Σήμερα τα θέματα τα οποία κυριαρχούν είναι θέματα όπως σας είπα και πριν κυριαρχίας ταυτότητας, θέσης του Έθνους και του κράτους στην παγκόσμια ζωή και στην παγκόσμια σκηνή…</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><u>«Δεν θα πάει πουθενά, σε άλλη Ήπειρο, η Βρετανία. Εδώ θα μείνει»</u></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Θέλω να σας ρωτήσω κάτι γι’ αυτό. Για την θέση του έθνους και του κράτους στην παγκόσμια σκηνή. Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι ότι προφανώς όπως το έχετε επεξεργαστεί κι εσείς, συζητώντας αυτό το θέμα, ένα μεγάλο μέρος των αποφάσεων περνάει σε απρόσωπους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς, που βολεύουν πάρα πολύ τις εθνικές κυβερνήσεις προκειμένου να αποδίδουν την πολιτική τους σε υπέρτερες δυνάμεις, τις οποίες δεν μπορούν να πολεμήσουν, οπότε αυτό βολεύει όλους, και αυτό ταυτοχρόνως χρησιμοποιείται σαν να ήταν μια ενσάρκωση του διεθνισμού. Σαν να είχαμε από την μια μεριά δηλαδή τα εθνικά κράτη που χαρακτηρίζονται ακριβώς από εθνικισμό, ρατσισμό και όλα τα κακά του κόσμου και από την άλλη μεριά να είχαμε τον διεθνισμό τον οποίο ενσαρκώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Αυτό έχει να κάνει με το ζήτημα της κυριαρχίας που θέσατε προηγουμένως. Κι εδώ νομίζω ότι μπορούμε να σκεφτούμε παρά τις διαφορές σε διάφορα επίπεδα, μπορούμε να σκεφτούμε και μια συσχέτιση και με την ελληνική περίπτωση. Με τον τρόπο με τον οποίο συζητήθηκε δηλαδή η ελληνική έξοδος από το Ευρώ, το Grexit και ταυτοχρόνος και τον τρόπο με τον οποίο συζητάει η ελληνική δημοσιογραφία το Brexit αυτή τη στιγμή, λέγοντας ότι είναι μια απογοήτευση, είναι η Αγγλία που πεθαίνει… Άκουγα σήμερα τέτοιες αναλύσεις, «πεθαίνει η Αγγλία του ορθολογισμού»…</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Αναλύσεις να τις κάνει ο θεός, αλλά τέλος πάντων. Κοιτάξτε, το θέμα της κυριαρχίας και του έθνους και της κοινότητας, της ταυτότητας, αυτά είναι τα καίρια ζητήματα της εποχής μας και τα ‘χει καταλάβει η Δεξιά πολύ καλύτερα από την Αριστερά. Είναι δεδομένο. Και όχι μόνο η άκρα δεξιά γιατί συνήθως ταυτίζονται αυτά τα θέματα με την άκρα δεξιά και αυτά που έχει να πει, που φυσικά και αυτή είναι μέσα, αλλά και η ίδια η Δεξιά. Ο κύριος Johnson δεν είναι ακροδεξιός, δεν είναι φασίστας, είναι ένας Συντηρητικός. Ένας Tory. είναι από το δεξιό κομμάτι του συντηρητικού κόμματος που θα δούμε τι θα κάνει. Κατάλαβε και αυτός προς τα πού πρέπει να κινηθεί και κινήθηκε έτσι ώστε να κερδίσει τις εκλογές. Κατάλαβε δηλαδή τι πρέπει να ειπωθεί σήμερα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Αυτοί που δεν καταλαβαίνουν είναι οι Μπλερικοί και οι πρώην σοσιαλδημοκράτες ή οι νυν σοσιαλδημοκράτες που νομίζουν ότι είμαστε ακόμα στην δεκαετία του 1990 και μιλούν με τον ίδιο ανόητο και κενό τρόπο για την Ευρώπη των λαών, για τα σύνορα που θα ξεπεραστούν, για τον διεθνισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλα τέτοια κουραφέξαλα. Γιατί είναι κουραφέξαλα αυτά κανονικά, είναι πράγματα κενά περιεχομένου στην σημερινή εποχή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Η κατάσταση οδεύει προς τα εκεί και το δείχνει ο κύριος Johnson. Θα γυρίσω στην Ελλάδα αλλά θέλω να σας πω κάτι για την Αγγλία ακριβώς σ’ αυτό το πράγμα, στο θέμα αυτό. Μέχρι τώρα η στάση της βρετανικής ελίτ, μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέχρι να γίνει το δημοψήφισμα, δηλαδή μέχρι να κάνει ο κύριος Cameron την επιλογή που έκανε ήταν μια στάση ότι υπογράφουμε τις συνθήκες, δεχόμαστε να είμαστε μέσα και να πληρώνουμε γιατί η Βρετανία πλήρωνε, συνέβαλλε στον προϋπολογισμό, δεν χρηματοδοτούνταν όπως χρηματοδοτείται η Γαλλία ας πούμε, αλλά σε καίρια θέματα ζητάμε εξαίρεση. Σε θέματα που μας απασχολούν. Αυτή ήταν η θέση της βρετανικής ελίτ. Και τους εξυπηρέτησε πολύ καλά η στάση αυτή για δεκαετίες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Αυτό τελείωσε με τον κύριο Cameron, δεν μπόρεσε να πάρει αυτά που ήθελε στις συναντήσεις του με τους Ευρωπαίους ηγέτες και γι’ αυτό έκανε το δημοψήφισμα. Έδειξε δηλαδή το δημοψήφισμα ότι μια ολόκληρη περίοδος είχε φτάσει στο τέλος της και θα βρει μια νέα θέση, επιδίωξε μια νέα θέση η Βρετανία όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό έχει αρχίσει να παίρνει μορφή τώρα με το Brexit. Δεν περίμενε φυσικά η Βρετανική ελίτ ότι θα ‘χουμε Brexit, αλλά το είχαμε γιατί εκδηλώθηκε ο θυμός των λαϊκών στρωμάτων. Και έτσι έχουμε τώρα το Brexit. Εδώ λοιπόν θα τοποθετηθεί ξανά η Βρετανική ελίτ ως προς την Ευρώπη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Δεν θα πάει πουθενά σε άλλη Ήπειρο η Βρετανία. Εδώ θα μείνει. Αυτοί που μιλούν για την απομάκρυνσή της από την Ευρώπη κ.ο.κ. δεν καταλαβαίνουν τι είναι η Ευρώπη. Εδώ θα μείνει. Θα συνεχίσει να έχει εμπορικές σχέσεις. Θα συνεχίσει να έχει στρατιωτικές σχέσεις με την Ευρώπη, αλλά θα τις κάνει ως κυρίαρχο κράτος. Θα έχει τις σχέσεις αυτές σε άλλη βάση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Απαλλάχτηκε δηλαδή από το πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο έχει συνταγματικό περιεχόμενο, έχει συνταγματική μορφή, πράγμα που δεν το καταλαβαίνει πολύς κόσμος. Η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν σου επιτρέπει να κάνεις ένα σωρό πράγματα, ενχωρίως, διότι οι συνθήκες έχουν χαρακτήρα Συντάγματος για τις χώρες που μετέχουν. Τώρα δεν θα υπάρχει αυτό για την Βρετανία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Θα πάρει λίγες αποφάσεις, οι οποίες θα ‘ναι διαφορετικές, καινούριες, θα μπορέσει ίσως να στηρίξει την εγχώρια βιομηχανία της με τρόπο που δεν μπορούσε να κάνει πριν, θα πάρει άλλες αποφάσεις για το εμπόριο, οι οποίες θα δημιουργήσουν και εντάσεις με την Ευρώπη. Θα θέσουν δηλαδή την Ευρώπη την ίδια προ της δικής της κατάστασης που δεν είναι καλή αυτή τη στιγμή, γιατί όσοι νομίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χαίρει άκρας υγείας, μάλλον δεν παρακολουθούν τι γίνεται.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Η Βρετανία δηλαδή στην ουσία, πιστεύω, ανοίγει το δρόμο γι’ αυτό που πρόκειται ν’ ακολουθήσει. Γιατί και άλλες χώρες θα κάνουν το ίδιο. Απ’ τη στιγμή που θα το κάνει η Βρετανία αυτό, θα το κάνουν και άλλες χώρες. Η σημασία του Brexi εδώ είναι ότι δείχνει ότι μπορεί κανείς πλέον να πάρει άλλη πορεία ως προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν υπάρχει δηλαδή το λεγόμενο σύνδρομο του Hotel California όπως γράφανε διάφοροι φιλόσοφοι της πεντάρας. Δηλαδή ότι μπορείς να μπεις μέσα αλλά δεν μπορείς να φύγεις ποτέ. Ε όχι, φεύγεις. Φεύγεις και βρίσκεις μια άλλη σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό θα συμβεί από εδώ και πέρα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><u>«Δεύτερη καταστροφή της ευρωπαϊκής Αριστεράς, μετά τον ΣΥΡΙΖΑ»</u></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Κάντε μας τώρα μία σύγκριση με τη δική μας αντίστοιχη συζήτηση όπως αναπτύχθηκε την πρώτη περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ και όπως γίνεται τώρα. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Κοιτάξτε τώρα, εδώ τα πράγματα εγώ τα βλέπω από τη σκοπιά της Αριστεράς, δεν έκρυψα ποτέ τις θέσεις μου, ούτε και τις πολιτικές μου πεποιθήσεις ή τις συμπάθειές μου. Τα βλέπω τα πράγματα από την πλευρά της Αριστεράς όσον αφορά αυτό που συνέβη στη Βρετανία και από αυτή τη σκοπιά τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Διότι εδώ έχουμε τη δεύτερη περίπτωση μετά το ΣΥΡΙΖΑ όπου ένα κομμάτι της ευρωπαϊκής Αριστεράς είχε τη δυνατότητα να αλλάξει τις καταστάσεις και αντί να δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες για τους εργαζόμενους και για την χώρα την ίδια, δημιούργησε συνθήκες ολικής καταστροφής. Ήττας. Στον ΣΥΡΙΖΑ πήρε την μορφή της πλήρους συνθηκολόγησης με ό,τι ακολούθησε, στην Βρετανία πήρε τη μορφή εκλογικής αποτυχίας. Απέτυχε δηλαδή η Αριστερά. Οι ομοιότητες είναι μεγάλες δυστυχώς και εδώ βέβαια έχουμε μία πολύ μεγαλύτερη χώρα με πολύ μεγαλύτερο ειδικό βάρος στην Ευρώπη και οι επιπτώσεις ήταν πολύ μεγαλύτερες σε βάθος χρόνου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Βέβαια η διαφορά με εμάς, είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τα κατάφερε μετά μια τετραετία για μια τέλος πάντων σχεδόν τετραετία, που κρατήθηκε περίπου στα πράγματα μετά την συνθηκολόγηση, να ξανακερδίσει. Αυτό έχει να κάνει με την υλική πολιτική παράδοση που είναι πολύ διαφορετική της Βρετανίας, της Βρετανικής. Δυστυχώς. Τα κατάφερε ο ΣΥΡΙΖΑ και επιβίωσε, αλλά βέβαια πλέον δεν θεωρείται κομμάτι σοβαρό της Αριστεράς. Είναι.ένα κομμάτι του συστήματος, ένα κομμάτι συστημικό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Γιατί έγινε αυτό; Γιατί αποδέχτηκε την Ευρώπη. Είναι πάρα πολύ απλό. Αποδέχτηκε την Ευρώπη, αποδέχτηκε το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Αποδέχτηκε δηλαδή αυτό που σας είπα προηγουμένως, το συνταγματικό πλαίσιο μες στο οποίο κινείται η ελληνική πολιτική ζωή και συμβιβάστηκε μ’ αυτό. Το άλλο πράγμα το οποίο έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον είναι το εξής: Στην χώρα μας τον πρώτο κοινωνικό λόγο στα πράγματα το 2015 τον είχαν τα μεσαία στρώματα. Ούτε καν τα μικρομεσαία. Τα μεσαία στρώματα. Αυτοί ήταν που στελέχωσαν το κίνημα του «μένουμε Ευρώπη», αυτοί ήταν που εκδήλωσαν θυμό, αυτοί ήταν που φώναξαν σ’ όλους τους τόνους ότι δεν θέλουν να φύγουν από την Ευρώπη. Τα άλλα κομμάτια τα κοινωνικά είχαν πολύ λιγότερη φωνή και το εργατικό κομμάτι, δηλαδή η μισθωτή εργασία ήταν εντελώς άφωνη. Αυτό ήταν το χαρακτηριστικό του 2015 στην Ελλάδα. Λες και δεν υπήρχε εργατική τάξη. Ήταν το κοινωνικό στρώμα το οποίο δεν μιλούσε. Πιθανότατα επειδή είχε υποστεί όσα είχε αποστεί τα προηγούμενα χρόνια λόγω της τεράστιας ανεργίας και των χτυπημάτων που είχε δεχτεί. Αλλά δεν μιλούσε.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Το παιχνίδι λοιπόν στην Ελλάδα καθορίστηκε απ’ τα μεσαία στρώματα και τον φόβο τους ή την πρόσδεσή τους με την Ευρώπη. Εδώ δεν ήταν έτσι στην Βρετανία. Τα μεσαία στρώματα και πάλι θέλανε να έχουν την σύνδεση αυτή με την Ευρώπη και είχαν την ίδια αντιμετώπιση μ’ αυτή που είχαν και τα δικά μας μεσαία στρώματα, δηλαδή δεν μπορούσαν να φανταστούν τον κόσμο εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, νομίζαν ότι θα τελειώσει η Υφήλιος αν φύγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά τα εργατικά στρώματα εδώ φέρθηκαν διαφορετικά. Δεν είχαν περάσει τις ήττες που πέρασαν τα ελληνικά στρώματα τα προηγούμενα,χρόνια. Είχαν μεγαλύτερη επιμονή και με πιο έντονο τρόπο να δείξουν αυτό που θέλανε και γι’ αυτό προέκυψε και η διαφορά η εκλογική εδώ. Γι’ αυτό κατέρρευσε και το Εργατικό κόμμα. Πήγαν στα δεξιά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Είχαμε συνέντευξη από την Claire Fox που είναι ένα τρανταχτό παράδειγμα αριστερής πολιτικού η οποία λέει ότι καλύτερα να συνταχθείς με το Brexit, έστω αυτό που είναι, παρά να παραμείνεις στο περιθώριο. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Εδώ θα διαφωνήσω με την Claire Fox. Και είναι αυτό που έχει πολύ μεγάλη σημασία να γίνει αντιληπτό και στη χώρα μας τη στιγμή αυτή. Υπάρχει ένα κομμάτι και στην ελληνική Αριστερά που συμφωνεί με την Claire Fox το οποίο επειδή βλέπει τη σημασία του Brexit γενικά στην Ευρώπη συνολικότερα, καταλαβαίνει ότι το Brexit σημαίνει ότι τα δεσμά της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι τόσο ισχυρά απ’ ό,τι πολλοί νομίζουν ότι είναι, καταλαβαίνει τη σημασία αυτού του πράγματος, θεωρεί ότι το πιο σημαντικό πράγμα είναι “Brexit να ναι και ό,τι να ναι”. Ότι δηλαδή αρκεί να φύγει η χώρα και αυτό είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Δεν είναι ακριβώς έτσι. Αυτό το πιστεύει και η Claire Fox. Και πιστεύει ότι αυτό τιμά την δημοκρατία κ.ο.κ. Δεν είναι έτσι όμως, γιατί βλέπουμε ότι το Brexit που θα κάνει ο Boris Johnson θα είναι ένα Brexit αλά δεξιά.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Εγώ προσωπικά δεν ήμουνα ποτέ υπέρ του Brexit απ τα δεξιά, όπως δεν ήμουν και ποτέ υπέρ της εξόδου από την νομισματική Ένωση απ’ τα δεξιά. Ποτέ δεν υποστήριξα ότι πρέπει να γυρίσουμε στην δραχμή με όποιο τρόπο να ναι και με τον τρόπο της Δεξιάς. Δεν είπα ποτέ τέτοιο πράγμα. Άλλοι τα σκέφτονταν αυτά, όσο τα σκέφτονταν.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Το Brexit που θα κάνει ο κύριος Johnson τώρα και οι Συντηρητικοί θα είναι ένα Brexit που θα χτυπήσει τα εργατικά στρώματα. Θα φέρει δυσκολίες μεγάλες στο λαϊκό στοιχείο, δεν πρόκειται να φέρει αυτά που ζητάει ο κόσμος στον τομέα της υγείας, της παιδείας και γενικά της πρόνοιας. Δεν πρόκειται να είναι οι καταστάσεις καλές για το λαϊκό στοιχείο ακριβώς γιατί οι συντηρητικοί που κάνουν αυτή την κίνηση απ’ τα δεξιά, που έχουν αυτή την επιτυχία που έχουν από τα δεξιά, έτσι θα κινούνται τα πράγματα και γι’ αυτό πάλι φταίει η αριστερά που δεν έδωσε στον κόσμο μια διέξοδο. Αλλά αυτό δεν είναι το Brexit που ούτε εγώ ούτε άλλοι της αριστεράς εδώ στη χώρα θα θέλαμε και σίγουρα διαφωνούμε με την Claire Fox στην εκτίμηση που κάνει αυτή του Brexit.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Μάλιστα. Κύριε Λαπαβίτσα σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για τη συζήτηση που είχαμε. Δεν ξέρω αν έχετε κάτι άλλο να προσθέσετε. Κάτι που θα θέλατε να πείτε και δεν είχατε την ευκαιρία. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Είπαμε πολλά και ήταν καλό αυτό. Ελπίζω να είναι χρήσιμα και ελπίζω να μην μακρηγορήσαμε. Είπαμε πολλά. Το τελευταίο που έχω να σας πω είναι το εξής: Είναι όντως ιστορικές οι στιγμές. Θα δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στην Βρετανία. Η μάχη θα είναι μεγάλη και μες στο εργατικό κόμμα. Δεν σημαίνει ότι θα κερδίσει η δεξιά του. Δεν είναι δεδομένο αυτό, αν και θα βγει με μεγάλη επιθετικότητα το επόμενο διάστημα. Από το τι θα συμβεί στο εργατικό κόμμα και το πώς θα εξελιχθούν οι καταστάσεις εδώ και το πώς θα μπορέσει να ανακτήσει επαφή με τα εργατικά στρώματα της Βρετανίας, θα εξαρτηθούν πολλά και για το πώς θα κινηθεί όλη η αριστερά σ’ ολόκληρη την Ευρώπη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Θα κάνω μία τελευταία ερώτηση. Θεωρείτε ότι υπήρχε ένα κομμάτι τακτικού υπολογισμού σ’ αυτό που έκανε το Εργατικό κόμμα ή είναι ειλικρινείς οι ψευδαισθήσεις σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση; Πιστεύουν ότι μ’ αυτήν θα έπρεπε να είναι δεμένο το μέλλον τους;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Δυστυχώς το μεγαλύτερο κομμάτι του στελεχικού του δυναμικού πιστεύει βαθιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και ο λόγος είναι ότι το στελεχικό αυτό δυναμικό δεν έχει πλέον την ίδια εργατική προέλευση που είχε στο παρελθόν. Το στελεχικό αυτό δυναμικό έχει σε μεγάλο βαθμό προέλευση από τα μεσαία στρώματα. Εκεί είναι και οι κοινωνικές τους προσβάσεις. Άλλαξε ο χαρακτήρας δηλαδή του Εργατικού κόμματος. Έχει γίνει πολύ πιο μεσοαστικός και για τα στρώματα αυτά η Ευρώπη έχει μετατραπεί σε ένα είδος θρησκείας, ένα είδος ιδεολογήματος. Λένε Ευρώπη και λυγίζουν τα γόνατά τους. Φαντασιώνονται κάτι το οποίο δεν υπάρχει στην πραγματικότητα. Το ‘χουν φτιάξει μες στο κεφάλι τους αλλά το φαντασιώνονται.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Υπάρχει λοιπόν ένα μεγάλο κομμάτι του Εργατικού κόμματος το οποίο όντως το πιστεύει βαθιά αυτό. Δεν είναι δηλαδή ψέμα ή τέλος πάντων προσποίηση ή τακτικισμός. Είναι βαθιά πίστη, αλλά αυτό δεν ίσχυε για όλη την ηγεσία. Υπήρχαν κομμάτια της ηγεσίας που καταλάβαιναν το πρόβλημα της Ευρώπης όπως είναι αυτή σήμερα και τα πλεονεκτήματα της εξόδου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Αλλά δεν μπόρεσε να λύσει αυτό το ζήτημα ο κύριος Corbyn. Αυτή ακριβώς είναι η αρχηγική του αδυναμία. Δεν μπόρεσε να βρει μια τομή η οποία να επιτρέψει στο κόμμα του να πάει μπροστά. Δεν μπόρεσε δηλαδή να κρατήσει τα μεσαία αυτά στρώματα και να δώσει στα εργατικά στρώματα τη θετική προοπτική.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-weight: normal;"><span style="font-size: large;"></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large; font-weight: normal;">Να πει δηλαδή ότι το Brexit δεν είναι μία ασθένεια την οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε, γιατί αυτό λέγανε στο λαϊκό κομμάτι, αλλά να πει ότι το Brexit είναι μια ευκαιρία να πάμε τη χώρα μας σε άλλη κατεύθυνση που θα είναι θετική για τα εργατικά και λαϊκά στρώματα και έτσι να μπορέσει να πείσει και μεγάλα κομμάτια της μεσαίας τάξης. Αυτό δεν μπόρεσε να το καταφέρει. Αυτή είναι η προσωπική του ηγετική αδυναμία, αυτό ήταν το σφάλμα του και αυτό θα το πληρώσει ιστορικά. Γιατί στην ιστορία θα μείνει ως ο ηγέτης του εργατικού κόμματος που έφερε μία τρομακτική ήττα, παρά το γεγονός ότι είναι ένας έντιμος άνθρωπος, έστω μικρών δυνατοτήτων, αλλά είναι ένας έντιμος άνθρωπος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 16px; font-weight: 300; margin-bottom: 1rem;">
<br /></div>
</h1>
</div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-30731355959631374392019-12-13T19:47:00.001+02:002019-12-13T19:47:19.494+02:00Ο σεισμός των βρετανικών εκλογών<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div>
<br /></div>
<div>
<span style="font-size: large;">Οι βρετανικές εκλογές είναι αναμφίβολα το σημαντικότερο πολιτικό γεγονός των τελευταίων ετών στην Ευρώπη. </span></div>
<div>
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div>
<span style="font-size: large;">Μια συζήτηση για τα αποτελέσματα στο </span><h4 style="background-color: #003b59; box-sizing: border-box; color: #212529; font-family: "Roboto Slab", serif; font-size: 30px; font-weight: 500; line-height: 1.2; margin-bottom: 0px; margin-top: 12px;">
<a href="https://thepressproject.gr/" rel="tpp-home" style="background-color: transparent; box-sizing: border-box; color: rgb(255, 255, 255) !important; text-decoration-line: none;">ThePressProject</a></h4>
<div>
<br /></div>
<span style="font-size: large;">Με τον Θάνο Καμήλαλη και τον Κωνσταντίνο Πουλή. </span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<img alt="Η «Φάρμα των Ζώων» της 13ης Δεκεμβρίου 2019" height="213" src="https://res.ages.im/fb42dc7935cc71996662001b/article_1920/app/uploads/2019/09/faffar.jpg" width="320" /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<span style="font-size: large;">Από το 7:16 μέχρι το 38:14</span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<a href="https://thepressproject.gr/i-farma-ton-zoon-tis-13is-dekemvriou-2019/" target="_blank"><span style="color: red; font-size: large;">https://thepressproject.gr/i-farma-ton-zoon-tis-13is-dekemvriou-2019/</span></a></div>
</div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-29425834282804561582019-11-05T08:26:00.000+02:002019-11-05T08:29:24.630+02:00Βαθιά στο τέλμα<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Οι διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου όσο περισσότερο έχαναν τη δυνατότητα άσκησης ανεξάρτητης πολιτικής απέναντι στην ανερχόμενη Ρώμη, τόσο περισσότερο τόνιζαν την υπεροχή του ελληνικού πολιτισμού. Για να παρηγοριούνται έκαναν μεγαλοπρεπείς αθλητικούς αγώνες. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Βάζοντας τα μικρά με τα μεγάλα, κάτι ανάλογο συμβαίνει με την ελληνική οικονομία. Όσο περισσότερο χάνεται η ανεξαρτησία στην οικονομική πολιτική, τόσο πολυπλοκότερες γίνονται οι θεωρητικές ασκήσεις περί ανάπτυξης. Τελευταίο παράδειγμα το Αναπτυξιακό Πολυνομοσχέδιο του κ. Γεωργιάδη, μεγέθους 240 σελίδων και 213 άρθρων. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Το νομοσχέδιο επιδιώκει να προσελκύσει ‘στρατηγικές επενδύσεις’ συμβάλλοντας στην δημιουργία ‘επιτελικού κράτους’. Πραγματεύεται πλήθος επιμέρους θεμάτων, από την κατασκευή κεραιών στην ξηρά, μέχρι τις τηλεσυνεδριάσεις στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια. Δίνει κίνητρα και φοροαπαλλαγές για μηχανολογικό εξοπλισμό, επιτρέπει την ‘επέκταση’ του ανώτατου συντελεστή δόμησης 0,6, καθώς και ‘παρεκκλίσεις’ από τους ισχύοντες κανονισμούς δόμησης. Αφαιρεί επίσης εργασιακά δικαιώματα δημιουργώντας εξαιρέσεις από τις εθνικές συλλογικές συμβάσεις και περιορίζοντας την επεκτασιμότητα των κλαδικών. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Δεν υπάρχει όμως απολύτως καμία περίπτωση να οδηγήσει στην πολυπόθητη ανάπτυξη. Τα ποσά που έχει στη διάθεσή του ο κ. Γεωργιάδης για τα προγράμματα του Αναπτυξιακού δεν φτάνουν καν το ένα δις. Πρόκειται για σταγόνα στον ωκεανό. Το νομοσχέδιο πολυλογεί ακατάσχετα για να καλύψει την απουσία περιεχομένου. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Η ‘Στρατηγική Ανάπτυξης για το Μέλλον’ του ΣΥΡΙΖΑ το 2018 ήταν εκ πρώτης όψεως πολύ διαφορετική. Είχε ‘ολιστική’ θεώρηση και ανέλυε τις γενικές επιλογές ανάπτυξης, σε έκταση μάλιστα 126 σελίδων. Επιδίωκε την βιώσιμη ανάπτυξη – δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς – και πρότεινε την ίδρυση επενδυτικής τράπεζας. Ενδιαφέρουσες ιδέες αναμφίβολα, αλλά με την ίδια βασική αδυναμία του Αναπτυξιακού του κ. Γεωργιάδη: έλλειψη πυρομαχικών, δηλαδή ουσιαστικής χρηματοδότησης. Πολυλογία χωρίς περιεχόμενο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Λέει πολλά αυτός που μπορεί να κάνει λίγα. Μέσα στο μνημονιακό πλαίσιο που αποδέχθηκαν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 2010 – με την εξαίρεση των επτά πρώτων μηνών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ του 2015 – τα περιθώρια ανεξάρτητης αναπτυξιακής πολιτικής είναι ανύπαρκτα. Η χώρα είναι αναγκασμένη να εξυπηρετεί το υπέρογκο χρέος αντιμετωπίζοντας ασφυκτικές δημοσιονομικές πιέσεις, να προωθεί τις ιδιωτικοποιήσεις και να απορρυθμίζει τις αγορές. Την αναπτυξιακή πολιτική της Ελλάδας στην πράξη την καθορίζει ο πανίσχυρος, στυγνός και μέτριος κ. Ρέκλινγκ. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Το αποτέλεσμα είναι αναπτυξιακό τέλμα. Οι επενδύσεις μετά βίας έφτασαν τα 23 δις το 2018, όταν το 2007 ήταν 62 δις. Η ανταγωνιστικότητα λιμνάζει από το 2013. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν μόλις κατά 4,1% το πρώτο οκτάμηνο του 2019, ενώ παράλληλα αυξήθηκαν και οι εισαγωγές κατά 1,9%, διογκώνοντας έτσι το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά 7,7%. Δεν χρειάζεται καν να μιλήσουμε για την πολυετή στασιμότητα στο λιανικό εμπόριο. Ούτε βέβαια για την ανεργία της τάξης του 17%, η οποία έχει υποχωρήσει μόνο επειδή δημιουργούνται πρόσκαιρες θέσεις εργασίας με χαμηλότατους μισθούς, ενώ ολόκληρες περιοχές της χώρας αδειάζουν από την μαζική μετανάστευση. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Με τις σημερινές πολιτικές, η Ελλάδα είναι καταδικασμένη σε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μακροπρόθεσμα, μετά βίας πάνω από 1%, στην καλύτερη περίπτωση φτάνοντας το 2-3% ορισμένα χρόνια. Τι μπορεί να γίνει για να αντιμετωπιστεί αυτή η ιστορική συρρίκνωση; Τίποτε, αν δεν υπάρξει αντιστροφή πολιτικής. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Το άμεσο πρόβλημα της χώρας δεν είναι η πλευρά της προσφοράς, όπως πρεσβεύει ο κ. Ρέκλινγκ και η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Δεν θα μπούμε σε άλλη πορεία μέσω των πολυθρύλητων ‘μεταρρυθμίσεων’. Το άμεσο πρόβλημα είναι η συνεχής περιστολή της συνολικής εγχώριας ζήτησης. Τα εξωπραγματικά πλεονάσματα του 3,5%, οι χαμηλοί μισθοί και η έλλειψη τραπεζικών πιστώσεων δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για κατανάλωση και επενδύσεις. Χωρίς την παραοικονομία, η οποία εμφανώς ανθεί στηρίζοντας την κατανάλωση ορισμένων κοινωνικών στρωμάτων, τα πράγματα θα ήταν ακόμη χειρότερα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως ανάσα στην εγχώρια οικονομία. Υπάρχουν πολλοί που φέρνουν τα παραδείγματα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, οι οποίες – υποτίθεται – κατάφεραν να βγουν από την κρίση με επιτυχία. Ας προσέξουν τα στοιχεία λίγο καλύτερα. Η κύρια αιτία των θετικών ρυθμών ανάπτυξης των δύο χωρών τα τελευταία χρόνια ήταν η τόνωση της εγχώριας κατανάλωσης. Όχι η περιβόητη εξωστρέφεια και οι εξαγωγές. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Αν υπάρξει πολιτική τόνωσης της ζήτησης, η ελληνική οικονομία θα γνωρίσει μια σχετική ανάκαμψη. Οι όροι θα γίνουν ευνοϊκότεροι για να αντιμετωπίσουμε ρεαλιστικά το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας, δηλαδή την στρεβλή πλευρά της προσφοράς. Να δούμε κατάματα τις δομικές της αδυναμίες, όπως την αρνητική καθαρή αποταμίευση, την υπερανάπτυξη των υπηρεσιών, το αναποτελεσματικό τραπεζικό σύστημα, την γήρανση και την μείωση του ενεργού πληθυσμού. Να σκεφτούμε με ψυχραιμία αν όλα αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσα στο πλαίσιο της ΟΝΕ και της ΕΕ. Τότε ίσως υπάρξει και αναπτυξιακό πρόγραμμα με περιεχόμενο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-63647712152480428512019-07-17T08:56:00.001+03:002019-07-17T08:56:50.647+03:00Ο δρόμος θα είναι μακρύς: Αναζητώντας τη σύγχρονη Αριστερά (Μέρος Δεύτερο)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; line-height: 150%;"><span style="font-size: x-small;"><i style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα αγγλικά στο <a href="https://www.jacobinmag.com/2019/07/greece-syriza-election-new-democracy-alexis-tsipras" style="color: #6c6c70; text-decoration-line: none;" target="_blank">Jacobin</a> στις 10 Ιουλίου 2019. Η ελληνική μετάφραση του Πρώτου Μέρους δημοσιεύτηκε στο <a href="https://thepressproject.gr/o-makrys-dromos-tis-elladas/" style="color: #6c6c70; text-decoration-line: none;" target="_blank">The Press Project</a> στις 13 Ιουλίου 2019 και του Δεύτερου Μέρους στις 17 Ιουλίου 2019.</i> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12pt; line-height: 150%;">Οι κοινωνικές και
ταξικές επιπτώσεις των επιλογών πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ ήταν εντονότατες και
ερμηνεύουν την ήττα του, αλλά και την ικανότητά του να διατηρήσει σημαντική
εκλογική στήριξη. Αυτά τα ζητήματα αναλύονται στο Δεύτερο Μέρος του άρθρου.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12pt; line-height: 150%;">Συνοπτικά μιλώντας
για την κατάσταση της Ελλάδας, δεν αποτελεί έκπληξη ότι ο τομέας με τη
γρηγορότερη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια ήταν ο τουρισμός, με την εκτίναξη του </span><span style="background: white; font-size: 12pt; line-height: 150%;">Airbnb</span><span lang="EL" style="background: white; font-size: 12pt; line-height: 150%;">. Η χώρα
έχει βαλτώσει. Ο τουρισμός είναι βέβαια ευπρόσδεκτος σε μια οικονομία που έχει
τσακιστεί από την κρίση, αλλά αντιπροσωπεύει πλήρες αναπτυξιακό αδιέξοδο. Αυτή
είναι η σκληρή πραγματικότητα της Ελλάδας και αυτή θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό
τις εξελίξεις. <span style="color: red;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<h1 style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/null" name="_grg47fnkrnpw"></a><span lang="EL" style="mso-ansi-language: EL;">Δεύτερο μέρος<o:p></o:p></span></h1>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<u><span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Η εκλογική αντοχή του ΣΥΡΙΖΑ<o:p></o:p></span></u></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;"><br />
Το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής δανειστών και ΣΥΡΙΖΑ ήταν η
συνεχής και παγιωμένη φτώχεια. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Η ανεργία έπεσε από το 27% το 2013
στο 18% το 2019, αλλά οι νέες θέσεις εργασίας είναι πολύ χαμηλής ποιότητας,
αβέβαιες και με χαμηλές απολαβές, ειδικότερα για τους νέους. Η ΔΟΕ (Διεθνής
Οργάνωση Εργασίας) ανέφερε πως οι πραγματικοί μισθοί <i>μειώθηκαν</i> σημαντικά
το 2017 και είναι πιθανό ότι το ίδιο συνέβη και το 2018. Το 2018 το ένα τρίτο
των εργαζομένων αμειβόταν με λιγότερο από 400 ευρώ το μήνα προ φόρων. Κατά την
περίοδο ΣΥΡΙΖΑ - παρά τις συνεχείς ρητορικές εξάρσεις της κυβέρνησης για έξοδο
από την κρίση με την ‘κοινωνία όρθια’ - η εκμετάλλευση στον ιδιωτικό τομέα πραγματικά
εκτοξεύθηκε.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;"><br />
Η φτώχεια εντάθηκε ακόμη περισσότερο λόγω της λιτότητας και των ιδιωτικοποιήσεων
στην παροχή κοινωνικής πρόνοιας - υγεία, εκπαίδευση, στέγαση- που περιείχε το
μνημόνιο του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν προκαλεί έκπληξη λοιπόν η μαζική φυγή τουλάχιστον 400.000
Ελλήνων υψηλής κατάρτισης την τελευταία δεκαετία, η οποία συνεχίστηκε απρόσκοπτα
και στα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ. Οι πρωτεύουσες της Ευρώπης -Βερολίνο, Λονδίνο,
Στοκχόλμη και αλλού- έχουν γεμίσει από Έλληνες ανώτερης εκπαίδευσης που
εργάζονται ως γιατροί, πολιτικοί μηχανικοί, οικονομολόγοι, αλλά και οικοδόμοι
και μηχανικοί. Η Ελλάδα χάνει την υψηλά καταρτισμένη νεολαία της, ενώ ο ρυθμός γεννήσεων
καταρρέει και ο πληθυσμός γερνάει ταχύτατα. Η μείωση του πληθυσμού, η φτώχεια
και η βαθμιαία παρακμή είναι αποτελέσματα της εφαρμογής των πολιτικών που επιβλήθηκαν
από την ΕΕ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;"><br />
Ο ΣΥΡΙΖΑ τελικά συνειδητοποίησε ότι τα μέτρα του Τρίτου Μνημονίου είχαν
σοβαρότατες κοινωνικές επιπτώσεις και προς το τέλος της κυβερνητικής του
θητείας οδηγήθηκε στην υιοθέτηση μιας πολιτικής αναδιανομής. Μέρος των
πλεονασμάτων που ξεπερνούσαν τον στόχο του 3,5 τοις εκατό αναδιανεμήθηκαν σε
συνταξιούχους, οικογένειες με χαμηλό εισόδημα και σε άλλους μέσω σχετικά μικρών
κοινωνικών επιδομάτων. Αυτό που συνέβη στην πράξη ήταν ότι το τεράστιο φορολογικό
βάρος που επιβλήθηκε στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρησιμοποιήθηκε εν μέρει για
να στηρίξει τα χαμηλά και πολύ χαμηλά εισοδήματα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Μια τέτοια πολιτική ελάχιστα είχε να
κάνει με τη σοσιαλιστική αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου. Η
σοσιαλιστική αναδιανομή επιδιώκει να αλλάξει την ισορροπία στη διανομή του
εθνικού εισοδήματος προς όφελος της εργατικής τάξης και εις βάρος του κεφαλαίου.
Στοχεύει στην αναδιανομή ενός αυξανόμενου εισοδήματος και πλούτου, καθώς η
οικονομία θα αναπτύσσεται. Ο ΣΥΡΙΖΑ στην ουσία έκανε αναδιανομή της φτώχειας
μέσα σε μια στάσιμη οικονομία με την ελπίδα να διατηρήσει την εκλογική του
επιρροή. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;"><br />
Αντίστοιχη ήταν και η απόφαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να αυξήσει τον κατώτατο
μισθό μετά επίσημη λήξη του Τρίτου Μνημονίου τον Αύγουστο του 2018, ο ΣΥΡΙΖΑ
αποφάσισε να αυξήσει τον κατώτατο μισθό. Πριν την κρίση ο κατώτατος μισθός της
χώρας ήταν 751 ευρώ μηνιαίως, αλλά το 2012 μειώθηκε στα 586 ευρώ (και στα 510 για
εργαζόμενους κάτω των 25, ως ‘υποκατώτατος’). Από τον Φεβρουάριο του 2019, η
κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ανέβασε τον κατώτατο μισθό στα 650 ευρώ, ενώ ο ‘υποκατώτατος’
καταργήθηκε. Σχεδόν 1 εκατομμύριο εργαζόμενοι επηρεάστηκαν θετικά από αυτό το
μέτρο. Παράλληλα, η κυβέρνηση ξεκίνησε να παίρνει κάποια μέτρα για την ‘επαναρύθμιση’
της αγοράς εργασίας. Οι συλλογικές συμβάσεις έγιναν ξανά γενικά δεσμευτικές,
προσφέροντας πλεονεκτήματα στους εργαζόμενους διαφόρων τομέων, συμπεριλαμβανομένου
του τραπεζικού, του τουριστικού και του εξορυκτικού. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Η αντοχή που έδειξε ο ΣΥΡΙΖΑ στις
εκλογές και η ικανότητά του να αποφύγει τη δραματική πτώση των ποσοστών του
οφείλονται σε μεγάλο βαθμό σε αυτά τα μέτρα, παρά το ότι πάρθηκαν καθυστερημένα
και με εκλογική στόχευση. Μπόρεσε έτσι να διατηρήσει σημαντικές εκλογικές
δυνάμεις στις εργατικές περιοχές της Αθήνας, του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης και
σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Οι περιοχές αυτές παραδοσιακά στήριζαν το ΠΑΣΟΚ, αν
και ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε πολύ λιγότερες ψήφους από ό,τι έπαιρνε συνήθως το ΠΑΣΟΚ. Από
τη άλλη, πλήρωσε το τίμημα της συνθηκολόγησής του με την ΕΕ και τους δανειστές
της Ελλάδας. Τα χαμηλά μεσαία στρώματα στράφηκαν εναντίον του, ειδικά εκείνα
που είναι στενά συνδεδεμένα με τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες
σήκωσαν το μεγάλο βάρος της στασιμότητας και της φορολογικής πολιτικής των
τελευταίων ετών. Τα στρώματα αυτά έπαιξαν καίριο ρόλο στην εκλογική άνοδο της
ΝΔ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<u><span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Τι μπορεί να κάνει η νέα
κυβέρνηση; <o:p></o:p></span></u></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;"><br />
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η πολιτική πρωτοβουλία ανήκει στην αναγεννημένη
ΝΔ. Ο νέος της αρχηγός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι προσωποποίηση της ελίτ που
για δεκαετίες κυριαρχεί στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά πράγματα της Ελλάδας.
Περιβάλλεται από γόνους οικογενειών που επίσης κυριαρχούν στα ελληνικά
πράγματα. Ο πυρήνας της οικογενειοκρατικής ελίτ, του ηγεμονικού αστικού μπλοκ που
παραδοσιακά κυβερνά την Ελλάδα – και την οδήγησε στην καταστροφή το 2010 –
επέστρεψε εξαγνισμένος. Αυτό κληροδοτεί η ‘πρώτη φορά Αριστερά’ του Αλέξη
Τσίπρα μετά από σχεδόν πέντε χρόνια εξουσίας. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Ο Μητσοτάκης φαίνεται όμως να έχει
πάρει κάποια μαθήματα από την κρίση και το εκλογικό σοκ που επέφερε στη Νέα
Δημοκρατία. Έχει στελεχώσει το περιβάλλον του με τεχνοκράτες - συχνά ανθρώπους
των αγορών και των επιχειρηματικού κόσμου- και επιχειρεί να δώσει μια εικόνα αποτελεσματικότητας,
εκσυγχρονισμού και προόδου. Παράλληλα φρόντισε να διευρύνει την επιρροή του στο
χώρο του κέντρου βάζοντας στην κυβέρνηση στελέχη από το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι και αλλού.
Θα δοκιμάσει να δημιουργήσει την εντύπωση κυβέρνησης ευρείας αποδοχής που
στοχεύει στην ‘πρόοδο’ και το ξεπέρασμα της κρίσης. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Για το σκοπό αυτό έχει υποσχεθεί τη
μείωση των φόρων κι έτσι έγινε αρεστός στα κοινωνικά στρώματα που επιβάρυνε
περισσότερο ο ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα υποσχέθηκε να αυξήσει τις επενδύσεις με την
ελπίδα να επιταχύνει την ανάπτυξη και να δημιουργήσει καλές θέσεις εργασίας. Το
πρόγραμμα και η οπτική της κυβέρνησής του είναι αναφανδόν νεοφιλελεύθερα,
στοχεύοντας στη συρρίκνωση και αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα με σκοπό την
τόνωση του “πλουτοπαραγωγικού” ιδιωτικού τομέα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το μήνυμα
του βρίσκει κάποια απήχηση, ακόμα και στους νέους, που σχετίζουν το δημόσιο
τομέα με την διαφθορά, την αναποτελεσματικότητα και τον νεποτισμό. Τα χρόνια
της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έκαναν ακόμη μεγαλύτερη την επιρροή της
νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;"><br />
Παρόλα αυτά, η Νέα Δημοκρατία δεν θα το βρει καθόλου εύκολο να τηρήσει τις
υποσχέσεις της. Το στενό πλαίσιο που έχουν επιβάλει οι δανειστές στη χώρα
δημιουργεί συνθήκες οικονομικής ασφυξίας και αφήνει πολύ λίγο χώρο δράσης, όπως
καταδείχθηκε στο Πρώτο Μέρος του άρθρου. Θα είναι αδύνατο να μειωθούν σημαντικά
οι φόροι χωρίς να υπάρξει μεγάλη μείωση του στόχου του 3,5% για τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Δεν υπάρχει καμία σοβαρή ένδειξη ότι ΕΕ θα συμφωνήσει, δεδομένου ότι για να το
δεχτεί θα πρέπει να αλλάξει η προοπτική βιωσιμότητας του τεράστιου δημόσιου
χρέους. Η πτώση των διεθνών επιτοκίων, καθώς οι κεντρικές τράπεζες και των ΗΠΑ
και της Ευρώπης συνεχίζουν να παρέχουν άφθονες δημόσιες πιστώσεις, μπορεί μεν να
μειώνει τα σπρεντ των ελληνικών ομολόγων, αλλά πολύ δύσκολα θα μεταβάλλει την
ανάλυση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Σύντομα θα διαπιστώσει και η νέα
κυβέρνηση ότι ο κ. Ρέγκλινγκ του </span><span style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-highlight: white;">ESM</span><span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">, το στεγνό και ξεροκέφαλο γεράκι που εποπτεύει τα
δημοσιονομικά πράγματα της ΕΕ, δεν κάνει χάρες σε κανένα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Θα είναι επίσης πολύ δύσκολο να
αυξηθούν σημαντικά οι επενδύσεις στα επόμενα χρόνια, ό<span style="color: red;">,</span>τι
κι αν λέει η κυβέρνηση. Η τραγική κατάσταση του τραπεζικού τομέα και η αρνητική
καθαρή αποταμίευση της χώρας δεν το επιτρέπουν. Μπορεί να υπάρξει μια προσωρινή
αύξηση το αμέσως επόμενο διάστημα δεδομένου ότι οι ιδιώτες καπιταλιστές έχουν νιώσει
ενθαρρυμένοι από την αλλαγή κυβέρνησης, αλλά δεν υπάρχουν οι βάσεις για τη
μεγάλη επενδυτική έκρηξη που χρειάζεται η χώρα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Η ιδέα, τέλος, ότι
μπορεί να υπάρξει συστηματική και μεγάλη προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων που
θα σπρώξει τη χώρα στην ανάπτυξη είναι μια ιδιαίτερα αγαπημένη ‘φούσκα’ των
εγχώριων συντηρητικών οικονομολόγων και των οικονομικών προφητών των ΜΜΕ. Η
Ελλάδα δεν έχει παράδοση σε μεγάλες ξένες επενδύσεις, ενώ το επενδυτικό κενό που
αντιμετωπίζει ώστε να αναδομήσει την οικονομία της είναι τεράστιο για να
καλυφθεί από ξένους επενδυτές. Πέρα από τις ιδιωτικοποιήσεις και την πώληση
δημόσιων περιουσιακών στοιχείων σε διάφορα διεθνή αρπακτικά, είναι πολύ δύσκολο
να διακρίνει κανείς μια βάση για συστηματική αύξηση των ξένων επενδύσεων.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Τα φιλόδοξα σχέδια της
νέας κυβέρνησης θα έρθουν σύντομα αντιμέτωπα με τη σκληρή πραγματικότητα της μεταμνημονιακής
ελληνικής οικονομίας. Η αδήριτη ροπή προς τη στασιμότητα και το ασφυκτικά
περιοριστικό πλαίσιο – και τα δύο απόρροια της πολιτικής των δανειστών που
επιβλήθηκε στη χώρα – θα διδάξουν το δικό τους μάθημα στον πολλά υποσχόμενο κ.
Μητσοτάκη. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<u><span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Αναζητώντας την
Αριστερά<o:p></o:p></span></u></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Μετά την ήττα του, ο
Αλέξης Τσίπρας θα επιχειρήσει να ανασυγκροτήσει τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια παράταξη της
κεντροαριστεράς - ένα σύγχρονο κακέκτυπο του παλιού ΠΑΣΟΚ. Η διατήρηση της
εκλογικής βάσης του κόμματος στις πρόσφατες εθνικές εκλογές του δίνουν σίγουρα
δύναμη για να προχωρήσει στο σχέδιό του. Θα δυσκολευτεί όμως πολύ να δημιουργήσει
τους οργανικούς δεσμούς με τις τοπικές κοινωνίες, τα συνδικάτα και τους άλλους
κοινωνικούς φορείς που είχε το παλιό ΠΑΣΟΚ. Μετά από πέντε σχεδόν χρόνια
εξουσίας, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ελάχιστα ερείσματα στα συνδικάτα και στις τοπικές κοινωνίες.
Στις δημοτικές εκλογές του Μαΐου, από 332 συνολικά δήμους στην επικράτεια κέρδισε
σε λιγότερους από δέκα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Εξίσου δύσκολο θα
αποδειχθεί για τον Τσίπρα να προσδώσει στον ΣΥΡΙΖΑ τον ιδεολογικό και
οργανωτικό κορμό ο οποίος είναι απολύτως απαραίτητος για ένα κόμμα εξουσίας. Ποια
ακριβώς θα είναι η ιδεολογική ταυτότητα της ‘Προοδευτικής Συμμαχίας’ στην οποία
προσβλέπει; Η επιδίωξη της εξουσίας, που είναι και ο μόνος στόχος του, δεν
αποτελεί δυστυχώς ιδεολογία. Δεν χρειάζεται καν να αναφέρουμε ότι οποιαδήποτε
προσπάθεια να βρεθεί καινούργια ιδεολογική ταυτότητα για τον ΣΥΡΙΖΑ θα
προσκρούσει στο προφίλ της αναξιοπιστίας που μέσα στα χρόνια έχει αποκτήσει ο
Αλέξης Τσίπρας. Τέλος, πως θα αυξηθεί το δυναμικό των μελών του ΣΥΡΙΖΑ δεδομένου
ότι σήμερα διαθέτει λιγότερα από 30.000 μέλη και το μεγαλύτερο μέρος των
κομματικών στελεχών ενσωματώθηκε στην κρατική μηχανή κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής
θητείας; Όσοι συνήθισαν στις ανέσεις της εξουσίας δύσκολα θα σηκώσουν την επίμονη
και εξαντλητική δουλειά που απαιτείται για να χτιστούν οι οργανικοί δεσμοί με την
κοινωνία, ιδίως μέσα στη γενικευμένη αποστροφή προς την πολιτική. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Πολλά βέβαια θα
εξαρτηθούν και από τις ενέργειες των άλλων κομμάτων. Τα καλά νέα των εκλογών
ήρθαν από τα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας και την πανωλεθρία της φασιστικής
Χρυσής Αυγής. Ένα νέο ακροδεξιό κόμμα, η Ελληνική Λύση, ήρθε να καλύψει το κενό,
</span><span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">αλλά οργανωτικά και ιδεολογικά έχει
ελάχιστη σχέση με το νεοναζιστικό μόρφωμα. Όσο για το ΚΙΝΑΛ, τα απομεινάρια του
ΠΑΣΟΚ, κατάφερε να λάβει 460.000 ψήφους, πάσχει όμως τόσο ηγετικά όσο και
ιδεολογικά. Το μόνο<span style="color: #191919;"> πλεονέκτημα του ΚΙΝΑΛ είναι ότι
ακόμα διατηρεί μερικούς από τους τοπικούς και συνδικαλιστικούς μηχανισμούς του
παλιού ΠΑΣΟΚ. Θα δούμε λοιπόν πως θα εξελιχθεί η σχέση του με τον ΣΥΡΙΖΑ που
κινείται προς το κέντρο. Το ΚΚΕ, τέλος, με σχεδόν 300.000 ψήφους, επιβεβαίωσε για
μια ακόμη φορά την αδυναμία του να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τις απαιτήσεις
των εργατικών και φτωχών στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας. Στα δέκα χρόνια της
κρίσης το ΚΚΕ ήταν ουσιαστικά ασήμαντο και δεν διαφαίνονται σημάδια δυναμικής
ανάκαμψης στα επόμενα χρόνια. <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Στο πλαίσιο αυτό, το
βαθύτερο πρόβλημα της πολιτικής ζωής σήμερα είναι η ανασυγκρότηση και
επανίδρυση της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Αυτή έχει την ευθύνη και το καθήκον να διαμορφώσει
έναν προγραμματικό ριζοσπαστικό λόγο με σοσιαλιστικό χαρακτήρα. Να προβάλει
ξανά το αίτημα της λαϊκής και εθνικής κυριαρχίας με ξεκάθαρα ταξικά
χαρακτηριστικά και δημοκρατική κατεύθυνση. Δυστυχώς όμως τα αποτελέσματα των
εκλογών είναι είτε προβληματικά, είτε καταστροφικά για τον χώρο αυτό. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Το πιο ενεργητικό του
κομμάτι είναι το ΜέΡΑ25, το ελληνικό τμήμα του κινήματος </span><span style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-highlight: white;">DiEM</span><span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">25, ιδρυτής του οποίου είναι ο Γιάνης Βαρουφάκης.
Έλαβε σχεδόν 200.000 ψήφους και κατάφερε να μπει στο κοινοβούλιο με 9
βουλευτές, παρέχοντας τη δυνατότητα προσέγγισης σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα.
Αλλά το κόμμα αυτό<span style="color: #191919;"> είναι δέσμιο των αδυναμιών του
κινήματος από το οποίο προέρχεται. Το πρόγραμμα που εισηγείται είναι ουσιαστικά
μια παραλλαγή του προγράμματος με το οποίο ήρθε στην εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ το 2015:
υπόσχεται ριζική αναμόρφωση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας μέχρι σημείου
ρήξης με τους δανειστές, διακηρύσσει όμως και την επιθυμία του να παραμείνει
στην ΟΝΕ και την ΕΕ. Πρόκειται για μια θανάσιμη αντίφαση, όπως αποδείχτηκε και
όταν ο Βαρουφάκης ήταν υπουργός στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Η στρατηγική του δεν
άντεξε ούτε καν έναν μήνα αντιπαράθεσης με τους δανειστές, οδηγώντας σε μια
επαίσχυντη παράδοση. Με τέτοιες θέσεις το ΜέΡΑ25 δεν έχει να προσφέρει πολλά
στη ριζοσπαστική Αριστερά.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Το κόμμα του Γιάνη Βαρουφάκη είναι
τόσο προβληματικό όσο τα εκλογικά αποτελέσματα αποδείχθηκαν καταστροφικά για
την υπόλοιπη ριζοσπαστική Αριστερά. Η Πλεύση Ελευθερίας, το κόμμα της Ζωής
Κωνσταντοπούλου εμφανίστηκε ως ένα πολύ προσωποκεντρικό μόρφωμα, χωρίς σαφή
προγραμματική κατεύθυνση. Αρνήθηκε τις συνεργασίες και φλερτάρισε με εθνικιστικές
ρητορείες, αδυνατώντας τελικά να εξασφαλίσει μια θέση στο κοινοβούλιο. Ακόμη
χειρότερα η ΛΑΕ, το κόμμα ίσως με τις καλύτερες προοπτικές όταν έγινε η
διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2015, σταδιακά μεταμορφώθηκε σε
γραφειοκρατικό μηχανισμό χωρίς δυναμική. Έχοντας αποκτήσει και αυτή έντονα
προσωποκεντρικά χαρακτηριστικά γύρω από τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, παρασύρθηκε
επίσης σε εθνικιστική κατεύθυνση και κατέρρευσε ολοκληρωτικά. Τέλος, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ,
ένας συνασπισμός δυνάμεων της εκτός ΣΥΡΙΖΑ Αριστεράς, σφραγίστηκε από άκρατο πολιτικό
σεκταρισμό και παρέμεινε εκλογικά ασήμαντη. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Ο δρόμος θα είναι
ανηφορικός για την ελληνική ριζοσπαστική Αριστερά. Θα χρειαστεί να επιδοθεί σε
μια μακρόχρονη και επίμονη μάχη επανίδρυσης της Αριστεράς ως μιας βιώσιμης και
αξιόπιστης παρουσίας στην ελληνική πολιτική σκηνή. Ο στόχος αυτός απαιτεί
καταρχήν τη διαμόρφωση ενός προγράμματος οικονομικής ανασυγκρότησης και
ανάπτυξης της χώρας υπέρ των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων. Οι προτάσεις που
θα κατατεθούν θα πρέπει να είναι συγκεκριμένες, δίνοντας λύσεις σε επιτακτικά
προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, όπως η ανεργία, και έχοντας το βλέμμα
στραμμένο προς τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Είναι επίσης
απαραίτητη μια νέα προσέγγιση στα ζητήματα του κράτους, του δημόσιου τομέα και
της δημόσιας περιουσίας, καθώς και ο επαναπροσδιορισμός των σχέσεων του
δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα. Η νέα προσέγγιση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα
πρέπει να στηρίζεται σε ξεκάθαρα αιτήματα για τη δημοκρατία, την λαϊκή
κυριαρχία και την εθνική ανεξαρτησία. Τα αιτήματα αυτά θα αποκτήσουν καίρια
σημασία καθώς η Νέα Δημοκρατία θα ξεδιπλώνει το πρόγραμμά της.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Για να γίνει
πραγματικότητα ένα τέτοιο πρόγραμμα απαιτείται σύγκρουση με τους δανειστές και
ρήξη με την ΕΕ. Είναι λοιπόν απαραίτητο η νέα ριζοσπαστική Αριστερά να σκεφτεί
σοβαρά και να αντιμετωπίσει τους φόβους και τις ανησυχίες της εργατικής τάξης
και των άλλων κοινωνικών στρωμάτων. Αυτό έχει αναδειχθεί σε ένα από τα
δυσκολότερα ζητήματα για την Αριστερά κατά την περίοδο της κρίσης τόσο στην
Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Λείπει από τη ριζοσπαστική Αριστερά<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>μια πειστική ιδεολογική απάντηση στον διάχυτο
ιδεολογικό “Ευρωπαϊσμό” και πρέπει να εντοπιστούν οι λόγοι γι’ αυτήν την
αποτυχία. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="background: white; color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-highlight: white;">Τέλος, το πιο
σημαντικό ζητούμενο στο εγχείρημα επανίδρυσης της Αριστεράς είναι η
επανασύνδεση με τους εργατικούς αγώνες και τα κινήματα, ανακτώντας σταδιακά την
αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη. Είναι απαραίτητες οι νέες μορφές οργάνωσης, που
θα ανοίγουν τον δρόμο για εσωτερική δημοκρατία και συμμετοχής της νεολαίας στα
κοινά. Όλοι οι παλιοί τρόποι ανήκουν στο παρελθόν. Ο δρόμος θα είναι μακρύς,
αλλά τα πρώτα βήματα πρέπει να γίνουν στο προσεχές διάστημα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<br />
</div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-38087121957612650492019-07-13T17:27:00.003+03:002019-07-14T14:25:46.232+03:00Ο δρόμος θα είναι μακρύς: Αναζητώντας τη σύγχρονη Αριστερά<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<i>Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα αγγλικά στο <a href="https://www.jacobinmag.com/2019/07/greece-syriza-election-new-democracy-alexis-tsipras" target="_blank">Jacobin</a> στις 10 Ιουλίου 2019. Η ελληνική μετάφραση του Πρώτου Μέρους δημοσιεύτηκε στο <a href="https://thepressproject.gr/o-makrys-dromos-tis-elladas/" target="_blank">The Press Project</a> στις 13 Ιουλίου 2019. Το Δεύερο Μέρος θα ακολουθήσει σε λίγες μέρες.</i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η κυβέρνηση του
Αλέξη Τσίπρα επέβαλε πολυετή λιτότητα στους Έλληνες, για να επαναφέρει τελικά την
συντηρητική παράταξη<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>στην εξουσία. Η αναθέρμανση
του αγώνα εναντίον της λιτότητας ίσως χρειαστεί χρόνια - και θα είναι αδύνατη
χωρίς μια ευθεία αντιπαράθεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επείγει η αναζήτηση της
σύγχρονης Αριστεράς.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Μέρος Πρώτο<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Τα αποτελέσματα
των εκλογών στην Ελλάδα ήταν πρωτίστως μία νίκη για την κεντροδεξιά Νέα
Δημοκρατία με ποσοστό που άγγιξε το 40% και της εξασφάλισε την αυτοδυναμία στη
Βουλή. Πρώτη φορά μετά το 2009 - όταν το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ κέρδισε για
τελευταία φορά τις εκλογές- ένα κόμμα σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Κατά το μεγαλύτερο
διάστημα της κρίσης η Ελλάδα κυβερνήθηκε<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>από συνασπισμούς κομμάτων, συμπεριλαμβανομένης και της συμμαχίας του ΣΥΡΙΖΑ
με τους δεξιούς ΑΝΕΛΛ. Η νίκη της Νέας Δημοκρατίας έθεσε τέλος σε αυτήν την
περίοδο. Επέστρεψε η πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα και οι παραδοσιακές
κυβερνητικές δυνάμεις ανέκαμψαν στην εξουσία.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Στην
πραγματικότητα η σταθερότητα άρχισε να επιστρέφει ήδη από το τέλος του 2015,
όταν ο ΣΥΡΙΖΑ υποχώρησε μπροστά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και υπέγραψε μία νέα
συμφωνία ‘διάσωσης’ με τους δανειστές της Ελλάδας. Η νίκη της Νέας Δημοκρατίας
οφείλεται πρωτίστως στα<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>τέσσερα χρόνια
λιτότητας που επέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ, ακολουθώντας τις επιταγές των δανειστών,
πλήττοντας σκληρά τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, και μειώνοντας την εθνική
και λαϊκή κυριαρχία.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Ένας επιπλέον
παράγοντας ήττας ήταν και η συντηρητική εξωτερική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ που έκανε
την Ελλάδα πιστό στρατιωτικό και πολιτικό σύμμαχο των Ηνωμένων Πολιτειών
και του Ισραήλ στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι επιλογές εξωτερικής πολιτικής οδήγησαν στη σύναψη μιας συμφωνίας για την επίσημη
ονομασία της Βόρειας Μακεδονίας στην οποία έχουν εναντιωθεί σημαντικά κομμάτια της
ελληνικής κοινωνίας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Δεν υπάρχει
αμφιβολία όμως ότι η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ οφείλεται κυρίως στις οικονομικές και
κοινωνικές πολιτικές που υιοθέτησε μετά την παράδοση άνευ όρων στους δανειστές
και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με δεδομένο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε αρχικά υποσχεθεί την ριζική αμφισβήτηση του ελληνικού και ευρωπαϊκού κατεστημένου, η εξέλιξη αυτή ή</span><span style="font-size: 12pt;">ταν πραγματικά εξευτελιστική. Ο Αλέξης Τσίπρας και το κόμμα του αποτελούν ένα
μάθημα για το τι θα πρέπει να αποφύγει η ευρωπαϊκή ριζοσπαστική Αριστερά στα
επόμενα χρόνια.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η Νέα Δημοκρατία
νίκησε, αλλά δεν θα της είναι καθόλου εύκολο να κρατήσει τις υποσχέσεις της
στον ελληνικό λαό. Το σκληρό πλαίσιο οικονομικής πολιτικής που έχει επιβληθεί
στην Ελλάδα από τους δανειστές της εγγυάται αδύναμη ανάπτυξη, χαμηλά εισοδήματα
και μόνιμη πίεση στους εργαζόμενους και τη μεσαία τάξη. Η Ελλάδα μπορεί να έχει
στραφεί προς τα δεξιά, σε αντίδραση προς τις πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι υφίστανται οι
προϋποθέσεις για μακροπρόθεσμη κοινωνική και πολιτική σταθερότητα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Αντίστοιχα, ο
ΣΥΡΙΖΑ, που τώρα πλέον είναι η αξιωματική αντιπολίτευση, δεν θα μπορέσει εύκολα να μετεξελιχθεί σε μόνιμη εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Μπορεί να θέλει να
εγκαθιδρύσει ένα νέο δικομματισμό, αλλά οι συνθήκες στις οποίες θα το επιχειρήσει είναι ιδιαίτερα δύσκολες, όπως θα δούμε παρακάτω. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Υπάρχει ωστόσο
ένα ακόμη πιο βαθύ πρόβλημα για την ελληνική πολιτική ζωή. Τα κόμματα της
ριζοσπαστικής Αριστεράς είτε σημείωσαν πάρα πολύ άσχημα εκλογικά αποτελέσματα
είτε έχουν αποδειχθεί αναξιόπιστα. Η πραγματική πρόκληση για την ελληνική
πολιτική ζωή είναι να εδραιωθεί μία ριζοσπαστική Αριστερά που να συνδέεται με
τον κόσμο της εργασίας και να προτείνει ένα πρόγραμμα αλλαγής το οποίο να
ανταποκρίνεται στα προβλήματα της οικονομίας και της κοινωνίας. Από αυτήν την
άποψη, η Ελλάδα έχει μαθήματα να προσφέρει και στην υπόλοιπη Ευρώπη γιατί το
πρόβλημα είναι παρόμοιο σε γενικές γραμμές.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><u>Εκλογικές
μετακινήσεις</u><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Για να εξετάσουμε
τον χαρακτήρα της ήττας του ΣΥΡΙΖΑ είναι κρίσιμο να λάβουμε υπόψη μας μερικά
στοιχεία για τις εκλογικές επιδόσεις των κύριων κομμάτων εξουσίας κατά τη
δεκαετία της κρίσης. Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει όλες τις κοινοβουλευτικές εκλογές
από τον Οκτώβριο του 2009 – έχουν στρογγυλοποιηθεί οι αριθμοί για την
διευκόλυνση του αναγνώστη. Το εκλογικό σώμα στην Ελλάδα παραμένει σταθερό
περίπου στα 10 εκατομμύρια καθόλη αυτή την περίοδο. Υπάρχουν αναμφίβολα βάσιμοι λόγοι
για να αμφισβητήσει κανείς την ακρίβεια αυτού του μεγέθους, καθώς οι εκλογικοί
κατάλογοι φαίνεται να χρειάζονται σοβαρή επικαιροποίηση. Αλλά η ανάλυση εστιάζεται κυρίως σε απόλυτους αριθμούς ψήφων, άρα δεν επηρεάζεται ιδιαίτερα. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Αποτελέσματα
κοινοβουλευτικών εκλογών<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoTableGrid" style="border-collapse: collapse; border: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-padding-alt: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-yfti-tbllook: 1184;">
<tbody>
<tr style="mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0;">
<td style="border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 62.8pt;" valign="top" width="84"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
</td>
<td style="border-left: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 76.2pt;" valign="top" width="102"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">Οκτ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> 2009</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-left: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 66.5pt;" valign="top" width="89"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">Μάιος</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> 2012</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-left: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 68.5pt;" valign="top" width="91"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">Ιούνιος</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> 2012</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-left: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 55.65pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">Ιανουαρ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> 2015</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-left: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 64.65pt;" valign="top" width="86"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">Σεπτ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> 2015</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-left: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 56.65pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">Ιούλιος</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>2019</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 1;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 62.8pt;" valign="top" width="84"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">Αποχή</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> </span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 76.2pt;" valign="top" width="102"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">29</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 66.5pt;" valign="top" width="89"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">35</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 68.5pt;" valign="top" width="91"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">38</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 55.65pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">36</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> </span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 64.65pt;" valign="top" width="86"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">44</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> </span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 56.65pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">42</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> </span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 2;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 62.8pt;" valign="top" width="84"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">ΣΥΡΙΖΑ</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 76.2pt;" valign="top" width="102"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">5</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">0</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">32</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 66.5pt;" valign="top" width="89"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">17 </span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">1</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">06</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 68.5pt;" valign="top" width="91"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">27</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">1</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">66</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 55.65pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; mso-para-margin-bottom: 1.0gd; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">36</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; mso-para-margin-bottom: 1.0gd; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">2</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,25 εκ.</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 64.65pt;" valign="top" width="86"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; mso-para-margin-bottom: 1.0gd; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">35</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">1</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,9</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">3</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 56.65pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; mso-para-margin-bottom: 1.0gd; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">32</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">1</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">79</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 3;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 62.8pt;" valign="top" width="84"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">Νέα Δημοκρατία</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 76.2pt;" valign="top" width="102"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; mso-para-margin-bottom: 1.0gd; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">33</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">%</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> </span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">2,36 </span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 66.5pt;" valign="top" width="89"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">19% <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">1</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">19εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 68.5pt;" valign="top" width="91"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">30% <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">1,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">83</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 55.65pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; mso-para-margin-bottom: 1.0gd; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">28% <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">1</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">72</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> </span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 64.65pt;" valign="top" width="86"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; mso-para-margin-bottom: 1.0gd; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">28% <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">1</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">53</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> </span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 56.65pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; mso-para-margin-bottom: 1.0gd; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">40% <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">2</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">25</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> </span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 4; mso-yfti-lastrow: yes;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 62.8pt;" valign="top" width="84"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">ΠΑΣΟΚ</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 76.2pt;" valign="top" width="102"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; mso-para-margin-bottom: 1.0gd; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">44% <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">3</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">01εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 66.5pt;" valign="top" width="89"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">13%<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">0.85εκ.
</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 68.5pt;" valign="top" width="91"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; mso-para-margin-bottom: 1.0gd; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">12% <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">0</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">76</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> </span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 55.65pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">5% <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">0</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">62</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;"> </span><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">εκ.</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 64.65pt;" valign="top" width="86"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">-</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 56.65pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ZH-CN;">-</span><span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Ορισμένα καίρια
πολιτικά συμπεράσματα προκύπτουν αβίαστα από τον πίνακα.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Πρώτον, το
ποσοστό της αποχής έχει αυξηθεί σημαντικά, δείχνοντας ότι οι Έλληνες είναι
βαθιά απογοητευμένοι από τον κοινοβουλευτισμό. Το ποσοστό της αποχής είναι
πιθανόν να εμφανίζεται σημαντικά διογκωμένο λόγω της κακής ποιότητας των
εκλογικών καταλόγων, ωστόσο ή αύξηση του δεν αμφισβητείται. Η ανοδική<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>τάση είναι εμφανής εδώ και πολύ καιρό, αλλά
ισχυροποιήθηκε κατά τη διάρκεια της βαθιάς κρίσης της τελευταίας δεκαετίας. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ
ήρθε στην εξουσία τον Ιανουάριο του 2015, η αποχή μειώθηκε καθώς η χώρα
στράφηκε προς την Αριστερά και υπήρξε ξανά ενθουσιασμός για την πολιτική. Αλλά
η παράδοση άνευ όρων μετά το διαβόητο δημοψήφισμα το καλοκαίρι του 2015 σκότωσε
την ελπίδα και έφερε απογοήτευση. Η αποχή μειώθηκε ελαφρά για μια ακόμη φορά την προηγούμενη
Κυριακή, αλλά παρέμεινε πάρα πολύ υψηλή και αυτή τη φορά η στροφή του εκλογικού
σώματος ήταν προς τη Δεξιά. Η πραγματική κληρονομιά του ΣΥΡΙΖΑ στην ελληνική πολιτική
είναι ότι ενδυνάμωσε την απάθεια και απαξίωσε την Αριστερά.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Κοιτώντας πιο
προσεκτικά την εκλογική απήχηση της Νέας Δημοκρατίας βλέπουμε ότι το ξέσπασμα
της ελληνικής κρίσης το 2010 την τραυμάτισε βαθιά, καθώς κατέγραψε μόλις 1,19
εκατομμύρια ψήφους τον Μάιο του 2012, ενώ ανέβηκε στα 1,83 εκατομμύρια ψήφους
τον Ιούνιο του 2012, όταν σχημάτισε κυβέρνηση. Τον Ιανουάριο του 2015, όταν
κέρδισε για πρώτη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ψήφοι της Νέας Δημοκρατίας έπεσαν στα 1,72
εκατομμύρια. Είναι εντυπωσιακό ότι και τον Σεπτέμβριο του 2015<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>οι ψήφοι της Νέας Δημοκρατίας έπεσαν στα
1,53 εκατομμύρια, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε και πάλι, παρά την άνευ όρων παράδοσή
του. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Αυτός είναι ο
πήχης με τον οποίο θα πρέπει να μετρήσουμε την επάνοδο της Νέας
Δημοκρατίας στις εκλογές της περασμένης Κυριακής. Οι ψήφοι της ανέβηκαν στα
2,25 εκατομμύρια, πλησιάζοντας τα επίπεδα του Οκτωβρίου του 2009. Η κεντροδεξιά
κέρδισε την αυτοδυναμία την Κυριακή με το σχετικά υψηλό ποσοστό του 40%, αλλά αυτό
οφείλεται κυρίως στο ότι πολύ περισσότεροι ψηφοφόροι απείχαν σε σχέση με το
2009. Η διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έδωσε καινούργια ορμή στη ΝΔ, όμως η πραγματική
εκλογική ισχύς της κεντροδεξιάς δεν είναι αυτή που δείχνουν τα ποσοστά της.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Από την άλλη, ο
ΣΥΡΙΖΑ το 2012 ξεπετάχτηκε από το περιθώριο της ελληνικής πολιτικής
εκμεταλλευόμενος το τεράστιο ρεύμα οργής που προκάλεσαν οι πολιτικές ‘διάσωσης’
και ο εξευτελισμός της Ελλάδας. Η εκλογική του ισχύς αυξήθηκε κατακόρυφα,
φτάνοντας τα 2,25 εκατομμύρια όταν σχημάτισε την πρώτη του κυβέρνηση τον Ιανουάριο
του 2015. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκμεταλλεύτηκε το τεράστιο κύμα λαϊκής ελπίδας και επιστροφής της πολιτικής. Ακόμα και μετά την παράδοσή του το καλοκαίρι του 2015, κατάφερε
να κερδίσει τις εκλογές του Σεπτεμβρίου με 1,93 εκατομμύρια ψήφους. Το εκλογικό
σώμα ήταν έτοιμο να δώσει στον Τσίπρα ακόμη μία ευκαιρία, παρά την καταφανή
αναξιοπιστία του. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Είναι εντυπωσιακό
ότι μετά από τέσσερα ακόμη χρόνια στην εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερα να πάρει 1,79
εκατομμύρια ψήφους. Η άνοδος της Νέας Δημοκρατίας δεν συνοδεύτηκε με αντίστοιχη
πτώση του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή η εξέλιξη θα σημαδέψει την ελληνική πολιτική σκηνή στην
περίοδο που έρχεται και χρήζει ερμηνείας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η Ελλάδα
φαίνεται όντως να επιστρέφει σε νέο δικομματισμό στον οποίον η Νέα Δημοκρατία
και ο ΣΥΡΙΖΑ -και οι δύο πλέον ως κόμματα του κατεστημένου- θα εναλλάσσονται
στην εξουσία. Ωστόσο, από τον πίνακα προκύπτει ένα ακόμη κρίσιμο στοιχείο: ο καινούργιος
δικομματισμός, αν προκύψει, θα είναι σκιά του παλαιού. Παρά την κυριαρχία της
Νέας Δημοκρατίας, η εκλογική της δύναμη<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>είναι περίπου η ίδια με αυτή του 2009 και πολύ χαμηλότερη από τις
επιδόσεις σε ψήφους στις αμέσως προηγούμενες εκλογές. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Με παρόμοιο τρόπο, ο
ΣΥΡΙΖΑ, αν και κατάφερε να διατηρήσει τις δυνάμεις του, δεν είναι παρά ένα
φτωχό αντίγραφο του ΠΑΣΟΚ, του κόμματος που επιδιώκει να αντικαταστήσει. Ακόμη
και το 2009 -λίγο πριν την έναρξη της ανελέητης εκλογικής του κατάρρευσης που
τελικά έφερε την περιθωριοποίησή του και την αλλαγή ονόματος- το ΠΑΣΟΚ μπόρεσε
να πάρει πάνω από τρία εκατομμύρια ψήφους. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να
υποθέσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει ποτέ να καταφέρει κάτι αντίστοιχο. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;"><u>Τα αίτια της
ήττας</u><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Οι ρίζες της νίκης
της Νέας Δημοκρατίας<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>βρίσκονται στο
καλοκαίρι του 2015, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>παραδόθηκε στους δανειστές και έγινε ένα ακόμη κόμμα του ελληνικού κατεστημένου.
Υπέγραψε την τρίτη συμφωνία ‘διάσωσης’ της χώρας, που επισήμως διάρκεσε μέχρι
τον Αύγουστο του 2018, και εφάρμοσε πιστά τις οικονομικές πολιτικές που υπαγόρευσε η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Το αποτέλεσμα
ήταν η εξαιρετικά αδύναμη οικονομική ανάπτυξη και η βαθμιαία αποξένωση μεγάλων
στρωμάτων του πληθυσμού, ιδίως αυτών που εξαρτώνται από μικρές και μεσαίες
επιχειρήσεις, οι οποίες εξακολουθούν να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής
οικονομίας. Αυτή ήταν κι η κύρια ταξική αιτία της εκλογικής του ήττας.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Πάνω απ’ όλα ο
ΣΥΡΙΖΑ αποδέχθηκε τον όρο των δανειστών να εξασφαλίσει τερατώδες ετήσιο πρωτογενές
πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ με στόχο την εξυπηρέτηση του τεράστιου δημόσιου χρέους
της Ελλάδας. Αναπόφευκτα η επίτευξη του στόχου αυτού απαίτησε πολύ βαριά φορολογία.
Δεν υπάρχει χώρα στον κόσμο, σε συνηθισμένες συνθήκες αστικού κοινοβουλευτισμού,
όπου ένα κόμμα που επιβάλλει τέτοια φορολογία να μπορεί να κερδίσει εκλογές. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Συγκεκριμένα, ο
κατώτατος/εισαγωγικός συντελεστής φόρου εισοδήματος αυξήθηκε στο 22% και<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ο ανώτατος στο 45%. Ο ΦΠΑ επίσης αυξήθηκε, με
μέσο όρο το 24%. Οι φόροι στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ανέβηκαν στο
29%, αν και πρόσφατα μειώθηκαν κατά μία μονάδα, σε μία απέλπιδα προσπάθεια να
κατευναστούν οι αντιδράσεις. Οι μικρές και μεσαίες
επιχειρήσεις συχνά καλούνταν να πληρώσουν τους φόρους της επόμενης χρονιάς
προκαταβολικά, στραγγαλίζοντας έτσι τις δραστηριότητές τους. Οι συντελεστές
εισφορών κοινωνικής ασφάλισης επίσης αυξήθηκαν προκειμένου να αντιμετωπιστούν
τα δυσεπίλυτα προβλήματα του συνταξιοδοτικού συστήματος, αλλά οι αυξήσεις επιβλήθηκαν
πάρα πολύ άνισα ανάμεσα στις επιχειρήσεις. Σε αυτά τα βάρη θα πρέπει επίσης να
προσθέσουμε τους βαρύτατους φόρους ακίνητης ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένης
και της κατοικίας - φόρους που ορθώς έχουν θεωρηθεί ως οι πιο άδικοι από όλους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε υποσχεθεί να καταργήσει τον ΕΝΦΙΑ όταν έρθει στην εξουσία, αλλά
τον διατήρησε.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Παράλληλα, προκειμένου
να πετύχει τα θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα ο ΣΥΡΙΖΑ μείωσε συστηματικά τις
δημόσιες επενδύσεις, υπονομεύοντας έτσι τις υποδομές της Ελλάδας και τις
παραγωγικές της δυνατότητες. Ακόμη χειρότερα, ακολουθώντας τις επιταγές των
δανειστών, έθεσε ως βασικό του στόχο «την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές».
Το κόμμα που είχε ανέβει στην εξουσία διαδηλώνοντας εναντίον των αρπακτικών των
διεθνών αγορών, έφτασε να θεωρεί την επιβράβευσή τους το απόλυτο κριτήριο
επιτυχίας. Για να μπορέσει να βγει στις αγορές,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>ο ΣΥΡΙΖΑ κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες να δημιουργήσει ένα προστατευτικό
μαξιλάρι σχεδόν 40 δισεκατομμυρίων που θα λειτουργούσε ως εγγύηση για τους
αγοραστές ομολόγων. Έτσι ξεπέρασε ακόμα και τον στόχο του 3,5%, επιτυγχάνοντας
ένα εξωπραγματικό πλεόνασμα της τάξης του 4,2% το 2017. Αυτό το μαξιλάρι δημιουργήθηκε
επιβάλλοντας τρομακτικές πιέσεις στους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Οι αγορές
πράγματι επιβράβευσαν τον Τσίπρα για την υπακοή του, επιτρέποντας στην
κυβέρνησή του να επανεκδώσει ομόλογα και μάλιστα κατέβασαν το σπρεντ των 10ετών
ομολόγων στο εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο του 2,5% τον Ιούλιο του 2019. Αυτό είναι
το χαμηλότερο επιτόκιο δανεισμού που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα εδώ και χρόνια,
πριν ακόμη από την κρίση. Η πτώση του επιτοκίου σημειώθηκε παρότι το δημόσιο
χρέος της Ελλάδας βρίσκεται στο επίπεδο ρεκόρ των 355 δισεκατομμυρίων - περίπου
στο 180% του ΑΕΠ. Η έγκριση των αγορών είχε τεράστιο κοινωνικό κόστος για τη
χώρα και πολιτικό κόστος για τον ΣΥΡΙΖΑ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Στο πλαίσιο αυτό
δεν θα πρέπει να εκπλήσσεται κανείς για το ότι η ελληνική οικονομία είχε
εξαιρετικά μέτριες αποδόσεις κατά τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, παρότι έχει ανακάμψει
από τα βάθη της γιγαντιαίας ύφεσης των ετών 2010-2012. Η ανάπτυξη είναι
αναιμική και δεν καταφέρνει καν να φτάσει το 2%. Ο βασικός λόγος είναι η χαμηλή
ιδιωτική ζήτηση, που οφείλεται στην πίεση που δημιουργεί η προσπάθεια για να
επιτευχθεί το πλεόνασμα του 3,5%.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η κατανάλωση
παραμένει σε γενικές γραμμές στάσιμη, καθώς τα πραγματικά εισοδήματα δεν
αυξάνονται και τα ιδιωτικά χρέη σε τράπεζες είναι τεράστια. Ο πιο εύγλωττος
δείκτης της πίεσης που δέχονται οι εργαζόμενοι και τα νοικοκυριά είναι το
απίστευτο ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Τη στιγμή αυτή ξεπερνούν τα 100
δισεκατομμύρια, ή<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>περίπου το 60% του
ΑΕΠ, ποσό που οφείλουν στο κράτος σχεδόν 4 εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα και
επιχειρήσεις. Το τεράστιο αυτό χρέος εκτινάχθηκε τα τελευταία χρόνια και μόνο
κατά το πρώτο τρίμηνο του 2019 ανέβηκε κατά 3 δισεκατομμύρια. Η κλιμάκωσή του επήλθε
παρά την αδίστακτη πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ να κατάσχονται οι ιδιωτικοί τραπεζικοί λογαριασμών
και οι μισθοί όσων αδυνατούν να πληρώσουν, πλήττοντας περισσότερους από ένα
εκατομμύριο πολίτες. Ο πέλεκυς έχει πέσει βαρύς πάνω στους πιο φτωχούς, καθώς
τουλάχιστον οι μισοί από τους οφειλέτες χρωστούν ασήμαντα ποσά, κάτω των 500
ευρώ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η ιδιωτική
επένδυση είναι επίσης πάρα πολύ αδύναμη. Το 2007 είχε φτάσει στο μέγιστο ύψος
της ξεπερνώντας τα 63 δισεκατομμύρια το 2007. Κατόπιν κατέρρευσε στο πολύ
χαμηλό επίπεδο των 18 δισεκατομμυρίων το 2015, καθώς η βαθιά μνημονιακή ύφεση βούλιαξε
την ελληνική βιομηχανία. Η πιο απότομη πτώση των επενδύσεων συνέβη στον
οικοδομικό τομέα, ο οποίος έχει καταστραφεί συμπαρασύροντας εκατοντάδες
χιλιάδες θέσεις εργασίας. Οι επενδύσεις παρέμειναν πενιχρές σε όλη την περίοδο
της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και μόλις ξεπέρασαν τα 24 δισεκατομμύρια το 2018. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Η μεγάλη
αδυναμία των ιδιωτικών επενδύσεων παράλληλα με την πτώση των δημοσίων
επενδύσεων -που επέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να επιτύχει τους δυσθεώρητους
στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων- είναι ο βασικός λόγος της αναιμικής
ανάπτυξης. Οι Έλληνες καπιταλιστές δεν επενδύουν, εν μέρει γιατί η καθαρή
αποταμίευση της ρημαγμένης χώρας είναι αρνητική αφήνοντας πολύ μικρό περιθώριο
για αύξηση των επενδύσεων. Οι προοπτικές είναι ακόμη χειρότερες αν ληφθεί υπόψη
το τραπεζικό σύστημα. Οι ελληνικές τράπεζες είναι στην ουσία χρεοκοπημένες
δεδομένου ότι 45% του ισολογισμού τους αποτελείται από προβληματικά δάνεια. Η
κρίση τσάκισε τις τράπεζες και ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε τα πράγματα ακόμη χειρότερα
πουλώντας τις σε ξένα κερδοσκοπικά φαντ. Οι παροχή πιστώσεων στην οικονομία για
επενδύσεις και κατανάλωση μειώνεται σταθερά εδώ και χρόνια.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Το μόνο θετικό
στοιχείο για την οικονομία είναι η αύξηση των εξαγωγών, καθώς οι ελληνικές
επιχειρήσεις στράφηκαν προς τις αγορές του εξωτερικού κατά τη διάρκεια της
κρίσης. Οι εξαγωγές αγαθών έφτασαν τα 33 δις το 2018 και η αύξησή τους
χαιρετίστηκε ως απόδειξη της επιτυχίας των μνημονιακών πολιτικών. Συνήθως
αποσιωπάται ότι, μόλις σταθεροποιήθηκε η οικονομία, άρχισαν να αυξάνονται και
οι εισαγωγές, που έφτασαν τα 54 δις το 2018. Η αύξησή τους αντανακλά τη δομική
αδυναμία της ελληνικής βιομηχανίας που εξαρτάται απόλυτα από τις εισαγωγές. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EL;">Δείχνει επίσης πόσο αβαθής είναι η φιλελεύθερη άποψη της
ΕΕ, του ΔΝΤ και της ελληνικής ολιγαρχίας ότι η χώρα θα σωθεί αν γίνει πιο
‘εξωστρεφής’</span><span lang="EL" style="color: #191919; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"> και
στραφεί προς τις παγκόσμιες αγορές. Το εμπορικό έλλειμμα της Ελλάδας διογκώνεται
μετά το 2015 και θα αποδειχθεί μεγάλο εμπόδιο για τη νεοφιλελεύθερη στρατηγική.
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Η Ελλάδα δεν μπορεί και δεν πρόκειται να
σωθεί κατευθύνοντας τις προσπάθειές της προς τις εξαγωγές. Χρειάζεται βαθιά αναδιάρθρωση
του παραγωγικού της ιστού και ενίσχυση της εγχώριας κατανάλωσης και επένδυσης. Αυτό
δεν θα συμβεί χωρίς συστηματική δημόσια παρέμβαση.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span lang="EL" style="color: #191919; font-size: 12pt; line-height: 150%;">Καταλήγοντας,
ο ζουρλομανδύας που έχουν επιβάλλει οι δανειστές και αποδέχθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ σταθεροποίησε
την Ελλάδα μέσω της φτώχειας και της ανυπαρξίας ανάπτυξης. Η ελληνική οικονομία
δεν έχει μεταμορφωθεί δομικά. Αποτελείται από έναν αδύναμο βιομηχανικό τομέα, μια
μη ανταγωνιστική γεωργία, και έναν πολύ μεγάλο τομέα υπηρεσιών με χαμηλή
παραγωγικότητα. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι ο τομέας με τη γρηγορότερη ανάπτυξη τα
τελευταία χρόνια είναι ο τουρισμός και η εκτίναξη του </span><span lang="EN-CA" style="color: #191919; font-size: 12pt; line-height: 150%;">Airbnb</span><span lang="EL" style="color: #191919; font-size: 12pt; line-height: 150%;">. Ο τουρισμός είναι ευπρόσδεκτος σε μια οικονομία που έχει τσακιστεί από την
κρίση, αλλά αντιπροσωπεύει πλήρες αναπτυξιακό αδιέξοδο.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: 12.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt;">Οι κοινωνικές και ταξικές επιπτώσεις της οινομικής δυστοκίας ήταν εντονότατες και
ερμηνεύουν την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και την ικανότητά του να διατηρήσει
σημαντική εκλογική στήριξη. Αυτά τα ζητήματα θα αναλυθούν στο Δεύτερο Μέρος.</span></div>
<br /></div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-29056975306277072982019-06-22T09:42:00.002+03:002019-06-22T09:42:21.582+03:00Οι Εργατικοί θα έπρεπε να στηρίξουν την έξοδο από την Ε.Ε. – Έτσι θα μπορέσουν να είναι πραγματικά ριζοσπαστικό κόμμα<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Άρθρο που δημοσιεύθηκε στον Guardian, 20 Ιουνίου, και στο Thepressproject, 21 Ιουνίου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><span style="color: red;">Για όσους ενδιαφέρονται για τη συνεχιζόμενη συζήτηση για το Brexit στη Βρετανία και ειδικά για τις εξελίξεις στο Εργατικό Κόμμα. Το κόμμα του Κόρμπιν είναι τη στιγμή αυτή η μόνη πραγματική ελπίδα ριζοσπαστικής πολιτικής αλλαγής κατά του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη. Η μάχη που δίνεται στο εσωτερικό του έχει σημασία για ολόκληρη την ευρωπαϊκή Αριστερά. </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><span style="color: red;"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><span style="color: red;">Το κρίσιμο ζήτημα είναι φυσικά η θέση του κόμματος στο ζήτημα της παραμονής ή της αποχώρησης από την ΕΕ. Μετά τον εξευτελισμό του ΣΥΡΙΖΑ το 2015 - που κρίθηκε στο ζήτημα της συμμετοχής ή όχι στην ΟΝΕ - θα ήταν καταστροφή για την ευρωπαϊκή Αριστερά να παραδοθεί και το Εργατικό Κόμμα στηρίζοντας την παραμονή στην ΕΕ, σε πλήρη αντίθεση με το δημοψήφισμα του 2016. Το άρθρο είναι παρέμβαση στη συζήτηση που τώρα γίνεται και έχει διαβαστεί ευρύτατα.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Η παραίτηση της Τερέζα Μέι, η άνοδος του Νάιτζελ Φάρατζ και οι εκλογές για την ηγεσία των Συντηρητικών έχουν φέρει στο φως τα διλήμματα που αντιμετωπίζει το Εργατικό Κόμμα. Είναι φανερό πως, παρά τις συχνές διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου, η ισορροπία ανάμεσα στους υποστηρικτές της παραμονής και σε αυτούς της εξόδου δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά μετά το δημοψήφισμα του 2016. Μόλις υπήρξε πολιτική ηγεσία, η λαϊκή στήριξη της αποχώρησης από την ΕΕ επαναβεβαιώθηκε σε ολόκληρη την Αγγλία και την Ουαλία, ακόμη και στα προπύργια των Εργατικών ανάμεσα στα εργατικά στρώματα. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Ο Φάρατζ εξέφρασε τη μαζική δυσφορία προς τις κοινοβουλευτικές σκιώδεις διαδικασίες γύρω από τη συμφωνία της Μέι και τη σχετική αποτυχία των δημοκρατικών διαδικασιών μετά το 2016. Αποτελεί δυστύχημα ότι ένας δεξιός λαϊκιστής έχει κατορθώσει να δημιουργήσει διαύλους επικοινωνίας με τον φυσικό χώρο επιρροής της Αριστεράς. Η επιτυχία του αυτή καθιστά ζωτικής σημασίας ζήτημα για το Εργατικό Κόμμα να προσφέρει καινούργια καθοδήγηση, διατηρώντας τις ρίζες του στην εργατική τάξη. Για το σκοπό αυτό, το Εργατικό κόμμα δεν πρέπει να ταχθεί με την παραμονή στην ΕΕ.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Η πτώση της Μέι και της συμφωνίας της οφείλεται μόνο κατά ένα μέρος στην εγγενή πολυπλοκότητα του Brexit. Πιο σημαντικό είναι ότι τα μεγαλύτερα κέντρα κοινωνικής και οικονομικής εξουσίας στη Βρετανία είναι αποφασισμένα να διατηρήσουν τους στενότερους δυνατούς δεσμούς με την ενιαία αγορά της ΕΕ και την τελωνειακή ένωση. Το Σίτυ, που είναι η χρηματοπιστωτική καρδιά της ΕΕ, επιθυμεί να λειτουργεί ελεύθερα στις συναλλαγές ξένου συναλλάγματος, την εκκαθάριση παραγώγων, την έκδοση ομολόγων, κλπ. Η κατασκευαστική βιομηχανία, ανταγωνιστική στον τομέα της αεροναυπηγικής, της φαρμακευτικής, των αμυντικών εξοπλισμών και της υψηλής τεχνολογίας, βλέπει την Ευρώπη ως το προνομιακό πεδίο δράσης της. Χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο και βιομήχανοι ασκούν μανιωδώς πιέσεις στο Κοινοβούλιο για να αποφευχθεί μια ρήξη με την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση. Μέσω αυτής της διαδικασίας, η δημοκρατική βούληση του βρετανικού λαού έχει υπονομευθεί τα τελευταία δύο χρόνια.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Εδώ και δεκαετίες η πολιτική στρατηγική του Βρετανικού κατεστημένου ήταν να αποδέχεται την θέση του καθαρού συνεισφέροντος (net contributing member) της ΕΕ, με αντάλλαγμα την εξασφάλιση ρητρών εξαίρεσης (οpt outs). Αυτή η στρατηγική έφτασε σε αδιέξοδο όταν ο Ντέιβιντ Κάμερον δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει ένα ειδικό καθεστώς την περίοδο 2015-2016.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Μετά το δημοψήφισμα, η Μέι προσπάθησε να αντιστρέψει τη στρατηγική του κατεστημένου, βγάζοντας την Βρετανία από την ΕΕ, επιλέγοντας όμως την παραμονή της σε πεδία που ήταν σημαντικά για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Η συμφωνία της Μέι επισήμως ικανοποιούσε τη λαϊκή απαίτηση για έξοδο, αλλά ταυτόχρονα επέτρεπε στις βρετανικές επιχειρήσεις να διατηρήσουν στενούς δεσμούς με την ΕΕ. Απέτυχε όμως να την επιβάλλει επειδή – πέρα από τη δική της πολιτική αδεξιότητα- το βρετανικό πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε βαθιά πολιτική κρίση και δεν μπορεί να εκπληρώσει ούτε καν τις βασικές του λειτουργίες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Το πιο σημαντικό στοιχείο της πολιτικής κρίσης της Βρετανίας, είναι ότι πρακτικά οι Συντηρητικοί έχουν σταματήσει να μιλούν για λογαριασμό των συμφερόντων του μεγάλου βρετανικού κεφαλαίου. Οι δικαιολογημένες ανησυχίες τους σχετικά με τα κυριαρχικά δικαιώματα μιας χώρας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν πλέον αποκτήσει αυτόνομη ύπαρξη και κυριαρχούν στην εθνικιστική πτέρυγα των Τόρις. Από την πλευρά του κατεστημένου, τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο ρευστά από τη στιγμή που ο Τζέρεμι Κόρμπιν μετατόπισε δραστικά το κόμμα των Εργατικών προς τα αριστερά. Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση μειοψηφίας της Μέι δεν είχε καμία δυνατότητα επιβίωσης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Ο Φάρατζ μπόρεσε να γίνει εκφραστής του θυμού των οπαδών του Brexit, όμως δεν μπορεί να προσφέρει διέξοδο στη χώρα, καθώς το κόμμα του δεν διαθέτει ούτε ένα στοιχειώδες πρόγραμμα και τείνει προς τα δεξιά. Αυτό που κατάφερε ήταν να αναγκάσει τους υποψήφιους για την ηγεσία των Συντηρητικών να υιοθετήσουν τη γλώσσα ενός «σκληρού» Brexit. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Ωστόσο ο διάδοχος στην ηγεσία θα κληρονομήσει ένα άλυτο πρόβλημα εξαιτίας των αγεφύρωτων διαφορών εντός του κόμματος των Τόρις, αλλά της παγιωμένης αριθμητικής κατανομής των βουλευτών του Κοινοβουλίου, που δεν επιτρέπει ένα </span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Brexit </span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">χωρίς συμφωνία. Τα ωραία λόγια των υποψηφίων θα αποδειχθούν παντελώς άχρηστα. Καθώς η 31η Οκτωβρίου πλησιάζει, είναι πολύ πιθανό να προκύψει μια ακόμη οξεία πολιτική κρίση, η οποία μάλλον θα προκαλέσει νέες βουλευτικές εκλογές.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Δεν πρέπει να ξαφνιάζει λοιπόν ότι έχει αρχίσει και πάλι η μάχη για την ψυχή του Εργατικού Κόμματος, ειδικά μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα των Ευρωεκλογών. Το χειρότερο αποτέλεσμα αυτής της μάχης θα ήταν το Εργατικό Κόμμα να ταχθεί ανοικτά υπέρ της παραμονής στην ΕΕ. Μια τέτοια απόφαση θα το απέκοπτε από τις ιστορικές του καταβολές, θα κατέστρεφε το σοσιαλιστικό εγχείρημα του Κόρμπιν και θα υπονόμευε τη θέση του ίδιου ως αρχηγού. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Είναι επίσης πιθανό ότι θα διέλυε την εκλογική υποστήριξη του κόμματος, ειδικά στις εκλογικές περιφέρειες που η διαφορά με τους Τόρις είναι πολύ μικρή και τις οποίες το κόμμα πρέπει να κερδίσει. Τον κίνδυνο αυτό τόνισαν με ιδιαίτερη πυγμή 26 βουλευτές του Εργατικού κόμματος σε επιστολή τους στον Κόρμπιν. Τέλος, τ</span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">ο πιο κρίσιμο λάθος για τους Εργατικούς θα ήταν να υποστηρίξουν την μονομερή ανάκληση του Άρθρου 50, κάτι το οποίο θα ήταν ταυτόχρονα μια βαριά προσβολή στη δημοκρατία και ένας εθνικός εξευτελισμός.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Η ριζική αλλαγή που υποσχέθηκε ο Κόρμπιν είναι αδύνατο να επιτευχθεί εντός του ρυθμιστικού πλαισίου της ΕΕ. Οι δομές της ΕΕ είναι σχεδιασμένες για να υπηρετούν τα συμφέροντα των μεγάλων τραπεζών και επιχειρήσεων. Οι Βρυξέλλες δεν θα ανεχθούν σοσιαλιστικές πολιτικές στη Βρετανία (ή οπουδήποτε αλλού). Θα χρησιμοποιήσουν τις εκτενείς δυνάμεις τους για να τις υπονομεύσουν, σε απόλυτη συνεργασία με τα μεγάλα βρετανικά κέντρα συμφερόντων, εμποδίζοντας έτσι και τη δημοκρατική ανανέωση της Βρετανίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Όσον αφορά την ιδέα παραμονής και παράλληλης μεταρρύθμισης της ΕΕ, πρόκειται περί ενός τελείως ανούσιου εγχειρήματος. Οι δομές της ΕΕ είναι σχεδιασμένες ώστε να μένουν ανεπηρέαστες από τη δημοκρατική λαϊκή εντολή. Οποιαδήποτε μεταρρύθμιση των Συνθηκών θα απαιτούσε απόλυτη ομοφωνία ανάμεσα στα κράτη-μέλη, ενώ οποιαδήποτε μεταρρύθμιση μέσω δευτερεύουσας νομοθεσίας θα χρειαζόταν την κατά πλειοψηφία έγκριση της Επιτροπής, των εθνικών κυβερνήσεων και των Ευρωβουλευτών, πριν τελικά καταφέρει να υπερπηδήσει και το εμπόδιο του ανώτατου Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Δεν υπάρχει απολύτως καμία περίπτωση ριζοσπαστικής μεταρρύθμισης στο πλαίσιο αυτό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Η Βρετανία χρειάζεται μια νέα αρχή και ο λαός της το απαιτεί. Ο ριζικός μετασχηματισμός που υποσχέθηκε ο Κόρμπιν -ειδικά στους νέους- είναι δυνατός μονάχα αν οι Εργατικοί δεν προσκολληθούν στην παραμονή στην ΕΕ. Το κόμμα πρέπει να συνεχίσει να τιμά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 2016, αλλά θα πρέπει επίσης να προωθήσει πιο τολμηρά τις ριζοσπαστικές δυνατότητες που προσφέρει η έξοδος από την ΕΕ. Μέχρι τώρα οι Εργατικοί έχουν διστάσει να το κάνουν, εκπέμποντας σύγχυση και επιτρέποντας στα απλά μέλη να στραφούν προς τη παραμονή. Δεν είναι πολύ αργά για να αλλάξει αυτή η ισορροπία, εάν το κόμμα θέλει την εξουσία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Ο Κώστας Λαπαβίτσας είναι καθηγητής οικονομικών στο τμήμα Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών (SOAS), στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, και πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.</span></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><div style="text-align: justify;">
Μεταφράζεται με την άδεια του συντάκτη. Η μετάφραση έγινε συλλογικά από μέλη της πλατφόρμας των 1101.</div>
</span></div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-89058876114987774352019-06-15T08:42:00.000+03:002019-06-15T08:42:13.450+03:00Ριζοσπαστική Αριστερά: η ώρα της επανίδρυσης<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><b>Στάθης Κουβελάκης, Κώστας Λαπαβίτσας</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><u>Στροφή προς την Δεξιά</u></span></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ήταν φυσική απόρροια της ατιμωτικής συνθηκολόγησης του ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2015. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αντιμετώπισε την άμεση κατακραυγή που γνώρισαν οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις. Αλλά το Τρίτο Μνημόνιο συνοδεύτηκε από κοινωνική παθητικότητα που τελικά έφερε στροφή προς την Δεξιά, και μάλιστα σε σκληρή νεοφιλελεύθερη εκδοχή της, οδηγώντας ολόκληρη την Αριστερά σε δύσβατα μονοπάτια. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Η στροφή αυτή δεν αποτελεί ελληνική εξαίρεση. Κατά μήκος και πλάτος της Ευρώπης όλες οι εκδοχές της Αριστεράς βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Μεγάλος κερδισμένος είναι η ευρωπαϊκή Ακροδεξιά, που κεφαλαιοποιεί τον θυμό κοινωνιών τραυματισμένων από δεκαετίες νεοφιλελευθερισμού παριστάνοντας την «αντισυστημική» δύναμη. Η άνοδος της Ακροδεξιάς καταδεικνύει την απώλεια της ριζοσπαστικότητας της Αριστεράς, την μετατροπή της σε διαχειριστή ενός συστήματος που πλέον αναιρεί συστηματικά και ανενδοίαστα τις κοινωνικές κατακτήσεις ενός αιώνα. Έχουν διαρραγεί οι δεσμοί της Αριστεράς με τα εργατικά και λαϊκά στρώματα, αυτά ακριβώς που αποτελούσαν κάποτε την φυσική της βάση. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Η ελληνική πρωτοτυπία είναι ότι ένα κόμμα της κλασικής συντηρητικής παράταξης, η ΝΔ, βρίσκεται στα πρόθυρα της επιστροφής στην εξουσία. Οι επερχόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές δεν είναι βέβαια το ίδιο με τις ευρωεκλογές, θα κλείσουν όμως και τυπικά τον κύκλο που άνοιξε στις πλατείες το καλοκαίρι του 2011. Είναι πράγματι καταφανής η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να αρθρώσει πολιτικό λόγο με στοιχειώδη πειστικότητα. Το εκλογικό του μήνυμα είναι ότι έχει πρόγραμμα που θα φέρει «ανάπτυξη», με «δημοσιονομική σταθερότητα» και «κοινωνική δικαιοσύνη». Η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός έγιναν ξανά ριζοσπάστες, έτοιμοι να συγκρουστούν με τους «συντηρητικούς κύκλους των Βρυξελλών» και τον «ακραίο νεοφιλελεύθερο» Μητσοτάκη. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Πρόκειται για ξαναζεσταμένο φαΐ μιας προηγούμενης εποχής. Ποια σύγκρουση με τις Βρυξέλλες, όταν έχουν αποδεχθεί τα εξοντωτικά πλεονάσματα του 3,5% μέχρι το 2022 και τη λιτότητα μέχρι το 2060 για να εξυπηρετείται απρόσκοπτα το χρέος; Ποια ανάπτυξη όταν η φορολογία είναι βαρύτατη και περικόπτονται συνεχώς οι δημόσιες επενδύσεις για να βγει ακόμη μεγαλύτερο πλεόνασμα; Ποια αντιπαράθεση με τον νεοφιλελευθερισμό όταν στοχεύουν συστηματικά στην ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας με πωλήσεις σε ξένους; Ποια κοινωνική δικαιοσύνη όταν ο νόμος Κατρούγκαλου έχει ρημάξει ένα μικρό στρώμα μικρομεσαίων για να στηρίξει ένα συνταξιοδοτικό σύστημα που αποκλείεται να επιβιώσει μακροπρόθεσμα; </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Είναι δυνατόν να ξεχαστεί τόσο εύκολα ότι το Τρίτο Μνημόνιο ψηφίστηκε από κοινού από όλα τα κόμματα που κυβέρνησαν την χώρα εδώ και μία δεκαετία; Η συμφωνία του Φάουστ, που έγινε μετά το δημοψήφισμα του 2015, ώστε να μείνει ο Αλέξης Τσίπρας στην εξουσία, θα έχει σκληρό αντίτιμο. Τεσσεράμισι χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ άρκεσαν για να μη μείνει τίποτε από την αίγλη της Αριστεράς στα λαϊκά στρώματα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><u>Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών</u></span></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Οι ευρωεκλογές – και ακόμη περισσότερο οι αυτοδιοικητικές και οι περιφερειακές – κατέδειξαν την πολιτική υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ και την έλλειψη οργανικών δεσμών του με την κοινωνία. Ο ωφελημένος ήταν η ΝΔ, αλλά και η Ελληνική Λύση, ενώ η Χρυσή Αυγή υποχώρησε διατηρώντας ένα σημαντικό ποσοστό. Το ΚΚΕ δεν φάνηκε ικανό να επωφεληθεί – το αντίθετο μάλιστα. Η κάμψη των ποσοστών του, τόσο στις ευρωεκλογές όσο, ακόμη περισσότερο, στις περιφερειακές και τις δημοτικές, επισφραγίζει την απόλυτη αδυναμία παρέμβασής του στην ιστορικά κρισιμότερη δεκαετία μετά την πτώση της χούντας. Η Πλεύση Ελευθερίας ήταν ασήμαντη, ενώ η ΑΝΤΑΡΣΥΑ παρέμεινε για τα καλά βαλτωμένη στην ανυπαρξία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Μόνο το κόμμα του Βαρουφάκη έδειξε κάποια δυναμική, αλλά και αυτό ακόμη αναδεικνύει την κρίση που σοβεί στην Αριστερά. Εμφανίστηκε με έναν αέρα φρεσκάδας, προγραμματικής σοβαρότητας και αμφισβήτησης της μνημονιακής κανονικότητας, ενώ αρνείται να βγάλει το παραμικρό δίδαγμα από την συντριβή των απόψεων του ιδρυτή του στα τραπέζια της εικονικής «διαπραγμάτευσης» του 2015. Ακόμη πιο προβληματικό είναι ότι το παρουσιαζόμενο ως καινοτόμο και προοδευτικό εγχείρημα στηρίζεται κυρίως στην μηντιακή προβολή του αρχηγού του και στους κώδικες της επικοινωνιακής πολιτικής, χωρίς να έχει δημιουργήσει δεσμούς με τα κοινωνικά κινήματα και τις λαϊκές τάξεις. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><u>Η παταγώδης αποτυχία της ΛΑΕ</u></span></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Σε αυτό το ζοφερό τοπίο έχει σημασία να σταθούμε λίγο πιο διεξοδικά στην παταγώδη αποτυχία της ΛΑΕ, δεδομένου μάλιστα ότι υπογράφοντες συμμετείχαν στη δημιουργία της. Η ΛΑΕ ήταν το μοναδικό καινούργιο στοίχημα στην Αριστερά στην συγκυρία του Τρίτου Μνημονίου. Προσέλκυσε δυνάμεις κυρίως από τον ΣΥΡΙΖΑ που είχαν διαφωνήσει με την μετατροπή του ΟΧΙ σε ΝΑΙ, αλλά και οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει τον φυσικό υποδοχέα της δυσαρέσκειας από το Τρίτο Μνημόνιο. Το εκλογικό ποσοστό του Σεπτέμβρη 2015, αν και πολύ κατώτερο των δυνατοτήτων της, ήταν ευπρεπές και θα μπορούσε να αποτελέσει την βάση για την δημιουργία μιας ουσιαστικής αντιπολίτευσης, με δεσμούς στα κινήματα και τις ριζοσπαστικές παραδόσεις της Αριστεράς.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Πως εξηγείται λοιπόν η εκλογική κατάρρευση; Πιστεύουμε ότι πέντε τουλάχιστον παράγοντες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Ο πρώτος αφορά τον τρόπο με τον οποίο η Αριστερή Πλατφόρμα του ΣΥΡΙΖΑ, που αποτέλεσε τον κορμό της ΛΑΕ, κινήθηκε στον καθοριστικής σημασίας πολιτικό χρόνο που μεσολάβησε μεταξύ του δημοψηφίσματος και των εκλογών του Σεπτεμβρίου 2015. Όταν η πρόθεση συνθηκολόγησης του Τσίπρα ήταν ολοφάνερη και επισφραγίστηκε τυπικά με την υπογραφή της συμφωνίας της 13ης Ιουλίου, αντί για την επιβαλλόμενη πυγμή και αποφασιστικότητα, επικράτησε το ακριβώς αντίθετο: αμφιταλάντευση και μισόλογα, με αποκορύφωμα το «Στηρίζω την κυβέρνηση, αλλά όχι τα Μνημόνια» του Παναγιώτη Λαφαζάνη. Ήταν κινήσεις εσωκομματικής ρουτίνας υπό τον φόβο της κατηγορίας για «διασπαστικές κινήσεις», αντί για επιθετικές και ανοιχτές στην κοινωνία πρωτοβουλίες. Ο Τσίπρας μπόρεσε εύκολα να διατηρήσει τον έλεγχο τον εξελίξεων και να υπερφαλαγγίσει την εσωτερική του αντιπολίτευση, που αποτελούσε και τον μοναδικό ουσιαστικό του αντίπαλο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Ο δεύτερος είναι ότι η ίδια αμφιταλάντευση επικράτησε και στην πορεία προς τις εκλογές του Σεπτέμβρη, όπου η ΛΑΕ εμφανίστηκε χωρίς προγραμματικές προτάσεις και πειστικό λόγο απέναντι στο «Δεν υπάρχει εναλλακτική» και το εικονικό «παράλληλο» πρόγραμμα του μνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ. Μια αμυντική και θολή θέση επικράτησε ως προς το κρίσιμο θέμα του ευρώ, ενώ δεν αξιοποιήθηκαν οι επεξεργασίες της προηγούμενης περιόδου που έθεταν τους όρους μιας άλλης πορείας. Η αδυναμία διαμόρφωσης εναλλακτικού προγράμματος που να ανταποκρίνεται στις συνθήκες του Τρίτου Μνημονίου συνεχίστηκε σε όλη την περίοδο που ακολούθησε, χωρίς καν το ελαφρυντικό των ασφυκτικών χρονικών προθεσμιών του μοιραίου καλοκαιριού. Ο λόγος της ΛΑΕ παρέμεινε «αντιμνημονιακός», με κεντρικά συνθήματα από την προηγούμενη περίοδο, και στόχευση στο ευρώ και την ΕΕ με τρόπο που ήταν πλέον παρωχημένος. Δεν έπεισε ότι έχει λύσεις για τα μεγάλα προβλήματα της ανεργίας, της ανάπτυξης, της φορολογίας, των χαμηλών μισθών, κ.λπ.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Ο τρίτος είναι ότι η εκτίμηση των επιπτώσεων της συνομολόγησης του Τρίτου Μνημονίου ήταν λανθασμένη εξαρχής. Υπήρξε η πεποίθηση ότι θα εμφανιστεί λαϊκή αντίδραση που θα οδηγήσει σε γρήγορη πτώση της κυβέρνησης Τσίπρα, άρα σε εκλογές και είσοδο της ΛΑΕ στη Βουλή. Στην πράξη το Τρίτο Μνημόνιο συνοδεύτηκε από πρωτοφανή κοινωνική παθητικότητα, που σφράγισε τις πολιτικές εξελίξεις. Η αγανάκτηση και εγρήγορση του 2011-15 μετατράπηκαν σε βουβή ανημπόρια, καθώς η συνθηκολόγηση σκότωσε την ελπίδα, ακριβώς γιατί την ευθύνη έφερε ο φορέας που εμπιστεύτηκε το πιο μάχιμο κομμάτι των λαϊκών μαζών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Ο τέταρτος έχει να κάνει με την συστηματική και έντονη στροφή προς «πατριωτικές» θέσεις, αναζητώντας συμμάχους στα πιο απίθανα και επικίνδυνα μέρη του πολιτικού φάσματος. Ακραία - αλλά όχι μοναδική - στιγμή, η εμφάνιση του γραμματέα της ΛΑΕ σε ακροδεξιό κανάλι με λόγο που στόχευε να κολακεύσει τα πλέον αντιδραστικά εθνικιστικά αντανακλαστικά. Το σφάλμα ήταν μεγάλο και αποξένωσε αριστερούς ψηφοφόρους. Κατέδειξε επίσης βαθιά ιδεολογική σύγχυση όσον αφορά τη διασύνδεση των κοινωνικών και εθνικών ζητημάτων στον σύγχρονο καπιταλισμό και επέφερε καίριο πλήγμα στο πιο πολύτιμο κεκτημένο του κόσμου που αντιτάχθηκε στην προδοσία του ΟΧΙ, δηλαδή στο ηθικό κεφάλαιο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Ο πέμπτος λόγος, τέλος, είναι ότι όσο περισσότερο αποτύγχαναν οι πολιτικές θέσεις της ΛΑΕ, τόσο περισσότερο διαλυόταν η οργανωτική της δομή και έχαναν το περιεχόμενό τους οι εσωτερικές δημοκρατικές διαδικασίες. Επικράτησαν αναδίπλωση σε γραφειοκρατικές λειτουργίες και επικοινωνιακού χαρακτήρα ακτιβισμοί, αντί για συστηματική δουλειά από τα κάτω. Η αποχώρηση ή αδρανοποίηση του μεγαλύτερου μέρους του δυναμικού που είχε αρχικά στρατευθεί στο εγχείρημα αντιμετωπίστηκε με εμμονή στην ρουτίνα. Σταδιακά εμφανίστηκαν φαινόμενα προσωποκεντρικής ηγεσίας, η οποία είχε τελείως αρνητική απήχηση στο εκλογικό σώμα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><u>Επανίδρυση της ριζοσπαστικής Αριστεράς</u></span></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Το αποτέλεσμα ήταν η συνεχής φθορά της ΛΑΕ, μέχρι την εκλογική της κατάρρευση. Δυστυχώς, όπως ήδη ειπώθηκε, η αποτυχία της ΛΑΕ λειτουργεί και ως μεγεθυντικός φακός για τη γενικευμένη αποτυχία της Αριστεράς. Τα περισσότερα από τα συμπτώματα που παραθέσαμε αφορούν εξάλλου, με διαφορετικούς συνδυασμούς, και τους υπόλοιπους φορείς της ριζοσπαστικής Αριστεράς. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Στις συνθήκες που τώρα διαμορφώνονται η προσπάθεια συμμετοχής της ΛΑΕ στις κοινοβουλευτικές εκλογές είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Μια νέα εκλογική συντριβή μπορεί να διαμορφώσει ακόμη δυσμενέστερους όρους για αυτό που αποτελεί σήμερα την μόνη επιτακτική ανάγκη, δηλαδή την διαδικασία επανίδρυσης της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Τα συλλογικά όργανα της ΛΑΕ πρέπει να συνεκτιμήσουν μια σειρά από σημαντικούς παράγοντες και να δράσουν ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την επανίδρυση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Τα αποτελέσματα ορισμένων αυτοδιοικητικών σχημάτων έδειξαν ότι, όπου υπάρχει πραγματική παρέμβαση και κοινωνική γείωση, η ανταπόκριση είναι υπολογίσιμη. Στην κοινωνία υπάρχουν κατακερματισμένες αλλά υπαρκτές εστίες αντίστασης: δίκτυα αλληλεγγύης, κινητοποιήσεις τοπικού χαρακτήρα, συνδικαλιστικές πρωτοβουλίες από τα κάτω, εναλλακτική πολιτισμική σκηνή, κινήσεις στον χώρο της ριζοσπαστικής σκέψης. Πρωταρχικός στόχος πρέπει να είναι η υπέρβαση του κατακερματισμού, η δημιουργία χώρων διαβούλευσης και κοινής δράσης. Η επερχόμενη κυριαρχία της Δεξιάς θα ανοίξει νέα μέτωπα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η κίνηση της κοινωνίας θα είναι προς τα αριστερά. Η Άκρα Δεξιά είναι παρούσα. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Απαιτείται λοιπόν προγραμματική σοβαρότητα, νέα ηγεσία, νέα μορφή δημοκρατικής οργάνωσης, καινούργιος λόγος, σύνδεση με τα νέα κοινωνικά δίκτυα και τις νέες μορφές κοινωνικής αντίστασης. Στην ουσία θα πρέπει να οριστεί ξανά το περιεχόμενο του αριστερού, σοσιαλιστικού ριζοσπαστισμού στην Ελλάδα. Η διαδικασία αυτή δεν θα είναι γρήγορη αποτελεί όμως μονόδρομο για την ανασύνταξη όσων δυνάμεων έχουν διδαχθεί από την πολύ σκληρή αλλά και πλούσια εμπειρία μιας περιόδου που σφράγισε την ελληνική κοινωνία. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-39951376541014016982019-03-14T13:21:00.005+02:002019-03-14T17:56:09.985+02:00Το Μπρέξιτ, η δημοκρατία και η πορεία της ΕΕ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<header style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; float: left; font-family: OpenSans, sans-serif; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 601px;"><div class="color_title" style="border-bottom-color: rgb(217, 217, 217); border-bottom-style: solid; border-image: initial; border-left-color: initial; border-left-style: initial; border-right-color: initial; border-right-style: initial; border-top-color: initial; border-top-style: initial; border-width: 0px 0px 1px; box-sizing: border-box; color: #141415; font-family: PFCentroSansPro-Black, sans-serif; font-size: 32px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1; margin-bottom: 20px; padding: 0px 0px 10px; position: relative; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div class="color_title" style="border-bottom-color: rgb(217, 217, 217); border-bottom-style: solid; border-image: initial; border-left-color: initial; border-left-style: initial; border-right-color: initial; border-right-style: initial; border-top-color: initial; border-top-style: initial; border-width: 0px 0px 1px; box-sizing: border-box; color: #141415; font-family: PFCentroSansPro-Black, sans-serif; font-size: 32px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1; margin-bottom: 20px; padding: 0px 0px 10px; position: relative; vertical-align: baseline;">
<span style="font-style: inherit; font-variant-caps: inherit; font-variant-ligatures: inherit; font-weight: inherit;">Μια συζήτηση με τον </span><a href="https://www.neakriti.gr/category/editors-blogs/giorgos-sahinis-blog/" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline;">Γιώργο Σαχίνη</a></div>
<h1 class="article_main_heading" itemprop="headline" style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: #141415; font-family: PFCentroSansPro-Black, sans-serif; font-size: 43px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: normal; line-height: 47.3px; margin: 0px 0px 16px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
Κ. Λαπαβίτσας : Η σχέση Λαού και Πολιτικής Ελίτ στο Brexit</h1>
<div style="color: #4a4949; font-size: 17px;">
<br /></div>
<div>
<b><u><span style="color: red; font-size: large;">Πατήστε <a href="https://www.youtube.com/watch?v=h02fhwhDVOc" target="_blank">ΕΔΩ</a></span></u></b></div>
<div style="color: #4a4949; font-size: 17px;">
<br /></div>
</header><br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=h02fhwhDVOc" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;" target="_blank"><img border="0" data-original-height="90" data-original-width="120" height="300" src="https://1.bp.blogspot.com/-Z6OZvH5S5P0/XIo39QKxLDI/AAAAAAAAEGE/lPYmadVYlOQQIbeWlxSziZbMb8105idTACLcBGAs/s400/download.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: #4a4949; font-family: inherit; font-size: 17px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1.8575; margin-bottom: 1em; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
Η Δημοκρατία αυτό-υπονομεύεται στην Ε.Ε.</div>
<div style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: #4a4949; font-family: inherit; font-size: 17px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1.8575; margin-bottom: 1em; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
Την ακτινογραφία της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής κατάστασης στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και την Ε.Ε. με επίκεντρο το Brexit, παρουσίασε στον 98.4 μιλώντας από το Λονδίνο ο καθηγητής οικονομικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής πρωτεύουσας Κώστας Λαπαβίτσας. Όπως είπε, οι λαϊκές δυνάμεις είναι αναφανδόν υπέρ του Brexit , ακόμη και σήμερα παρά την προπαγάνδα και επικοινωνιακά, την ώρα που η πολιτική ελίτ είναι σε αδιέξοδο και ο σκληρός οικονομικός πυρήνας του κεφαλαίου , υπέρ την παραμονής στην Ε.Ε. και αυτή η σχάση είναι το σημαντικότερο πρόβλημα αυτή την ώρα στη Βρετανία.</div>
<div style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: #4a4949; font-family: inherit; font-size: 17px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1.8575; margin-bottom: 1em; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
Παράλληλα, με αφορμή και την εμπειρία από την διαχείριση του Brexit , σημείωσε ότι το μείζον θέμα για όλη την Ε.Ε. είναι η συκοφάντηση της Δημοκρατίας , με δεδομένο ότι οι κυρίαρχες οικονομικές και πολιτικές ελίτ δεν ενδιαφέρονται για αυτήν, ενώ οι λαϊκές τάξεις , βλέποντας η Δημοκρατία να αυτό-υπονομεύεται από θεσμούς όπως της Ε.Ε. στρέφονται σε ακραίες στα όρια του φασισμού επιλογές. Χωρίς υπερβολή η καταβύθιση της Δημοκρατίας εντός της Ε.Ε. όπου οι επιλογές των λαών όχι μόνο δεν γίνονται σεβαστές, αλλά οδηγούνται σε αλλοίωση, λέει ο Κώστας Λαπαβίτσας, είναι το «νερό στο μύλο» των ακροδεξιών απόψεων που θεωρούν την Δημοκρατία το πρόβλημα και όχι ην δομή της Ε.Ε.</div>
<br /></div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7101857257607309410.post-12849089826335343402019-03-14T00:14:00.000+02:002019-03-14T00:19:35.441+02:00Tο τέλμα της οικονομίας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Συζήτηση για το τέλμα της οικονομίας και τις δυνατότητες εναλλακτικής πολιτικής για την ανάπτυξη με τον Παναγιώτη Λιαργκόβα. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">Στους Αταίριαστους, τηλεόραση Σκάι, Τετάρτη 13 Μαρτίου</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<h1 id="show_title" style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #002939; font-family: gothamgr; font-weight: 500; line-height: 1.1; margin: 20px 0px 10px; text-align: left;">
<span style="font-size: x-large;">Αταίριαστοι</span></h1>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="clear: left; float: left; font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="140" data-original-width="250" height="111" src="https://1.bp.blogspot.com/-dmAUxj6hLUI/XIl9cGF-cdI/AAAAAAAAEF4/6g6mh1OeUQQLlO4XrPjj12AiGiP9XvoDQCLcBGAs/s200/1920x1080_atairiastoi_new.jpg" width="200" /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: x-large;">Πατήστε<span style="color: red;"> <a href="http://www.skaitv.gr/episode/enimerosi/atairiastoi/2019-03-13-10" style="color: red;" target="_blank">ΕΔΩ</a>,</span><span style="color: red;"> </span></span><u><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">από το 37.07</span></u></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<u><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></u></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<u><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></u></div>
</div>
Costas Lapavitsashttp://www.blogger.com/profile/08523014285706305300noreply@blogger.com